Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

Мәліметтер базасы (МБ) - белгілі бір арнаулы ауқымға   қатысты мәлтеттерді баяндау, сақтау мен амал-тәсілдермен ұқсата білудің жалпы прииңиптерін қарастыратын белгілі бір ережелер бойынша үйымдастырылған мәліметтердің жиынтыгы. Адамның қатысуы ықтимал, автоматтық  құралдармен  өңдеуге  жарамды  түрде ұсынылған ақпарат мәліметтер ретінде түсініледі.Арқаулы ауқым ретінде нақты зерттеуші үшін қызықты нақты әлемнің бөлігі түсініледі.
Мәліметтер базасын басқару теориясы дербес пән ретінде шамамен алғанда XX ғасырдың 50-жылдарының басынан бері дами бастады. Осы уақыт ішінде белгілі бір іргелі ұғымдар жүйесі калыптасты. Олардың бірқатарын келтірейік.
Объект    деп   мағлүматтары   мәліметтер базасында      сақталатын ақпараттың жүйенің элемеиттері аталады.
Атрибут - объектінің қасиеттерін ақпараттың бейнелеу. Әрбір объект атрибуттардың кейбір жиынтығымен ситатталады.
Мәлметіпердің басты элементі деп мәлметтердің баска элементтерінің мәндерін аныктауға мүмкіидік беретін осындай атрибут аталады.
Алғашқы кілт - объектінің (жазбаның) әрбір данасын біреғей түрде жағастыратын атрибут (немесе атрибуттар тобы), Екіншіреттегі кілт - бірнеше жазбалар (объект даналары) үшін мәні қайталанатын атрибут (немесе атрибуттар тобы). Ен алдымен, екінгиі реттегі кілттер жазбаларды іздестіру операцияларында қолданылады. Мәліметгер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару жүйесінің ұғымы тығыз (МББЖ) байланысты.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік береді:
■кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
■ кестеден бір немесе бірнеше жазбаны жою;
■ кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
■ берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ-ның тағы бір функңиясы - мәліметтерді басқару. Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету түсініледі. Терезе тақырыбы - мәліметтер базасының файл атауы.
Мәліметтер базасының негізгі объектілерге арналған қосымшасынан басқа үш бұйрықтық кнопкалары бар: Aшy, Конструктор, Құру. Олардың көмегімен кесте жұмысының режимі таңдалады.
Егер Таблица қосымшасы таңдалса, бұл қосымшаның терезесінде осы МБ-да бар кестелердің тізімі бейнеленеді.
Бар кестені ашу үшін оның атын бұл тізімде ерекшелеп, Ашу кнопкасын басу керек. Жаңа кестедегі МБ-ны іске қосу үшін Құру кнопкасын басу қажет.
Бар кестенің макетін түзеу үшін оның тізімдегі атауын ерекшелеп, Конструктор кнопкасын басу керек.

Мəліметтер қоймасын құру

1. Файл – СОЗДАТЬ БАЗУ командасын орындап,пайда болған сұхбат

терезесінің ОБЩИЕ вкладкасының ішінен НОВАЯ БАЗА ДАННЫХ таңдап

ОК батырмасын басу керек. Терезенің төменгі бөлігіне Файлдың атын

PRIMER.mdb енгізіп, СОЗДАТЬ батырмасына басу керек. Мəліметтер

қоймасының терезесі ашылады.

2. 1-ші кестені құру үшін: мəліметтер қоймасы терезесінде ТАБЛИЦЫ

таңдап алып, маустың сол жақ батырмасын басып, СОЗДАТЬ батырмасын

басу керек. Экранда НОВАЯ ТАБЛИЦА сұхбат терезесі пайда болады.

КОНСТРУКТОР-ды таңдап алып, ОК басу керек.

Экранда екі бөліктен тұратын кесте құру терезесі ашылады.Терезенің

жоғарғы бөлігінде өріс аты, мəліметтер типі, сипаттамалар енгізіледі.

Екіншісінде - өріс қасиеттерінің сипаттамалары беріледі (параметрлер). <F6>

пернесін басу арқылы терезе бөліктерінің бірінен-біріне ауысуға болады.

ПОЛЕ бағанының бірінші жолына клавиатурадан КОД МОДЕЛИ

сөзтіркесін енгізіп, ENTER батырмасын басу керек. Осы жолдың ТИП

ДАННЫХ бағанында таңдау тізімін ашып «Текстовый» ерекшелеп, маустың

сол жақ батырмасын басу керек.

Кестенің төменгі жақ бөлігіндегі РАЗМЕР ПОЛЯ үшін 6 санын енгізіп,

ОБЯЗАТЕЛЬНОЕ ПОЛЕ үшін «Да», ПУСТЫЕ СТРОКИ үшін «Нет»

Таңдау керек. ИНДЕКСИРОВАННОЕ ПОЛЕ үшін «Да». «Да» жəне «Нет»

мəндері таңдау тізімінен алынады. Осы тəсілмен келесі өрістер мен олардың параметрлері енгізіледі.

Мәліметтер қорын дұрыс жобалау әрқашан құрылған бағдарламаның тыйымсыз болуына әкеледі.Сондықтан МҚ құру алдында оның жобасына көңіл бөлу керек.

Мәліметтер қорын құру төмендегі бөлімдер бойынша жүргізіледі:

1.МҚ-ның мақсаттарын анықтау.

2.МҚ-да қандай мәліметтерден(кестелерден) тұратыны туралы шешім қабылдау.

3.Кестелерге кіретін өрістерді анықтау және ерекше мәндерге кіретін өрістерді таңдау.

4.Кестелер арсындағы байланыстардың мақсаты.

5.Кестелер құру,оларды бір-бірімен байланыстардың мақсаты.

6. Енгізілген мәліметтерді форма,сұрату және есеп құру.

2.2. Компьютерлік жүйелерде мəлметтерді қорғаудың объектілері жəне элементтері.

3.1. Желілік принтер.

10/100 Base-TX  Жиілілік опциялары  HP LaserJet P2010 тізбектері.1) HP jetidrect en 3700; 2) HP jetdired 175x; 3) HP jetdirect ew 2400.  Баспа серверіне тапсырыс беру үшін 10|100 желілік баспа серверлері 102  бетте сайтына кіріңіз. Принтерді желіге қосыңыз. Желілік модельді қосу үшін мынадай заттар қажет болады. Жұмыс істеп тұрған желі 1. сат -5 Internet кабельді  Internet жадындағы н/е  маршрутизаторындағы бас портқа қосыңыз. 2) Internet кабелін принтердің  артында орналасқан  Internet портына қосыңыз. 3)Принтердің артында орналасқан желілік порт шамдарының біреуі жанып тұрғанына көз жеткізіңіз. 4) Конфигурация бетін басып шығарып, бұйымға принтер 1P адресі берілгенін растаңыз: Принтер істеуге даяр тұрған кезде 60 (баспа)  түймесін басып, 5 секунд ұстап тұрыңыз. Принтер байланыстары. USB  ж/е параллель байланыстары 1. Бағдарлама орнату дискісін компьютердің CD-ROM құрылғысына салығыз. 2. Егер орнату бағдарламасы автоматты түрде басталмаса, дискінің ішін ашып SETUP, exe файлын қосыңыз.

3. Экранда пайда болған нұсқауларды орындаңыз.

3.2. Электрондық үкімет (ЭҮ) анықтамасы. 

е-Үкiмет- мемлекеттiк органдардың ақпараттық-коммуникациялық  технологияларды кеңiнен қолдану жолымен азаматтар мен ұйымдарға қызмет көрсетулердi ұсынуға барынша бағдарланған жұмыс iстеу тетiгi

Электрондық үкіметті бағдарламаны іске асыру нәтижесі:

-Электрондық үкімет инфроқұрылымның барлық компоненттерін қалыптастыру;

-нормативтік қ-қ базаны құру;

-Мемлекеттік оргондардың электрондық қызметтерін дамыту және қлыптастыру;

-Халықтың компьютерлік сауаптылық деңгейін көтеру.2007 ж.ҚР электрондық үкіметті дамытудың 2008-2010 жылдарға бағдарламасы қабылданды,оның міндетіне мыналар кіреді.

−Электрондық укімет базалық инфроқұрылымы мен қол жеткізу тетіктерін кеңейту жіне азаматтар ұшін ілеуметтік маңызды.

−Бизнес ушін талап етілетін және азаматтар ушін әлеуметтік маңызды;

−Мемлекеттік қызметтерді ұсынудың ұрдістерін автоматтандыру ж\е ыпалдастыру;

−ақпараттандыру  ұрдістерінің нормативтік қ−қ базаларын қамтамасыз ету ж\е электрондық мемлекеттік қызметтерді игеру;

−мемлекеттік оргондардың қызметін бақылаумен мөлдірлігін арттыру;

Электондық үкіметті негіздеу

2004ж. ҚР Үкіметмен  электрондық ұкіметті қалыптастырудың 2005-2007 ж.арналган мемлекеттік бағдарламасы қабылданды.

Электрондық үкіметті дамвыту кезеңдері

Электрондық үкіметті енгізу стратегиясына  сәйкес э.үкіметі қалыптастыру ж\е дамыту 4 кезеңнен тұрады:

-Бірінші ақпаратты жариялау ж\е таратуды  көздейді.

-Екіншісі мемлекеттік оргондар мен азаматтар арасындағы өзара   іс-қимылдың пері  ж\е тура жолымен интерактивтік қызметтерді беру:

−Үшінші қаржылық ж\е   заңдық операцияларды үкімет порталы арқылы іске асыру трансациялық өзара іс−қимылы.

−Төртінші ақпараттық қоғамды қалыптастыру.

12-БИЛЕТ

1.1. ЭЕМ-де сандық жəне символдық ақпаратты кескіндеу.

Символдық мәліметтерді өңдеу символдық типті анықтайтын CHAR(ағылшынның CHARACTER-символ деген сөзінен қысқартылып алынған)түйінді сөзі арқылы жүзеге асырылады.CHAR типіндегі айнымалының мәні компьютерде пайдаланылатын кез келген жеке символ болып,ол мәлімет өрнектеудің кодтық кестенің белгілі бір мәніне сәйкес келуі тиіс.Әрбір символ 0 мен 255 арасындағы кез келген бір бүтін санмен бейнеленеді,оның негізі болып  ASCIIкодтары саналады.Оның 0-127кодтарына сәйкес символдары әмбебап таңбалар болып табылады,оларға латын әріптері,тыныс белгілері,цифрлар,арифметикалық операция таңбалары және басқару символдары кіреді.Ал 128-255 кодтарына сәйкес символдар арнайы символдар мен ұлттық алфавит әріптері осы соңғы топта орналасқан.

    Символдар типтегі мәлімет үшін төмендегідей стандартты функциялар анықталған:

сhr(x)-byte типіндегі х өрнегін символға түрлендіреді;

ord(ch)-с символын оның  byte типіндегі сәйкес кодына түрлендіреді;

pred(ch)-ch-тың  алдыңғы кодына сәйкес символды береді;

succ(ch)-ch-тан кейінгі кодына сәйкес символды беоеді;

upcase(ch)-кіші латын әріптерін бас әріптерге айналдырады басқа символдарға әсер етпейді.

   Программада сандық және символдық мән қабылдайтын айнымалылар үшін екі рет енгізу операторын жазудың да қажеті жоқ.Жоғарыдағы екі оператор орнына READ(A,B,C,D)операторын ғана жазуға болады.

   Символдық және сандық мәндерді енгізгенде,көбінесе EOLN(end of line-жол соңы)стандартты функциясын пайдалану қолайлы болады.Бұл функция мәні «жолдың соңы болды»немесе «мәндер беріліп болды»дегенді білдіретін Enter пернесі басылғанда ғана ақиқат (True)болады.Бұл функция көбінесе циклдік опреторларда пайдаланылады.             

1.2. Файлдар жəне бумалар. Сілтеме.

Файл (fillee- бумага, десте) белгілі  бір атпен магниттік диск де жазылған біртектес информациялар жиыны. Файл- аты бар бір құжатар байттар тізбегі , Файл программа, не құжат болуы мүмкін. WINDOWS-та программалардың  басқа атауы- қолдан ба қолданылады. Әр файлдың аты болады. Оның оң және сол жақ бөл ктерден тұратын ек аты болады.Оң жақ бөлгіш символдан тұрады және олар файлдың типін анықтайды. Сол жақ бөліктің ұзындығы 1-ден 225 символға дейін жетеді, оның пайдаланушы үшін құжаттың қызметін анықтайтын мазмұндық жүктемесі бар. Файл атында / ? : * < > / символдарын пайдалануға болмайды.
Сілтеме программасы файлдарды басқаруға, қосалқы программаларды жүктеуге, құжаттарды ашу тəрізді мүмкіндіктерге жағдай жасап, дербес компьютердің барлық мазмұнын көру мүмкіндігін туғызады. Кез келген жұмыс кеңістігі құралына сілтеме жасауға болады. Сілтеме сіз мүшесі болып табылатын кез келген жұмыс кеңістігіндегі кез келген құралға өте алады.

    Сілтеменің мақсаты болатын құралды таңдаңыз.

    Басты қойындысынан Сілтеме ретінде көшіру пәрменін таңдаңыз.

    Сілтеме қойылатын құралды таңдаңыз.

    Сілтеме қойылатын пішімделген мәтін орнын таңдаңыз.

Мысалы, құралдың сілтемесін басқа жұмыс кеңістігіндегі талқылау жазбасына, қойын дәптер бетіне, Microsoft Word сияқты басқа бағдарламаның хабарламасына немесе файлына орналастыруға болады.

Басты қойындысынан Қою пәрменін таңдаңыз.

     Бума (Folder) экранда каталогтарды жəне программалық топтарды белгілеу үшін қолданылады. Бума-  бұл түрлі программаларды және құжаттарды дискіге, файлға сақтайтын ақпаратты сақтаушы Мұның мағынасы мынада: каталог пен программалар тобы белгілі бір объектілерді орналастыруда қолданылатын контейнер болып табылады. Каталог - файлдарға арналған контейнер, програмалық топ - жеке программаларға арналған контейнерлер, т.с.с.

Бума құру үшін жұмыс столына тышқанның сол жақ батырмасын шертіп контекстік менюден Құру " Бума

командаларын орындау; Бума атын өзгерту үшін файлға тышқанның оң жақ батырмасын шерту, жанама

менюден қайта ат беру (переименовать) командасы таңдалады.

2.1. Офистің басқа қосымшаларынан мəліметтерді жобалау жəне импорттау. 

Деректер қоймасы дегеніміз – машиналық ақпарат тасушыларда орналасқан, өзара байланыстағы деректері бар жиымдар кестесі. Excel –де жұмыс парағы – кестенің, баған – өрістің, жол  - жазбаның ролін атқарады. Деректердің  қоймасын жасауда жұмыстардың төмендегі кезеңдері орындалады:

1. кесте өрісінің атауларын анықтау;

2.кестелерге тікелей енгізу немесе пішімдердің көмегімен деректер кестесін толтыру;

3.кестелер арасындағы байланысты сілтемелер мен формулалар арқылы орнату.

Деректер қоймасымен тікелей жұмысқа төмендегілер кіреді:

1. Деректерді реттеу;

2.Фильтрлеудің көмегімен қажетті деректерді алу;

3.Деректерді экрандық түрде қарап шығу.

  Microsoft Office  қосымшасымен жұмыс істесеңіз, Сервис менюінде Microsoft Office-нің басқа қосымша-ларымен байланысты жүзеге асырады (Связи с Office). Кестелермен байланыс – сыртқы файлдардан байланысқан кестелермен кестелер құруды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

  Кестелер импорты – сыртқы файлдан ағымдағы деректер қорына кестелер импортын жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

EXCEL электронды кестесімен импорттау оңай жұмыс емес. Оның жұмыс парағы да бағандардан тұрғанымен, олар ДҚ бағандар сияқты емес. Өйткені, олар әр түрлі типтегі берілгендерді сақтай алады. Мұндай импорттау кезінде қолданушыға бірнеше қосымша сұрақтар беріледі. Сол сұрақтарға жауап бере отырып, импорттау жұмысын орындауға болады. Бірақ, оның өзінде берілгендер толық көшірілмеуі мүмкін. Ақпараттық жүйелер қолданылатын берілгендерден тұратын текстік файлдарды импорттауға болады. Мұндай файлдардың ерекшелігі оларда берілгендер белгілі бір ретпен жазылады.

Деректерді импорттау арнайы Шебер арқылы орындалады. Оның жұмысы параметрлерді анықтаудан басталып, алты қадамнан тұратын Шебер терезелерінде қажетті таңдауларды орната отырып, ең соңғы терезедегі Дайын батырмасын  басумен аяқталады. Сонда бастапқы алынған файлдағы деректер Access ДҚ – ның деректеріне айналады. Сонымен, импорттау процесінде Access кестесінің өрістері анықталып, ондағы деректер сырттағы басқа файлдан алынады.

ДҚ–ның Access – те қолдау табатын бірнеше форматтары бар. Сондықтан кейбір жағдайларда ДҚ – нан импорттаудың орнына файлмен байланыс орнату жеткілікті. Бұл тәсіл әр түрлі ДҚБЖ–де құрылған екі ақпараттық жүйені интегралдауға мүмкіндік береді. Сонымен кестелермен байланыс режимінің алгоритмі мынадай:

1.    Жаңа кесте сұхбаттық терезесінде кестелермен байланыс тәсілін белгілеп, ОК батырмасын басу керек.