Кестеден көріп отырғанымыздай, жалпы өнім көлемі есепті 2009 жылы 14,3 % -ға артып 3335,2 млн. теңгені құрап отыр. Жалпы өнім көлемінің негізгі бөлігін ауыл шаруашылығы құрап отыр.

      Байзақ  ауданындағы жұмыссыздық деңгейі 2009 жылы 3,7% құрап, ол 2008 жылмен салыстырғанда 3,2 % төмен болып отыр.  Бұл ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайының жақсарғандығын көрсетеді. Сондай-ақ бөлшек тауар айналым көлемі 3% жоғарылап, 68,2 млн. теңгені құрады. Өндірістік кәсіпорындар саны 2009 жылы 38 бірлікті құрады,  ол соңғы екі жылдарда 36 бірлікке дейін төмендеген.

    Экономикалық  жағдайдың жақсаруы, атап айтсақ экономикалық көрсеткіштердің (өнім көлемі, бюджет түсімі, жалпы табыс көлемі, тауар  айналымы тағы басқалары) өсуі өз кезегінде  әлеуметтік мәселелердің шешімі болыпта табыла алады.  Әсер етуші факторлары бойынша жеке-жеке ашып көсететін болсақ, біріншіден өнім көлемінің артуы қосымша өндіріс қорларын ашуға деген мүмкіншілік, қосымша өндіріс ошақтарының ашылуы әлеуметтік саладағы негізгі проблемалардың бірі жұмыссыздықтың реттілік шешімі. Екіншіден жалпы табыс көлемінің өсуі, бюджеттің табыс бөлігінің артуы осы бюджеттің шығыстары арқылы қамтылатын әлеуметтік салаға бөлінетін қаржыларды арттыру мүмкіншілігі. Үшіншіден тауар айналымдарының артуы халықты азық түлікпен қамтамасыз ету мүмкіншіліктерінің жоғарылауын көрсетеді.

     Әлеуметтік  –экономикалық даму деңгейін анықтайтын факторлардың Байзақ ауданы бойынша  қазіргі жағдайын келесі талдаулардан көре аламыз.       

Кесте 3.

Негізгі экономика салаларының көрсеткіштері

      Кестеден  көріп отырғанымыздай аудан бойынша  жалпы өнім көлемі есепті жылы 114,3 %-ға артып 3335,2 млн.теңгеге жетіп отыр. Кесте мәліметтерін талдайтын болсақ көріп отырғанымыздай жалпы өнім көлеміндегі негізгі үлесті ауылшаруашылығы саласы алып отыр (96,4 %). Қалған 3,6 % үлес салмақ өнеркәсіп және көліктен түсімдерде болып отыр.

      Байзақ  ауданының әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарының бірі болып шағын кәсіпкерлік сферасы  табылады. Соңғы жылдардағы шағын  және орта бизнес жағдайын жалпы бағалау келесі кестеде келтірілген.

Кесте 4.

     Байзақ  ауданындағы шағын  кәсіпкерлікті дамытудың  негізгі көрсеткіштері

      Кестеден  көріп отырғанымыздай, шағын кәсіпкерлікпен айналысатын адамдар саны 14507 адамды, демек, еңбекке жарамды халықтың 41,3 %  құрайды.  Бұл аудандағы шағын және орта бизнес орташа деңгейде емес екендігін көрсетіп отыр. Шағын және орта бизнес жөнінде шешілмеген сұрақтар өте көп: екінші деңгейі банктерден несиелер жеткіліксіз болуы, ауыл шаруашылық өнімдеріне мемлекеттік тапсырыстардың болмауы. Шағын кәсіпкерлік субьектілердің ауданның әлеуметтік жағдайға әсерін көріп отырғанымыздай жұмыссыздық мәселесін шешу рольімен болып отыр.  

      Ауыл  шаруашылығының экономикалық саланың  индикаторы болу себебі ауыл шаруашылығы Байзақ ауданының ауыл шаруашылығына бейім болу себебіне байланысты, экономиканың ең негізгі саласы болып табылады. Бұл сфераны дамытуға қолайлы климаттық жағдайлар, құнарлы жерлердің бар болуы және инфрақұрылымның дамығандығы көмектеседі. Ауыл шаруашылығын дамытудың негізгі көрсеткіштері келесі кестеде келтірілген.

Кесте 5.

     Ауыл  шаруашылығын дамытудың  негізгі көрсеткіштері

      Кестеден  көріп отырғанымыздай, ауыл шаруашылық өнімдерінің жалпы көлемі 15,4 % жоғарылаған, оның ішінде өсімдік шаруашылығы жалпы өнімнің 62,3 %  құрап есепті жылы  26,9 % өскен, ал мал шаруашылығының өнімдері 3,3 % төмендеген.  Ауыл шаруашылығы өнімдері көлемінің жоғарлауына, натуралды түрдегі өнім  өндірісі көлемінің жоғарлауынан болып отыр. Сонымен, өсімдік шаруашылығында барлық ауылшаруашылық дақылдарын жалпы жинау өскен.  Соңғы жылдары мал шаруашылығында да өнім көлемігің жоғарылау тенденциясы байқалады. Өнім көлемінің ең үлкен жоғарылауы жүн және жұмыртқа өндірісінде қол жеткізілді. Есепті жылы өткен жылмен салыстырылғанда олар сәйкесінше 25,6 % және 32,8 % өскен.    
 

3. Байзақ ауданының  салық комитетінің  жалпы сипаттамасы,  ережелері 

Жалпы ережелері.

     1.“Қазақстан  Республикасының Қаржы Министрлігі  Салық комитетінің Жамбыл Байзақ ауданы салық комитеті”мемлекеттік мекемесі мемлекеттік мекеме болып саналады мемлекеттік кірістің түсуін қамтамасыз етуді бақылауға және мемлекетті басқару жүйелерін орындауға өкілетті.

     2.Қазақстан  Республикасының Қаржы Министірлігі  Салық комитетінің Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті”мемлекттік мекемесі өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің,Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтар актілерге, сондай-ақ Мемлекеттік орган туралы ережеге сәйкес жүзеге асырады.

     3. “Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл Байзақ ауданы салық комитеті”мемлекеттік мекемесі заңды тұлға болып табылады,мемлекттік тілде өз атауы жазылған мөрлері мен мөртаңбалары, белгіленген үлгідегі бланкілері, сондай-ақ заңдарға сәйкес банктерде шоттары болады,сондай-ақ заңдарға көзделгендей ҚР Қаржы министірлігінің Қазыны органдарында  бюджнттік есеп-шоты және заңға сәйкес банктерде есеп-шоты бар.

     Комитет өз атынан азаматтық-құқықтық қатынастар жасайды,Заңға сәйкес Комитет мемлекет атынан азаматтық-құқықтық қатынас жасауға құқылы.                                                                  

       “Қазақстан Республикасының Қаржы  Министрлігі Салық комитетінің  Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті” мемлекеттік мекемесі азаматтық-құқықтық қатынастарға өз атынан кіреді.

     “Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті”мемлекеттік мекемесінің,егер заңдарға сәйкес оған уәкілеттік берілсе,мемлекеттің атынан азаматтық-құқықтық  қатынастардың тарабы болуға құқығы бар.

     4.Осы  ережеде “Қазақстан Республикасының  Қаржы Министрлігі Салық комитетінің  Жамбыл облысы Байзақ ауданы  бойынша салық комитеті” мемлекеттік мекемесінің құрылтайшы құжаты болып саналады.Бұйрық түрінде,актілер шығарылады.

     5.”Қазақстан  Республикасының Қаржы Министрліг  Салық комитетінің Жамбыл облысы  Байзақ ауданы бойынша салық  комитеті” мемлекеттік мекемесінің  заңды мекен- жайы Қазақстан Республикасы,Жамбыл облысы,485140,Байзақ ауданы,Сарыкемер ауылы,Байзақ батыр көшесі,100үй.

     6.  Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті”мемлекттік мекемесінің құрылымы  мен шекті штат саны Қазақстан Республикасының Үкіметімен бекітілген, штат саны шегіндегі лимит бойынша Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігі салық комитетінің төрағасы бекітеді.

     7. “Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті” мемлекеттік мекемесінің атауы оны құру туралы актіиен белгіленеді.Мемлекетттік органның толық атауы:”Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл облысы Байзақ ауданы бойынша салық комитеті” мемлекеттік мекемесі.

     8. Мемлекеттік орган құру туралы шешім қабылданған,”Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі Салық комитетінің Жамбыл облысы бойынша салық комитеті” құрылтайшсы болып табылады.

     9. Мемлекттік оганның қызметін қаржыландыру тек мемлекеттік бюджеттен ғана жүзеге аырылады.

     Мемлекеттік атқарушы, бақылаушы және қадағалаушы  органдарға бұл органдардың функциялары  болып табылатын міндеттерді  орындау тұрғысында кәсіпкерлік  субъектілермен шарттық қатынастар жасауға тыйым салынады.

     Егер  мемлекеттік орган заң актілерінде кірістер өкілетін қызметті жүзеге асыру құқығы берілсе,онда мұндай қызметтен алынған кірістер мемлекеттк бюджеттің кірісіне жолданады.  

3.1. Байзақ ауданының  негізгі міндеттері  мен құқықтары