Есеп саясаты

оқу процесін ұйымдастыруды  модельдеу, әлеуметтік экономикалық әрекеттердің материалдары бойынша аналитикалық шолу жасау,

анкета құру,

сұрақтар өткізу,

экономикалық шолулар  жасау,

зерттеу нәтижелерін  жасау,

берілген статистиканы талдау т.б.

 

 

 

 

Есептер

1. Баланстық тепе-теңдік орнатыңыз:

№	Шот	Операция мазмұны	Сомасы
1		Материалдар	50 000
2		Жарғылық капитал	50 000
3		Жеткізушіге қысқа мерзімді кредиторлық берешек: тауарлар мен  қызметтер үшін	50 000
4		Ағымдағы банктік шоттағы  ақшалар	79 000
5		Кассадағы теңгемен қолма-қол  ақша	2000
6		Еңбекақы бойынша	27 000
7		Бюджетпен есеп айрысу	4000

2. Проводка жасаңыз:

1. Шаруашылық мұқтаждықтарға есеп айрысу шотынан кассаға ақша алынды.
2. Еңбекақыдан жеке табыс салығы ұсталды.
3. Жеткізушілерден материалдар келіп түсті, бірақ төлемдер жасалған жоқ.
4. Бюджетке есеп айрысу шотынан жеке табыс салығы төленді.

Тапсырма 3. ТМҚ бағалау.

.  «КР Классикал» Компаниясы компакт – диск ; сатып алды 2011ж мына кезеңдерде:

Күні	Сатып  алынған қорлар, дана	Баға (дана) тг	Жалпы  баға
1 ақпан	800	7,00	5600 ш.б
8 наурыз	2200	7,50	16500 ш.б
23 маусым	4000	7,25	29000 ш.б
15 қыркүйек	3000	7,40	22000 ш.б
Барлығы:	10000		73300 ш.б

 

          Жалпы ТМҚ саны жыл аяғында  1000 дискіні құрады, бухалтерлік. баланста қандай құнмен көрсетіледі.

 Мына әдістер бойынша:

Орта өлшемді құн

ФИФО

Ерекше сәйкестендіру арқылы( егер жыл аяғындағ 1000 дана қалдық 23 маусымдағы сатып алынған қор 1 дана 7,25 ш.б)

Тапсырма 4.

4.Кәсіпорын есеп саясатында ХҚЕС талабына сәйкес  қорлардың өзіндік құнынан төмен ықтимал таза сату бағасына дейін есептен шығару тәжірибесін қолданған кезде төмендегі мысалда олардың баланстағы құны  қандай шартты баға болады.:

 

Қорларды саны	Қорлардың өзіндік құны	Төмен ықтимал таза сату бағасы	Сату кезіндегі шығындар	Қорлардың жалпы бағасы
800	7,00	7,80	0,50
2200	7,50	7.60	0,50
4000	7,25	8,10	0,90
3000	7,40	7.90	0,40
Барлығы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

СӨЖ-дің  күнтізбелік-тақырыптық жоспары

№	Тапсырмалардың мазмұны	Сағат саны	Тапсыру мезгілі	Бақылау түрі
1	Эссе жазу «Есеп саясатының ролі мен қажеттілігі» Ойларыңызды ашық көрсетіңіз, нақты аргументтер келтіріңіз Тақырып бойынша сөзжұмбақ  және тест жасау  Практикалық жұмыс: есептер  шығару, проводкалар жасау	10	4 апта	Эссе Үлестірмелі материал   проводкалар
2	Келесі тақырыпқа конспект жазыңыз: ұзақ мерзімді активтер есебі. ҚЕС бойынша негізгі қорлардың бағалану, аммортизация  түрлері туралы түсінік. Практикалық жұмыс: есептер шығару, проводкалар жасау	12	7 апта	Жазбаша есептар, проводкалар
3	Тауарлы материалдық  қорлар, олардың есеп саясатында есептен шағару түрлері   Практикалық жұмыс: есептер шығару, проводкалар жасау	12	11 апта	ФИФО бойынша есептер, проводкалар
4	Практикалық жұмыс: есеп саясатының үлгісін жасау	11	14 апта	Нақты мысалдар келтіру
	Барлығы	45

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Студенттерге ұсынылатын пәндік глоссарий – сөздік тізімі

-Активтер  – өткен оқиғалардың нәтижесінде  жеке кәсіпкер немесе ұйым  бақылай алатын, олардан болашақ  экономикалық пайда алу күтілетін  ресурстар.

1. Амортизацияланатын құн – тарату құнын шегергенде активтің бастапқы құны.
2. Ауыл шаруашылығы өнімі – субъектінің биологиялық активтерінен жиналған өнім.
3. Ауыл шаруашылығы өнімін жинау - өнімді биологиялық активтен бөлу немесе биологиялық активтің тыныс-тіршілігін тоқтату.
4. Ауыл шаруашылығы қызметі – ауыл шаруашылығы өнімдерін сату, алу немесе қосымша биологиялық активтерді өндіру мақсатында биологиялық активтердің биотрансформациясын басқару.
5. Ауытқу – шарт бойынша орындалатын жұмыстардың көлемін өзгерту туралы тапсырысшы берген тапсырма.
6. Аралық қаржылық есептілік – бұл аралық кезеңде қаржылық есептіліктің толық жиынтығын қамтитын қаржылық есептілік.
7. Аралық кезең – бұл толық қаржы жылынан қысқа қаржылық есептілік кезеңі.
8. Әділ құн – бұл жақсы хабардар етілген, бір-біріне тәуелсіз тараптар арасында операциялар жасау кезінде активті айырбастауға немесе міндеттеме орындауға болатын сома.
9. Әзірлеу – бұл олардың коммерциялық өндірісі немесе қолданылуы басталғанға дейін жаңа немесе елеулі жақсартылған материалдарды, қондырғыларды, өнімдерді, процестерді, жүйелерді немесе қызметтерді жоспарлау немесе өндірісін конструкциялау кезінде зерттеулердің немесе басқа білімдердің нәтижелерін қолдану.
10. Баланс күнінен кейінгі оқиға – бұл баланс күні мен қаржылық есептілікті шығаруға бекіту күні арасындағы кезеңде орын алатын оқиға. Мынадай оқиғалардың екі түрін бөліп көрсетеді:

1) баланс күніне бар  оқиғаларды растайтын оқиғалар (баланс  күнінен кейін түзейтін оқиғалар).

2) баланс күнінен кейін  туындаған шарттар туралы куәландыратын  оқиғалар (баланс күнінен кейін түзетпейтін оқиғалар).

11. Баланстық құн – бұл активтің барлық жинақталған амортизациясының сомасын есептен шығарғаннан кейін осы актив баланста деп танылатын сома.
12. Биологиялық актив – жануар немесе өсімдік.
13. Биологиялық активтердің сыныбы – ұқсас жануарлардың немесе өсімдіктердің бірігуі.
14. Биотрансформация - нәтижесінде биологиялық активте сапалық немесе сандық өзгерістер болатын өнімді өсіру, көбейту, өндіру және өндіріп шығару процестерінен тұрады.
15. Елеулілік қағидаты – қаржылық есептілік баптарын ескермеу немесе бұрмалау егер олар жеке немесе бірлесіп қаржылық есептілік негізінде қабылданған пайдаланушылардың экономикалық шешімдеріне әсер ете алса, елеулі болып саналады. Елеулілік жіберіп алу немесе бұрмалаудың нақты жағдайларында бағаланатын объектінің немесе қатенің мөлшеріне байланысты, яғни есептің шекарасын немесе нүктесін көрсетеді және пайдалы болу үшін ақпарат ие болуы тиіс негізгі сапалы сипаттама болып табылмайды.
16. Есепке алу қағидаты – осы қағидатқа сәйкес операциялар мен өзге оқиғалардың нәтижелері ақша қаражаты немесе олардың баламалары алынған немесе төленген кезде емес, олардың жасалу фактісі бойынша танылады. Олар есепке алу жазбаларында көрсетіледі және қаржылық есептілікке олар жатқызылған кезеңде енгізіледі.
17. Есепті кезең – бұл Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзім: 1) жылдық қаржылық есептілік үшін 1 қаңтардан бастап                   31 желтоқсанды қоса алғандағы күнтізбелік жыл есепті кезең болып табылады; 2) қайта құрылған субъект үшін бірінші есепті жыл оның мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап сол жылдың 31 желтоқсанын қоса алғанда.
18. Зерттеу – бұл жаңа ғылыми немесе техникалық білімдер мен идеялар алу перспективасымен қабылданған түпнұсқалы және жоспарлы іздену.
19. Кірістер – активтердің ағыны немесе өсуі немесе міндеттемелерді азайту нысанында есепті кезеңнің ішінде экономикалық пайдалардың артуы, олар капиталға қатысатын тұлғалардың жарналарына байланысты арттырудан ерекшеленетін капиталды ұлғайтуға әкеп соқтырады.
20. Қорлар – бұл қарапайым қызмет барысында немесе сатуға арнап өндіру процесінде сатуға арналған немесе өндірістік процесте немесе қызметтер көрсетуде пайдалануға арналған шикізат немесе материалдар нысанындағы активтер.
21. Құрылысқа арналған шарт – объектінің немесе объектілер кешенінің құрылысын арнайы көздейтін шарт, олар өзара бір-бірімен байланысты немесе олардың конструкциясы, технологиялары мен функциялары бойынша немесе олардың түпкілікті мақсаты немесе пайдаланылуы бойынша өзара тәуелді.
22. Қызметтің үздіксіздік қағидаты – субъектінің үздіксіз қызмет етуі және болашақта операция жүргізу қабілеті. Субъектіде қызмет аясын тарату немесе елеулі қысқарту ниеті де, бұған қажеттілік те жоқ деп ұйғарылады (ең болмағанда, есепті кезеңнен кейінгі он екі айдың ішінде). Субъект таратуға ниетті болса немесе таратуға қажеттілік болса, субъектінің қаржылық есептілігі басқа негізде жасалады және қолданылатын негіз ашылады.
23. Негізгі құралдар – бұл материалдық активтер, оларды:

1) субъекті тауарларды  немесе қызметтерді өндіруде  немесе жеткізуде пайдалану үшін, басқа тұлғаларға жалға беру  үшін немесе әкімшілік мақсаттары  үшін ұстайды; 

2) бір кезеңнен астам  пайдалану ұйғарылады.

24. Негізгі құралдардың амортизациясы – бұл пайдалы қолдану мерзімі ішінде активтің амортизациялық құнының шығыстарына жүйелі түрде бөлу.
25. Негізгі құралдың құрауышы – бұл негізгі құралдар объектілерінің элементтері (жабдықтаушы, қосалқы бөлшектер, конструкциялар), олар тұрақты ауыстыруды талап етеді, түрлі пайдалы қолдану мерзімі бар және негізгі құралдарды тану өлшемдеріне сәйкес келмейді, қорлар ретінде көрсетіледі. Бұл ретте ірі қосалқы бөлшектер мен резервтік жабдық егер ұйым оны бірден асатын кезең ішінде пайдалануды есептейтін негізгі құралдар ретінде жіктеледі.
26. Материалдық емес актив – бұл басқа тараптарға жалға беру мақсатында немесе әкімшілік мақсаттарында тауарларды немесе қызметтерді өндіруде немесе жеткізуде пайдалану үшін ұсталатын физикалық нысаны жоқ бірегейлендірілген ақшалай емес актив.
27. Монетарлық активтер – бұл ақша қаражатының тіркелген немесе анықталатын сомасында алуға жататын бар ақша қаражаты және активтер.
28. Міндеттеме - өткен оқиғалардан туындайтын жеке кәсіпкердің немесе ұйымның бар міндеті, оны реттеу экономикалық пайданы қамтитын ресурстарды істен шығаруға әкеп соқтырады.
29. Өзіндік құн – бұл төленген ақша қаражатының немесе оның баламасының сомасы, немесе оны сатып алу немесе құру сәтіне активті сатып алуға берілген басқа активтің әділ құны.
30. Пайдалы қолданылу мерзімі – бұл кәсіпорынның активті пайдалануы күтілетін уақыт кезеңі немесе субъект осы активті пайдалану арқылы алуды ұйғаратын өнімнің немесе осыған ұқсас бұйымдардың саны.
31. Талап-тілек – бұл тапсырысшыдан немесе екінші тараптан шарттың сомасына енбеген шығындарды өтеу ретінде мердігер алуға ұмтылатын сома.
32. Тарату құны – бұл субъекті есептен шығаруға арналған күтілетін шығындарды шегергеннен кейін оны пайдалы қолдану мерзімінің аяғында актив үшін алуды күтетін таза сома.

 

33. үшін ұсталатын физикалық нысаны жоқ бірегейлендірілген ақшалай емес актив.
34. Монетарлық активтер – бұл ақша қаражатының тіркелген немесе анықталатын сомасында алуға жататын бар ақша қаражаты және активтер.
35. Міндеттеме - өткен оқиғалардан туындайтын жеке кәсіпкердің немесе ұйымның бар міндеті, оны реттеу экономикалық пайданы қамтитын ресурстарды істен шығаруға әкеп соқтырады.
36. Өзіндік құн – бұл төленген ақша қаражатының немесе оның баламасының сомасы, немесе оны сатып алу немесе құру сәтіне активті сатып алуға берілген басқа активтің әділ құны.
37. Пайдалы қолданылу мерзімі – бұл кәсіпорынның активті пайдалануы күтілетін уақыт кезеңі немесе субъект осы активті пайдалану арқылы алуды ұйғаратын өнімнің немесе осыған ұқсас бұйымдардың саны.
38. Талап-тілек – бұл тапсырысшыдан немесе екінші тараптан шарттың сомасына енбеген шығындарды өтеу ретінде мердігер алуға ұмтылатын сома.
39. Тарату құны – бұл субъекті есептен шығаруға арналған күтілетін шығындарды шегергеннен кейін оны пайдалы қолдану мерзімінің аяғында актив үшін алуды күтетін таза сома.
40. Тіркелген бағасы бар шарт – мердігер оған сәйкес тіркелген баға бойынша немесе құрылыс өнімінің әрбір бірлігі жөніндегі тіркелген ставка бойынша құрылыс жұмыстарын орындайтын шарт.

35) Халықаралық қаржылық  есептілік стандарттары (ХҚЕС) –  Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары  комитетінің Қоры бекіткен қаржылық есептілік стандарттары.

36) «Шығындарды қосу»  шарты – мердігерге оған сәйкес  шекті немесе өзгеше анықталатын  шығындар, сондай-ақ осы шығындардан  пайыз немесе тіркелген сыйақы  өтелетін шарт.   

37) Шығыстар – активтердің  ығысып кетуі немесе азаюы  немесе міндеттемелердің туындауы  нысанында есепті кезеңнің ішінде  экономикалық пайданы азайту, олар  капиталда қатысатын тұлғаларға  бөлуге байланысты азайтудан  ерекшеленетін капиталдың азаюына  әкеп соқтырады.

38) Ынталандыру төлемдері  – бұл жұмыстарды орындаудың  белгіленген стандарттары сақталған  немесе арттырылған болса, мердігерге  төленетін қосымша сома.

41. үшін ұсталатын физикалық нысаны жоқ бірегейлендірілген ақшалай емес актив.
42. Монетарлық активтер – бұл ақша қаражатының тіркелген немесе анықталатын сомасында алуға жататын бар ақша қаражаты және активтер.
43. Міндеттеме - өткен оқиғалардан туындайтын жеке кәсіпкердің немесе ұйымның бар міндеті, оны реттеу экономикалық пайданы қамтитын ресурстарды істен шығаруға әкеп соқтырады.
44. Өзіндік құн – бұл төленген ақша қаражатының немесе оның баламасының сомасы, немесе оны сатып алу немесе құру сәтіне активті сатып алуға берілген басқа активтің әділ құны.
45. Пайдалы қолданылу мерзімі – бұл кәсіпорынның активті пайдалануы күтілетін уақыт кезеңі немесе субъект осы активті пайдалану арқылы алуды ұйғаратын өнімнің немесе осыған ұқсас бұйымдардың саны.
46. Талап-тілек – бұл тапсырысшыдан немесе екінші тараптан шарттың сомасына енбеген шығындарды өтеу ретінде мердігер алуға ұмтылатын сома.
47. Тарату құны – бұл субъекті есептен шығаруға арналған күтілетін шығындарды шегергеннен кейін оны пайдалы қолдану мерзімінің аяғында актив үшін алуды күтетін таза сома.
48. Тіркелген бағасы бар шарт – мердігер оған сәйкес тіркелген баға бойынша немесе құрылыс өнімінің әрбір бірлігі жөніндегі тіркелген ставка бойынша құрылыс жұмыстарын орындайтын шарт.

35) Халықаралық қаржылық  есептілік стандарттары (ХҚЕС) –  Халықаралық қаржылық есептілік  стандарттары  комитетінің Қоры  бекіткен қаржылық есептілік  стандарттары.

36) «Шығындарды қосу»  шарты – мердігерге оған сәйкес  шекті немесе өзгеше анықталатын  шығындар, сондай-ақ осы шығындардан  пайыз немесе тіркелген сыйақы  өтелетін шарт.