Қонақ үй кешені саласындағы экономиканың маңызы мен ерекшеліктері

Персоналдың функционалдық міндеттерін жоспарлау, олардың қажеттіліктерін талдаудан бұрын, кадрлар саясатының персоналды іріктеу, кәсіби баулу, біліктілікті жоғарылату сияқты элеменгтеріне басты көңіл бөлінген жөн.

4-сурет Еңбек ресурстарын колдануға байланысты функциялардың

тізбектілігі.

Төменгі кестеде «Жасамир» қонақ үй кешенінің қызметкерлерінің орташа айлық еңбек ақысы көрсетілген.

5-кесте «Жасамир» қонақ үй кешенінің 2010-2011 жж. еңбек көрсеткіштері.

Менеджерлер жұмысқа білікті қызметкерлерді тартып, оларды ұйымда сақтап қалу үшін экономика принциптерін қолданулары қажет. Клиенттердің қажеттіліктері қаншалықты дәйекті түрде зерттелетін болса, сол деңгейде персоналдың қажеттіліктерін анықтауды жетілдіру маңызды болып табылады. Бірақ қызметкерлердің барлығы бірдей емес.

Олардың кейбірі табыстарын жоғарылататын жұмыс іздейтін болса, енді бірі үшін бұл жұмыс жалғыз табыс көзі болып табылуы мүмкін. Маркетинг бойынша мамандар маркетинг әдістерін колдану арқылы еңбек нарығын зерттеп, өз фирмаларына таңдаулы қызметкерлерді тартып, оларға ықпал ететін маркетинг кешені - маркетинг-микс әдісін әзірлейді.

«Жасамир» қонақ үй кешенінің әрбір клиентіне ерекше көңіл бөлетіндіктен, олар өздерін достардың ортасындағыдай сезінеді. Сонымен қатар қызметкерлердің өзара жаксы қарым-қатынастары қонақтарға да әсерін тигізеді. Менеджерлер клиенттер мен қызметкерлер арасында достық кештерді жиі өткізіп отырады. Онда қонақтар бір-бірімен жақын танысып, қызықтыратын мәселелерді өзара талқылай алады. Әдетте кешті менеджер ашып, меймандарға қонақ үйдің соңғы уакыттағы жетістіктері және жаңалықтарынан хабардар етеді. Әр кезде әр түрлі бағдарлама әзірленіп отырылады: ән-би, әсем әуен, викториналар және т.б. Өздеріне деген осындай жылы қатынастарды көрген клиенттер болашақта да осы қонақ үйіне келуге тырысады және достарына, таныстарына айтып, ұсынады - бұл да жарнама десе де болады.

Қызмет көрсету саласы мекемелері қазіргі кезең талаптарына сай, тиімді қызмет етуі үшін өз нарығы туралы түсінікті де пайдалы ақпаратқа ие болуы керек. Нарық тауарлар мен қызметтерден тұратыны белгілі. «Жасамир» қонақ үй кешенінде бұл - нөмер қоры, сонымен қатар косымша кызметтер. Нарық конъюктурасын талдау - нақты немесе потенциалды клиенттер болатын адамдардың талғамдарын зерттеудің дәл және объективті әдісі. Бұл талдау бірталай қызметкерлермен аткарылатын, күрделі статистикалық бағдарламалар қолданылатындықтан қымбатқа түсетін қиын процедура деп ойлаушылар көп.

«Жасамир» қонақ үй кешенінде менеджерге меймандардың әдеттері мен талғамдарын білуге мүмкіндік беретін ақпараттарға көңіл бөліне бастады (6- кесте).

Қонақ үй меймандарының арасында жүргізілген сауалнама қорытындысы бойынша кәсіпорын қызметінің кемшіліктері мен жетістіктері анықталды. Жұмыс бабымен Астанаға келетін клиенттер үшін қонақ үйдің осы орналасуы ыңғайлы. Корпоративті клиенттерді де орналасу орны қанағаттандырады.

«Жасамир» қонақ үй кешені клиенттерінің арасында Алматы, Қарағанды, Жезқазған, Балқаш, Өскемен, Семей, Мәскеу және т.б. қалалардан келгендер көптеп кездеседі. Бұл қалалардан меймандар Астанаға жұмыс бабымен де, сондай-ақ сауығу үшін де келеді.

Сонымен катар, шетелдік қонақтарды тарту жұмысы жүргізіліп, БАҚ- да жарнама беріледі. Шетелдік туристер үшін арнайы бағдарламалар ұйымдастырылған.

Бәсекелесік шиеленіскен қазіргі заманда кәсіпорын басшысы қаржы мәселелерін бұрынғыдан да жетік білуі керек.

ҚР-ң әр түрлі аймақтарында жүріп жатқан жаңа қонақ үйлер құрылысы бәсекелестікті жоғарылатуда. Еңбек ресурстарының, азық-түлік, сусын, құрал-жабдықтардың косалқы бөлшектері және сервистік қызметтердің бағасы күнен-күнге жоғарылауда. Еліміздің көптеген аудандарында білікті мамандар жоктың қасы.

Осы аталған жағдайларда қаржылық жоспарлау, бақылау жэне талдау сияқты қаржылық басқарудың функңияларының маңызы артып отыр.

«Жасамир» қонақ үй кешені жас кәсіпорын, оның айналым шығындарының құрылымы мен кұрамын 7-кестеден көруге болады.

7-кесте - «Жасамир» қонақ үй кешені 2010-2011 жылдардағы айналым

шығындарының құрылымы.

Қонақ үйдің негізгі қызметі клиенттерді орналастыру, оларға қосымша қызметтер көрсету болып табылады. Кестеден шығындардың өсіп, айналым шағындары кө бейгендігін көреміз. Сонымен қатар тамақтандыру шығындары күрт өсіп, қонақүй қызметінің негізгі корсеткіші - жүктелім коэффициентінің өсуін байқаймыз (8-кесте).

8-кесте - «Жасамир» қонақ үй кешені табыстылық көрсеткіштерінің динамикасы.

Қаржылық болжау мен жоспарлау арқасында кәсіпорын басшысы қаржылық қажеттіліктерін анықтап, жоспарланған табыстылық деңгейін сақтап тұруға көмек беретін мақсаттарды белгілеуге мүмкіндік алады. Егер болжау қаржы жетіспеушілігін көрсетсе, басшы қай кезде, қандай мөлшерде қаржы керек екендігін біле алады. Бұл кәсіпорын алдында қойылған міндеттерді шешу мақсатында жүргізілетін қаржы-несие саясатын анықтау үшін қажет.

Бюджетті қалыптастыру негізінде қонақ үй қызметінің нақты көрсеткіштерінің жоспарланғанмен салыстыру мүмкіндігіне ие бола алады. «Жасамир» қонақ үй кешенінің негізгі табыс көзі нөмерлік қор бөлімі. Табыс әкелетін басқа бөлімдер осы бөліммен тығыз байланыста. Сондықтан бірінші кезекте нөмерлік қор бюджеті қалыптастырылады. Оның негізінде компанияның жоспарлаған табысын бағалау мақсатында әрбір нарық сегменті бойынша келесі көрсеткіштерді қолдану арқылы бағдарлама әзірленеді: әрбір сегмент үшін қону (түнеу) саны, әрбір сегментті орналастыру үшін тәуліктік баға. Бұл болжаулар бюджетті жоспарлау мақсатында тамақтандыру, сусындар, ішкі телефон байланысы және т.б. бөлімдерге жіберіледі.

Бюджеттің шығын бөлімін қалыптастыруда сонымен қатар нақты пайда әкелмейтін бөлімдердің шығындары есепке алынады. Жалпы әкімшілік және медициналық персоналға байланысты шығындар жоспарланады. Сонымен қатар ғимаратты пайдалану, электр энергиясы жэне т.б. пайда әкелмейтін басқа бөлімдер бойынша шығындар белгіленеді.

Жылдық жоспар он екі айлық жоспардан құрылады. Бұл әрбір айдың соңында жылдық бюджеттің орындалу деңгейі мен сипатын бақылап отыруға мүмкіндік береді. 2 және 3 кестелер бойынша рентабельділік деңгейін, сату рентабельділігін, рентабельділік балансын, ативтердің рентабельділігін анықтауға болады.

2010 жылғы рентабельділік деңгейі=кәсіпорын басқаруындағы пайда/ айналым шығындары * 100% = 101500 / 79830210,88 * 100% = 0,13% .

           2011 ж. рентабельділік деңгейі = 313600/109332649,97*100% = 0,29% .

Сату рентабельділігі (2010 ж.) = кәсіпорын басқаруындағы пайда/

табыс*100% = 101500/81356097,88*100% = 0,12 %

Сату рентабельділігі (2011 ж.) = 313600/107146362,97*100% = 0,29 % .

Рентабельділік балансы (2010 ж.) = баланстық пайда / табыс*100% = 145000/81356097,88*100% = 0,18 % .

Рентабельділік балансы (2011 ж.) =448000/107146362,97*100%= 0,42% .

Ативтердің рентабельділігі (2010 ж.) = кәсіпорын басқаруындағы пайда/табыс сомасы* 100%= 101500/569014705*100%= 0,018%.

Ативтердің рентабельділігі (2011ж.) = 313600/2809086876*100% = 0,012%.

Нарықтық жетістікке сенім артатын қонақ үй жоғары тұтынушылық бағадағы қызметтерді өндіріп, сатуға ұмтылады. «Жасамир» қонақ үй кешені бәсекелестік нарықтағы өзінің позицияларын нығайту талаптарын қанағаттандыру үшін жаңа қызмет көрсету түрлерін әзірлеуді қарастыруда. Қолданыстағы негізгі қызмет түрлері: тамақтандыру, тұру, кір жуу қызметі. Қосымша қызмет түрлерінен - конференц-зал.