Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

Электрондық укімет  идеологиясы  екі  затқа негізделген:Бұл сервистерді көосет уге арналған инфроқұрылымды құру және сервистердің өздері.Э.І-ң құрылымы инфроқұрылымдық компоненттерді құру болып табылады.Олар біріңғай мемлекеттік деректер қоры,электрондық цифрлық қолтаңба  берілетін  куәландыру орталығы,азамат қызметі алатын және төлейтін  ????

Электрондық үкіметті бағдарламаны іске асыру нәтижесі:

-Электрондық үкімет инфроқұрылымның барлық компоненттерін қалыптастыру;

-нормативтік қ-қ базаны құру;

-Мемлекеттік оргондардың электрондық қызметтерін дамыту және қлыптастыру;

-Халықтың компьютерлік сауаптылық деңгейін көтеру.2007 ж.ҚР электрондық үкіметті дамытудың 2008-2010 жылдарға бағдарламасы қабылданды,оның міндетіне мыналар кіреді.

−Электрондық укімет базалық инфроқұрылымы мен қол жеткізу тетіктерін кеңейту жіне азаматтар ұшін ілеуметтік маңызды.

−Бизнес ушін талап етілетін және азаматтар ушін әлеуметтік маңызды;

−Мемлекеттік қызметтерді ұсынудың ұрдістерін автоматтандыру ж\е ыпалдастыру;

−ақпараттандыру  ұрдістерінің нормативтік қ−қ базаларын қамтамасыз ету ж\е электрондық мемлекеттік қызметтерді игеру;

−мемлекеттік оргондардың қызметін бақылаумен мөлдірлігін арттыру;

Электондық үкіметті негіздеу

2004ж. ҚР Үкіметмен  электрондық ұкіметті қалыптастырудың 2005-2007 ж.арналган мемлекеттік бағдарламасы қабылданды.

Электрондық үкіметті дамвыту кезеңдері

Электрондық үкіметті енгізу стратегиясына  сәйкес э.үкіметі қалыптастыру ж\е дамыту 4 кезеңнен тұрады:

-Бірінші ақпаратты жариялау ж\е таратуды  көздейді.

-Екіншісі мемлекеттік оргондар мен азаматтар арасындағы өзара   іс-қимылдың пері  ж\е тура жолымен интерактивтік қызметтерді беру:

−Үшінші қаржылық ж\е   заңдық операцияларды үкімет порталы арқылы іске асыру трансациялық өзара іс−қимылы.

−Төртінші ақпараттық қоғамды қалыптастыру.

19 БИЛЕТ

1.1.  Дербес компьютер - ақпарттарды жіберу, қабылдау, сақтау жəне өңдеу құралы.

Дербес компьютердің негізгі құрылғылары 1946 жылы американ математигі Джон Фон Нейман ЭЕМ-нің жұмыс атқару принципі мен құрылғыларын толық көрсеткен ғалым. ДК –дің құрамына кіретін жабдықтарды қажетіне қарай өзгертіп отырады. Оның құрамына кіретін құрылғыларды компьютердің конфигурациясы деп атайды. Негізгі конфигурация ретінде төрт құрылғы кіреді.

1.Жүйелік блок - дербес компьютердің ең негізгі құрылғысы.

2.Монитор – компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы.

3.Перне тақтасы– компьютердің жұмысын басқара отырып, қажетті ақпаратты енгізу үшін қолданылатын құрылғы.

4.Тышқан– «графикалық» басқару құрылғысы. Тышқанды кілемшенің үстімен жылжытқанда, экрандағы тышқанның нұсқағышы да сонымен қатар қозғалып, қажетті объектілерді таңдауға мүмкіндік береді.

1.2Кестелік процессорда мəліметтер қорын құру.

Кестелер деректер қоймаңыздың негізі болып табылады, нақ соларға барлық  деректер сақталады. Пішімді немесе есеп беруді құру алдында әуелі кестені құрып алуыңыз керек.

      Кестелерге орналасатын кестені немесе деректі тианақты жосраплау талап етіледі .

      Кесте- бұл деректеріңді сақтайтын обьект . Кестен құруда бір типті ақпараттан тұратын өрісті анықтаймыз.

      Кестелер құрылымын құрар алдында деректер қоймасын құру нәтижесінде жететін мақсатыңызды көрсетуіңіз керек. Қойылған мақсаттан оған жету үшін қолданылатын кестенің қандай болуы керек екенін айқындап алып, қажетті кестені құруға кірісіңз.

      Егер бір кестелік деректер қоймасын құрсаңыз ,онда кестенің құрылымын айқындау керек емес.

Excel – кестелік құжаттармен жұмыс істеуге арналған көрнекті бағдарламаның бірі. Excel құжаты жұмыс кiтабы деп аталады. Бiр жұмыс кiтабы бiр файлға жазылады, ал әp файлдың бiр немесе бiрнеше кecтeci болуы мүмкiн. Электрондық кecтeнiң жұмыс аймағы жолдар мен бағаналардан (тiк және жатық жолдар) тұрады. Жол аты – оның номері. Жол номері 1-ден басталып 65536 аяқталады.  Баған аттары – латын  алфавитінің бас әріптерінен  A-дан  Z-қа дейін, сосын  AA -дан AZ, BA, BZ-қа дейін,  т. с. с. тұрады.

Жолдармен бағандардың қиылысуы ұяшықтарды құрайды, екеуінің бірігуі оның адресі болып есептелінеді. Адрестерді білу үшін сілтеулер жасалады

Ұялар (ұяшықтар) және олардың адрестерi. Жолдар мен бағаналар қиылысында ұялар орналасады, оларға мәлiметтер (мәтін, сан, формула) енгiзiледi. Ұялардың бiреуi әрдайым активтi, яғни екпiндi күйде болып тұрады. Ұялар жиыны (диапазоны - ауқымы). Қатар орналасқан көршi ұялар­да бiртұтас мәлiметтер орналасады да, оларға адрес арқылы сiлтеме жасауға болады. Ұялардың осындай жиынын диапазон деп атайды.

          Е.электрондық таблицасы мәліметтер базасы режимінде жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Әрине, оның мүмкіндіктері арнайы жасалған мәліметтер базасынан гөрі әлсіздеу, дегенмен онда да көптеген жұмыстар істеуге болады. Біз мәліметтер базасынан әр түрлі белгілері бойынша керекті информацияны іздеуді және оларды сұрыптауды қалай жүзеге асыруға болатынын қарастырамыз. Күн жүйесінің планеталары туралы мәліметтерді кестеге толтырайық. Оны Ех6.xls деген файлға жазып сақтап қоялық. Бұл кестеде пайдаланылған өлшеу бірліктері мынадай: 1) орбита бойынша айналу периоды – жылымен өлшенеді;2)күннен арақашықтығы – млн.км.-мен өлшенеді; 3)экваториялық диаметрі – мың км-мен өлшенеді; 4)Массасы – х1024кг-мен өлшенеді.

2.1 Параметірлік жəне айқастырылған Сұраныстарды құру. 

Параметрлі сұрату –қолданушы сұрату сұхбат терзесінде таңдауға берілген параметрлерді енгізед.Праметрлі сұрату қолданушыға кестелер ішінен кейбір мәліметтер тобы керек болған жағдайда қолданылады.Керекті мәліметтерді табу үшін оған бірнеше сұрату құрудың орнына тек керек параметрлерін енгізіп,параметрлі сұрату құрады.

Параметрлі сұратуды төмендегідей құруға болады:

1.          Таңдау сұратуында Конструктр тәртібіне өту керек

2.          Іріктеу шарттары(Условия отбора)жолына қажетті шарттарды квадрат жақша ішіне жазу керек

3.          Құрылған сұратудың дұрыстығын тексеру үшін сұратуды іске қосу керек.Осы кезде ашылған Парамаетр мәнін енгі(Введите значение параметра )сұхбат терезесінде сәйкес мәндерді енгізіп және OK  батырмасын басу қажет.

4.          Егер сұрату құру кезінде  алдында құрған сұратуды қолданылатын болса, онда параметрлі сұратуды жаңа атпен сақтау қажет. Егер сұхбат терезесінде параметрлі мәндер мәтінмен берілсе,онда бұл параметр қандай мәлімет енгізу керек екендігін көрсетеді.                 

Айқастырылған сұрату-кестедегі немесе сұратудағы екі немесе одан да көп қатардағы мәліметтерді жинақтау үшін қолданылады.Егер бірнеше кестедегі мәліметтерді жинақтау үшін айқастырылған сұрату керек болса,алдымен жай сұрау ісмерін құрып алып,оны айқастырылған сұрату түрінде құруға болады.

Айқастырылған сұрату құру үшін сұрату(запрос) қосымшасын екпінді етіп алу керек.Құру(создать) батырмасын басып Жаңа сұрату(Новый запрос) сұхбат терезесінен айқастырылған сұрату вариантын таңдау керек.

Бірнші шеңбер қадамында кесте немесе сұратудағы біріктірілетін өрістерді таңдап ,Ары Қарай (Далее) батырмасына басса,шебердің екінші қадамында өрістергі мәліметтерге қандай атау қою керек екендігіұсынады. Жол тақырыбы ретінде қолдану үшін кестеден үш өрісті таңдауға болады.Ол үшін Тақырыбы ретінде қолданылатын өрісті таңдап алып,Ары қарай (Далее) батырмасын басу керек.

Керек нәтижені алу үшін,қандай өрістегі мәліметтерге біріктіруін анықтап және кестелердегі байланысқан өрістерге қажетті функцияны көрстеу керек.

Мынанадай функция тізімі бар :Avg,Count,First,last,Min,StDew,Surn,Var.

2.2Мультимедиялық жүйелер.  

Мультимедия – компьютерде дыбысты,ақпаратты, тұрақты жəне қозғалыстағы бейнелерді көрсету

үшін жинақталған технология.

«Мультимедия» - екі жай сөзден тұратын күрделі сөз: «мульти» - көп, «медиа» - алып жүруші

немесе тасымалдаушы. Осылайша, «мультимедия» те компьютерлік терминін «көптеген тасымалдаушылар»

деп аударуға болады, яғни мультимедия ақпаратты (дыбыс, графика, анимация жəне т.б.) сақтаудың жəне

көрсетудің көптеген амалдары дегенді білдіреді.Мультимедияның бағдарламалық жағы қолданбалы бағдарлама жəне мамандандырылған

бағдарлама деп бөлінеді. Қолданбалы программа – 1) пайдаланушының қолданбалы мəселелерді шешуге

арналған программасы; жұмыс істеуші адамның нақты тапсырмасын орындайтын дестелік файлдағы

программа. Əдетте, кеңірек айтылса, бұған командалық процессордан басқа программалардың барлығы

жатады; нақты мағынада айтылса, оған мəтіндік процессорды, мəліметтер базасын, электрондық кестені

жəне т.б. жатқызуға болады; 2) нақты есепті шығару үшін қолданылатын программа.

Мультимедиялық компьютердің аппараттық бөлігі

   Қоректендіру болгының корпусы

· Жүйелік (аналық) тақша· Орталық процессор· Оперативті жад· Бейнеадаптер\· Монитор· Қатты дискіде жинақтауыш· Пернетақта· Тінтуір· CD-ROM дискжетегі

· Иілгіш дискілердің дискжетегі · Дыбыстық карта

     Қосымша құрылғылары (көптеген елдерде қалыпты құрылғылар):

· DVD дискжетегі

· Модем

· Телевизиялық тюнер

Мультимедиялық компьютердің программалық бөлігі

Операциялық жүйе – компьютердің барлық басты əрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды,

дискжетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа

программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта

жазылған программа.

DСI (Display Control Interface – дисплеймен басқаруинтерфейсі) – бұл дисплей драйверімен жұмыс

атқаратын интерфейс. Бұл Microsoft жəне Intel фирмаларымен бірлесе отырып құрастырылған. DCI – сəйкес

келетін драверлер компьютерлік ойындармен жəне толық экранды видеақпараттарды қосу туралы əртүрлі

бағдарламалармен қолданылады жəне тікелей экрандық буферден ақпарттарды жоғалтуға мүмкіндік береді.

3.1 Іздеу технологияларын пайдалану.  

Интернетте миллиондаған сайттар бар, соның ішінде өзекті ақпаратпен қоса көптеген ескі қорлар орналыстырылған. Интернет – белгілі бір басқарушысы жоқ демократиялық ақпарат көзі болып табылады. Кез келген адам желіге өзінің қорын орналастыра алады. Қорытындылап келгенде, интернетте ақпараттың қайталанбауына, оның стандартқа сай келуіне көп адамдар мән бере бермейді. Желіде барлығы бар екені белгілі, бірақ желіден қажетті ақпаратты алу қиын. Яғни, мәліметті табу үшін, оны жақсы іздей білу керек. Осы бөлімде интернет желісімен жұмыс істейтін іздеу аспаптары сипатталып, іздеу жүйесінің жұмыс механизмі түсіндірілген, іздеу оптимизациясына практикалық түсініктеме берілген.

Интернетте ақпаратты іздеуге арналған мынадай әртүрлі аспаптар бар: іздеу машиналары (поисковиктер), индекстелген каталогтер (рубрикаторлар), рейтингілер, метаіздеуіш жүйелер және тематикалық сілтемелердің тізімі, онлайн энциклопедиялары мен анықтамалар. Осы кезде әр түрлі үлгідегі ақпаратты табуда іздеу аспаптарының түрлі категорияларын қолдану тиімді болып келеді. Әр категорияны жеке қарастырайық.

Индекстелген каталогтер. Каталог дегеніміз тақырыптары бойынша топтастырылған иерархиялық құрылым түрінде берілетін мәліметтер. Иерархиялық құрылымның бірінші деңгейіндегі тематикалық бөлімі “спорт”, “демалыс”, “ғылым”, “дүкендер” сияқты кең тараған тақырыптардан тұрады. Ал әр бөлімнің бөлімшелері болады. Осылайша, біртіндеп каталог бұтақтары арқылы саяхат жасап, іздеу облысын кішірейте отырып, сіз өзіңізге керекті облысты дәл анықтай аласыз. Мысалы оқу орындарын іздеу барысында мынадай тізбек пайда болуы мүмкін: Білім-> Оқу орындары -> Жоғары оқу орындары ->Институттар. Қажетті ішкі катологты тапқаннан кейін, одан сілтемелер жинағын аласыз. Катологтерді программалар емес, адамдар құрастырғандықтан, катологтегі барлық сілтемелер профильді болып табылады. Егер сіз ортақ тақырыпта жалпы ақпарат іздесеңіз, онда каталогке қатынаған дұрыс. Ал егер сізге нақты бір құжатты табу керек болса, онда каталог тиімсіз іздеу құралы болып табылады.      Желіде ортақ қолданылатын каталогтардан басқа, ерекшеленген каталогтар да бар. Егер де бір каталогта өте көп қор орналасса, онда оларды кең таралуына байланысты бірнеше бөліктерге бөлуге (ражнирование) болады. Мысалы, Яндекс каталогында бөліктеу басқа сайттардың біздің сайттағы сілтемелерінің индексімен жүргізіледі.

Желіде каталогтардан басқа рейтингтер де бар. Каталогтан рейтингтің айырмашылығы, мұнда қорларды тікелей оның иесі суреттесе, ал каталогта - авторы, демек оның редакторлары суреттейді.

3.2.    Мемлекеттік басқару тиімділігі жəне АКТ.

Осы Бағдарламаның негiзiне "электрондық үкiмет" арқылы - прогрессивтi ақпаратты Қазақстанға" қол жеткiзу идеясы алынды.

      Қазақстанда "электрондық үкiметтi" қолданысқа енгiзу мемлекеттiк органдардың азаматтар мен ұйымдарға ұсынатын қызмет көрсетулер сапасын жақсартуға және мерзiмiн қысқартуға, мемлекеттiк органдар қызметiнiң ақпараттық базасына қолжетiмдiлiктi қамтамасыз етуге, болашақта әкiмшiлiк жүйенi жетiлдiрудi ескере отырып, құрамы жағынан тиiмдi әрі оңтайлы мемлекеттiк аппарат құруға бағытталған.

      "Электрондық үкiмет" құрудың басты басымдықтары Интернет-байланысқа қолжетiмдiлiктi қамтамасыз ету, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында бiлiм деңгейiн көтеру, сондай-ақ мемлекеттiк басқару жүйесiне жаңғырту жүргiзу болып табылады.

      Электрондық мемлекеттiк қызмет көрсетудi қалыптастыру кезiнде әкiмшiлiк процестерге технологиялық қайта жабдықтау жүргiзу көзделетiн болғандықтан, "электрондық үкiмет" құру сонымен қатар мемлекеттiк басқару жүйесiн ұдайы жетiлдiрiп отыруға мүмкiндiк бередi.

      әлемдiк тәжірибенi талдауды ескере отырып, Қазақстанда "электрондық үкімет" құрудың ұзақ мерзiмдi болашағы бар және ол үш кезеңде iске асырылатын болады.