Автор: Пользователь скрыл имя, 18 Февраля 2013 в 12:50, дипломная работа
Тақырыптың өзектілігі: Бүгінгі таңда қазақ елінің тәуелсіздік алып өткен-кеткенін түгендеп, тұлғалардың ғылыми салаларына қосқан үлесін зерделеу уақытында Ж. Аймауытовтың психология ғылымындағы еңбектерін, заманауи көзқарасына зерттемеу ұрпақ алдындағы қарызымызды өтелмеуі деуге болады. Сонымен қатар, Ж.Аймауытовтың психология әлеуметтік психология ғылымдарына қосқан үлесі, этикалық қазақ халқына тән көрсеткен ерекшелігі бүгінгі күнге дейін маңыздылығын жойған емес
Ғалымның ой тереңдігі мен көру кеңістігін бүгінгі жас ғалымдарға үлгі, сабақ, тәжірибе болады.
Ж. Аймауытов «тарихты оқытуды қай сыныптардан бастау керек?» деген мәселесіне талдау жасап, тарихи мағұлматтар балалар әр тараудан білім алып, әзірленгенен кейін жазуға, оқуға әбден төселген соң, тарихи жеңіл әңгімелерді ұғынып айтып берерлік дәрежеге жеткен кезде, төңіректегі тұрмыс пен табиғаттан, геогрофиядан тәуір білім алғаннан кейін үйретілетін болсын дейді. Осы пәнді тарихи әңгімелер есебінде 4- сыныптан бастап оқыту дұрыс деген тұжырымды қуаттайды.
Ұлы адамдардың тәрбие жайлы жазған тағылымдарына тоқталсам, Х1 ғасырдың ақын, философ, қоғам қайраткері Жүсіп Баласағұнның тәрбие тағылымының бастауы боларлықтай бір пікірін келтіруге болады: «Тәрбиенің барлық ұждағаттылығы, саласы мен түрі… Өзара ұйымдасқан, ұйымшыл тату да тәтті адамдар құрамының, тобының – жетелі адамдар тобының , зерделі адамдар құрамын толықтыратындай биікке көтерілуі қажет. Тәрбие өз кезегінде, әсері мен ықпалында – мирасқорлы», пайдалы еңбектің көзі болуы шарт – деп ой түйеді. Бұл үлкен өсиет. Бүгінгі педагогикалық тұрғыдан алғанда үлкен ұжым тәрбиелейтін, педагогиканың бала тәрбиегісіндегі басты мақсаты мен міндетін айқындайтын әдіс еңбек тәрбиесін ұйымдастырудың негізі десе болады.
Жүсіпбек Аймауытов өзінің «Тәрбие» деген мақалаларында адамның хайуаннан айырмашылығы жайында әңгіме қозғай отырып, адам бойындағы ұнамсыз мінез – қылықтарының барлығы тәрбиенің кемдігінен деп қорытынды жасайды. Оның айтуынша, адам табиғаттың емес, тәрбиенің құлы болу керек. Адам өміріндегі тәрбиенің рөлін зор бағалаған ол тарихтағы ірі құбылыстардың бәрін тәрбиемен байланыстыра отырып, былай деп жазды: «Алғашқы екі ғасырдай афиняндар мәдениетті, ғылымды күшті жұрт болған, неге? Данышпан Солонның жасаған ережесімен тәрбиеленгендіктен. Рим халқын атақты еткен, күшті қылған кім? Тәрбие.
Ұлтын шын сүйіп, аянбай қызмет қылған азаматы көп жұрт күшті, өнерлі, білімді жұрт болып, күресте тең түсіп, басқаларға өзін елетіп отыр. Ұлты үшін құрмет қылмай, бас қамын ойлап жүрген азаматтардың елі артта қалып отыр. Ұлтшыл жұрттар, әне, Германия, Япония, Англия, Түркиялар, олардың баласы жасынан «ұлтым» деп өседі. Есейген соң бар білімін, күшін өз жұртының күшеюіне жұмсайды. Олардың әр адамы - мемлекеттің керегі, қызметкері.
Қоғамдағы адам маңызы мен діни пәлсапалық шаруашылыққа байлансы
Әрбір дін – діннің неше алуаны бұрында болған, әлі де мыңдаған түрі бар, - әрбір мазһеп өзін ақиқат деп санайды. әйтседе техникенің (әдіс өнері) өсуіне дін сықылды бағытының техникемен діндей қабат жүретін ештеме жоқ, оны қазір шолып өтейік.
Әдебиеттер тізімі
1 Жеке тұлғаны әлеуметтік-
2 Исабек К. Оқушының жеке тұлғалық ерекшеліктерін зерттеу. Мектептегі психология, 2007ж. №2
3 Асылбекұлы С.Қазақ мәдениеті–қазақ мемлекеттілігінің жүрегі.-Алматы, 2003.
4 Қожакеев Т. Естеліктер, эсселер және зерттеу мақалалар.\\Ұстаздық еткен жалықпас. Алматы.1992.
5 Қалиев С. Жүсіпбек Аймауытұлының педагогикалық көзқарастары. Қазақ тәлім-тәрби антологиясы.
6 Жарықбаев Қ., Қалиев С. Қазақ тәлім-тәрбиесі: (Оқу құралы). – Алматы, «Санат», 1995. 352 бет.
7 Жарықбаев Қ. Жүсіпбек Аймауытұлының психологиялық көзқарастары. Алматы: «Білім», 2000 – 76 бет.
8 Жоғары оқу орындарында өзін-өзі тану пәнін оқыту әдістемесі. Мұғалімдерге арналған оқу-әдістемелік құрал. –Алматы: «Бөбек» 2007
9 Жұмаділов Қ.Қалың елі, қазағым.-Алматы, 2000-367-бет
10 Жарықбаев Қ. Жүсіпбек Аймауытұлы – қазақтың ғылыми психологиясының іргетасын қалаушы. Мектептегі психология. № 6. Қараша-желтоқсан 2008.
11 Сейталиев Қ. Жалпы психология: Оқу құралы. – Алматы: «Білім», 2007. – 360 бет.
12 Бап-Баба С.Б.Жалпы психология (жантану негіздері).Алматы,-2007.-268 бет.
13 Намазбаева Ж.И. Психология: Оқулық. – Алматы: 2005.–296 бет.
14 Сейталиев Қ. Жалпы психология: Оқу құралы. – Алматы: «Білім», 2007. – 360 бет.
15 Выготский Л.С. Игра и ее роль в психологическом развитии ребенка. Вопросы психологии, 1966, №6.
16 Сәбет Бап-Баба(Бабаев). Псхология негіздері: Оқу-анықтамалық қолданба. Алматы: Заң әдебиеті, 2007. – 106 бет.
17 Бәкітаева К.Қ. Жасөспірімдерге арналған қарым-қатынас тренингтері. Дарын, 2006ж. №7
18 Жарықбаев Қ., Иманғалиева Н. Ж. Аймауытов пен М.Жұмабаев бала жанының ерекшеліктері туралы.Мектептегі психология.
19 Ұлттық – психология қазақ тәлім-тәрбиесінің өзегі
20 Аймауытұлы Жүсіпбек Психология. – Алматы: «Рауан», 1995. 312 бет.
21 Ж. Аймауытов. Жан жүйесі мен өнер таңдау. Мектептегі психология. 2008 жыл. Қыркүйек-қазан.
22 Ж. Аймауытов. Жан жүйесі мен өнер таңдау. Мектептегі психология. 2008 жыл. Қараша-желтоқсан.
23 Әшімханов Д, Бес арыс. Алматы: Жалын, 1992. – 544 бет.
24 Р.В.Овчарова «Справочная книга школьного психолога» Москва, Просвещение Учебная литература, 1996 г.
25 Байбекова М.М. Психологияны мектепте және ЖОО-да оқыту, 2006 ж. №3
26 Сүйіндікова Г. Оқушылардың шығармашылық, ізденгіштік қабілеттерін дамыту. Қазақстан мектебі журналы, №7, 2004ж.
27 Исабек К. Оқушының жеке тұлғалық ерекшеліктерін зерттеу. Мектептегі психология, 2007ж. №2
28 Ілешева Р. Медициналық психология Алматы «Санат»1994ж.
29 Жарықбаев Қ. Жүсіпбек Аймауытұлының психологиялық көзқарастары. Алматы: «Білім», 2000 – 76 бет.
30 Аймауытұлы Жүсіпбек Психология. – Алматы: «Рауан», 1995. 312 бет.
31 Аймауытов Ж. Жан жүйесі мен өнер таңдау. Мектептегі психология.
32 Бикенов К., Садырова М.Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі.-Алматы,2007.- 344бет
33 Зеинулина А. Ж.Аймауытовтың қазақ романын қалыптастырудағы ролі. Автореферат. Алматы. 1998.-25-бет.
34 Энциоклопедия. Алматы, 1999.-752-бет.