Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

1..а. Пішінмен жұмыс.

Пішін – дерекқор бағдарламасына пайдаланушылық интерфейсін жасау үшін пайдаланылатын дерекқор нысаны.

Пішін терезесінде кестелерді енгізу мен көрі шін қолданылады. Ол экранда бейнеленген ақпараттың көлемін шектеуге мүмкіндік ьереді, және оны тиісті түрде көрсетеді. Шебердің көмегімен пішінді, оған алдын ала құрылған шаблоның біріне сәйкес орналастырып берілген кестенің өрістерін енгізе отырып, құруыңызға болады. Пшіннің конструкторы көмегімен кезкелген күрделі дәрежедегі пішіндерді құрасыз.   «Байланысты» пішін – кесте немесе сұрау сияқты деректер көзіне тікелей қосылған пішін және оны сол деректер көзінен деректерді енгізу, өңдеу немесе көрсету үшін пайдалануға болады. Осыған ұқсас, деректер көзімен тікелей байланыспайтын, бірақ басқару түймешіктері, ендері немесе басқару элементтерін қолдануға қажетті басқа да басқару элементтері бар «байланысты емес» пішінді жасауға болады.

Кейбір пайдаланушыларға өрістері көп кестеден бірнеше жолды ғана көру керек болуы мүмкін. Сол пайдаланушыларды сондай өрістерді ғана қамтитын пішінмен қамтамасыз ету олардың дерекқорды пайдалануын жеңілдетеді. Сондай-ақ, жиі орындалатын әрекеттерді автоматтандыру үшін пішінге басқару түймешіктерін және басқа да мүмкіндіктерді қосуға болады.

Байланысты пішіндерді адамдарды дерекқорды көріп, қол жеткізетін терезе деп ойлаңыз. Тиімді пішін дерекқордың пайдаланылуын жылдамдатады, себебі адамдарға керегін іздеудің қажеті болмайды. Көзге көрінетін тартымды пішін дерекқормен жұмыс істеуді жағымды әрі өнімді ете түседі және қате деректердің енгізілуіне де жол бермеуге көмектесуі мүмкін.

Пішінге мәтін енгізу

Шарлау аумағы ішіндегі қолданылатын пішінді екі рет басыңыз. Бұл пішін көрінісіндегі пішінді ашады.

Меңзерді келесі басқару элементінің ішіне қойып, содан кейін мәтінді қажетінше теріңіз, өзгертіңіз немесе пішімдеңіз. Пішімдеу туралы ақпаратты осы мақаладағы Жазба деректеріне RTF пішімін қолдану бөлімінен қараңыз.

Өзгерістерді дерекқорға енгізу үшін Өзіндік қойындысының Жазбалар тобындағы Жазбаны сақтау пәрменін таңдаңыз. Балама ретінде, SHIFT+ENTER пернелерін басуыңызға да болады.

Кестедегі немесе пішіндегі мәтінді көшіру, қиып алу және қою

Көшірілетін немесе қиып алынатын мәтінді бөлектеңіз.

Өзіндік қойындысының Аралық сақтағыш тобындағы не Көшіру, не Қиып алу түймешігін басыңыз. Балама ретінде, көшіру үшін CTRL+C немесе қиып алу үшін CTRL+X пернелерін басуыңызға болады.

Мәтінді кез келген қисынды орынға, мысалы, басқа бір кестедегі немесе пішіндегі жазбалар өрісіне, Word құжатына, Microsoft Office Excel 2007 жұмыс парағына, электрондық пошта хабарына немесе мәтін ұясындағы басқа бір орынға қойыңыз. Содан кейін, Қою түймешігін басыңыз. Балама ретінде, қою үшін CTRL+V пернелерін басуыңызға болады.

2.в. ПРОЛОГ программалау тілінің интерпретаторы. 

Пролог жүйеде программмамен енгізуге рұқсат ететін редактор бар. Егер мұндай мұмкіншіліктер болмаса, Пролог ортасыннан шығу рограмманы редактілеу және қайтадан Пролог  жүйеге  қайта келу қажет,  edit (F) F-файл аты Файл редагтіленгеннен кеиін  ол автоматты түрде Прологты актілеу күйде ұстау үшін Прологтың деректер базасына қайта енгізіледі. Предикаттарды баспаға шығару. Прологта қандай тұжырымдар кіргенін тексеру үшін келесі предикаттарды қолдануға болады: Listing  бұл предикат стандартты шығару ағынындағы. Прологтың деректер базасындағы барлық тұжырымдарды шығарады Listing (C)  Егер С атом болса, онда стандартты шығару ағынында С (печатаються) Егер С Ғ арностім функторы бар терм болса, онда Ғ функторы және А арностім процедуалар ғана басылады  прологта тізімі деп аталатын байланысқан обьектілер қолданылады. Тізім дегніміз_бірінен соң бірі келетін  реттелген  бірнеше операцияларды орындауға болады. Олардың қатарына  төмендегідей  операциялар кіреді. Тізім объектілеріне еркін кіру. Тізім жататындығын тексеру. Тізім екіге бөлу. Тізім элементтерін өсу және кему реті бойынша сырлату. Прологта  тізіменен бірінші элементті бөліп алып, және өңдесе болады. Бұл  тәсіл тізімнің ұзындыгына  қарамастан тізм біткенше жұмыс істей береді. Тізімді басына және соңына бөлу операциясы вертикаль (1)  тізудің көмегімен  іске асады. Прологта кез келген атты алуға болады: domains number- list= integer

Animal-list=symbol

Predicates

Print-list (number –list)

Print-list (animal-list)

Clauses

Print-list ([ ])

Print-list

3.а. Жергілікті есептеу желілерінің тағайындалуы жəне сипаттамасы. 

Жергілікті желі-бұл компьютерлер арасында мәліметтерді жеткізу үшін пайдаланатын кабелдер арқылы өзара қосылған бірнеше компьютер тобы.Жұмыс үстелінде жергілікті желімен жұмыс істеуге арналған желілік  орта қалтасының белгішесі көрініс табады.Компьютерлерде жергілікті желіге біріктіру үшін әрбір компьютерде желілік бейімдеуіш немесе желілік тақта орнатылған болуы тиіс.Компьютерлер арасында мәліметтер алмасуы арнайы құрылғы-шоғырлаушы көмегімен жүзеге асырылады.Желідегі әрбір компьютерді жұмыс станциясы деп атайды.Жергілікті желінің қоры көздерін қарап шығу.Желідегі қай қалталарға ортақ қатынас құруға болатынын қарау үшін жұмыс үстеліндегі Желілік орта белгішесін 2 рет шерту керек.Егер жұмыс үстелінде желілік орта белгішесі жоқ болса,Бастау-Желілік орта әрекеттер тізбегін орындау.Жергілікті басып шығарғыш-бұл жекеленген пайдаланушылар ортақ қатынаса алатын басып шығарғыш.Жергілікті желі әрбір тұтынушыға бір-бірінен өте жылдам қатысуға мүмкіндік жасайды.Оның мынадай ерекшеліктері;1.Құжаттарды бірге пайдалану.2.Құжат синонимдік жеңілдету.     

3.в. Əкімшілік реформа жəне мемлекет басқару жүйесінің реинжинирингі.

Әкімшілік– атқарушы, әкілшілік, мем–тікоргандар жүйесі, барлық елдің не болмаса белгілі аймақ көлемінде заңдардың орындалуын іске асыратын орган. Ал әкімшілік реформа – мем–т органдарының атқару, орындау қызметінің барысында туындайтын құқықтық басқару қатынастарын реттейді. Бұл құқықтық салада құқықтық реттеудің көпшілігінде императивтік әдісін қолданады. Сонымен қатар ә реформа – атқарушыоргандардың құқық нормаларының өкім шығарушы түрінде түсіндіріледі. Ондай талқылау басқар–у, еңбек әлеуметтік қауіпсіздендіру ж\е басқа да мәселелерге арналған.

Ә. ренжреингі – адамдардың құқық нормаларының ұйғарымдарына сай тәртіп. Онда, адам баласының бостандығы мен қарым–қатынастарын жүзеге асырады. Азаматтардың құқықтарына белгіленген қимылға не міндеттерге сай болса құқықтық тәртіп ә рейн аса маңызды орын алады. Құқықа сай тәртіп ж\е оны бұзу – адамдардың адалдықты ж\е құқықтық белгілеулердің пайдалығын олардың қоғам, мем–т арасындағы қызметін анықтайды

Мемлекетті басқару жуйесі- мемлекеттегі жоғары егемендік биліктің ұйымдастырылуы, оның органдарының өзара жəне халықпен байланысын сипаттайды. Басқару нысаны мемлекет нысанындағы ең басты жетекші элемент болып табылады. Басқару формасы бойынша монархия ж\е ресмублика болып бөлінеді

Монархия – мемлекеттің егеменді жоғары билігі бір адамның қолында өмір бойы болады жəне атадан балаға мұра (мирас) ретінде беріледі (өтіп отырады). Монарх (патша, король, перғауын (фараон), қаған, хан жəне тағы басқалар) ешкімнің алдында жауапты болмайды. Ол тек құдайдың алдында ғана жауапты.

Монархияның үш түрі болады: а) Шексіз (абсолюттік) монархия. Бұл жерде монарх мемлекеттің бірден бір жалғыз, ең жоғары органы. Оның қолында заң қабылдау, атқару, жəне сот биліктері шоғырланған. Қазіргі кезде басқарудың мұндай нысаны СаудАравиясы, Біріккен Араб Əмірлігі елдерінде орын алған.

б) Шектеулі конституциялық немесе парламенттік монархия, басқарудың мұндай нысанында елдегі билік (өкімет) монарх пен басқа органдарға бөлінген болып келеді. Мысалы, парламентке. Қазіргі кезде басқарудың мұндай нысаны Ұлыбритания, Бельгия, Норвегия, Швеция мемлекеттерінде бар.

в) Дуалистік монархия. Басқарудың бұл нысанында елдегі мемлекеттік билік монарх пен парламент араларында тең бөлікке түскен болып келеді. Мысаля, өикен замандардағы Пруссия, Австрия, Италия, Румыния, Ресей елдерінде монархтың қолында атқарушы билік (өкімет) болған.

Республика. Басқарудың бұл нысаны бойынша мемлекеттегі ең жоғары билік (өкімет) сайланбалы органдарға тиесілі болып келеді. Мұндай органдар белгілі бір мерзімге ғана сайланады жəне олар сайлаушылар алдында жауапты болады.

Республика билігінің екі жолы бар: президенттік жəне парламенттік. Президенттік республикада Президентті тікелей халық сайлайды жəне Президент мемлекет басшысы бола тұрып, негізінен, Үкіметті өзі құрады. Қазақстан мемлекеті – Президенттік басқару нысанындағы республика.

а) Президенттік республика басқарудың бұл нысанында президенттің жеке өзі, парламенттің қатысуымен үкіметті құрады. Үкімет өзінің қызметтері бойынша президент алдында жауапты болады. Басқарудың мұндай нысаны қазіргі заманда Америка Құрама Штаттарында жəне Қазақстанда орын алған.

б) Парламенттік республика. Мұндай басқару нысаны бар елде парламент заң қабылдайтын ғана емес, сонымен бірге үкіметті бақылайтын да орган болып табылады. Мұндағы президент – мемлекет яғни ел басшысы, ол үкімет басшысы емес. Мұнда үкіметті партиялар құрады. Үкіметке премьер-министр жетекшілік етеді (басқарады) (премьер-министр лауазымы басқаша аталуы мүмкін).

8-БИЛЕТ

1.а. Қоғамда, техникада, табиғатта ақпараттық процестердің тұтастығы.

   Кәзіргі уақытта ақпараттың,оны өңдеу,жеткізу,сақтау құралдарының маңызы орасан артты.Информатика мен есептеуіш тех-ка құралдары қоғамның ғылыми-тех-лық мүмкінділігін,халық шаруашылығының даму деңгейін,адамдардың өмір келбеті мен қызметін анықтауда. Ақпарат-ғылымның негізгі түсініктерінің бірі. Ақпаратты мақсатқа сай пайдалану үшін,оны алдымен алу,түрлендіру,жеткізу,жинау және жүйеге келтіру қажет. Ақп-пен жүргізілген осындай операциялармен байланысты барлық процестерді ақп-тық процестер деп атаймыз. Ақп-ты алу және оны өңдеу кез-келген ағзаның өмір сүруі үшін қажетті шарт болып табылады.Тіпті,қарапайым бір   клеткалы ағза өздеріне қолайлы өмір сүру ортасын таңдап алу үшін,сол ортаның химиялық құрамы туралы ақпарат қабылдап,оны пайдаланады. Ал күрделі ағзалар қоршаған ортадан ақп-ты қабылдап қана қоймай,оны сезім мүшелерінің көмегімен өзара алмаса да алады. Ақп-тық процестер тек тірі табиғатқа,адамға,қоғамға ған тән емес. Адам жасаған тех-лық құрылғы автаматтардыі да жұмысы ақп-ты алу,жеткізу және сақтау процестерімен байланысты. Қоғам дамып,тех-лық байланыс құралдары пайда болғанна кейін,ғылым ақп-ты жеткізу құралдарыны көп көңіл бөле бастады. 19ғасырға дейін ақп-ты жеткізуші негізінен жазу болса,ал байланыс құралы пошта болды. Телеграф пен телефонның жасалуы,содан кейін радио мен теледидар және т.б байланыс құралдарының өмірге келуі ақп-ты жеткізу мен таратуына үлкен өзгерістер әкелді. Ақпарат ағынының үнемі өсуі оларды жеткізу жылдамдығы,оны тығыздығы,көлемі және оларды анықтау тәсілдері туралы мәселені көтерді. Осылайша ғылымның жаңа саласы-ақпарат мөлшері оны өлшеу әдістері және жеткізу жылдамдығымен қатар,байланыс сапасында қарастырды.

1.в. Программалық қабықша

Компьютерге арналған программалардың жиынтығы программалық жабдықтаманы құрады. Қызмет ету қасиеттер бойынша программалық жабдықтаманың келесі түрлерін ажыратады:

-         жүйелік;

-         қолданбалық

Жүйелік жабдықтама деп өзіне:

-         операциялық жүйелерді ;

-         желілік программалық жабдықтаманы;

-         сервистік программаларды;

-         программаларды жасау құралдарын (транслятор, байланыс редакторлары, жөндеуіштер және басқалары) қосатын программалық жабдықтама түсініледі .

  Желілік программалық жабдықтама желілік есептеуіш жүйелердегі жалпы ресурстарды: магниттік  дискілердегі желілік жинақтауыштарды, принтерлерді , сканерлерді , жіберілетін хабарламаларды және т.б. басқаруға арналған.

  Желілік программалық жабдықтамаға:

-         желілік ОЖ

-         желілік емес ОЖ-лерде бар кейбір желілік программаларды жатқызады.

  Программаларды жасау құралдары жүйелікте, қолданбалы да программалық жабдықтамаларды жасау үшін пайдаланады.

 Қолданбалы деп белгілі бір қызеттері саласының белгілі бір мақсаттық мәселелерді шешуге арналған программалық жабдықтама аталады. Көбінесе мұндай программаларды қосымшалар деп атайды.

2.а. Мəліметтер қорын басқару жəне жобалау құралдары.  

Мәліметгер базасын басқару жүйесінің екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және оның объектілерін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе одан мәліметтер алу үшін бүрын дайындалған объектілер пайдаланылады.
Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді.
МҚ басқару жүйесі (МҚБЖ)

1.    МҚЖБ-ң жалпы концепциясы: деректердің үш моделі, релакциялық, иерархиялық және желілік. МҚЖБ-не қойылатын талаптар.

2.    Мәлімет қорын жобалау этаптары.

3.    Кесте құру, индекстер:  (Visual FoxPro, Access, Oracle, және т.б.)

4.    Деректерді сорттау және фильтрация.(Visual FoxPro, Access, Oracle)

5.    Сұраныстар құру. SQL тілі (Visual FoxPro, Access, Oracle)

6.    Релакциялық деректер қорын жобалау, нормалдау.(Visual FoxPro, Access, Oracle, ж т.б.)

7.    Деректер қорын қорғау, бүтінділік, қауіпсіздік, администрациялау (Visual FoxPro, Access, Oracle, және т.б.)

8.    Желідегі  ДҚБЖ: негізгі концепциялар, транзакциялар, параллель (Visual FoxPro, Access, Oracle, және т.б)

МБ-ын жобалау кезеңдері

Алдына қойылған мәселені шешу мақсатында қолданғанда қандай да бір МБ-ны жасау қажет болса, ол өзінің жұмысын төмендегі кезеңдер бойынша ұйымдастыра білуі керек.

1.МБ-ын құрудың негізін анықтау. Бұл кезеңде мәліметтер базасын құру маңызы, оның негізгі функциялары және онда сақталатын информация анықталуы керек.