Жылжымайтын мүлікті бағалау

Ластағыш бөлшектер  көлемінен тазалау дәрежесінен  тәуелдігі ерекше (уникальді): ұсақ болған сайын ауадан тиімдірек тазаланады, бұл тәуелділік молекулярлы көлемге дейін сақталынады. Соңғы жағдайда бөлшектердің көлемі емес, анықтаушы фактор көлемі емес, электронға ұқсастық (сиымдылық) және қалпына келтіру сипатына ие реакцияларға  мүмкіндігінің бар болуы. Екі фазада судың қатысуы- газ тәріздес және сұйық атомарлы сутектің пайда болуына әкеледі, ол күшті химиялық қалпына келтіргіш болып саналады.

       - ауадан  шығарылатын ластағыштар үшін, қондырғының  сұйық анод суы көлік құралы  болып есептеледі және кері  болады;

       - қондырғы  тек ауа тазартқыш ретінде қолданып қана қоймай, сонымен қатар газ сепараторы немесе спецификалық химиялық газ реакторы бола алады.

       - көміртегіні  отын газынан алғандағы ерекше  аз энергия шығындары.         Бензин, көміртасы мен сордың  жағу тәжірибесінде 1Вт операцияға шығындалған энергияға 20Вт-тан астам энергия алынады;

       - қондырғының  қарапайымдылығы (аз капиталды шығындар);

       - бар  объектілерге бейімделу қарапайымдылығы;

       - параллельді  модульді схеманың сенімділігі  мен тұрақтылығы.

       Сипаттамасы. Қондырғының негізгі анықтағыш параметрі болып, воронка коромкасының диаметрі болып табылады. Қалған параметрлер, егер олар оптималды болса, мына санмен анықталады- воронка конусының бұрышы, оның биіктігі, инжектор көлемі, төменгі және жоғарғы газоходтың диаметрі, жоғарғы газоходтың саңылауының көлемі, инжектор потенциалы, айналмалы судың көлемі, оның ағыны, айналмалы су насосының өнімділігі, дымосостың өнімділігі және т.б.

       Нақты  қондырғы үшін ауа тазалаудың  дәрежесі мен сипатының су ағынынан тәуелділігі өте қатаң, яғни ол үшін дағадарыстық ағын бар, одан төменгі тазалау деңгейі өте жоғары - 99%, ал одан жоғарғысынан - аяқ-асты төмендейді, 50% - ке дейін.

       Қондырғының энергиялық балансі. Қондырғының энергиялық шығындары құрайды:

       - айналмалы  суды қайта шайқауға кеткен  энергиялық шығындар энергозатрат;

       - жоғары  вольтті қайнардан электрэнергия  шығындары;

       - су  тазалау жүйесіне энергия шығындары.

       Зиятерлі меншік объекті сипаттамасының экспертті талдауы келесілерді анықтады: «Газ тазалауға арналған қондырғы» алдын-ала патент бойынша, № 14236 ҚР алдын-ала патетпен қорғалған, 15.04.2004 жылы басылымға шыққан (кейінгіде объект).

       Газ тазалау құрылғысының техникалық жетіспеушіліктері мен кемшіліктері. Катод үстінде сутегінің пайда болған кезде, электрод «сутекті нәзіктікке» ұшырамауы керек. Берілген процеспен қалай қарсы күресу туралы, ештене айтылмаған.  

       Объект, алдынғы патентке сәйкес авторлардың айтуынша, «құрылғының техникалық мүмкіндіктерін кеңейтеді». Бұл, «техникалық нәтиже» болып табылады.

       Берілген  құрылғының жұмысы бойынша материалды  және энергетикалық баланстың  есептеулері келтірілмеген. Белгілі, қалыпты жағдайда 1м³3 сутегі мен 0,5 м3 оттегіні алу үшін, теория жүзінде 8о5 г су мен 2390 А-ч электроэнергия қажет. Практикада су шығыны 820-850 г/м3 сутегіні құрайды. Әдетте электроэнергияның шығыны 5,0 - 5,9 кВт-ч/м сутегіні құрайды, ол 50 - 60 % энергияның шығуына сәйкес келеді.

       Электроэнергияның  жылулық шығындары да қарастырылмаған.

       Бір  молекула немесе бірлік массаға  жұмсалған электроэнергияның көлемін  есептеу мүмкін емес, себебі жұмсау  схемасында қателіктер бар- катодты  процесс бірэлектронды, ал анодты- төртэлектронды. 

       Объектінің  келтірілген схемасында дәлсіздіктер бар, бірақ текст бойынша жерге қондырылған су ағынының пайда болу мүмкіндігі туралы айтылған.

       Мынадай  мәліметтер белгісіз және оларға  нұсқаулар берілмеген: лабораториялық  тәжірибелер, тазаланатын газдың  заттық құрамы, қоспалары және  өнімділігі туралы.

       Объект сипаттамасы мен сипатталуы. Берілген объектіні № 1358713, 1974 жылы Великобритания патентімен қорғалған, белгілі өнертабыс аналогы болып табылады.

       Басқа  да көптеген ұқсас қондырғылар  бар, авторлардың пікірі бойынша,  сұйықтықпен нейтрализацияланатын, заттар утилизациясын қамтамасыз етпейтін күрделі конструкциясына ие. Байқау керек, отырғызғыш электроды бар, гидрозатвор бар.

       Әр-түрлі  типті электродтар бар, сонымен  қатар болттар, стержендер түріндегі  электродтар және т.,б. (Прикладная электрохимия. Н.Т. Кудрявцев басылымы, М., «Химия», 1975 жыл, 118 бет).

Кесте 3.1 - ұқсас аналогпен  сипаттамаларын салыстыру

№	Белгілі, ең ұқсас прототипі. Оның мәні.	Ұсынылған қондырғы.
	Зиянды қоспалардан газ тазалауға  арналған қондырғы, конустық корпусы бар, оның жоғарғы жағында суы бар коксті сиымдылық орналасқан, су ағының жерге қондыру мүмкіндігінің бар болуымен     қондырылған, корпустың ішкі бетімен ағатын және сұйық электродты бәсеңдеткіш қызметін атқарады, тоққа қосылған электрод пен трубопроводты келтіреді.	Зиянды қоспалардан газ тазалауға  арналған қондырғы, конустық корпусы  бар, оның жоғарғы жағында суы  бар коксті сиымдылық орналасқан, су ағының жерге қондыру мүмкіндігінің бар болуымен     қондырылған, корпустың ішкі бетімен ағатын және сұйық электродты бәсеңдеткіш қызметін атқарады, тоққа қосылған электрод пен трубопроводты келтіреді.  Айрықша белгісі, тоққа қосылған электрод инелермен жабдықталған.

 

       Пайдаланған  мәліметтер көздері: есептемеден  алынды

 

       Қорытынды жағдай. Объектінің жаңашылдығын анықтайтын ақпарат толық емес. Сондықтан қондырғының техникалық ерекшеліктеріне бағалау түрінде берілген қорытындылары, эксперттің №14236 ҚР алдын-ала патентті қолдану негізінде жасалған және оның профессионалды пікірі болып табылады.

       Объектіні  визуалды көру арқылы немесе  жетіспеген техникалық құжаттамасын  зерттеу және спецификасы бойынша  анықтауға болатын объект жағдайына,  техникалық сипатталуына және  жетіспеушіліктеріне эксперт жауап  бермейді.

       Эксперт өзінің қорытындысында №14236 ҚР алдын-ала патенттің тек кейбір жерлерін ғана көрсетті. Құжаттаманың жоқтығы мен жоғары аталған эксперименталді және есептеу мәліметтері бойынша объектіні жаңашыл деп атауға болады.

       Газ  тазалатқыш құрылғының, Великобритания прототипімен салыстырғанда ерекшелігі болып, оның электродының тоққа қосылған жерінде инелермен қамтылған.

       Осыдан шығатыны, объект пртотипінен тек техникалық шешімімен ғана айырықша болады- электродта инелердің болуы (оқулықтарда электрод деп, стержендер сипатталған), яғни белгілі электродтың модификациясы болып табылады, және менің ойымша инновациялық өнертабыс болып табылмайды. Объект авторлары техникалық нәтижесін көрсетеді.

 

       3.2. Құнын есептеу

      

Шығын әдісімен құнын есептеу. Әрбір бағаланатын обьектінің құнын анықтаған кезде мен бар әдістерді қарастырып, сәйкес келетінін таңдадым.

       Мына  жағдайда зияткерлік меншік объектісін  құруға кеткен шығындар  есептелінді. 

       Зияткерлік  меншік объектісін құрастырушылардың  алдын ала патенттеріне сәйкес 2 адам кіргізілді. Осыған сәйкес мен  12 айға кеткен еңбек шығындарын есептедім. ?

        Кесте 3.2  - зияткерлік меншік объектісін құруға кеткен шығындар сметасы

№	Атауы	Шығындалған уақыт көлемі,(ай)	Орташа профессорлық жалақы, тенге/ай.	Дайындаушылар саны	Басқа шындар, (тенге)	ҚОРЫТЫНДЫ дайындауға кеткен шығындар шығындар, (тенгге)
1	Лабораториялық зерттеулерді жүргізу, теориялық зерттеулер	12	60 000	2		1 440 000
	ҚОРЫТЫНДЫ		.		.	1 440 000

     

       Пайдаланған мәліметтер көздері: автормен құрастырылды

      

       Кесте 3.3 - қорғау құжатын күшінде ұстауға төлем көлемі

Ұстау жылдары	Жалпы сомасы	Гонорар, $
1 жыл	14 260,0	50,0
2 жыл	14 260,0	50,0
3 жыл	14 260,0	50,0
4 жыл	21 160,0	50,0
5  жыл	21 160,0	50,0

 

 

 

 

 

       Пайдаланған  мәліметтер көздері: автормен құрастырылды

       Кесте  3.4 - өнертабысты патенттеудің құн мәліметтері берілген

№	Жұмыс пен қызметтер атауы	Жеке тұлғалар	Патентке сенімі жүктелген адам табысы, $
1	Қорғау құжаттарын беру өтініміне, пайдалы моделге формальді сараптама жүргізуді қоса есептегенде	819,95	200,0
2	Формальді сараптаманы ұзақмерзімге бастамасы	581,90
3	Өтінім бойынша сараптама жүргізу	3 226,90
4	Техникалық дәрежесін анықтау  үшін ақпарат жинау жұмыстары, пайдалы моделдің патентке қабілеттілігін бағалау мақсатымен	1 936,60	70,0
5	Әрбір айға сұратылған құжаттардың  беру мерзімін ұзарту
	- бекітілген уақыт мерзімінен 6 айға дейін	264,50	60,0
6	- Өтінім берушінің әрбір кезекті өтінімге бір типті өзгертулер мен түзетулерді кіргізу	105,80	70,0
7	Қорғау құжаттарын беруге дайындалған  құжаттарды беру, автор куәлігі мен  беру мәлімдемелерін баспаға шығару	1 613,45	100,0
8	Қорғау құжаттарының дубликатын беруге дайындалған құжаттарды беру және берілгені  туралы мәлімдемелер беру	1 058,00	60,0
9	Қорғау құжаттарының уақыт мерзімін ұзартуға құжаттарды дайындау және ұзартуы  туралы мәлімдемелерді баспаға шығару	211,60	70,0
10	Пайдалы моделге патенттті қалпына  келтіруге құжаттар дайындау және қалпына  келтіру мәлімдемелерін баспаға шығару	528,43	70,0
	ҚОРЫТЫНДЫ	10 347,13	700,00

             Ескерту: пайдаланған мәліметтер көздері есептемеден алынды

       Ғылыми  зерттеулерге нәтиже алу үшін  мыналар қосады:

       - алдын-ала  проблеманы пысықтау;

       - теориялық  зерттеулер ( есептеулер жүргізу );

       - лаборатоиялық  зерттеулер жүргізу;

       - басқа  жұмыстар.

       Лабораториялық  қондырғылар түрінде қажетті  база болуы керек.

 

     Кесте 3.5 - газ тазартуға арналған негігі  приборлар мен бөлшектердің құны 

№	Атауы	Құны, тенге
1	Блок питания	25 000
2	Мед.инелер	21 000
3	Емкость (50л)	1 400
4	Электрод	2 200
5	Трубопровод 100т х 5 м	500
6	Фильтр	3 200
7	Насос	2 800
8	Резенке шлангі (280 тенге х 5 м)	1 400
9	Басқа (10%)	5 750
	ҚОРЫТЫНДЫ	63 250

              Ескерту: пайдаланған мәліметтер көздері есептемеден алынды

 

       Сонымен,  шығын әдісімен анықталған зияткерлік  меншік объектісінің құны қосады:

       - лабораторияда  өткен теориялық зерттеулер -  1 440 000 тенге;

       - патенттеу  құны 10 347 тенге (4 патент) - 41 388,5 тенге;

       - патентке сенімі жүктелген адам гонорары 700 АҚШ доллар (4 патент) -  343 252 тенге;

       - лабораториялық  қондырғы құны - 63 250 тенге;

       - қорғау  құжатын күшінде ұстауға төлем  21 160 тенге (4 патента) - 84 640 тенге;

       - патентке сенімі жүктелген адам гонорары 50 АҚШ доллары (4 патент)  - 24 518 тенге

       Сонымен,  шығын әдісімен анықталған зияткерлік  меншік объектісінің құны құрайды: 1 997 049 (бір миллион тоғыз жүз тоқсан жеті мың қырық тоғыз) тенге.

 

       3.3 Табыс әдісімен құнын есептеу.

 

 Табыс әдісін қолданған кезде кәсіпорын құны келешек еркін ақшалай ағымдар дисконтталған немесе ағымдағы құнға келтірілген құнға тең болады.

       Еркін  ақша ағымы салық төлегеннен  кейінгі табысқа тең, инвесторларға төлемдерді төлегеннен кейінгі (яғни, процент пен дивидент), оған қоса ақшалай емес шығындарға (амортизация), айналым капиталына (ақша қаражаты, дебиторлық борыш өсуі) немесе негізгі капиталға (жаңа құрал-жабдық) байланысты ақшалай төлемдерді азайуына тең. Алынған сома кәсіпорынға қаражаттарды салғандардың сомасын көрсетеді.