Информатика негіздері

14. Осы құжатта жасалған  мәтінді екінші бір құжатқа көшіру жұмысын жүргізейік, ол үшін:

- Правка – Выделить  все командасын орындаңыз 

- Правка – Копировать  командасын орыңдаңыз 

- Жаңа құжат ашыңыз.

- Жаңа құжатта Правка  – Вставить командасын орындаңыз.

15. Екінші құжатта Формат  – Границы и Заливка командасын орыңдаңыз. Ашылған терезеде Страницы бетінен Рисунок тізімінен рамканы безендіру суретін таңдап алыңыз.

16. Вставка – Рисунок  – Картинки арқылы құжатқа  сурет орналастырыңыз.

17. Вид – Панели  инструментов-Word Art командасын орындаңыз.  Тақырыпты белгілеп алып, ашылған панелден түймешесін басу арқылы жазбаны безендіру стилін таңдаңыз.

16. Екінші құжатты С:  дискісінде сақтаңыз.

17. Құжаттарды жабыңыз.

 

2-тапсырма. Бірнеше топтың 1-семестрдегі сабақ үлгерімі кесте бойынша келтірілген Осы кестені, және оның негізінде диаграмма тұрғызу керек.

 

Пәннің аты	Топтың аты
	ШТ-05-3	Қар-05-3	ЕА-05-3
Тарих	97	85	92
Информатика	85	90	91
Шет тілі	88	92	87

 

1. Жаңа құжат құрыңыз.
2. Таблица-Вставка-Таблица командасымен 5 жолдан және 4 бағаннан тұратын негізгі кестені құрыңыз.
3. Бірінші бағанның жоғарғы екі ұяшығын ерекшелеп алып, Таблица –Объеденить ячейки командасымен оларды біріктіріңіз.
4. Екінші бағаннан төртінші бағанға дейінгі ұяшықтардың бірінші жолын осылай біріктіріңіз.
5. Тышқан нұсқағыщының көмегімен бағандардың енін берілген үлгідегідей етіп өзгертіңіз. Ол үшін тышқанды бағанның шетіне жақындатып, пішіні болып өзгергенде оңға немесе солға жылжытасыз.
6. Көрсетілген үлгі бойынша кестені толтырыңыз.
7. Топ атаулары енгізілген ұяшықтарды ерекшелеп алып, жанама менюден Направление текста командасын орындап, тік бағытты таңдап алыңыз.
8. Вставка-Объект-Диаграмма Microsoft Graph командасымен негізгі диаграмманы қөұжатқа апарып қойыңыз.
9. Диаграмма кестесіндегі мәліметтерді  өз кестеңізге ауыстырыңыз.
10. Дайын болған құжатты Мои документы папкасында сақтаңыз (Файл-Сохранить как).

Зертханалық  жұмыс    №6.

 

Тақырыбы: ЕхсеІ  электрондық кестесі. Стандартты функцияларды пайдаланып кесте теру. Есептеулерге диаграмма тұрғызу, кестені баспаға  шығару. Электрондық кестені мәліметтер базасы ретінде пайдалану.

 

1-тапсырма. ЕхсеІ –де жүргізілетін қарапайым амалдар .  Автотолтыру әдісімен  енгізу.

1.ЕхсеІ  программасын іске қосыңыз (Пуск  →Программы→Microsoft Excel).

2.Жаңа  жұмыс кітабын даярлаңыз (Файл→Создать). Оны Кітап .хІѕ деген атпен сақтап қойыңыз (Файл → Сахранить как).

3.Таңбашасына шерту арқылы қолданылмаған жұмыс парағын таңдап алыңыз немесе жаңасын құрыңыз (Вставка →Лист).Жаңа парақтың таңбашасына екі рет шертіңіз және оны Автотолтыру деп атаңыз.

4.А1:В7 ауқымына әр түрлі бүтін сандар енгізіңіз.

5.Осы ауқымды ерекшелеп алып ,оған Түзету→Тазарту→Ішіндегі (Правка →Очистить→Содержимое)командасын орындаңыз. Болған өзгеріске назар аударыңз.Отменить батырмасын басу арқылы бұрын енгізген мәндерді қайта қалпына келтіріңіз.

6.А1:В7 ауқымын ерекшелеп алып , оны Түзету→ Көшіру (Правка→Капировать)командасының көмегімен алмасу буферіне орналастырыңыз.

7.Алмастыру буферіндегі мәліметтерді G5ұяшығына апарып қойыңыз(Түзету→Кірістіру (Правка →Вставить))

8. G5: Н8 ауқымын ерекшелеп алып , Түзету→Қияп алу (Правка→Вырезать) командасының көмегімен қиып алып ,

С8:Д12 ауқымына апарып қойыңыз.

9.С15:L15ауқымын автотолтыру көмегімен 2003 санымен толтырыңыз , ол үшін 2003 санын С15 ұяшығына енгзіп, сол ұяшықты  ағымдық етіп алыңыз да , тышқанның нұсқағышымен толтыру маркерін L15ұяшығына дейін созыңыз.

10.Осылайша 2004 санын А15:А25 ауқымына тігінен толтыр

11.Кітап.хІѕ жұмыс кітабын сақтап қойыңыз.

 

2-тапсырма:Енгізуде автоматтандыру құралдарын пайдалану .

1. ЕхсеІ программасын іске қосыңыз және бұрын даярланған Кітап.хІѕ жұмыс кітабын ашыңыз .
2. Таңбашасына шерту арқылы қолданылмаған жұмыс парағын таңдап алыңыз немесе жаңасын құрыңыз. Жаңа парақтың таңбашасына екі рет шертіңіз  және оны Әр айдағы қосымша шығын деп атаңыз .
3. А1 ұяшығын ағымдық етіп , оған келесі мәтінді енгізіңіз.Айлар.
4. В1 ұяшығын ағымдық етіп , оған келесі мәтінді енгізіңіз:Шығындар.
5. А2 ұяшығын ағымдық етіп , оған келесі мәтінді енгізіңіз Январь 2003 . Enter пернесін басыңыз.

Мәтіннің автоматты  түрде дата боглып танылғандығына  көз жеткізіңіз . Жоғары(Вверх) пернесін басыңыз. Өзіңіз-дің қалауыңыз бойынша ,Пішім →Ұяшықтар (Формат→Ячейки)командасын орында және дата жазбаларының басқа пішімін көрсет.

6. Тышқан нұсқағышын ағымдағы ұяшықтың қоршауының оң жақ төменгі бұрышында орналасқан толтыру маркеріне орналастыр . Тышқанның оң жақ батырмасын басып ,А2 ден А25 –ке дейін төмен түсір.
7. Тышқанның батырмасын жзіберіңіз . Ашылған меняден Айлар бойынша толтыру бөлімін таңдаңыз. А бағынында барлық айлармен қоса, 20047 жылдың желтоқсаны кіргеніне көз жеткізіңіз.
8. Берілген мысалда алғашқыайдың шығыны  200 теңге деп алып , ал әрбір кейінгі айда шығын 10 пайызға өсті деп есепте .В2 –ні ағымдық ұяшық етіңіз .Оған 200 санын енгізіңіз .Enter пернесін басыңыз.
9. В2 ұяшығына тышқанның оң батырмасын басып , жанама менюден ұяшықты пішімдеу бөлімін таңдап алыңыз .Сан (Число)қыстырмасынан  Қаржылық (Денежный ) нұсқасын таңдап алып , ОК батырмасын басыңыз.Осы сан қаржылық сома ретінде жазылғанды- ғына көз жеткізіңіз.
10. Тышқанның оң батырмасымен толтыру маркеріне шертіп, қоршауды В2 ұяшығынан бастап ,В25-ге дейін қамтитындай етіп созыңыз .Тышқанның батырмасын жіберіңіз. Ашылған менюден Прогрессия бөлімін таңдап алыңыз.
11. Тип панеліндегі ауыстырып-қосқышты Геометрия- лыққа қойыңыз ,Қадам (Шаг) өрісіне 1,1 мәнін енгізіңіз ОК батырмасын басыңыз.
12. С1 ұяшығына Өсу қорытындысы мәтінін енгізіңіз .
13. С2 ұяшығын ағымдық етіңіз ,оған –В2 мәтінін егіз.

С2 ұяшығынын мәні В2 ұяшығының  мәніне тең екенін білдіреді .Егер В2 ұяшығындағы мән өзгерсе , С2 ұяшығында  да өзгереді.

14. С3 ұяшығына шертіңіз Формула жолындағы .Формуланы өзгерту (изменение формулы )белгісін шертіңіз. В3 ұяшығына шертіңіз . Бұл ұяшыққа сілтеме формулалар жолында орналасқандығына көз жеткізіңіз .»+» пернесін басыңыз. С2 ұяшығына шертіңіз .Enter пернесін басыңыз.
15. С3 ұяшығын тағы да ағымдық етіңіз . Тышқан нұсқағышын толтыру маркерін апарыңыз , тышқанның сол жақ батырмасын басып қоршауды С2-С25 ұяшықтарын қамтитындай етіп созыңыз.
16. С бағанындағы кез-келген бір ұяшыққа шертіңіз ,ол жерде қандай формула жазылғанын көрсетіңіз . Бұл формулалардың барлығы салыстырмалы адрестеу принципі бойынша түзетілгендігіне көз жеткізіңіз.
17. Кітап .xls     жұмыс кітабын сақтап қойыңыз.

 

3 - тапсырма: Диаграмма тұрғызу .

1. ЕхсеІ программасын іске қосыңыз және бұрын даярланған Кітап.хІѕжұмыс кітабын ашыңыз.
2. Әр айдағы қосымша шығын жұмыс парағын ашыңыз .
3. Созуәдісі бойынша А2:С25 ұяшықтар ауқымын ерекшелеңіз.
4. Аспаптар панелінде Диаграмма шебері белгісін шерт.
5.   Тип тізімінен Гистрограмма бөлімін таңдап алыңыз (мәліметтерді бағандық диаграмма түрінде көрсету үшін ). Түр (Вид) палитрасының бірінші бағанындағы  төменгі бөлімді таңдаңыз (Үштік гистрограмма).Ары қарай (Далее) батырмасын басыңыз.
6. Осылайша ұяшықтар ауқымы алдын-ала ерекшеленген- діктен Диаграмма шебері (Мастер диаграмма) мәліметтер дұрыс таңдалғанына көз жеткізіңіз.
7. Қатар (Ряд) қыстырмасвндаҚатар1 (Ряд1) бөлімін таңдап алып , Атау (Имя) өрісіне ,сонан соң В1 ұяшығына шертіңіз .Осылшайша  Қатар2 бөлімін таңдап алып ,Атау (имя) өрісіне және С1 ұяшығына шертіңіз .Ары қарай  (Далее) батырмасын басыңыз.
8. Тақырыпшалар (загаловки) қыстырмасын таңдап алыңыз . Диаграмма тақырыбы өрісінде Шығындар диаграммасы мәтінін енгізу арқылы диаграмманың тақырыбын енгізіңіз .Ары қарай батырмасын басыңыз.
9. Ауыстырып –қосқышты Бөлек (Отдельном) жағдайына қойыңыз .Өз қалауыңыз бойынша осы қосылған жұмыс парағына ат қойыңыз . Дайын (Готово) батырмасын басыңыз.
10. Жаңа жұмыс парағында диаграмма тұрғызылғаннан байқайсыз .Тышқан нұсқағышын  диаграмма элементтерінің біреуіне апарып көріңіз.Ашылған терезеден белгіленген диаграмма элементтер нақты мәні шығатындығын көресіз.
11. Өсу қорытындысы қатарынаң қайсібір элементін шертіп ,бүкіл қатардың ерекшелігінен байқайсыз.
12. Пішім →Ерекшеленген қатар (Формат→Выделенный ряд) командасын орындаңыз.
13. Бояу әдістері (Способы заливки )батырмасын басыңыз .Дайындық (Заготовка )ауыстырып –қосқышын орнатыңыз, ашылған терезеден Океан бөлімін таңдап ,Диагональдық штрихтау 1 типін енгізіңіз. ОК батырмасын басып, тағы да бір рет ОК батырмасын басыңыз . Содан кейін мәліметтер қатарынан түрі қалай өзгергендігін байқаңыз
14. Өз қалауыңызша Шығын мәліметтер қатарының көркемдік жағын немесе диаграмманың басқа элементтерін өзгертіңіз.
15. Кітап.хІѕ жұмыс кітабын сақтап қойыңыз.

 

4-тапсырма:Мәліметтер базасына қолданылатын қарапайым амалдар.

1.ЕхсеІ программасын іске қосып , ертеде құрылған Кітап.хІѕ жұмыс кітабын ашыңыз .

2.Жаңа  жұмыс парағын  құрыңыз (Вставка→Лист) .Оның таңбашасына  екі рет шертіп , оған жеткізушілер  жайлы мәліметтер атауын енгізіңіз. 

3. Ірі сауда үйі  бес түрлі жиһазды :үстел, орындық,  диван, төсек және   шкаф –бес жеткізушіден: алматы, Астана, Қызылорда, Талдықорған, Тараз алады деп күтүлуде. Жеткізушінің әрқайсысы кез-келген жиһаз айына бір рет жеткізіледі , өлшем бірлігі ретінде жиһаздың саны қолданылады.

4. А1:Д1 ұяшықтарына  сәйкесінше мәліметтер базасы өрісінің тақырыптары енгізіңіз: Ай ,Жеткізуші,Жиһаз,саны.

5.Жоғарыда көрсетілген  құрылымнантұратын он шақты жазбаны  енгізіңіз .

6.Мәліметтер базасын сұрыптау.Мәліметтер базасының кез-келген ұяшығын ағымдық етіңіз және Мәліметтер→Сұрыптау (Данныйе→сартировка) командасын беріңіз .бұл жағдайда бүкіл мәліметтер базасы белгіленеді (өрістер тақырыбынан басқасы).

7.Бойынша сұрыптау(Сортиравать  по) тізімінен Ай бөлімі мен  Өсуі бойынша режімін таңдаңыз .

8. Сонан соң (екінші  рет сұрыпетау ) тізімінен Жеткізуші бөлімі мен Өсуі бойынша режімін таңдаңыз.

9.Соңғыкезек (В последнюю  очередь) бөлімінен Жиһаз бөлімі  мен Өсуі бойынша режімін таңдаңыз.ОК  батырмасын шертіңіз.

10. Көрсетілген шарттар  бойынша мәліметтер базасының  сұрыпталғанына көзіңізді жеткізіңіз.

11. Мәліметтер базасын сұрыптаудың режімі .Аспаптар панеліндегі Болдырмау батырмасының көмегімен , мәліметтер базасы  жазбаларының режімін қалпына келтіріңіз .Сұрыптаудың осы режімін басқа әдіспен жасауға да болады.

12. Жиһаз бағанынан   кез-келген ұяшықты таңдщап , аспаптар панелінен Өсуі бойынша сұрыптау (Сортировка по  возрастания ) батырмасын шертіңіз.

13.Жеткізуші бағанын  кез-келген ұяшықты таңдап , аспаптар  панелінен Өсуі бойынша сұрыптау  батырмасын шертіңіз.

14.Ай баанынан кез-келген  ұяшықты таңдап, аспаптар панелінен Өсуі бойынша сұрыптау (сортировка по  возрастанию) батырмасыншертіңз. Ақырғы сұрыптау режімі алдағы жағдайдағыдай екеніне көзіңіз жетсін . Біз   бұл жағдайда ең алғаш үшінші сұрыптауды , сонан соң екінші, соңғы бөлімде алғашқы сұрыптауды жүргізгенімізге назар аударыңыз.

15. Мәліметтерді сүзгілеу.Сүзгілеу режімін қосу үшін мәліметтер →Сүзгі→Автосүзгі (Данные →Фильтр→Афтофильтр) командасын орындаңыз. Мәліметтер базасы өрістерінің тақырыптары жанында ашылған батырмалардың пайда болғанына назар аударыңыз.

16.Тек Алматыдан жеткізілген  жиһаздарды  бейнелейді жазбаны  алу үшін, Жеткізуші өрісінің  жанынан ашылған жебелік батырманы  шертіп, тізімнен Астана бөліміне  таңдаңыз.Жұмыс істеуші сүзгінің  ашылған батырмалары мен таңдалыңған  жолдың нөмірлері көк түспен бейнеленетіндігіне назар аударыңдар. Ағымдағы сүзгіні алып тастау үшін,ашылған бағытты тағы бір рет шертіп, Барлығы(все) бөлімін таңдаңыз.

17. Ең ірі көлемдегі  қойылмды сұрыптап алу үшін, Саны (количество) өрісінде ашылған бағытты  шертіп, тізімдегі Алғашқы 10  (первые 10) нұсқасын таңдаңыз.

18.Санауыштың(Счетчик)  көмегімен 20санын, ең үлкен  (наибольших) бөлімін және элемент  санының  пайызы (процент от  количеста элементов) нұсқасы  таңдаңыз. ОК батырмасын шертіңіз. Нәтижесінде  жазбалардың  20 пайызын құрайтын  ең үлкен жеткізу көлемдері таңдалынып  алынады.

19.Сүзгі  жазбасының  режімін өзгерту үшін, тағы да 

Мәліметтер→Сүзгі→Автосүзгі (Данные→Фильтр→Автофильтр) командасын орындаңыз.

 

5-тапсырма. Құрама кестенің тұрғызылуы.

1.ЕхсеІ программасын іске қосып , ертеде құрылған Кітап.хІѕ жұмыс кітабын ашыңыз .

2.Жеткізуші туралы  мәліметтер жұмыс парағын ашыңыз.

3. Мәліметтер базасы  ішіндегі кез-келген ұяшықты ағымдық  етіп алыңыз . Мәліметтер →Құрама  кесте (Данные →свободная таблица  ) командасын орындаңыз.

4.Тізімде немесе Microsoft Excel мәліметтер базасында Құрама  кесте (Свободная таблица) ауысвтырып  қосқыштың  орнатылғанына көзіңізді  жеткізіңіз .Ары қарай (Далее)  батырмасын шертіңіз.

Жаңа бет (Новая страница  ауыстырып қосқышты орнатылғанын көресіз .Макет батырмасын шертіңіз.

7. Батырмаларды құрама  кесте макетінің тиісті аймақтарына  әкеліңіз: Ай батырмасын-Бет (Страница )аймағына, Жеткізуші –Бағана (Столбец)  аймағына ,Жиһаз батырмасын –Жол (Строка)аймағына .Саны батырмасын-Мәліметтер (Данные) аймағына.

8/.Мәліметтер (Данные ( аймағындағы  батырма Саны өрісінің қосындысы  түрін иемденеді .Бұл бізге  қолайлы. ОК батырмасын шертіңіз.

9.параметрлер батырмасын  шерт  . Атау өрісіне Жеткізудің  құрама кестесі мәтінін енгізіңіз.  ОК батырмасын шертіңіз .Сонан  соң Дайын (Готово) батырмасын шертіңіз.

10. Құрама кесте жұмыс  парағының атын, оның түбіртегін  екі рет шерту арқылы ауыстыр

11. Дайын болған құрама  кестеге көңіл аударыңыз. Ол  нақты жеткізушіден жеткізу уақытына  тәуелсіз , нақты қанша жиһаз келгенінкөрсетеді .Осы ұяшықтағы мәліметтер негізінде құрылған жазбаларды жаңа жзұмыс парағында көру үшін құрама кестенің кез-келген ұяшығына екі рет шертіңіз.