Салық түрлері және олардың мәні

     Рр=Wр*S/100%

     S=Ресеп/Wесеп*100%, мұнда

     Рр  – болжамды кезеңге арналған корпорациялық  табыс салығының сомасы;

     Wр  – болжамды кезеңге арналған  ЖІӨ көлемі;

     S – алулардың орташа пайызы;

     Ресеп – есепті кезеңдегі корпорациялық  табыс салығының сомасы;

     Wесеп  – есепті кезеңдегі ЖІӨ көлемі.

     Төртінші  нұсқа. Мұнай секторы ұйымдарынан  түсетін корпорациялық табыс  салығын қоспағанда заңды тұлғалардан  алынатын корпорациялық табыс салығы түсімдерінің көлемдері мен макроэкономикалық  көрсеткіштердің арасында корреляциялық  талдау жүргізген кеезде мынадай тәуелділік белгіленді.

 

Мұнай секторы ұйымдарынан  түсетін корпорациялық  табыс салығын

қоспағанда  корпорациялық табыс  салығы түсімдерінің көлемдеріне әсер ететін экономикалық көрсеткіштер тізбесі

 

      Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін  корпорациялық табыс салығын  қоспағанда, заңды тұлғалардан алынатын корпорациялық табыс салығының  есептелген көлемі мен соңғы тұтынуға жұмсалатын шығыстардың арасындағы күшті корреляциялық байланыс анықталды.

      Кері  теңдеуді жасау кезінде осы кестедегі  мұнай секторы ұйымдарынан түсетін  корпорациялық табыс салығын  қоспағанда, заңды тұлғалардан алынатын корпорациялық табыс салығының  түсімдері көрсеткіштерімен аса  жоғары корреляция деңгейі бар көрсеткіштерді ескере отырып, төмендегі кестеде келтірілген түсімдердің Ү=а0+а1Х1+а2Х2 теңдеуінің коэффициенттерін аламыз.

 

Мұнай секторы ұйымдарынан  түсетін корпорациялық  табыс салығын

қоспағанда  корпорациялық табыс  салығы   түсімдерінің кері теңдеуі

 
 

     мұнда Ү – түсімдердің көлемі (тәуелді  ауыспалы);

     а0 – Х-тің тұрақты мәні кезінде  қалыптасатын түсімдердің деңгейі;

     а1, ..., аn – бұрыштық коэффициеттер (тәуелсіз ауыспалы көрсеткіштер бірлікке өзгерген жағдайда түсімдер мәнінің қаншалықты өзгеретінін көрсетеді);

     Х1, ..., Хn – тәуелсіз өзгерістер.

     Бұл кері теңдеудің айқындылық коэффициенті, сондай-ақ 1-ге тең. Бұл берілген мәліметтер қатарларының теңдеу арқылы алынған  мәліметтермен жүз пайыз дәл келетінін білдіреді.

       Мұнай секторы ұйыымдарынан түсетін және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына жіберілетін корпорациялық табыс салығының болжамы.

     Бірінші нұсқа.

     Бірінші нұсқа бойынша корпорациялық  табыс салығының есебі өз қызметін Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе құзыретті органдар мен  жер қойнауын пайдаланушылар арасында 2009 жылдың 1 қаңтарына дейін жасасылған өнімдерді бөлу туралы келісімге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актісімен бекітілген («Теңізшевройл» ЖШС) келісім-шартқа сәйкес жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыларды қоспағанда көрсетілген құжаттарда айтылған салық режимі сақталатын  барлық жер қойнауын пайдаланушылар бойынша жүргізіледі.

     Салықты (Бірыңғай бюджеттік сыныптамасының коды 101105) есептеу болжамды кезеңге  арналған  елдің  әлеуметтік-экономикалық дамуының макроэкономикалық көрсеткіштерімен  айқындалған мұнай мен газ конденсатын өндіру, оның ішінде оларды жеткізу, салық ставкалары, көлемдерін, мұнайға әлемдік бағаны (Brent маркасы),  АҚШ долларына теңгенің бағамын ескере отырып жүзеге асырылады.

     Корпорациялық табыс салығының болжанатын есебі  салық салынатын табысқа ставка қолдану арқылы жүргізіледі, оны  айқындаған кезде  салық заңнамасында көзделген шегерімдер сомасын алып тастау қажет.  Болжанатын кезеңдегі шегерімдер үлесі оның есепті жылы қалыптасқан мөлшерлері мен ағымдағы және  болжанатын кезеңдердегі  болуы мүмкін өзгерістері ескеріле  отырып айқындалады.

     Салық ставкасы Салық кодексімен бекітіледі.

     Іске  асырудың болжамды орташа бағасы Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің деректері бойынша шикі мұнай, газ конденсатын өндіруші кәсіпорындарда есепті кезеңде қалыптасқан және елдің  әлеуметтік-экономикалық дамуының макроэкономикалық көрсеткіштеріне сәйкес мұнайға болжамды әлемдік баға мен доллар бағамының өсуіне түзетілген нақты орташа баға ескеріле отырып айқындалады.

     Корпорациялық табыс салығының болжамды көлемін  айқындаған кезде  бір реттік (жүйелі емес) сипаттағы  төлемер сомасын  қоспағанда өткен жылдардағы түсімдер серпіні мен  ағымдағы жылы күтілетін түсімдер  ескерілуі қажет.

     Екінші  нұсқа.

     Корпорацуиялық  табыс салығы болжамының есебі  ағымдағы жылғы баға бойынша қалыптасқан  орташа пайызы есепке алынып айқындалатын  өткізілген өнімнің көлеміне  алып қоюдың орташа пайызын қолдану арқылы  «Теңізшевройл» ЖШС мен ӨБК ұйымдарын (ҚР Бірыңғай бюджеттік сыныптамасының коды 101105) ескере отырып жүргізіледі және  бекітілген ставканың өзгеруіне орай түзетіледі. Алып қоюдың орташа пайызын айқындаған кезде жүйесіз сипаттағы төлемдер сомасын алып тастау қажет.

     Іске  асырудың болжамды бағасы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының  макроэкономикалық көрсеткіштерінде айқындалған  әлемдік баға деңгейінде қабылданады.

     Төлем көздерінен ұсталатын заңды тұлғалар – резиденттер мен резидент еместерден  корпорациялық табыс салығы болжамының есебі (ҚР Бірыңғай бюджеттік сыныптамасының кодтары 101106, 101107) бірнеше жылдардағы салық түсімдері серпінін талдау,  ағымдағы жылғы түсімдерді бағалау, болжамды бір реттік төлемдер және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының  макроэкономикалық көрсеткіштері негізінде жүзеге асырылады.

     ( 2а қосымша)

     «Теңізшевройл»  ЖШС мен ӨБК (ҚР Бірыңғай бюджеттік  сыныптамасының коды 101105)  бойынша  корпорациялық табыс салығының  есебі есепті жылғы түсімдер көлеміне орай немесе макроэкономикалық параметрлердің болжанатын өзгерістеріне түзетілген және түсімдер серпінін ескере келе  ағымдағы жылғы баға бойынша жеке жүргізіледі.

     ( 2б қосымша)

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     2.  САЛЫҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ  ЖӘНЕ  ОЛАРДЫҢ  МӘНІ

 

     2.1  ЖЕКЕ  ТАБЫС  САЛЫҒЫ

 

       Төлем көзінен салық салынатын жеке табыс салығы алынатын кіріс сомасына, қолданыстағы заңнамағы сәйкес ұсынылатын жеңілдіктер мен шегерімдерге және бекітілген салық салу ставкаларына тәуелді.

     Бірінші нұсқа. Төлем көзінен салық салынатын жеке табыс салығының болжамын есептеу негізіне болжанатын жылға арналған салық салынатын кіріс мөлшері мен ставка алынады.

       Салық салынатын табыс мөлшері  табыстың болжамды сомасынан   барлық қызметкерлерге есептелген  ең аз еңбекақы мөлшерін,  сонымен бірге  міндетті зейнетақы жарналары мен салық заңнамасына сәйкес жеке тұлғалардың  жеңілдіктер сомасын  шегеру жолымен айқындалады.

     Салық салынатын болжамды кіріс мөлшері  мынадай формула бойынша айқындалады:

 

Odox = D – Popv –  (MZP*CHrad)  – L, мұнда

 

     Odox – салық салынатын болжамды  кіріс мөлшері

     D – кірістің  болжамды сомасы

     Popv – міндетті зейнетақы жарналары

     MZP – ең аз еңбекақы

     CHrad – жұмыс істейтіндер саны,  адам

     L – жеке тұлғалар жеңілдіктері

     Бұдан әрі жеке табыс салығының болжамы  мынадай формула бойынша айқындалады:

 

     Р_ІР=O_DOX*Fipn/100%, мұнда

 

            Pip – жеке табыс  салығының болжамды сомасы 

     Odox - салық салынатын болжамды кіріс  мөлшері  

Fipn –  жеке табыс салығының тіркелген  сомасы

      Екінші  нұсқа. Корреляциялық талдау есептелген жеке табыс салығы түсімдері көлемдерінің мынадай тәуелділігін көрсетті.

 

Жеке  табыс салығы түсімдерінің көлемдеріне  әсер ететін экономикалық көрсеткіштер тізбесі

 

     Кері  талдау нәтижесінде мынадай теңдеу алынды:

     Ү = а0 + а1Х1 + ... + аkХk, бұл теңдеудің коффиценттері мынадай.

 

     Жеке  табыс салығы  түсімдерінің кері теңдеуі