Қазіргі кездегі бухгалтерлік есепті және аудитті ұйымдастыру

1.  Қазір қолданылып жатқан  ДСұ-на кіру туралы шарттар  бағыттарын сол күйінде қалдыру;

2. Сол кездегі келісім  жүргізуді белгілеуден келісім жасау мен оның негізгі элементтерін унифакциялауға өту. Осы мақсатқа сәйкес функциялармен жасалатын және олардың шешімі унифакциялау кезінде әріптес мемлекеттер үшін міндетті болатын нтеграциялық комитеттегі          комиссияға консультативтік  кездесулерді трансформациялау керек;

3. Келіссөздер жүргізуді  бағыттау механизмінен қатал  келісуге және унифакциялауға  өту, осы арқылы бірдей бағыт  ұсынып ДСұ-на кіру;

4. ДСұ-на кіру перспективаларын  қарастыру, яғни ЕурАзЭҚ-тың біртұтас  Кеден Одағына мүше елдер ДСұ-на жеке-жеке кіретін болса, онда бірдей бағыт ұстану өте қиын болады. Кеден құрылымы келіссөздер процесстері және олардың біту кезеңіне өтуі, Қырғызстанның ДСұ-на мүше болуы қазіргі кезде осы тапсырманы шешу проблемасы болып табылады.

Жылдың басында ЕурАзЭҚ-қа мүше елдердің үкіметтік делегациясының басшылары консультацияларында  мыналар анықталған болатын:

- Қазіргі уақытта  ЕурАзЭҚ-  қа  мүше  елдердің  әрқайсысы   ДСұ- кіру

кезеңдерінің әр сатысында  тұрғаны;

- Келіссөздер жүргізу бағыттары информациялардың   конфеденциалды

болуына байланысты күрделенгені;

Мүше елдердің үкіметтері ДСұ-на кіру кезінде келесі облыстардағы келіссөздер бағыттарын сәйкестендіруге  және унифакциялауға үлкен көңіл  бөлулері керек:

- Тауарлар рыногына ену бойынша тарифтік ұсыныстар және кеден баж ставкаларын байланыстырудың соңғы деңгейіне;

- Қызмет көрсету рыногына енуі  бойынша Ұсыныстарға;

- Экономика және сауда мәселелері  бойынша міндеттер, ең алдымен,  табиғи монополия, баға құру, мемлекеттік  субсидия, интеллектуалды меншік, саудадағы технологиялық тосқауылдар, кеден процедуралары облысындағы заң базасының өзгертілуіне және оның практикада колданылуына;

- ДСұ алдында қабылданған міндеттердің  импелементациялық мерзіміне. Осы  үшін ЕурАзЭҚ мемлекетаралық  кеңес төрағасы, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев 2002 жылы ақпанда ДСұ-на кіруде жүргізілетін келіссөздерді мемлекетаралық кеңестің кезекті отырысында талқылау туралы мүше мемлекеттердің басшыларына Ұсынған болатын. Соның ішінде оның айтуынша осы келісулер тиімділігі ЕурАзЭҚ-ның стратегиялық тапсырмаларын жүзеге асыруға әсер етеді, бәрінен бұрын біртұтас СЭҚ тәртібін орнату.

2002 жылы мамырдағы мемлекетаралық  кеңестің жыл сайынғы өткізетін  комитінде ДСұ- кіру жөніндегі  мүше елдердің келіссөздер жүргізуді жетілдіру туралы, сонымен қатар жүйелі түрдегі консультациялар өткізу туралы құжат қабылданды.

Мұнда Ресей Федерациясының ДСұ-на оған кіруші мемлекеттермен шешілетін  болды.

Сонымен, жақын уақытта ЕурАзЭҚ  мүше мемлекеттер келесі процестерді  тиімді жүзеге асыру мүкіндігі жасалатын болады:

- Ортақ тауар, қызмет көрсету  және капитал нарығы және оны  құрайтын негізгі - біртұтас және  кеден саясатын құру; ДСұ- на  кіру арқылы дүниежүзілік шаруашылыққа  ену.

Қазақстанның халықаралық сауда     жүйесіне  және  ДСұ-на интеграциясы.

Қазақстанның халықаралық саудаға  интеграциясы оның әлемдік экономика  жүйесіне енуіне және оның әлемдік  шараушылық байланыстарын күшейтуге  бағытталған маңызды шарттарының  бірі болып табылады. Кіші көлемді  рыногы және әлемдік рынокқа енуді қажет ететін Қазақстан үшін ашық сауда саясатын жүргізу объективті түрде қажет.

Жалпы жағдайда халықаралық  саудаға интеграциялану елдерге  басқа әріптес елдерге сияқты құқық бере отырып, тұрақты және болжауға болатын сауда ортасында өзінің даму стратегиясын үшін анағұрлым тиімді, мүмкіндіктерді пайдалануға мұмкіндік берді.

Қазақстандағы сауда  реформаларын келесідегілерге байланыстыруға болады: ТМД елдерінен біржақты тәуелділікті жою үшін және тұтынушылық таңдауды кеңейту үшін сауда жасауды және бағыттарға қою, әлемдік бағаналарға жақындау үшін Ресей инфрақұрылымын дұрыстау, ірі кәсіпорындардың монопольды басқаруын шектеп, отандық өндірушілерді сыртқы бәсекеге қосу; экономикалық реформалардың тиімділігін арттыратын шетелдің тікелей инвесторларын тарту.

Қазақстан   ашық  сауда   режиміне   өту   кезінде   ДСұ-на   кіру   бағытын ұстанады. ДСұ-на кіру сыртқы сауда заңдылықтарын, ережелерін және олардың тәжірибеде   қолданылуын   ДСұ   келісімдерінің   көпжақты   міндеттемелеріне жақындастыруды талап етті.

ДСұ-на   мүшелік   нәтижесінде   қосылушы   мемлекеттерден   белгілі   бір шегіністер   жасау  талап   етіледі.  Бұл  талап одақтың   рыногына   шетел

тауарларының көптеп келуіне әсер етеді (мыс, кеден тарифтерін төмендетуден), осыған байланысты ішкі реттеу шараларын қолдануға әжептеуір  әсерін тигізеді.

Ал ДСұ-на мүшелік етуден қосылған мемлекет басқа елдер рыногына оңай енуіне мүмкіндік береді.

Сондықтан қосылушы мемлекет келіссөздер жүргізуге дайындық кезінде көпжақты келісімге жан-жақты анализ жасауы қажет, себебі бұл келісімнен шығатын міндеттемелерді қабылдай алатындығы туралы өзінің дайын екенін сыртқы сауда режимінің дайын екені Ұлттық заңымен және статистикалық мәлімдемелермен дәлелденуі тиіс.

Соңғы кезде Қазақстанның тарифтік режимі оның өндірісінің инфрақұрылымының жетілмегенін, ресурстарының жетіспеушілігін және қаржы жүйесінің инфрақұрылымының бітпегенін көрсетеді, ал бұдан көретініміз, жалпы экономикадағы тиімділіктің жетіспеушілігі. Бұлардың барлығы ДСұ келісімі шеңберінде ашықты қатынасты көрсете алмайды. ДСұ құзіретіне жататын қызмет көрсетумен сауда жасау және интеллектуалды меншікті қорғау саласы сияқты жаңа салаларды сыртқы сауда режимінде реттеу заң жағынан негізделген.

Қазақстан үшін күрделі  мәселе, ДСұ бойынша әріптестерімен келіссөздер жүргізу кезіндегі шетел тауарлары мен қызмет көрсетулері одақтастықтың рыногына ену туралы проблемаларды шешу болып табылады. Бұл дегеніміз Қазақстан өзіне приоритетті болып табылатын салаларды қорғай алуы, олардың бәсекелестік қабілеттілігін арттыру керек. Берілген тапсырма қиын және күрделі және ол ДСұ-на қосылушы Қазақстанның өзімен шешілуі гаіс. Стагнацияның қиын жағдайында және экономикалық дағдарыстан шығу үшін халық үкіметтен өзінің Ұлттық өндірушілерін   қолдау  үшін   әртүрлі протенционистік шараларды қолдануды талап етеді.

Ашық экономика өзінің қатысушыларына тек әлеуметтік саудада  қанша күш   салынғанымен тосқауылдарды  сақтауда.   Саудада   ережелердің   қайта құрылуы сақталуда. Бәсекелестікті қорғау және тікелей инвестиция саласында толық келісілген ережелер жоқ. ГАТТ-ң құрылуы кезінде сауда тарифтері дамыған елдерде 40% болады. 2005 жылғы болжамдарға қарағанда олар 7  % - төмен болады екен. Бұл цифр сауданың еркіндегенін көрсетеді. Алайда, кейбір дамыған   елдерде   өнімдердің   жекелеген   түріне   деген   жоғары   тарифтер сақталуда.

Қазақстанның ДСұ-на кіруінің ұйымдастырушылық   процедурасынан басқа бірқатар қарама-қайшылықты, өзінде құрымдылық, инфрақұрылым артта  қалушылықты бірқатар геозоляционизмдік  қиындықтар бар. Постсоциалистік Орталық  және   Шығыс   Еуропа   елдері   шекарасы   Батыс   Еуропаға   жақын.

Олардың дәстүрлі квалификациялық  жұмыс күші бола тұра олар Еуразиялық Одақ және ТМД арасындағы кең жәэне  континент аралық еркін сауда  аймағы -бұл алыстағы перспективті іс болып табылады. Қазақстанның дамыған және дамушы елдермен сауда байланысы аймақтық және субаймақтық одақтар мен сауда аймақтарына ТМД-ң кіруін қолдаумен қатар жүреді. Бұл үшін бұрын тұрып қалған республика аралық еңбек бөлінісін, шикізатты және жартылай фабрикаттарды өңдеуді әлеуметтік тереңдету арқылы ауыстыруды қамтамасыз ету керек. Тек осы жолдармен ғана қысқа және орта мерзім ішінде Кеден Одағы шеңберінде ТМД және Орта Азия елдері мен ДСұ шеңберіндегі Ұзақ уақытты және стратегиялық бүкіәлемдік сауда ынтымақтастығы тенденциясы ТМД-ға бағытталу проблемаларын шешуге болады.

Қазақсанның ДСұ-на кіруі  туралы мәртебесін таңдауы:

          Практикада   ДСұ-на   кіруші   мемлекеттер   үшін   2   түрлі   мәртебе   алу көзделген:  дамушы  елдер  мэртебесі   және  өтпелі   кезең режимі   мәртебесі. Елдердің  көбі,  соның қатарында постсоциалистік Ресей,  Қытай, Қазақстан елдері ДСұ-на кіру кезіндегі дамушы ел мәртебесін және ол үшін елеулі жұмыстар атқарды.

ДСұ-ның кейбір ережелері  мен қағидаларынан бөлек өзіне тиімді жақтарды пайдалануға мүмкіндік береді. Бұл төлем балансын орнату үшін импортқа уақытша шектеулер қою, сонымен қатар жаңа сала құру үшін немесе барынша дамыту үшін шектеулер қою шараларын іске асыруды білдіреді.          

ДСұ мүшелері өтпелі кезең мәртебесін алған елдерге көп көңіл бөлінеді. ДКұ (Дүниежүзілік Кеден ұйымы) 1945 жылы 12 қыркүйек, тарифтер және Сауда бойынша Бас келісім (ГАТТ)  қағидалары  негізінде Еуропалық кеден одағын  құру мүмкіндігін зерттеу бойынша зерттеу тобын құруға 13 үкімет келісімін берді. Келесі 1948 жылы зерттеу тобы өзінің   Брюссельде Бас өкілеттілігін орналастыру туралы Бенилюкс елдерінен ұсынысты қабылдап, екі комитетті құрды. Экономикалық Комитет және Кедендік Комитет. Сол уақытта қызмет етіп  келген  экономикалық  комитет экономикалық  қауымдастықтың және даму бойынша ұйыммен тоқтатылған еді, Кеден Комитетіне 140 мемлекет мүше үкіметаралық ұйым негізінде Кеден Бірлестік Кеңесі болды.

ДКұ- мы құрылымы бойынша  келесі органдардан тұрады: Кеңес, Кеден

саясаты бойынша комиссия, қаржы комитеті.

Кеңесте үйлестірілген  жүйе бойынша комитет Номенклатура бойынша

комитеті. Кеңесте үйлестірілген жүйе бойынша комитет, Номенклатура бойынша комитет, ғылымдық подкомитет. Кеден саясаты бойынша комиссия

және ондағы - Тұрақты техникалық Комитет, мәжбүрлеу комитеті, 1972 жылғы контейнерлер бойынша  кедендік  конвенцияны   басқару   бойынша   комитет кедендік ұйымдастыру мақсатында көмектеседі. Қаржылық комитет – кедендік квалификация бойынша техникалық комитетпен, кедендік бағалау бойынша комитетпен, консультациялық ақыл  үйрету  тобымен  бақыланады.   ДКұ-ның құрамында контрабандаға қарсы күрес бойынша комитет.

Конвенцияның мәліметтеріне сәйкес кеңестің қызметіне:

-  Кеден ішіндегі бірлестікке қатысты барлық сұрақтарды зерттеу;

- Кеден режимдерінің біржақтылығын және үйлестірілімінің ең жоғарғы деңгейіне жету мақсатында кедендік жүйенің техникалық аспектілерін зерттеу;

- Қызығушылық білдірген  үкіметтерге ұсынысты қабылдау  үшін конвенция  жобасын және түзетулерді жасау;

- Конвенцияны   талқылау,   қолдану   және   осындай   конвенцияларды   нақты белгіленген функцияларды жүзеге асырудың бірегей формасын бекіту үшін ұсынысты дайындау;

- Конвенцияны қолдану  және талқылау сұрақтары бойынша   мәселелерді   шешу үшін үсынысты дайындау;

-   Кеден процедурасына қатысты ақпаратты тарату;

-   Қызығушылық  білдірген   үкіметтерге,   өздерінің   инициативасы   бойынша немесе сұрау бойынша кеден ісі, СТС-ның жасалуындағы конвенцияның бас жоспарына қатысы бар сұрақтар бойынша мәліметтер беру;

-  Оның құзіреттілігі шеңберінде басқа Үкіметаралық ұйымдармен ынтымақтастықты қамсыздандыру.

Қазіргі таңда бұл функцияларды ДСұ жүзеге асырады.

Жарғылық сессия  1953 жылы   26   қаңтарда   Брюссельде   және   онда

■

Австрия, Белгия, Дания, Франция, Германия, Греция, Ирландия, Италия, Люксембург, Нидерланды, Норвегия, Португалия, Испания, Швеция, ІШвецария, Туркия және ұлыбритания өкілдерінің қатысуымен өтті. 30 жыл өткен соң 1983 жылы 26 қаңтарда, бүкіл Дүниежүзілік Кеден қызметкерлері тойлайтын халықаралық кеден күні болып жарияланады.

ДКұ  кеңесі   маусым   айында   жылына   бір   рет   әдетте   Брюссельде

жиналатын, бірақ қажет  болған жағдайда кездесу конвенцияға қатысушы мемлекеттерде өтетін. Кеңес жұмысына қатысушы делегаттар конвенцияның келісуші тараптардың өкілдері болатын яғни олар тәртіп бойынша ұлттық кеден органдарының басшылары болып табылады.

Кеңес жұмысына Қаржы комитеті (3 адам) және Кеден саясаты бойынша комиссия (20 адам) әрекеттеседі. Комиссиялардың аттарының өздері айтып тұр. Бұл комиссиялар саясаттың маңызды сұрақтарын қарастырып және юнсультация жасау үшін, кеңестің регламентін (уақыт) жасауда әрекеттесу үшін шақырылады.

Кеңес өз қызметін негізінен техникалық комитеттер арқылы жүзеге асыратын, олардың бастылары болып: үйлестірілген жүйе бойынша комитет; тұрақты техникалық комитет; кедендік бағалау бойынша комитет. Көптеген халықаралық өнеркәсіптік ұйымдардың және кейбір қатысушы емес мемлекеттер кеңес және техникалық комитеттердің сессияларында бақылаушы ретінде қатысады.

ДКұ Брюссельде орналасқан Бас Хатшылығы 100 адамдық қызметкерлер штатынан тұрады. 10 жылға создыруға  болатын, 5 жыл мерзімдегі контрактімен жұмыс істейтін ДКұ әкімшілігінен  30   сарапшыдан   тұрады.   Бұдан  бөлек хатшылықта Конвенцияға қатысушы елдердің арнайы жобаларды жүзеге асыру мақсатымен қызметкерлер өкілдер болады.

ДКұ-ның ресми тілдері  болып ағылшын және француз тілі болып табылады. Сонымен қатар  кедендік багалау бойынша техникалық комитет жұмысында испан тілі қолданылады, ал кедендік конвенцияны контейнерлер