Кәсіпорындағы маркетингтің мәні, міндеттері және дамыту жолдары

Менеджментті дамыту.Әрбір кәсіпорынның қызметін жүзеге асыруда басты мәселе оның басқару тиімдлігінде болды. “Рахат” Ашық Акционерлік Қоғамның жүмысын ұйымдастыруда негізгі мәселе оның қандай басқарылып, ұйымдастыруы қарастырылады. Жалпы басқару қызыметін жоспарлау, бақылау, ынталандыру, ұйымдастыру, функциялары арқылы жүзеге асырылады. Бұл кәсіпорында негізінен бақылау функцияы әрбір өндіріс кезеңінде тұрақты түрде талданып отырады. Бақылаудың қатаң жүйесі өнімді өндірудің барлық кезеңінде  оның бәсеке қабілеттілігін көрсетуге мүмкіндік береді және сауда торынан минималды қайтарылу дәрежесін төмендетті деуге болады. Жалпы бақылау функциясын іске асыру біріншіден, есеп және есеп беру жүйелерін ұйымдастыруға негізделеді. Басқарушылық есеп берудің құру қағидалары ретінде жауапкершіліктің қолдануын келтіруге болады. Сонымен қатар әрбір бөлімшелердің қызметін қадағалау арқылы олардың пайдалылық деңгейі мен өзарақатынасын анықтауға болады. Әрине бұл кәсіпорында ұйымдастырушылық-экономикалық қамтылу дәрежесі жеткілікті, дегенмен оны қайта құру мен жандандыру мәселесі ескерілуі тиіс. Ол үшін жаңа басқарушылық стильдері, модельдерді қарастыру қажет. Менеджмент тұрғысынан ұйымның мақсаты мен миссиясына сәйкес жаңа бағыттарды зерттеу керек, мысалы әрбір ұйым бөлімшелерінің қызметін тиімді болуы үшін орталықсыздандыру жұйесін енгізуге болады. Яғни әр бөлімше дербес экономиканың,ұйымдастырушының қызыметтерін өз бетінше жауапкершілікпен жасаса, сонда өзінше әр бөлімнің тиімділігі артуы мүмкін. Нәтижесінде ұйымның рентабілділігі артып, бөлімшелердің өкілеттіліктері өседі. Сонымен,қатар тиімді менеджментті жүзеге асыру үшін ұйымның ұйымдастырушының құрлымының қызыметін де ескеру керек.  

Жарнаманы қалыптастыру мәселесі.Сонымен қатар, бұл кәсіпорында негізінен жарнама қызыметін жетілдіру қажет сияқты. Себебі егер де жарнаманы табысты және тиімді жүзеге асыру арқылы одан да табыстырақ кәсіпорын болуы мүмкін. Сондықтан, жарнаманы қалыптастыру іс-шаралары болуы керек. Сапалы және өтімді өнім түрлерін тұтынушыларға жарнама түрлері арқылы хабардар етуге болады. Интернет сияқты тарату жолдарымен жеткізуге болады. Сонда кәсіпорынның өнімдері тартымды жарнамалармен тұтынушылардың талғамына әсер етеді. Сонымен қатар, Бұл ұйымға көбінесе өз өнімдерін таныту мен жарнамалау бағытында әртүрлі сипаттағы көрмелерге, конкурстарға қатысу қажет. Мысалы, “Рахат” Ашық Акционерлік Қоғамы сапаның алтын белгісінің иегері атанып,“Қазақстаның белгісі” сиымен марапатталған . Сол сияқты ол халықаралық және республикалық байқауларда сапалы өнім өндіру негізінде жүлделі орындарға ие болып жүр. Сондықтан, келешекте де ұйымның табысты қызмет атқаруына оның өнім сапасы мен тұтынушыға деген пайдалылығын ескеруі тиіс.

     Бұл жағдайда жарнаманы пайдалану және және оны үнемді ұйымдастыру ол осы кәсіпорынның маңызды шараларының бірі ретінде қарастырылады. Жарнама негізінен тауарды немесе қызметті тұтынушыға, жабдықтаушыға, сатып алушыларға т.б. таныстыру мен жан-жақты таныстырудың бірден – бір тиімді құралы. Ол неғұрлым сапалы және тартымды болса, соғұрлым халыққа дұрыс танылады.

   “Рахат” Ашық Акционерлік Қоғамның өнімдері біздің елде айтарлықтай танылған танылған деуге өнімдері біздің елде айтарлықтай танылған деуге болады, бірақ кәсіпорынның қызметінің табыстылығына, өнімның өтімділігіне жарнаманың алатын маңызы зор.

(1-үлгі)

Нарықтағы “Рахат” АҚ жарнамалық шараларының дәйектілігі

   Сыртқы экономикалық байланысын жетілдіру жолдары        Шетелдік серіктестермен, әсіресе Германия, Франция, Нидерланды т.б. Европа елдерімен байланстарын нығайту арқылы техналогияны тәжірбиелік қолдану қағидаларын игеру керек. Кондитерлік өнеркәсіптің құрал-жабдықтары мен жаңа машиналар түрлерін, сонымен қатар қазыргі заманғы өзық технологияның түрлерін шетелдік елдердег даму сипатын ескере отырып,іс-жүзінде қолдану жағыдайларын ұйымдастыру. Мысалы, “Рахат” Ашық акционерлік Қоғамы бүгінгі таңда бірнеше дамыған мемелекеттермен экономикалық байланстары бар:

       “Кондинаф” ,Голландия (какао бұршақтары);

       “Драгоко” , Австрия (жемс иістендіргіштер);

       “Кроклан” , Нидерланды ( кондитерлік майлар);

       “Нагема” , Германия (құрал-жабдықтар мен саймандары);

       “Сакада” , Франция (мұздатқыш құралдары);

       “Шнейдерэлектик” , Франция (электр құралдары);

       Міне , жоғарыдағы аталған ірі кампаниялар негізінде “Рахат” Ашық Акционерлік Қоғамы өз қызметін жетілдіру мен дамыту бағытында тұрақты және өзара тиімді қарым-қатынас орнату арқылы жетістіктерге жетіп отыр. Яғни бұл кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызыметін одан-әрі дамыту немесе жақсату жолдарын қарастыру қажеттілігі туады. Ол үшін қазыргі уақытта әртүрлі өзара серіктестік қатынастағы келісім-шарттар мен байланыс түрлері бар. Сонымен қатар, бұл ұйім үшін шетелдік байланстарды нығайтуда интернет дүниежүзілік байланыстарын пайдалануды да ұсынуға болады. Себебі, ол бірқатар экономикалық шығындардың төмендеуінеәкелуі мүмкі. Сондықтан кондитерлік өнімдерді сату-сатып алу несие олардың шикізаттарымен материялдарын жабдықтауда интернеттің қосар үлесі де аз емес.

(2-үлгі)

“Рахат”АҚ тауарларының артықшылықтары мен кемшіліктері

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1.    С.Н Нысанбаев., Г.А. Садыханова «Маркетинг негіздерің

Алматы“Қазақ университеті”. - 2002ж. 8-120 бет.

2.    Котлер Ф.,Армстронг Г.,Сондерс Дж., Бонг В.«Основы маркетингаң.

Пер. С анг.2-е издание М., С-Пет. Изд. 1999ж.

3.    Котлер Ф. «Основы маркетингаң. - Пер. С анг. Прогресс, 1995ж .   

4.    Ф.Котлер. «Маркетинг негіздерің.- Алматы: Жазушы, 2000ж,550 бет.

5.    Кожанаваров К. «Маркетинг негіздеріңң.  - Л. 1997ж.

6.    Маркова В.Д.«Маркетинг услугң . -  М.Изд-во БЕК. 1995ж

7.Жүнісов Б.Ж «Нарықтық экономика негіздерің.- Алматы, 1994. 2 том.

8.Сеитжан Сатыбалды ұлы. «Маркетинг нарықтануң.-Алматы: 

   “Білім”,1999ж,283 бет.

9. Хожаназаров Қойлыбай. «Маркетинг негіздерің. (оқулық) –Алматы.

“Экономика” , 1995ж.

10. Қаржы-қаражат. Ф.Сейдахметова. «Маркетингтің ерекшелігің.1997ж   

     -№ 9.-36-38 бет.

11. ҚазМУ хабаршысы. «Экономика сериясың, - И4(26). –2001ж.  

    М.: Есимжанова С.Р. «Становление маркетинга в экономике.

    Қазахстанаң 123-127 бет.Менеджмент, 1996ж.

12. ҚазМУ хабаршысы. «Экономика сериясың, -И2( 24-25).-2001ж.

    Есимжанова С.Р. «Особенности развития маркетинга в переходной

    экономике Қазахстанаң,117-121бет.

13. Моррис Р.«Маркетинг. ситуации и примерың.   - М. 1996 ж.

14. Дихтль Е., хершген Х. Практический маркетинг.- М.: Высшая школа, 1996

15. Аникеев С.А. «Методика разработки плана маркетингаң. - М.1996ж.

16. Голубков Е.П. «Маркетинг: стратегия, Планы, струтурың.

17.Коволев А.И. «Маркетинг анализң.  - М. 1997ж.

18. «Все о маркетингең. - М.: Азимут-центр, 1992ж.

19. Дурович А.П. «Маркетинг в предпринимательской деятельностиң.

    Минск, 1997ж.

20. Карлоф Б. Деловая стратегия. М. Экономика, 1991ж.

21. Жан-Жак Лонбен «Стратегический маркетинг. Европейская

     перспективаң. С-Пет. Наука. 1996ж.

22. Маркетинг. Под ред. Романова А.Н. - М.: “ЮНИТИ”, 1996ж.

23. Нысанбаев С.Н.,Садыханова Г.А. Маркетинг негіздері.-А.,2002 ж.

24. Пешкова Е.П. Маркетинговый анализ в деятельности фирмы.

      М. 1997ж

25. Хойер В. Как делать бизнес в Европе. – М., 1991ж.

26. Маркетинг. Эванс Дж. Берман Б. – М.: Экономика, 1993ж.

27. Дихтль Е., Хершген Х.Х. «Практический маркетингң. М. 1995ж.

28. Маслова Т.Д., Божук С.Г., Ковалик Л.Н. «Маркетингң.

      Учеб. Пособие. С.-Пет. 1999ж..

29. Ноздрева Р.Б., Крылова Г.Д., Соколова М.И. «Маркетингң.

      М. 2001ж.

30. Моррис Р. «Маркетинг : ситуации и примерың. - М. 1996ж.

31. «Справочник по маркетингуң. -М. 1998ж.

32. Тим Амблер «Практичекий маркетингң.Пер.с англ. С-пет. 1999 ж.

33. «Исследования рынка: выбор главного направленияң.

М. Дело. 1996ж.

34. Социалистік нарық шаруашылығы жаңа формасын құру туралы Үрімші. – 1994ж.

35. Реформа және даму.   Пекин. – 1998ж.

36. Шыңжаң жоғары ғылми журналы. Пекин. – 1996ж.

37. Ильин А.И.« Планирование на предприятииң. Минск. 2000ж.

38. Кретов И.И.  «Маркетинг на предприятииң. - М. 1994ж.

39. Стати М. «Методика планирования маркетинговой деятельности

     фирмың.  Маркетинг ,1998ж. - №2-Бет.

40. Воитоич С. Медиальная стратегия в маркетинговой комиуникации// маркетинг. – 1998.- № 2. – . 39-43 бет.

41. Назарбәев Н.Ә.ғасырлар тоғысында. – Алматы, өнер, 1996-272 бет.

42. Нұрсейіт А.Ш. нарық ілімінің игеру, қоғамдық тәжірбие бастауы//қаржы - қаражат. –1997ж. - №9.

43. Сергеев И-В. Экономика предприятия: Учеб. Пособие.

      М.: финансы и статистика. 2000ж.

44. Экономика предприятия /под. Ред.в.Я.Хрипача.

      Минск: эконом пресс. 2000ж.

45.Аяпова т.т. Арысов. Е.м. іскер адамның орысша-қазақша

    экономикалық түсіндірме сөздігі. - Алматы, 1993ж.

46.Экономикалық предприятия: учебник. Под ред. Н.А. Сафронова.

     М.:Юрист.2000.

47. Экономика предприятия / Под ред. Академика в.т. Семенова.

М.: 1998ж.

48. Экономика предприятия: учебник для вузов, Под ред.В.Я. Горфинкеля .М.:  Юнити, 1998ж.

49. Маркетинг: Учебное пособие /Под ред .д.э.н. проф. Мамырова Н.К. –Алматы: экономика , 1999,- 304 бет.

50. « Пищевя промышленность ң. Журналь.-№ 2 .-№ 3, 2002ж.

Қосымша

(1-кесте)