Қазіргі кездегі бухгалтерлік есепті және аудитті ұйымдастыру

Кеден қызметі сферасындазғы  қылмыстар мен құқық бұзушылықтар мен  Кеден сферасында ең көп таралған қылмыс тұрі болып контрабанда болып табылады. Бұл қылмыс анқтау кеден органдарына жұктелген өйткені кеден органдары кеден сферасында орын алатын қылмыстар бойынша жедел іздестіру субьектілері болады.

Бірақ контрабанда кеден  органдарына күресіп жатқан тек қылмыс түрі жес. Бұл органдар төмендегідей қылмыстар мен құқық бұзушылар бойынша айыптаушы рөлін атқарады. Олар: кеден алымдарынан аутықулар кеден төлемдерін жинау кезіндегі заңсыз валюталық операциялар және т.б.

Егерде компентенциясына байланысты қылмыстық кұдік туатын болса да кеден органдары ҚР қылмыстық процедуралық заңдары нормаларына сай (қылмыстық іс қозғалады. Қылмыс ізі (закрепляет), қылмыс жасаған тұлғаларды қолғатүсіру әрекеттері қолданылады.

Кеден сферасында қылмысты болдырмау мақсатында кеден органдары жедел іздестіру қызметін атқарады, жасаған тұлғаларды анықтау жұмыстарын жұргізу. Сондықтан қатар қылмыс сақтау мен қатар кеден қауымдастығы жағында және шет ел кеден органдары сұраныстарына байланысты іздестіру,анықтау жұмыстарын жүргізеді.

Берілген қылмысқа жауапкершілік  Қазақстан халқының мәдени іңшіарын сақтау, сонымен қатар мәдени құндылықты заңсыз әкету және «меншік құқығын заңсыз беруді қорғау мақсатында белгіленеді.

ҚР-сы заңына сәйкес қайтару міндетті болып табылатын, шет ел мен Қазаөстан халқының көркем, тарихи және археологиялық құндылыгының іштілеген мерзімде ҚР-ның территориясына қайтарылмауы қылмыс болып табылады. Қылмыс обьектісі шет ел мемлекеттің және ҚР-ның халқының көркем, тарихи, археологиялық құндылықтарын өткізуші мемлекеттік мнополия болып табылады.

Осы қылмыстың заты ҚР Мәдени құндылықты әкету және әкелу туралы заңына  көрсетілген мәдени құндылықтар тізімі.

Кеден қызметі сферасындазғы  қылмыстар мен құқық бұзушылықтармен

ПРес Кеден сферасында ең көп таралған қылмыс тұрі болып контрабанда болып табылады. Бұл қылмыс анықтау кеден органдарына жұктелген өйткені кеден органдары кеден сферасында орын алатын қылмыстар бойынша жедел іздестіру субьектілері болады.

Бірақ контрабанда кеден  органдарына күресіп жатқан тек қылмыс түрі болып табылады. Бұл органдар төмендегідей қылмыстар мен құқық бұзушылар бойынша шықтаушы рөлін атқарады. Олар кеден алымдарынан аутықулар кеден көлемдерін жинау кезіндегі заңсыз валюталық операциялар және т.б.

Егерде компентенциясына байланысты қылмыстық кұдік туатын болса онда кеден органдары ҚР қылмыстық процедуралық заңдары нормаларына сай қылмыстық іс қозғалады. Қылмыс ізі (закрепляет), қылмыс жасаған тұлғаларды қолғатүсіру әрекеттері қолданылады.

Кеден сферасында қылмысты болдырмау мақсатында кеден органдары жедел іздестіру қызметін атқарады, жасаған тұлғаларды анықтау жұмыстарын жүргізу. Сондықтан қатар қылмыс сақтау мен қатар кеден қауымдастығы қарамағында және шет ел кеден органдары сұраныстарына байланысты іздестіру, анықтау жұмыстарын жүргізеді.

 

 

II. Қазақстан Республикасының кеден органдарының экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде шетел мемлекеттері кеден органдарымен және халықаралық  кедендік ұйымдармен ынтымақтастығы

2.1 СЭҚ-тарды  кедендік саудалық реттеуге қатысатын негізгі ұйымдар.

Қазақстан Республикасының  сауда - кедендік ұйымдардың қызметіне  агғысуы, Қазақстанның халықаралық  кеден қауымдастығына қатысуы бірден-бір  маңызды каналдары болып табылады.

Сонымен Қазақстан дүниежүзілік Кеден  ұйымына 1993 жылы 5 арашадан бастап мүше ретінде қатысып келеді.

Универсалды сауда-кедендік халықаралық  ұйымдардың бірі бұл - ГАТТ болып табылады. (Тарифтер және сауда бойынша Бас  Келісім). Қазір бұл дүниежүзілік Сауда ұйымы ( ары қарай ДСұ).

Біздің ел  ГАТТ, ДСұ-ның бақылаушысы  болып табылады. Таяуда ел дүниежүзілік Сауда ұйымының толық құқылы қатысушысы болады. Қазақстан Республикасы Дүниежүзілік Кеден ұйымының ресми мүшесі болып табылады. Оның бұрынғы аты СТС- Кедендік Қауымдастық Кеңесі.

Халықаралық Кеден нормаларына  негізделген Қазақстандық   кеден  құқығының дамуы және Қазақстаның жаңа  халықаралық қауымдастыққа белсене қатысуы-өзара байланысқан және өзара толықтырылған процесстер.

Қазақстан Республикасының кеден  кодексіндегі республиканың кеден  заңдарындағы барлық жиынтықтарында халықаралық кеден    құқығының принциптері бар: ұлттық режим қағидасы алалаушылық; қағидасы; ДСұ-ның қатысушыларының құқықтары мен міндеттері тең;  сыртқы сауданың және кеден саясатының жариялық қағидасы; мемлекеттің сырқы саудасын реттеу ретінде кеден тарифын қолдану қағидасы.

ДСұ, ГАТТ 1947 жылдың қазанында құрылған құқықтық механизмдері мен көптеген сыртқы сауда проблемаларын шешеді. ГАТТ-тың ерекшелігі ол-бір уақытта  халықаралық ұйымда, сауда және кеден  сұрақтары сферасында халықаралық  келісім шарт болып келеді. Қазіргі ДСұ үшін ГАТТ-тың құндылығы мынада: ГАТТ-тың көмегімен құрылған келісуші жақтардың сессиясы түріндегі құрылымдық механизм; өкілеттіктер кеңесі, хатшылықтары, тұрақты және уақытша комиттетер, кеңестер және топтар өзгеріссіз ДСұ-ға қызмет етіп келеді.

ГАТТ ДСұ -ның ұйымдастырушылық - басқару құрылымындағы маңыздысы  сауда және даму бойынша Комитет  болып табылады. Мұнда сауда жатының  сұрақтары қарастырылады, сонымен  қатар халықаралық сауданы либерализациялау сұрақтары; ауыл-шаруашылық тауарларының саудасы бойынша комитет осы тауарлардың халықаралық аренадағы сауданы либерализациялау сұрақтарын қарастырады; кедендік - тарифтік саясаттың негізгі сұрақтарын қайта құратын тарифтік жеңілдіктер бойынша комитет; осы ұйымның қатысушыларының арасындағы тұрақты ақпарат алмасуды жақсартатын саудадағы техникалық кедергілер бойынша комитет.

ГАТТ ДСұ-ның субсудиялық және компенсациялық баждар бойынша, антидемпингтік практика бойынша, кедендік бағалау  бойынша комитеттері бар.

Қазір ТМД мемлекеттерінің әрқайсысы, соның ішінде Қазақстан ДСұ-ға (ГАТТ) ресми мүшелігін және толық құқылығын қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасалып жатыр. ДСұ-ға кіру үшін Қазақстан сырқы экономикалық қызмет туралы заңдарын өзгерту керек, тарифтік және тарифтік емес реттеу құралдарын ДСұ-ның талаптарына сәйкестендірілуі керек, оның ішінде тарифтік реттеу басымдырақ болуы керек. Бұдан басқа, елдің нарықтық экономикаға көшкендігін нақты көрсету керек және ол кедендік баждардың көлемін көтермелеуге міндеттеледі.

ГАТТ жүйесінде сыртқы экономикалық және кеден проблемаларын шешуде тиімді құқықтық механизмдер қалыптаса бастады. ГАТТ мынадай халықаралық құқықтық қағидалар негізінде қызмет істеп келеді. Олар: өзара

пайда қағидасы; алалаушылық қағидасы; барынша жағдай жасау қағидасы. ДСұ осы қағидалар негізінде қызмет етіп келеді.

ГАТТ-тың ұйымдастыру-басқарушылық құрылымына сауда даму бойынша комитет (Сауда саясаты мәселелері, саудада  дамушы елдерге жеңілдіктер ұсыну  туралы шешімді жүзеге асырылуына бақылау), тарифтік бойынша комитет (Кедендік тарифтік саясат және оны реттеу), ауылшаруашылық тауарлары саудасы бойынша комитет. ГАТТ-тың органдар жүйесінде ГАТТ-қа қатысушылардың арасындағы жаңа стандарттар мен техникалық регламенттар туралы   информация   алмасуды   жақсартатын, түзететін саудадағы техникалық кедергілер бойынша комитет қызмет атқарған. ГАТТ шеңберінде субсидиялар мен компенсациялық баждар бойынша, кедендік бағалау бойынша комитеттер жұмыс істеген. ГАТТ-тың VII- ші бабына сәйкес кедендік бағалау бойынша комитет кедендік бағалау әдісі бойынша қатысушы мемлекеттердің ұлттық заңына талдау жасап және кеден құқығы бойынша теримологияны қайта жасап шығарды.

ДСұ (Дүниежүзілік Сауда ұйымы) 1995 жылы 1 қаңтарда ГАТТ- тың негізінде  құрылды.

Бұл ұйымның штаб пәтері Женева (Швейцария) қаласында орналасқан. Негізгі қызметіне мыналар жатады: көпжақты сауда келісім- шарттарын және келісімдерін жүзеге асыру, сауда келіссөздерін жүргізуге көмектесу, сауда дауларын реттеуге көмектесу, әлемдік экономикалық саясатта қайта құру мақсатында бірлесіп басқа да халықаралық ұйымдармен қызметтесуге қатысу. Ұйымның құрылымы: ДСұ-ның жоғарғы органы-министерлер деңгейіндегі юнференция болып табылады. Ол екі жылда бір рет шақырылады. Ағымдағы жұмысты ДСұ-ның Хатшысы жүзеге асырады, ол Бас Директормен басқарылады. Келесі кеңестер мен комитеттер жұмыс істейді:

-    Сауда тауарлар бойынша Кеңес;

-    Қызмет көрсетулер  саудасы бойынша Кеңес;

-  Интеллектуалды меншікке  құқық аспектілері саудасы бойынша  Кеңес;

-    Келісімдер  мен шарттар бойынша Комитет;

- Сыртқы сауда саясатындағы басқа проблемаларды реттейді, сауда даму бойынша Комитет;

-   Қаржы қызметтері  бойынша Комитет;

-   Даулы сұрақтарды  қарастыру бойынша орган;

Ұйым өзінің қызметі негізінде  халықаралық кеден сұрақтарын шешуге қатысады. ДСұ-ға қосылу кезінде мемлекеттер  кеден баж ставкасын көтермеу керек, бұл баждардың көлемі ұйымға қосылар алдында келісілуі керек. Бұдан басқа ДСұ-на кірген мемлекеттер экспортталатын тауарларға бағаны түсірмеуге міндетті. 

ҚР Президентінің "2006 жылғы сыртқы және ішкі саясатының негізгі бағыттары" туралы халыққа  жолдауында   көрсетілгендей,   үкімет   алдында Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіру және дайындалу бойынша белсендіру тапсырмасы тұрады.

Ұйымға кіру мемлекетке және қоғамға  жан-жақты әсер етеді, орлардың негізгілері:

- әкелу кеден бажының төмендеуі  және импортер жақтан келетін күшті бәсеке шарттары бойынша жұмыс істейтін отандық қызмет көрсетуші және тауар өндірушілер мүддесі;

- отандық өндірушілер мен импортерлер  бәсекесі нәтижесінде тауарлар  қызмет көрсету сапасының жоғарлауынан  және бағаның төмендеуінен ұтатын  тұтынушылар мүддесі;

- халықаралық келісім- шарттармен  бекітілген аймақтық ұйымдар  шеңберіндегі екіжақты және көпжақты  сауда кооперациялық байланыстар  мен міндеттерді қайта қарау  күрделі болады;

- мемлекет ролі мен орнының  халықаралық еңбек бөлінісі мен  кооперациядағы, әлемдік рынокқа шығу жағдайының өзгеруі;

Осылардың барлығы соңғы есепте ортақ нәтижелі баланыстың сәйкестенуі  үшін осы жағдайдағы аспектілердің  плюсі мен минусы есептелінген мүдделерді сәйкестендіру керектігін білдіреді.

Сол үшін Қазақстан ДСұ-на кірудің объективті өзара байланыстылығын және соның аймақтық экономикалық шеңберінде пайда болатын халықаралық міндеттерді ерекше талдау қажет.

Қазіргі кезеңде Қазақстан ТМД-ның, ЕурАзЭҚ- тың, Орта Азия Ынтымақтастық  ұйымының, Шанхай ынтымақтастық ұйымының және Экономикалық Ынтымақтастық ұйымының мүшесі болып табылады.

Осылардың ішінде тек ЕурАзЭҚ қана мүше мемлекеттерінің өзара келісуі  арқылы Дүниежүзілік Сауда ұйымына  кіруді ұсынады. Кеден одағы және Дүниежүзілік Сауда ұйымы:

Ұйымға кіру туралы өтінішті 1992 жылы - Ресей, 1994 жылы- Белорусия, 1995 жылы - Қазақстан, 1996 жылы - Қырғызстан Республикасы білдірді. Өткен уақыттарда ұйым хатшылығында әрбір елдің сырқы сауда режимі туралы меморандум қарастырылған, сонымен қатар мемлекеттердің үкіметтері ұйымға мүше елдерінің осы меморандум бойынша жіберген сұрақтарына жауаптар кайтарылды. Бірінші "танысу" біткен соң Кеден Одағы елдері келесі "ДСұ-на кіру шарттары туралы" кезеңіне кірісті, ал Қырғыстан ұйым мүшесі болды.

Интеграциялық комитеттің алғашқы  инциативаларының бірі - бұл ДСұ-на кіру кезінде Кеден Одағы елдерінің жақындастығы мен координациялануы болды.

Осы  елдердің  басшылының   сараптау   кездесуінен   кейін   1997   жылы маусымда бірінші құжатқа  қол қойды - ол Кеден Одағы туралы келісімі мүше елдерінің ДСұ-на кіру кезіндегі мемлекеттердің халықаралық сауда келісім сөздері туралы хаттама.

Бұл құжатқа сәйкес елдер ДСұ-кіру кезінде, басқа халықаралық сауда  және экономиаклық шарттарды әр ел өз алдына жүргізді.

Біртұтастық тек елдердің бір - бірімен  келіссөздер жүргізу тактикасы және стратегиясы туралы кеңестер беру, ақпараттар алмасу, келіссөздер жүргізу кезінде пайда болатын проблемаларды шешу туралы тәжірибелер алмасу ғана белгіленген. Осыған сәйкес интеграциялық комитетке осы шараларды жүзеге асыруда координаттар функциясын атқару тапсырылды.

1999-2000 жылдары Ресей қаржы дағдарысын  біртіндеп жойып, тұрақты заму  алды. Содан кейін өнім өңдеу  жылдамдап, ішкі жалпы ұлттық  өнім өсім жоғарылады. ДСұ-ның  жұмысшы тобымен осы ұйымға  кіру туралы келісімдер қайта  жанданды.

Қарастырылып жатқан проблеманы өзекті ететін екінші жағдай - бұл 2005 жылы елдер басшылығының халықаралық экономикалық ұйым құжаттарын жобалау және оны Кеден Одағының базасында құру, сонымен қатар ұйымға кірумен байланысты жасалған қызметтерді құжаттау туралы шешімі.

2000 ж қазанда Ресей, Қазақстан,  Белорус, Тәжікстан, Қырғыстан  Президенттері ЕурАзЭҚ құру туралы  келісімге қол қойды.

Мұнда елдердің президенттері белгілегендей  ЕурАзЭҚ-ның қызметі бірқатар сыртқы сауда және кеден саясаты тапсырмаларын  шешуге және ДСұ-на осы ұйым мүшелерінің бірлесіп, өзара келісу арқылы кіруге бағытталған.

Бұл жағдайлар ДСұ-на кіру туралы проблемаларға  мүше мемлекеттерден тағы басқа әдістер  талап етеді. Ендігі кезекке осыған байланысты Ресей делегациясы жағынан  өзінің сыбайлас мемлекеттерімен тығыз байланысынан бас тартып, ДСұ-ға кіруді тездету туралы уайымын тудырды.

Өзара әрекеттесудің бірнеше варианттары бар: