Макал мателдер

Халықтың бұл мақалында ,әрбір біткен іске ел сыншы.Егер сол біткен іс көңілге қонса,көп кәдесіне жарағаны,ал олай болмай шықса күлкі мазақ боласың деген ой бар.

«...Көрікті ісің үлгі болады,көріксіз ісің күлкі болады»,«Ойлай берсең дана боласың,ойнай берсең бала боласың»... деген сияқты нақыл сөздердің тәрбиелік мәні күшті.

(«Қазақ әдебиетінің тарихы»1964,597-бет)

                   Кітаптан есті бала ес алады,

                   Ес алса сабағынан бес алады.

Оқушы жастарды кітап сүюшілікке шақыратын бейнелі мақал.Баспасөз ретінде«Сыйлықтың ең бағалысы-кітап», «Кітап білім бұлағы білім өмір шырағы»,«Кітап білім-қоймасы,одан ақыл да табылды,нақыл да табылады» дейтін нұсқалары да кездеседі.

                    Жауды батыл жеңеді,

                    Дауды ақыл жеңеді.

Ақылдыққа,батылдыққа үндейтін,ертедегі тарихи оқиғалардан қалған қанатты сөз.

(І.Есенберлин,«Қаһар»,1969,49 бет)

                     Ексең егер жүгері,көп-ақ оның берері.

Бір ғана жүгері дақылдарының өзінен қанша нәрсенің өндірілетін осы мақалдан аңғарылады.«Жүгері-құт,жүгері-сүт,жүгері-ет,жүгері ек» деген плакат та бар.

Еліміздегі әрбір жаңа бастаманы халықтың дер кезінде дұрыс ұға біліп,дұрыс бағалағанын танытады.

(Қазақ әдебиетінің тарихы 1964,284 бет)

                       Еңбек қылсаң ерінбей,

                       Тояды қарның тіленбей.

Егер тыным таппай еңбек етіп,жұмыс жасасаң қарның аш қалмайды.Еңбекке шақыратын мақал осы.

                        Жақсының аты,ғалымның хаты өлмейді.

Әрбір жақсы адамның аты ел есінде жүретін,ғалым еңбегінің оның ашқан жаңалықтарының өшпей,әрқашан да халық игілігіне жарай беретін қазақ ертеден –ақ осы нақылмен бейцнелеген.

                          Жақсы істің аяғы тыныс

                          Жаман істің аяғы ұрыс.

Сәтімен сапалы біткен іс пен сапасыз жұмыстың аяғы немен тынатыны көрінетін қанатты сөз.