Мемлекеттік басқарудағы әлеуметтік қатынасты қолдаудағы негізгі бағыттар

 

 

Зейнеткерлер  саны
адам
	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Қазақстан Республикасы	1 659 958	1 640 718	1 645 906	1 637 062	1 635 033	1 640 498	1 662 877	1 695 301
Ақмола	98 774	97 725	97 820	96 557	95 557	94 806	95 352	96 474
Ақтөбе	65 967	65 366	66 305	66 009	65 657	65 930	66 914	68 340
Алматы	152 874	151 472	153 493	154 759	155 645	157 831	161 135	165 905
Атырау	40 259	40 129	40 870	40 528	40 722	41 107	41 831	42 746
Батыс Қазақстан	73 274	72 257	72 509	71 743	71 045	70 640	71 158	71 864
Жамбыл	86 305	86 413	88 178	88 628	88 993	89 750	91 544	93 737
Қарағанды	181 859	178 686	177 750	175 335	173 811	174 049	175 079	177 177
Қостанай	126 949	124 940	123 839	121 634	119 849	117 999	117 895	118 948
Қызылорда	47 051	46 585	48 403	48 948	49 305	49 915	50 874	52 422
Маңғыстау	23 528	24 300	25 128	25 818	26 726	28 200	29 347	31 065
Оңтүстік Қазақстан	154 295	154 680	158 652	160 322	161 802	163 794	167 589	172 548
Павлодар	95 975	95 282	96 276	95 406	95 626	95 735	96 977	98 436
Солтүстік Қазақстан	96 143	94 774	94 456	92 154	90 896	89 683	90 132	90 836
Шығыс Қазақстан	229 373	219 438	211 349	205 851	202 814	199 875	199 375	200 184
Астана қаласы	32 539	33 348	34 753	36 052	37 548	39 555	42 345	45 279
Алматы қаласы	154 793	155 323	156 125	157 318	159 037	161 629	165 330	169 340

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Мемлекеттік  басқарудағы әлеуметтік қатынасты  қолдаудағы негізгі бағыттар. 2. Әлеуметтік жаңғырту - жаңа әлеуметтік саясат

 

 

 

Біз өзіміздің индустрияландыру және экономиканы технологиялық  тұрғыдан дамыту жөніндегі жоспарларымызды  нақпа-нақ айқындап алдық.

 

Біздің бағдарламаларымыздың басты мақсаты - халықтың әл-ауқатын  нығайту.

 

Сондықтан да мен биылғы Жолдауда әлеуметтік жаңғырту мәселелеріне ерекше назар аударып тұрмын.

 

Мен үш аса маңызды мемлекеттік  бағдарламаларды - білім беру, денсаулық  сақтау және тілдерді дамыту бағдарламаларын  бекіттім.

 

Үкіметке әкімдермен бірлесе  отырып биылғы 1 мамырға дейін мынандай қағидатты түрде жаңа бағдарламаларды, яғни:

 

жұмыспен қамтудың жаңа стратегиясын;

 

тұрғын үй-коммуналдық  шаруашылықты жаңғырту;

 

халықты сапалы ауыз сумен  қамтамасыз ету бағдарламаларын  жасап, қабылдауды тапсырамын.

 

Бұл бағдарламалар елдің  миллиондаған қарапайым адамдарының  күнбе-күнгі мәселелерін шешуге бағытталған.

 

Олар қазақстандықтардың өмір сапасын жақсартады.

 

Жаңа әлеуметтік саясаттың  басты аспектілеріне нақтырақ тоқталып өтпекпін.

 

 

 

2.1. Білім беру

 

Біз  білім беруді жаңғыртуды  одан  әрі  жалғастыруға тиіспіз.

 

Бүгінде мектептерді компьютерлендіру толықтай аяқталды.

 

Орта білім берудің 12 жылдық моделі енгізілуде.

 

«Өмір бойы білім алу» әрбір  қазақстандықтың жеке кредосына  айналуы тиіс.

 

Біз кәсіптік  және техникалық білім берудің мазмұнын толық  жаңартпақ ниеттеміз.

 

Бүгінде дамыған елдерде 1 миллион тұрғынға 1-ден 6 жоғары оқу  орнына дейін келеді.

 

Қазақстанда барлығы 149 жоғары оқу орны бар.

 

200 ғылыми кеңестер кандидаттар  мен докторларды қалыптан құйғандай  етіп жасап шығарып жатыр.

 

60 кандидаттың 1-і және 37 доктордың 1-і  ғана ғылымға  барады.

 

Осы жылдан бастап ол кеңестердің  жұмыстары тоқтатылады.

 

Бұдан былай магистрлар мен PhD докторлар дайындалатын болады.

 

Біз университеттік білім  беру мен ғылымды дамытудың жаңа деңгейін қамтамасыз етуге міндеттіміз.

 

Бүгінде жаңа «Назарбаев университеті»  арқауында нарық сұранысына бағдарланған жоғары оқу орнының инновациялық моделі қалыптастырылуда.

 

Ол барлық қазақстандық жоо-лар  үшін үлгі болуы керек.

 

Менің тапсырмам бойынша  бүкіл елде ашылып жатқан 20 зияткерлік мектептер дарынды балаларды  үздік жоо-лар үшін дайындаудың  негізгі арқауына айналатын болады.

 

Үкіметке мыналарды тапсырамын:

 

● жоо-лардың инновациялық қызметке көшу тетігін қалыптастыру;

 

● білім берудің сапасын  арттыру және қолжетімділігін кеңейту  үшін  білім  беруге қолдау көрсетудің жаңа қаржылық-экономикалық құралдарын енгізу;

 

● техникалық және жоғары білім  берудің деңгейлері үшін бүгінде  Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі  ипотекалық құрылыста жүзеге асырып отырғанға ұқсас жинақтау жүйесін  әзірлеу.

 

Қазақстандықтарда  мемлекеттен  пайыздық бонустар ала отырып балаларын  оқытуға қаржы жинаудың жаңа мүмкіндіктері  пайда болуға тиіс.

 

● бизнес-қауымдастықтар мен  жұмыс берушілер өкілдерін қатыстыра  отырып  Кәсіптік-техникалық  кадрлар  дайындау жөнінде ұлттық кеңес құру.

 

Білім  беру  жүйесіндегі  барлық жұмыс мынандай нәтижелерге  қол жеткізуге бағытталуы тиіс.

 

Мектепке дейінгі білім  берумен және тәрбиемен қамтылған  балалардың үлесі  2015  жылға  қарай  74 пайызды, 2020 жылға қарай 100 пайызды  құрайтын болады.

 

Менің тапсырмам бойынша  қабылданған  «Балапан»  бағдарламасын  жүзеге асыру нәтижесінде тек 2010 жылы ғана 35 балабақша, 1534 мини-орталық, 137 жекеменшік балабақшалар салынды.

 

Бұрын  жекешелендіріліп  кеткен мектеп жасына дейінгі мекемелерді  қайтару есебінен 172 балабақша ашылды.

 

Балаларды мектепке дейінгі  ұйымдармен қамту 30-дан 55 пайызға дейін  өсті.

 

2020 жылға қарай біз  оқытудың 12 жылдық моделіне толықтай  көшетін боламыз. Ол үшін біз  2015 жылға қарай республикалық  бюджет қаржысы есебінен кемінде  екі жүз мектеп салып, осынша  мектепті жергілікті бюджет есебінен  тұрғызамыз.

 

2015 жылға қарай білім  беру ұйымдарының 50 пайызы электронды  оқытуды пайдаланып, 2020 жылға қарай  оның саны 90 пайызға дейін артады.

 

2020 жылға қарай халықаралық  стандарттар бойынша тәуелсіз  ұлттық аккредитациялаудан өткен  жоо-лар үлесі 30 пайызды құрайтын  болады.

 

Инновациялық қызметті жүзеге асыратын және ғылыми зерттеулердің  нәтижелерін өндіріске енгізетін  жоо-лардың үлесі 5 пайызға дейін  артады.

 

Кемінде 2 жоғары оқу орны үздік әлемдік университеттер рейтингінде  аталатын болады.

 

Сапалы білім беру Қазақстанның индустрияландырылуының және инновациялық дамуының негізіне айналуы тиіс.

 

 

 

2.2. Денсаулық сақтау

 

Осы жылдар бойына біз қазақстандықтардың денсаулығын жақсарту үшін қажет  нәрсенің бәрін жасадық.

 

Денсаулық сақтауды қаржыландыру 2002 жылғы ІЖӨ-нің 1,9 пайызынан 2010 жылы 3,2 пайызына дейін ұлғайды.

 

Бүгінде бүкіл ел көлемінде  тұңғыш рет медицинаның ең бір  күрделі бағыттары бойынша операциялар  жасалуда.

 

Жетекші шетелдік клиникалармен  байланысы бар 150 телемедицина орталықтары  құрылды.

 

Осыдан жиырма жыл бұрын  бізге ол тек арман ғана болатын.

 

Жүргізілген жұмыс нәтижесі ретінде бала туудың 25 пайызға көбейгенін, адам өлімінің 11 пайызға төмендеп, халықтың табиғи өсімінің 1,7 есе артқанын атап өтуге болады.

 

2013 жылы Біртұтас ұлттық  денсаулық сақтау жүйесін енгізу  аяқталады.

 

Біз аурудың алдын алуға  шындап кірісіп, бастапқы медициналық-санитарлық жәрдемнің сапасын арттыруымыз  керек.

 

Халықаралық бағалаулар бойынша, негізгі науқастар түрлерімен ауыратын тұрғындардың 5 пайыздайы денсаулық  сақтаудың барлық қызметтерінің 70 пайыздайын ғана пайдаланады.

 

Профилактикалық жұмыстарды сауатты ұйымдастырған жағдайда ерте сатыда-ақ аурулардың алдын алуға  болады.

 

Сондықтан Қазақстанда халықтың мақсатты топтарының денсаулық жағдайын бақылаудың ұлттық бағдарламалары кешенін  енгізу қажет.

 

Бірінші кезекте, олар балалар, жасөспірімдер, бала туу жасындағы  әйелдер.

 

Ауыл тұрғындары үшін медициналық  көмектің қолжетімділігін кеңейтуге  айрықша назар аудару қажет.

 

Өткен жылы жаңа әлеуметтік жоба - мамандандырылған емдеу-диагностикалық екі «Денсаулық» пойызы жұмысын  бастады.

 

Олар еліміздің ең шалғай түкпірлерінде ондаған мың адамдардың денсаулықтарын тексеріп, ем жасады.

 

Қазақстан үшін көліктік медицина өте көкейкесті, сондықтан біз  оны дамытатын боламыз.

 

Биылғы жылы тағы бір пойыз  жіберілетін болады.

 

Жұмылғыш медициналық  кешендер-автоклиникалар санын 50 бірлікке дейін жеткізу қажет.

 

Оларды шығару Қазақстанда  жүзеге асырылуға тиіс.

 

Үкіметке 2015 жылға дейін  санитарлық авиация мұқтажы үшін кемінде 16 тікұшақ ұйымдастыруды  қамтамасыз етуді тапсырамын.

 

Сол сияқты жол бойындағы  медициналық-құтқару пункттерін құру мәселесін жеделдете қарастыруды  да тапсырамын. Оларды республикалық  маңыздағы жолдардың апаттық  қауіпті учаскелерінде орналастыру  қажет.

 

Төтенше медициналық жәрдем қызметі көп салалы жұмылғыш және аэрожұмылғыш госпитальдармен жарақтандырылуы  тиіс.

 

Бұл шаралардың біздің мыңдаған азаматтарымыздың өмірін құтқарып қалатынына сенімім мол.

 

Қылмыстық-атқару жүйесіндегі  туберкулез бен ВИЧ аурулары және одан болатын өлім деңгейін төмендетуге  мұқият назар аудару қажет.

 

Осы міндеттерді орындау  нәтижесінде 2015 жылға қарай қазақстандықтардың өмір жасының күтілетін ұзақтығы 70 жасқа дейін, ал 2020 жылға қарай 72 жасқа дейін  ұлғаятын болады.

 

Саламатты өмір салтын насихаттап, барлық жерде салынған спорт базаларын  пайдалану керек.

 

2015 жылға қарай 350 дәрігерлік  амбулаториялар, фельдшерлік-акушерлік  пункттер және емханалар салынатын  болады.

 

 

 

2.3. Тілдерді дамыту

 

Көп тілді және көп конфессиялы  қоғамдағы бейбітшілік пен келісім - бұл сіздер мен біздің еңбегіміз, құрметті қазақстандықтар.

 

Қазақстандықтардың өзіміз өмір сүріп, елімізді жақсылықтарға  бастап бара жатқан туған жерге атауын берген мемлекеттік қазақ тілін  құрметпен және лайықты оқып-үйрене бастағандығын атап өтудің өзі қуанышты.

 

Бүгінде мемлекеттік тілді  еркін меңгерген ересек тұрғындардың үлесі басым көпшілікті құрайды.

 

Бұл Тәуелсіздіктің орасан зор жетістігі.

 

Біздің міндетіміз - 2017 жылға  қарай мемлекеттік тілді білетін  қазақстандықтар санын 80 пайызға  дейін жеткізу.

 

Ал 2020 жылға қарай олар кемінде 95 пайызды құрауы тиіс.

 

Енді он жылдан кейін мектеп бітірушілердің 100 пайызы мемлекеттік  тілді біліп шығатын болады.

 

Ол үшін біз бәрін де жасап жатырмыз.

 

Біз сол сияқты орыс тілін  және өзге де қазақстандық этностар тілін  дамытатын боламыз.

 

Мен қазіргі заманғы қазақстандық үшін үш тілді білу - әркімнің дербес табыстылығының міндетті шарты екендігін  әрдайым айтып келемін.

 

Сондықтан 2020 жылға қарай  ағылшын тілін білетін тұрғындар  саны кемінде 20 пайызды құрауы тиіс деп есептеймін.

 

 

 

 

 

 

 

Мемлекеттік әлеуметтік саясат