lign="justify">     ұйымдарды ұзақ мерзімді дамытуға, қазақстандық нарықты отандық өнімдермен толтыруға  және олардың әлемдік нарықта  ілгерілеуіне, өндірісті кеңейтуге  және жаңа жұмыс орындарын құруға бағдарланған тиімді меншік иесінің кең тобын құруды ескере отырып қарайды.

     Өзге  де мемлекеттік мүлікті сатудан  түсетін түсімдердің болжанатын сомасын олардың бұған дейін  жоспарланған кезең ішіндегі түсімдерінің нақты сомасын ескере отырып және есепті кезеңнің аяғындағы жағдай бойынша мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті органның ақпараты бойынша айқындалады.

     Қарыздар  түсімдері

      Үкіметтік қарыздарды болжауды Қазақстан Республикасының  бюджеттік жоспарлау жөніндегі  орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

      Үкіметтік сыртқы қарыздар болжамы – қолданыстағы және алдағы үш жылдық кезеңге арналған жоспарланатын сыртқы қарыздар сомасы.

      Қолданыстағы  сыртқы қарыздарды – Республикалық  бюджет комиссиясының тиісті шешімі негізінде пайдаланылуы және бірлесіп қаржыландырылуы алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджетте тиісті шығыстармен қамтамасыз етілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздарын болжау – алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдері негізінде Республикалық бюджет комиссиясының алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет жобасын әзірлеу барысында қабылданған тиісті шешімдерін есепке ала отырып жүзеге асырылады. Алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданғаннан кейін қолданыстағы сыртқы қарыздар болжамы осы Заңда бекітілген сомаларды ескере отырып түзетіледі.

      Жоспарланатын сыртқы қарыздарды – тартылуы донорлардың  келісілген елдік бағдарламаларына сәйкес жоспарланып отырған Қазақстан  Республикасы Үкіметінің қарыздарын болжау – донорлардың келісілген елдік бағдарламалары негізінде, оларға қосылған қаржыландырылуы донорлардың қарыздары есебінен жоспарланып отырған инвестициялық жобалардың тізбесіне негізделе отырып жүзеге асырылады.

      Ішкі үкіметтік қарыз алу болжамы бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган ұсынған үкіметтік қарыздарды өтеу болжамы ескеріле отырып, республикалық бюджет тапшылығы мен үкіметтік сыртқы қарыз алу болжамының арасындағы айырма ретінде айқындалады.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                     ҚОРЫТЫНДЫ

 

    Сонымен Қазақстан Республикасының мемлекеттің  бюджетінің кірісінде салықтық түсімдер маңызы зор екеніне көз жеткіздік. Дегенмен, салықтардың мәні бойынша мәселелерді жетілдіру маңызды мәселе болып табылады.

    Қазақстанның  2030 жылға дейінгі даму стратегиясында болшақтағы мемлекетіміздің негізгі байлық көзі шикізатты, соның ішінде ең біріншіден мұнай экспорттауға болып табылады. Осыған сәйкес, салық жүйесінің алдында түрған маңызды мәселелердің бірі шикізатты экспорттаушыларға салынатын салықтардың тиімділігін арттыру болып табылады.

    2000 жылдың қортындысы бойынша, мұнайды экспорттаудан тек салық түрінде ғана мемлекеттік бюджетімізге 500 млн АҚШ доллары шамасында қаржы түспей қалған. Мұндай көлемдегі қаржы республикалық бюджетіміздің төрттен бір бөлігіндей мөлшерін құрайды. Егер бүл көсеткіш тек қана мұнай саласында орын алған болса, онда еліміздің бүкіл шикізатын экспорттаудан түспей қалған қаражаттың мөлшері қандай болар екен?

    Осындай көлеңкелі экономиканың келеңсіз 
әрекеттерінен еліміздегі        күнделікті        тұрмыстық

қажеттіліктерге аса зәру болып отырған тұрғындардың бөлігі көп зардаптар шегуде.

    Бұндай кемшіліктерді жою үшін, ең алдымен салық кодексіне жаңадан өзгертулер енгізу аса қажет.

      Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен міндеттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығында.

     Салықтар  мемлекетпен бірге пайда болды  және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Адамзат дамуының бүкіл тарихы бойына салық нысандары мен әдістері өзгерді, игерілді, мемлекеттің қажеттіліктері мен сұрау салуларына бейімделді. Салықтар тауар - ақша қатынастарының ахуалына әсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен қабаттаса жүреді.

    Салықтар  барлық елдерде олардың қоғамдық экономикалық құрлысы мен саяси іс - бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі - ұлттық табысы қайта бөлудің басты қаржылық құралы, мемлекеттің кірістерін және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады. Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салықтардың әлеуметтік - экономикалық мәні, олардың түрлері мен рөлі қоғамның экономикалық құрлысымен, мемлекеттің табиғатымен және функцияларымен айқындалады. Белгілі философ Фрэнсиз Бэкон салықтарды төлеу - әрбір азаматтың қасиетті борышы деген еді.

 
 
 
 

ҚОСЫМША

 

     ҚР  ҚМ 23.05.2007Ж. № 185 бүйрығымен бекітілген бухгалтерлік есепшоттарының Жаңа үлгі жоспарындағы шоттарды ҚР ҚМ 18.09.2002 ж. Бұйрығымен бекітілген Шоттардың үлгі жоспарындағы шоттарымен

салыстырма  кесте

 

   ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

1. ҚР-ның  “Бухгалтерлік есеп және қаржы есебі” туралы заңы. 24.06.2002ж.
2. ҚР-ның Қаржы министрлігінің 18. 09. 2002 жылғы №438 бұйрығымен (ҚР Қаржы министрлігінің өзгертулер енгізілген 21.10.2003 жылғы № 372 бұйрығымен) бекітілген Бухгалтерлік есеп типтік шот жоспары.
3. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция счетов – А. : Ержанов и К, 2003ж.
4. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятии.- А. : Центраудит- Казахстан 2002.
5. Назарова В.Л. «Шаруашылық жүргізуші субьектілердегі бухгалтерлік есеп» Алматы-2005ж.
6. Алибекова Б.А. «Бухгалтерлік есеп принциптері» Астана-2007ж.
7. «Кәсіпорын әкономикасы» оқу құралы. Қабылбекова М.Т
8. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А. «Бухгалтерлік есеп принциптері» Алматы-2006ж.
9. Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/Пер. В.И. Тарусина/Ред. коллегия: А.С. Бакаев, Л.В. Горбатова, Т.Б. Крылов и др. – М., 1998ж.
10. Баймұханова С.Б., Балапанова Ә.Ж. Бухгалтерлік есеп.-А.: Қазақ университеті, 2002ж.
11. Баймұханова С.Б. Бухгалтерский учет хозяйствующих субьектов. – А. : Ценные бумаги, 2002ж.