Қазіргі кездегі бухгалтерлік есепті және аудитті ұйымдастыру

 Мемлекет енді дамып келе жатқан және әрект етіп отырған өндірісті қорғай отырып, оларға ішкі нарықтағы мүкіндіктерін кеңейтуге, өнімнің сапасын көтеруге, сыртқы нарыққа шығуға жағдай жасайды.

Алайда шын мәнінде нақты қорғауды қажет ететін өндіріс салалары бар. Осы мәселені жақсылап қарастырмаса кейбір салалар дұрыс дамымай қалады.

Бір айтатыны,әэлемдік нарыққа шикізат экспорттайтын дамушы елдерде бар. Олардың экономикасы сол нарық конънктураларына тікелей байланысты. Әлемдік экономикадағы құлдыраулар шикізаттық экспортқа бағытталған елдерге кері әсер етеді. Бұған қарсы, сол ресурстарды тиімді оайдаланып, ұлттық шаруашылықтың көпжақты маманданған салаларын пайдалану тиіс.

Кейбір келіспеушіліктерді шешу үшін, қорғау шараларын одан әрі карай пайдалану, отандық өндіріске әділетсіз бәсеке негізінде әкелінген сол сияқты тауар қаншалықты деңгейде зиян тигізетіндігі экономикалық есептеулерге негізделуі тиіс. Сонымен бірге ішкі салааралық мамандану мүмкіндігін сеңейту, әсіресе халықаралық Евразиялық экономикалық қауымдастық шеңберінде мамандануы кеңейту, бұл өз кезегінде өзара қарым-қатынастық апалы деңгейі - ынтымақтастыққа әкеледі. Мұндай қатынастар кәсіпорындарға үлкен пайда (тәжірибе алмасу,өткізу нарықтарын кеңейту) әкеледі. Мұндай қатынастар кәсіпорындарға үлкен пайда (тәжірибе алмасу, еткізу нарықтарын кеңейту) әкеледі. Жаңа кәсіпорындарда құру экономикалық интеграцияны арттыруы сөзсіз. ЕврАзия шеңберіндегі халықаралық мамандануды кеңейту бұл: сыртқы орта үшін жағымды жағдай жасау, ынтымақтасу, сауда саясатының мәселелерін шешу, экономиканы қайта құруда әрекеттесу.

Интеграциялық процесстер жаңадан аяғына тұрып келе жатқан өнеркәсіп салаларын қорғау кезінде, салмақты протекционисттік саясат қажет. Ол саясатта оның оң және теріс жақтарында есепке алынуы тиіс.

 

 

 

1.4        Кеден    іс    саласындағы    құқық    бұзушылықтар    -    елдің кономикалық қауіпсіздігінің нақты қауіптері

Көптеген елдердің тәжірбиесінде контрабанданы (итальян сөзі сопіго-қарсы, капсіо-мемлекет қаулысына) мемлекет шекарасы арқылы заңсыз түрде, қылмыс деп табылатын тауарлар мен басқа да құралдардың өтуі тусініледі. ҚР-ның контрабанда үшін жауапкершілік қылмыстық кодексінің $9-250 бабында бекітілген. Осы берілген бап бойынша контрабандадағы келесілер жатады.

1. ҚР -сы кеден шекарасы  арқылы кедендік бақылаудан жасырып,  немесе жалған құжаттарды қолданып, немесе декларациялау жолымен:

А) тауарлар мен басқа  да заттарды;

Б) есірткі заттарды, психотропты, күшті әсер ететін ұлы, уландырғыш радиоактивті немесе жарылғыш заттарды,қару-жарақ, қопарғыш құрылғылар, қару жарақ және оқ дәрілер, ядролық, химиялық, биологиялық жаппай жою ерулары: жаппай жою қаруларын жасайтын матералдар мен құрылғылар; стратегиялық маңызды шикізат пен мәдени құндылықтардың ҚР-сы кеден шекарасы арқылы заңсыз өтуі.

1.     Осы    баптың    1-ші    және    2-ші    бөліктерінде    (тармақтарында) қарастырылған әрекеттерді лауазым  иесі  қызмет бабын  пайдаланып немесе бақылауды жүргізуші тұлғаға қысым көрсету жолмен жасау:

2.     Осы   баптың   1-және   2   тармақтарында   көрсетілген   әрекеттерді ұйымдасқан топтық жасауы

Контрабанда обьектісі. ҚР-сы кеден территориясы арқылы тауарлар мен құлардардың заңсыз өтуі кезінде, өзіне жалпы, ал тауарлар мен құралдар жеке шынасында шекарадан арнайы өту тәртібі жиынтығын құрайтын сыртқы жономикалық қызметті мемлекеттік реттеу ережесі бұзылады. Контрабандамен байланысты қылмыстардың жасаулы зиянды әсерін тигізеді.

І.экономикалық    қауіпсіздікке   (стратегиялық    маңызды    шикізат тауарларын заңсыз әкетуде):

2.қоғамдық қауіпсіздікке  (есірткі заттарын, психотропты,  қару жарақ заттарын заңсыз алып жұру кезінде):

З.Қазақстанның ұлттық қауіпсіздігіне, әлемдік қауымдастық қауіпсіздігіне (жаппай жою қарулары және оны жасауға қажетті материалдар мен құрылғыларды, жабдықтарды заңсыз әкелу мен әкету);

4.Мәдениет құндылықтарына (мәдени құндылықтар контрабандасы кезінде)

Контрабанда обьектісін сипаттау үшін оның маңызды құқықтық мәніне жұмыс затты (құралы) ие болады. Осыған байланысты жазуларды ифференциялдай отырып, заң контрабанданы екі тұрге бөледі.

Контрабанданың бірінші  тұріндегі заттарға еркін айналыстағы  кез келген тауарлар жатады: өнеркәсіптік және өндірістік тауарлар, шаруашылық-жұмыстық заттар, валюта, валюта бағалары, зергерлік бұйымдар, көлік жолдары, алькогол сусындары, темекі бұйымдары және т.б.

Контрабанданың екінші тұріндегі заттарға еркін азаматтық  айналысын ішінара және толық  алынған заттар жатады (есірткі заттары, психотропты, күшті хер етуші, ұлы, уландырғыш, радиактивті, жарылғыш заттар, қару жарақ, қопарғыш заттар, оқ дәрі, химиялық, биологиялық, ядролық жаппай жою қарулары) сонымен қатар, кеден шекарасы арқылы алып өтудің арнайы ережесі бекітілген тауарлар, заттар (жаппай жою қаруын жасауға қажетті материалдар мен жабдықтар, стратегиялық маңызды шикізат тауарлар, мәдени құндылықтар)

Контрабанданың обьективті жағы ҚР-сы кеден территориясы арқылы тауарлардың өтуі, яғни тауарларды кез-келген әдіспен, халықаралық пошта жіберулерін, құбыр жолы көлігін және электр жүйесі арқылы тасмалдауды қоса айтқада ҚР-сы территорясына әету және әкелу.Контрабанда белсенді әекет формасына іске асырылады, бірақ оны қылмыстық әекетсіздік жолымен іске асыруға да болады. Мұндай жағдайлар бірнеше қатысушылар көмегімен жүзеге асырылады,   соның   ішінде  ұйымдасқан   топ   құрамында:   мұнда  жекеленген қатыушылар кеден шекарасы арқылы тауарлардың өтуіне тікелей қатыспайды, байланысты емес.

Контрабанда қылмысы  келесі жағдайда аяқталады деп саналады: тауарлар кн басқа да құралдарды нақты  түрде ҚР-сы кеден шекарасы арқылы өткен есебінен бастап, яғни оның кеден территориясына әкелінген кезде немесе сол ел териториясы арқылы келесі мемлекетке еркін кеден аймағы және еркін қойма аркылы өткен кезде.

Контрабанда кезінде  дайындалу және оқталу стадиялары болуы мүмкін. Контрабандаға дайындалуға, мысалы заңсыз түрде стратегиялық маңызды шікізат тауарларын әкетуге лицензия алу, есірткі заттарын, мәдени құндылықтарды әкетуге куәлік алу. Құпия жайлары жабдықтау. өзге тұлғаларды қылмыс жасауға үгіттеу және қылмыс жасауға жағдай жасайтын барлық әрекеттер. Алайда бұл жерде ескертетін бір жай, берілген стадиялы қылмысқа дайындалу әрекеттерін дәлелдеу өте қиын.

Кеден шекарасы арқылы тауарлардың  заңсыз өту кезінен бастап, сот тәжірбиесі қылмысты аяқталған дап санайды. Ал кеден шекарасынан өтпеген яғни дейін орналасқан жеріне қарамастан әрекет тек контрбандаға дайындалу немесе оқталу болып табылады.

Контрабанда субьектісі ретінде азаматтығына қарамастан 16 толған жеке тұлға бола алады.

Контрабанданың мамандығына  түріне қарай арнайы субьектісі ретінде, өзінің қызмет бабын пайдаланып, қылмыс жасаған лауазым иесі болады. Контрабанданың субьектісі жағы кінәнің қасақана формасымен сипатталады.

Заңмен қарастырылған  жағдайда кінәлі адам жағдайын сәйкес қиындығын, қылмыстық оқталудың жүзеге асырылуы стадиясын, басқа тұлғаның қатысуымен қылмыстың жасалуы фактісін сезінуі, білуі қажет.

Құқықтық мәндегі контрабанда кезінде матиф пен мақсат қылмыс чамандығы үшін қажет.

Олар конратандада көбінесе заңсыз жолмен жаюға ұмтылу сипатына не болады немесе басқа да түрлерге.

Маманданған контрабанданың бірінші түріне бірнеше рет жасау немесе «нін қызмет бабын пайдалану арқылы лауазым иесінің жасауы, сонымен қатар клендік бақылауды жүргізуші тұлғаға қысым (күш) көрсету арқылы жасау ізгады. Маманданған контрабанданың екінші тұрі ауыр белгілерге не-ұйымдасқан топтың қылмыс жасау.

Қылмыстың бірнеше рет  жасау-тұлғаның жалғыз өзі немесе басқа да тұлғалармен қосылып қүқыққа қарсы әрекеттің бірнеше рет, екі немесе одан да көбірек қайталануы, егер бұрын жасалған қылмыстық үшін заңмен белгіленген тәртіпке қылмыстың жауапкершіліктен босатылмаған болса, немесе тұлғаның бұрын жасалған қылмыс үшін сотталуы өтілмеген немесе алынып тасталынған шамаса.

Өзінің қызмет бабын  пайдаланып лауазым иесінің кондтрабанда шмысын жасау-билік өкілі, орындаушы  немесе әкімшілік - шаруашылық шзметі тұрақты, уақытша немесе аннайы тапсырыс бойынша атқарушы «мелекеттік жэне муниципалды (кәсіпорын, ұйым, мекеме) орган қызметкерлерінің қылмысты жасауы болып табылады.

Мамандырылған басқа  да міндеттерде орындаушы лауазым  иесі болады. шекара қызметіндегі пунктердегі кеден органы лауазым иессі; кеден шекарасы байланысты лауазым иесі (теңіз кеме капитаны, темір жол поезд бастығы самалет экипажының капиталны, халықаралық көрме директорлары) «мемлекеттік биліктің жоғары органы өкілдері — лаууазымды тұлғалар, яғни қызмет бабымен шекаралардан өтуші тұлғалар

Контрабанда кезінде  өз қызмет бабын пайдалану келесіні білдіреді; «жоғарыда көрсетілген тұлғалардың бірі өз өкілеттілігіне шығатын қызмет мүддесінен тыс заңсыз түрде қылмысты жасауға кедергілерді жая отырып немесе қылмыстың жасалу жолын өзі және басқа да тұлғалар арқылы жеңілдете отырып контрабанда затын әкелу және әкету.

Кеден бақылауын жүзеге асырушы тұлғаға күш көрсету арқылы Контрабандадағы оның түрлері мен ғана емес (физикалық және психикалык),

жолымен қатар, күшейту деңгейі де ескеріліуі қажет. Психикалық күшейтуге ауырлық деңгейіне қарамай, қорқыту болып табылады.

Ұйымдасқан     топтың     контрабанда    жасаушы ең     қатал     жазалауға таратылған    қылмыстың   қауіпті   түрі    ретінеде   танылады.  Бұл   жағдайда контрабандаға екі немесе одан да көп адам алдын ала қылмыс жасау орны, уақыты іске асыру әдісі, топтағы адамдар қылмыс жасау кезінде өз қызметтері туралы ойласып, келіседі.

Контрабанда кезіндегі ұйымдасқан топтың белгісі қатысушылар арасындағы қызмет бөлісу тұрақты болып табылады, яғни бір ғана қылмыс жару үшін ұзақ дайындықты қажет етеді. Контрабандаға жаза қолдану ҚК-тің 109-250 бабымен қарастырылған:

1. тармақ бойынша-5 жылға  дейін бас бостандығынан айыру.

2.  тармақ бойнша  — меншігін тәркілеу арқылы 3 жылдан 7 жылға дейін Еран да қатал жаза маманданған қылмыс берілуі мүмкін.

3. тармақ бойынша-мүлкін  тәркілеу арқылы 5-Недейін 4. тармақ бойынша-мұлкін тәркілеу арқылы 7-12дейін

ҚР ҚК-ң баптарыда, жаппай жою  қаруын жасауға қолдануға мүмкін

ғылыми-техникалық     ақпаратта     және     қызметті,     технологияны     заңсыз экспорттаған  оны жеткізуге арнайы экспорт бақылауы бекітілген қарулану мен хкери    техниканың    заңсыз    экспорты    үшін    жауапкершілікке    таратылу қарастырылған.

Қылмыстың     обьектісі     сыртқы     экономикалық     қызметтке     жүзеге кырылатын   белгіленген   тәртіп,   соның   ішінде   жекелеген   тауар   түрлері кәсіпротына мемлекеттік монополия және олардың кеден шекарасы арқылы өту тәртібі болып табылады.

Қылмыс заты жаппай жою қаруын жасауда қолданылуы мүмкін ғылыми-техникалық ақпарат және қызмет, технологиялар, оларды жеткізу құралдары, қарулану және әскери техника болып табылады.

Қылмыстың обьективті жағы заңсыз экспорт, яғни жоғарыда аталған  иксатта    ғылыми-техникалық    ақпаратты     және     қызметі,     технологияны Қазақстан кеден шекарасынан бір немесе бірнеше шетел мемелекеттеріне жету болып табылады. Берілген нормада сәйкес заңсыздық ретінде бекітілген арнайы экспорттық бақылауды бұзу табылады.

Демек, қылмысты жүзеге асыру әдісі қол сұғу затының сипатына, онымен қатар арнайы экспрот бақылауын бұзу ерекшелігіне тікелей байланыста болады.

Қылмыс аяқталды деп  есептелінеді: арнайы экспорт бақылауын  бұза отырып жоғарыда аталған заттарды Қазақстан кеден территориясынан әкету «кезінен немесе қызметтері Қазақтсан шегінен тыс ұсыну кезінен бастап.

Заңсыз экспортқа бағытталған  тұлға әрекеті, оған тәуелсіз жағдайларға байланысты аяқталмай қалса (мысалы, арнайы экспорт бақылауын бұза отрып, әкету обьектісі кеден бақылауын жүргізу кезінде анықталған болса) онда ол қылмысқа аяқталу стадиясын түзейту.

Берілген қылмыстың  ерекшелігіне қарай субьектісі дайындаушы кәсіпорын, экспорт ұйымдарының, осындай операцияны жүргізуге өкілеттілігі 5ар мекемелердің лауазым иелері. Қылмыс Қазақстан тыс жерлерде жасалғаны үшін осы сипаттағы қызмет көрсетуде қылмыстық жауапкершілікке тек Қазақстанның азаматы, Қазақстанда тұрақты тұратын азаматтағы жоқ тұлғалар іқарастырылады.

Қылмыстың субьектісі жағы кінәнің қасақана формасы. Арнайы экспорт бақылауын және кедендік рәсімдеудің бекітілген тәртібін бұзу. Қазақстан жерінен тыс кеден территориясы арқылы технологияны, ғылыми-техникалық ақпаратты шетелден өткізуде, оларды жаппай жою қаруын жасауда қолданылатын тұлға сезеді. Кінәлінің мақсты мен әр түрлі болуы мүмкін.

Заңсыз экспорт үшін жаза: жалақы мөлшерінде немесе басқа  да табысы (7 айдан 1 жылға дейінгі) айыппұл салу немесе 3 жылдан 7 жыл көлемінде бас бостандығынан айыру.

ҚР-сы территориясына шет  елдің және ҚР-сы халқының көркем, арихи және археологиялық кұндылықтарын қайтарылмауы.

Берілген қылмысқа жауапкершілік  Қазақстан халқының мәдени қорларын сақтау, сонымен қатар мәдени құндылықты заңсыз әкету және «меншік құқығын заңсыз беруді қорғау мақсатында белгіленеді.

ҚР-сы заңына сәйкес қайтару міндетті болып табылатын, шет ел мен Қазақстан халқының көркем, тарихи және археологиялық құндылығының бекітілеген мерзімде ҚР-ның территориясына қайтарылмауы қылмыс болып табылады. Қылмыс обьектісі шет ел мемлекеттің және ҚР-ның халқының көркем, тарихи, археологиялық құндылықтарын өткізуші мемлекеттік монополия болып табылады.

Осы қылмыстың заты ҚР Мәдени құндылықты әкету және әкелу туралы шыңына көрсетілген мәдени құндылықтар тізімі.