Табиғат апаты

Сонымен ең маңызды шара: үйдің кілтін документ салатын сумкада ұстамаңыз.

Пайдалы кенестер:

1. Есігіңізбен терезелеріңіздін мықтылығын қатағалаңыз.
2. Жақсы құлып (замок) орнатыңыз.
3. Пәтеріңізге дабыл сигнализация орнатыңыз.
4. Отпускаға кеткенде көршіңізге поштаны алуды тапсырыңыз.
5. Сіздің жоқ екендігіңізді аз адам білсін.
6. Есіктін кілті мен құжаттарыңыз жоғалтқан жағдайда, есіктің құлпын замогын ауыстырыңыз.
7. Есігіңізді тоқылдатқанда, есіқтің глазоғынан қарауды ұмытпаңыз.

 

ҰРЛЫҚ / ЕСІККЕ ТАНЫМАЙТЫН КІСІ ЗВАНДАП ЖАТЫР  (В  дверь звонит незнакомец) .

 
Сіздің әрекетіңіз:

1. Есікті ашып, оны үйге кіргізбеңіз.
2. Егер күдіктенсеңіз ол адамға есіктің сыртында күте түрүңыз деп, көршілірге хабарласып, үйіңізге келуін айтыңыз. Егер, көршелеріңіз үйінде жоқ болған жағдайда, милицияға хабарлаңыз.

 

ҰРЛЫҚ / ТҮНГІ  ТОНАУШЫЛАР  (Ночной взломщик) .

Егер сіз түнде оянып, біреу сіздің есігіңізді ашып жатқанын естесеңіз, онда:

• Шамды жағып, айғайлаңыз: көбіне жағдайда, тонаушылар ештеңе алмай қашқанды жөн көреді.
• Қаруға ұқсайтын: құмыра, үстел немесе тоқымаға арналған таяқ және т.б. – бірақ, тек ерекше жағдайларда ғана құралдарды қолдануға дайын болыңыз.
• Егер сіз, үйде жалғыз болсаңыз, отбасының бір мүшесіне сөйлеп жатқандай айқайлап сөйлеңіз.
• Егер, сіз тонаушының өзін немесе көлігін көрсеңіз, оның кейбір ерекшелектерін есте сақтауға тырысыңыз. Себебі: кейін милицияға ол адамды сипаттап беруіңіз қажет.

ҰРЛЫҚ / ТОНАУ  (Ограбление).

Егер, тонаушылар үйіңізге кірсе, онда өзіңізді ұстаңыз. Өзіңізді ұстамасаңыз, ол сізге кері әсері тиеді.

Сіздің әрекетіңіз:

1. Тонаушылармен келіспеушілікке келмеңіз.
2. Егер, тоналған заттарыңызды қайтарып алуыңыз үшін, тонаушының сырт келбетіне, қимылдарына көніл бөліп, әрбір болған оқиғаны көріп, естпіп, есте сақтағаңыз жөн.

 ҰРЛЫҚ / ҚАЛТАЛЫҚ ТОНАУ (Карманная кража).

1. Егер сіз тез арада тоналған жерді көрсеңіз, дереу кезекші милиция қызмкеріне болған оқиғаның ескертіп айтыңыз. Бар оқиғаны түсіндіріп, не жоғалғанын, адамдардаң сырт келбетін сипаттап айтыңыз.
2. Содан соң жақын арада милиция бөлімшесіне барып, тонауға байланысты өтініш беріңіз. Бөлімшенің қайда екенін, милиция қызметкерінен сұрап біле аласыз.

ҰРЛЫҚ / АВТОКӨЛЕКТЕН ТОНАУ (Кража из автомобиля).

1. Автокөлекке мінбес бұрын, алдымен милиция бөлімшесіне қоңырау шалыңыз, өзіңіз тұрған орныңызда.
2. Милициялардың келуін күтіңіз. Бөлім кезекшісіне өзіңіздің аты-жөніңізді, үйдің адресін және телефондарыңызды айтып, не болғанын баяндаңыз.
3. Олардың келуіне дейін, сіздің автокөлігіңізден не ұраланғанын біліңіз. Сіз багажникті ашуыңызға болады, бірақ заттардың орнын ауыстырмаңыз.
4. Протоколды жазбас бұрын, ішінен не тоналғанын аңықтап білуге тырысыңыз.
5. Егер, сіздің автокөлігіңіз сақтандырылған болса, дереу сақтандыру агенттігіне қоңырау шалыңыз.

ҰРЛЫҚ / АВТОКӨЛЕГІҢІЗДІ  АЙДАП КЕТУ (Угон автомашины).

1. Дер кезінде милицияға ол туралы хабарлаңыз.
2. Егер, автокөлігіңізді үйіңіздің алдынан айдап әкетсе, 02-ге қоңырау шалыңыз, кезекші бөліміне хабарласыңыз. Айдап алып кеткені туралы жеткізіңіз және өз атыңызды, адресті, нөмеріңізді, көлігіңіздің түсін және маркасын айтып, ерекше белгілеріне тоқталыңыз, ол оны іздестіруде көмектеседі.
3. Айдап алып кеткені туралы жазбаша арыз берердің алдын  жағдайды нұсқап, автокөлікте болған заттарды аңықтаңыз. Аңықтама алуды ұмытпаңыз. Милиция бөлімшесі кезекшісінің қолы мен айдап кеткені туралы растайтын құжат.
4. Автокөлік табылған болса, бірақ бұзылған болып шықты, сізге тез арада акт жазу керек, бұзылған жерінің фиксировать ету үшін. Берілген акт автоинспекция бөлімшесіне ұсынылады, яғни автокөлігіңіз тіркелген, орнына келтірелген зақым үшін ақшаның мөлшерін аңықтау.
5. Автокөлігіңіз сақтандырылған болса, ақшаның мөлшерін сақтандыру компаниясында анықталады. Барлық құжатты дайындалмағанша, автокөлікті жөндеуден өткізуге асықпаңыз.

ҰРЛЫҚ / ПОЕЗДАҒЫ ҰРЛЫҚ.

Сіздің әрекетіңіз:

1. Бірден затыңыздың жоғалғаны туралы вагондағы проводникке немесе бастығына ескертіп айтыңыз.
2. Вагонда милиция қызметкерлері, вагоның бастығы мен проводник, жоғалған затыңызды тауып беруге көмектесуге тиіс.
3. Егер, вагонда милиция қызметкерлері жоқ болған жағдайда, затыңыздың жоғалғаны жайлы, жақын маңайдағы транспорттық милиция бөлімшесіне хабарлаңыз.
4. Берген арызыңызда, тұрақты мекен-жайыңызбен, барар жеріңізді және міндетті түрде затыңыздың дәл қай жерде, қай кезде жоғалғанын, купеңіздегі адамдардың сырт келбетін, қандай адамдардың купеге кіріп-шыққанын, купенің жанында қандай адамдардың жүргенін есіңізге түсіріп, анықтап, ақиқаттын жазыңыз.

 ҰРЛЫҚ / ӘУЕЖАЙДАҒЫ ҰРЛЫҚ.

Сіздің әрекетіңіз:

1. Егер, сөмкеңізді багаждан алғаныңызда, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, онда әуежайдың басқармасына және әуежайдағы милиция қызметкерлеріне хабарласыңыз. Мұндай жағдайда, сіз актті міндетті түрде жазуыңызды олардан талап етіңіз.
2. Егер, сіз сөмкеңізді багаждан алған кезде, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, бұл жағдайда, әуежай компаниясы міндетті түрде сізге жоғалған затыңыздың ақысын төлеуі қажет. Сол үшін, сөмкеңізді багаждан алған кезде, бірден сөмкеңіздегі заттарыңыздың түгел екеніне көзінізді жеткізіңіз.
3. Егер аз затыңыздың жоғалғаны, жайлы әуежай басқармасына немесе милиция бөлімшесіне барар да, қасыңыздағы куәгерді ертіп алғаныңыз жөн болар. Міндетті түрде, әрбір жазған өтінішіңізді кезекші бөлімшесіне тіркелгенің қадағалаңыз.
4. Есте сақтаңыз! Кезекші бөлімшесіндегі милиция қызметкері аты-жөнін айтып, өзін таныстырып және сіздің өтінішіңізді орындауы қажет. Милиция қызметкерлердің аты-жөнін жазып алыңыз.
5. Егер, милиция қызметкері қылмыскерді ұстаса, онда бұл ақиқаттың протоколға тіркелгенін қадағалаңыз. Сонда ғана сіз қылмыскердің сотқа тартылу жазасын ақиқат етіп, дәлелдей аласыз.
6. Пртоколға тіркелген құжаттың 2-ші көшірмесін өзіңізге алғаныңыз жөн.
7. Және де протоколды міндетті түрде затыңыздың қайтарылғаны туралы материал тіркелуі қажет.

ҰРЛЫҚ / ТӨЛ  ҚҰЖАТТЫҢ ЖОҒАЛУЫ.

1. Егер сіз, тұрғылықты қалаңызда төл құжатыңызды жоғалтып алсаңыз, онда бірден милиция бөлімшесіне төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы ескертіңіз. Содан сіз міндетті түрде паспорт столға барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы арыз жазыңыз. Есте сақтаңыз, жаңа төл құжат, жоғалған құжат орнына немесе ұрланған жағдайда, арыз берілген күннен бастап 10 күннен кейін беріледі.
2. Егер, сіз төл құжатыңызды отпуск уақытында немесе іс-сапарда жоғалтып алсаңыз, алдымен міндетті түрде қонақтаған қонақ үйіңізге болған жағдайды ескертіп, содан милиция бөлімшесіне төл құжаттың жоғалғаны жайлы арыз жазыңыз.
3. Егер сізге, міндетті түрде ұшақпен немесе жай басқа аймаққа жол жүретін болып, төл құжатыңыз қажет болса, милиция бөлімшесіне барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы уақытша аңықтама сұраңыз. Ол аңықтаманы алу үшін, алдымен сізге милиция бөлімшесінен төл құжатыңыздың жоғалған орнын білуіңіз қажет.

ҰРЛЫҚ / НЕСИЕ  КАРТОЧКАСЫНЫҢ ЖОҒАЛУЫ.

Егер сізде несие  карточканыз немесе чектік кітапшаңыз құжатыңыз жоғалса, бірден сол төл құжатты алған банктің телефонына хабарласып, жарамсыздығын  ескертіңіз. Осы әрекетіңізбен сіз карточкадағы шотыңызда ақшаңыздың айырылып қалуыңыздан сақтанасыз. Хабарласқаннан кейін, сізге бәрі бір міндетті түрде банкке барып, төл құжаттың жоғалғаны туралы және жаңасын алуыңыз жайлы аңықтаманы қолмен жазуыңызға тура келеді.

Несие карточканы және оның идентификациялық нөмерді бірге  сақтауға болмайды. Есте сақтаңыз, бұл  нөмерсіз кепілдік карточкасы жоғалған немесе ұрланған болса, ешқандай құндылығы болмайды.

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙДЫ ҚАЛАЙ ЕСКЕРТУ.

• Барлық дәрі-дәрмектер мен қауіпті өткір заттарды (уксус, бензин, тұрмыс техникасында қолданылатын химиялық заттарды т.б.) кішкентай балалардың қолы жетпейтін жерлерде сақтау қажет.
• Егер үйде кішкентай бала болса, үстел үстіне дастарханды төсемегеніңіз дұрыс, ол дастарханды тартып қалуы мүмкін.
• Табаны маймен газдың үстінде қараусыз қалдырмаңыз. Өрт шығып кетуі мүмкін.
• Байқаңыз, желдің әсерінен газдағы от өшіп қалуы мүмкін.
• Плитаға ешнәрсе кептірмеңіз.
• Электр шәйнекке су құйып жатқаныңызда, шәйнектің шнурын тоққа қоспаңыз.
• Қосылған үтікті қараусыз қалдырып кетпеңіз және де егер кішкентай бала болғанда да.
• Ванна бөлмесінде электр техникаларын қолданбағаныңыз  абзал.
• Шнурды кілем, паластардың астына қоймаңдар.
• Ешқандай тоққа қосылып тұрған сымды, шнурынан тартып суырмаңыз.
• Жұмсақ жиһаздың үстіне пепильницаны қалдырып кетпеңіз.
• Үстел үстіндегі сөндірілмеген шамның жанына газет, журнал тұрмағаны жөн. Өрт шығып кетуі мүмкін.
• Төсекте шылым шекпеңіз.
• Есіктің задвижкаларын жоғары орнатқаныңыз жөн болар. Кішкентай баланың жоғарыға қолы жетпегені дұрыс.
• Химиялық тұрмыс заттарды балалардан алыс ұстаңыз.

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ҮЙ ЖҰМЫСТАРЫ.

• Өткір заттарды балалардан алыс ұстаңыз.
• Аяқ астына тырна, шеге қалдырмаңыз.
• Механикалық заттармен жұмыс істегенде, киіміңізді жөндеп киіп (барлық төмелеріңізді салып), шашыңызды жинаныз.
• Аз уақытқа шықсаңыз да, электр приборларын токтан өшіріп кетіңіз.

 

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ САТЫДА ТҰРЫП ЖҰМЫС ІСТЕУ.

• Алдымен сатыға шықпас бұрын, бәрін дұрыстап қарау қажет.
• Егер саты жерде тұрса, оның астына енді тақтай, ал содаң соң үстіне ауыр нәрсе қою керек. Және оны жіппен бір опороға байлаған дұрыс.
• Сатыда тұрып, жұмыс істегенде, еңкею ыңғайсыз. Сондықтан төменге түсіп, сатыны 1-ші орыннан 2-ші орынға ауыстырыңыз.
• Сатыда ауыр затты арқанмен байлап көтергеніңіз дұрыс.

 

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТРУБАДАН СУДЫҢ АҒУЫ (прорыв и протечка трубы).

Сіздің әрекетіңіз:

• Сіз ең алдымен, пәтеріңіздегі судың келетін трубаның вентілін бұрап, жабыңыз. Судың пәтерге келуін тоқтатыңыз. Егер трубаның бір жерінен су тамшылап ағып тұрса, астына тазик н/е табаң қойыңыз.
• Егер тамшылаған жері үлкен болмаса, онда ол жерді клей н/е пластилинің көмегімен жабыстырыңыз.
• Егер оның көмегі болмаса, матамен қатты байлап көріңіз.
• Слесарьға қоңырау шалыңыз.

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ БЕКІТІЛГЕН РАКОВИНА (Засор раковины).

Сіздің әрекетіңіз:

Раковинада су толса, онда ол бекітіліп қалған. Оны тазалаудың екі түрі бар: вантуспен немесе проволокамен.

Су раковиннан өткеннен кейін оның құрылысын сода немесе машина порошогын себу қажет.

Егер жоғарыда айтылған екі әдіс көмектеспесе, онда раковина астындағы трубаны ағытып оны  тазарту керек.

Өзіңіз раковинаны тазартамасаңыз, онда сантехникті шақырыңыз.

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗДЫҢ ШЫҒУЫ (Утечка газа).

Газдың иісін сезсеңіз, тез арада плита көзін жабыңыз.

Бөлмеге барлық өрт пайда  болуы себептерді жойыңыз: шылым  шекпеңіз, сірінке жақпаңыз, шам  және электрқұралдарды қоспаңыз. Щитокта  электрпитаниені ағытыңыз. Егер кейбір істеп тұрған электр құралдар болса, онда оларды сөндірмеңіз.

Бөлменің барлық терезелерді  және есіктерді ашыңыз.

Газ бар бөлмеден кетіңіз.

Егер газдан адам ұланса, онда оны далаға таза ауаға шығару керек және аяғынды басынан жоғары қою қажет. Жедел жәрдемді шақырыңыз.

Егер газдың иісі кетпесе, онда тез авариялық газ қызметкерлерді қоңырау шалыңыз 04 телефоны бойынша.

    СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗ БАЛЛОНДЫ ПАЙДАЛАНУ (Пользование баллонным газом).