Автор: Пользователь скрыл имя, 18 Февраля 2013 в 09:44, дипломная работа
Бизнес-жоспар – адамның, яғни кәсіпкердің барлық салаларын егжей-тегжейлі және оның іске асырылуын ақиқатқа айналдыратын жолдарын анықтайтын бағдарлама. Кәсіпорын жарғысынан және басқа құжаттардан айырмашылығы сол, бизнес-жоспар түпкілікті құжат болып табылмайды, адамның кәсіпкерлігін дамытуға және қоршаған жағдайдың өзгеруіне сәйкес оған табысқа бағдарлайтын өзгертулер енгізе алады. Ең бастысы, бизнес-жоспар кәсіпорынның өмірге бейімді және пайдалы болуын және мұны істей алатын адам екенін бейнелейді. Нақты фактілерге негізделген бизнес-жоспардың мақсаты - өзін-өзі алдауға жол бермеу болып табылады.
КІРІСПЕ.....................................................................................................................3
1 БИЗНЕС-ЖОСПАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ..........................................7
1.1 Бизнес-жоспарды жасақтаудың мақсаты мен арналымы.................................7
1.2 Бизнес-жоспарды жасақтау кезеңдері...............................................................12
1.3 Кәсіпорынның бизнес-жоспарындағы тәсілдер...............................................19
1.4 Кәсіпорынның бизнес-жоспарының негізгі міндеттері...................................23
2 КОМПАНИЯНЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ СТРАТЕГИЯСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
МАҚСАТЫНДА САУДА КӘСІПОРЫННЫҢ БИЗНЕС-ЖОСПАРЫН
ЖАСАҚТАУ..............................................................................................................28
2.1 Жобаның суреттелуі (түйіндеме).......................................................................28
2.2 Кәсіпорын қызметінің суреттелуі......................................................................29
2.3 Тауарларды суреттеу...........................................................................................30
2.4 Бәсекеге қабілеттілікті және нарықты бағалау.................................................31
2.5 Негізгі құралдармен есеп айырысу....................................................................33
2.6 Айналым қаражаттарымен есеп айырысу.........................................................37
2.7 Сауда айналымының жоспарлануы...................................................................37
2.8 Қызметкерлерді жоспарлау................................................................................38
2.9 Қаржыландыру стратегиясы мен қаржы жоспары...........................................41
3 БИЗНЕС-ЖОСПАРДЫҢ ЖАЛПЫ КӘСІПОРЫНДАҒЫ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫНДАҒЫ РОЛІ..................................47
3.1 Тиімді бизнес-жоспар – кәсіпорынның табысты нәтижесі.............................47
3.2 Бизнес-жоспарды жетілдіру стратегиялары.....................................................49
3.3 Бизнес-жоспардың кемшіліктерін шығару және олардың бағалануы...........51
3.4 Бизнес жоспарды жақсарту жолдары................................................................55
3.5 Бизнес-жоспардың тиімділігінің жоғарлауы және қатердің бағалануы........57
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................................62
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................65
2 кезең. Жаңа жобаның немесе жаңа бизнестің мақсатының құрылуы
3 кезең. Бизнес – жоспар және оның құрылымының көрсетілуі
4 кезең. Қажетті хабарлардың көзін іздеу
5 кезең. Өз потенциалын сараптау және бағалау
6 кезең. Жаңа қызмет үшін нысанның негізін таңдау
7 кезең. Потенциалды нарықтың зерттелуі
8 кезең. Алдын – ала сату болжамын өңдеу
9 кезең. Бизнестің аймақтық орналасуы
10 кезең. Маркетинг жоспарының өңделуі
11 кезең.Күнтізбектік жоспарырың өңделуі
12 кезең. Өндірістік жоспарды өңдеу
13 кезең. Заңды мертебенің және ұйымды – құқықтық пішіннің таңдалуы
14 кезең. Ұйымдық жоспардың өңделуі
15 кезең. Қызметшілер туралы шешім қабылдау
16 кезең. Қаржылық жоспардың өндеу жұмыстары
17 кезең. Қызметтің тәуекелділігін сақтандыруын өңдеу
18 кезең. Бизнес жоспардың іс түйіндемесін дайындау
19 кезең. Бизнес – жоспардың толтырылуы
20 кезең. Бизнес – жоспардың ашылуы
21 кезең. Қызметтің басталуы туралы шешім қабылдау
Екінші жақындастық, жоғарда айтылғандай, өте үлкен бөлімін негіздейді. Бұл бөлімдер, алдыңғыдағы сияқты, кезеңнен турады. Бұл нұсқа өте тәжіриебелі қолданушыға жақын.
Бес кезеңді көрсетеміз:
Бірінші кезеңінде – оның қызметтігі (философия, кәсіпорынды көру) – шаруашылық бірліктің қысқашы бейнеленуі, мақсаты, қолданылуы.
Екінші кезең – бизнес – жоспардың өңдеу жұмыстарының мақсатын анықтау. Мақсат – бұл кәсіпорының болашақ жағдайы, себебі немесе ұстамдылық және оның қызметкерлерінің іс – әрекеті.
Бизнес жүйесінде мақсат бес атқарым қызметін орындайды [13]:
- Белсенділік – кәсіпорынның жүзеге асқан және тілейтін жағдайларының салыстырмасы, іс – әрекет себебтері;
- Шешім қабылдаудың өлшемдері – талғаулықтың таңдалуы мен мағлұмат бағасы бизнестің алдыңғы шебі;
- Басқару құралы – іс – әрекетке деген басшылық талаптары, бизнестің бағытының анықталуы;
- Үйлесімдер (үйлестіру) – шешім қабылдайтын тұлғалардың шиеленіссіз байланыстарын қамту, арнаулы мамандырылған жұмыстардың келісімі;
- Бақылау – шаруашылық қызметінің көрсеткіштерінің жеделді жағдайын, оларды мақсаттық деңгеймен салыстыру; (16, 26 бет).
Үшінші кезеңде кәсіпорынның стратегиясы, мақсаты, қызметі анықталғаннан кейін, бизнес – жоспардың өзінің жалпы құрылымы тұрғызылады. Бизнес – жоспардың көлемі мен құрылысына қойылған тапсырмалар мен кәсіпорынның өлшемдері әсер етеді. Оның осындай құрылымы, кәсіркер серіктестік сөзімен тұтынушыға көңіл аударған кездегі, болатын оқиға.
Бизнес – жоспарда келесі бөлімдерді көрсетуге болады:
Сыртқы парақ.
Бизнес – жоспарының төртінші кезеңі жоспардың әр бөлімін өңдеу үшін керек болатын, ақпараттың жиынынан құралады. Бұл жоспарлау жұмысының ең ауыр және маңызды бөлігі. Ақпараттың көздері болып арнаулы салалық анықтамалықтар, жоспар ұйымының нормативтері, арнайы фирмалар, статистикалық ішкі бұйымдар жоғары мамандындырылған экономистердің білімі және де жұмысын жақсы білетін, кәсіпорынның ішкі айналасын жақсы білетін қызметкерлер саналады.
Жоспарлаудың бесінші кезеңі – бүкіл бизнес – жоспардың бір құжат түрінде толтырылуы және бөлек тармақтардың тікелей өңделуі (16, 43 бет).
Бизнес – жоспар туралы көріністің құрылуы – бұл қызметтіктің анықтауынан кейінгі қадам, және жобаның немесе кәсіпорынның аталуының анықтамасы, мақсаты.
Бизнес – жоспар өте қарапайым және түсінікті жазылуы тиіс. Бизнес – жоспар туралы ең алғашқы көрініс, оның керек құрылымын, бере алады.
Әр бизнес – жоспарын құрайтын бір ғана тексерілген ұстаным бар, ол әрқашан қысқа, бірақ беделді болу керек:
Бірінші бет (сыртқы парақ) және бизнес – жоспардың бірінші беті екі тапсырманың шешімін болжайды: құжат туралы жақсы пікір алу және ақпараттың небір керектігін қабылдау.
Егер қаптама жақсы қағазда фирманың логотипімен істелсе, ол бизнес – жоспарға неғұрлым атақ береді. Келесі ақпарат берілуі қажет: автор туралы, кәсіпорын туралы, істік бөлім (берілген жобаның маңызы мен мақсаты), инвестицияның керекті өлшемі – жобаның құны.
Мазмұны бизнес – жоспардың негізгі бөлімдерін көрсету керек және болашақ инвесторларға кәсіпкерлердің сөзінің мазмұнын түсіне білу керек.
Бұл түйіндемені кейде қысқаша мазмұндама дейді. Бұл бөлім тек бизнес – жоспары біткеннен кейін жазылады, бірақ кей – кезде басында жазылады.
Түйіндеме – бүкіл кәсіпорынның «шақыру карточкасын» және «ең бірінші» танысатын бөлімін құрайды.
Шынында, бұл бизнестің «А» дан «Я» дейінгі, инвесторлар оқып танысатын, жалғыз бөлігі. Түйіндеменің бірнеше минут оқылуына талаптану керек.
Түйіндемеде бірнеше бөлікте бизнес – жоспардың қысыңқы түрін ашу керек:
Осындай түйіндеме барлық бизнес – жоспардың тез шолуын істеуге көмектеседі.
Кәсіпорынның
суреттелу кезінде мынадай
Бизнестің тарихи анықтамасы немесе өнімді өңдеу туралы анықтама, саланың дамуының экономикалық тенденциалары, кәсіпрынның ұйымдасқан құрылымының суреттемесі, бизнеске әсер ететін (факторлар, кезеңдік, тұтұнушы немесе жеткізушінің тәуелділігі) байланысты бары, өндірістік қызметтің жүзеге асуына апаратын жолдар.
Берілген бөлім инвесторға керекті ақпарат береді, ол ақпарат бизнестің қаралған жұмысының жүруін, нарықта сыйлы орын алу мүмкіндігінің себебтерін береді.
Бұл бөлімде келесі сәттерге назар аудару керек, ойлаған нарықтың экономикалы – географиялы көрсеткіштері, соның ішінде елдімекеннің берілген өлшемдері:
- Кешенді қызмет көрсету мен өнімнің тұтұнушылары;
- Ойлаған нарықтың мүмкіндігінше потенциалды өсуі;
- Ұсынылып отырған жобаның нарық талаптарын қанағаттандыруы;
- Бұрынғы уәкілдерді жоғалтпай, жаңаларын тартудың ұстанымы.
Таңдалған нарықтың суреттемесі кезіндегі есте сақтайтын нәрсе, ол, сараптау күшін тек жүргізілген зерттелулер анықтайтындығы. Бостан – бос уақыт кетірмеу үшін, мынандай көмекшілерді қолдану керек: кітапхана, қоршаған ақпарат құралдары, телефон.
Берілген бөлім ойламаған жағдайлардан кәсіпкерді сақтау және оларды болдырмау жолын анықтау керек.Солардың ішінде :заңдық факторлар (заңнаманың өзгеруі,елдегі саяси жағдай) бақталастық нарығындағы жұмыс (бақталастардың кейбір іс-әрекеттері),берілген бизнестің осал жақтары (берілген нарықта жаңа өнімнің пайда болуы ,өте арзан өнімнің шығуы), авторлық құқық пен ақпаратты қорғау ,күтпеген жағдайлар,кадрлар мәселесі(жұмыс уақытының созылуы)
Дәл осы бөлім ,кәсіпкердің бизнестің барлық жағын білетінін көрсету керек.
Маркетингке арналған бөлім, бизнес – жоспарының ең маңыздысы болып танылады, себебі тек осында ғана оқылатын бизнестің тәсілдері мен мінезі айтылады.
Кәсіпкер, адамның миын оятатын маркетинг жоспарын істеу қажет. Маркетингалық жоспар өз тұғырын көрсетіп қана қоймай, сонымен қатар несиелік тәуекелдікпен, бизнесті инвестиция үшін сатып білу керек. Одан бөлек, бұл бөлім адамдарға менеджерден бастап ірі банктің басшылар кеңесінің мүшесіне дейін, түсінікті болатын пішінде жазылу тиіс.
Маркетинг – табыс жолындағы ең бір маңызды шарттардың бірі болып табылады. Тұтунышыға шынында да керек тауары болғаннын өзіндеде көптеген кәсіпорындар (фирма) сәтсіздікке ұшырады, себебі олар бұрыс маркетинг жасаған еді. Сондықтан да бизнес – жоспарын бағалау кезінде, үлкен назарды осыған аудару керек.
Егер тауар,
қызмет көрсету қажеттілігі
Әр қашан маркетингтің төрт маңызды сәттері есте болу керек:
Кәсіпкер өзіне тек біп сұрақ қою керек: ақша шығындамай, өзінің кім екенін, қандай қызметт көрсететін, қандай тауар шығаратын ақпаратты уәкілдерге қалай жеткізу керек?
Ең бірінші ол өзінің нарығын қарастырып, оқу керек. Бұдан шығатын маркетинг ережесі – өз нарығын білу керек.
Кәсіпкер кепілсіз маркетингтік жоспар істеу керек. Сол кезде оның табысы өседі. Маркетингалық жоспар – бұл кәсіпкер ретінде өзін ең қолайлы жағынан көрсету.
Маркетингалық жоспарда келесі мәселелерді дұрыстап қарап, көрсету керек:
Бұл бөлім – бизнес – жоспарының негіздерінің негізі, уақыт өлшеміндегі санау нүктесі. Дәл осы бөлімді ақшаны дұрыс жұмсау, қаржылық жоспар үшін қолдану керек. Потенциалды инвесторлар бұл жобаны аса көңіл қойып сараптайды.
Келесі құжаттардың жиынтығын өндеп алу керек: сатудың жеделдеу жоспары (болжам), табыс пен шығынның жоспары (болжам), ақша құралдарының жоспары (болжам), болжау балансы. Құжаттардың толық тізімі ресей кәсіпкерлеріне де алғашқы болып есептеледі, ол дүниежүзілік тәжіриебелер шартына сай келеді.