Халықаралық ұйымдардың қызметтері және жіктелуі

Сондай-ақ ШЫҰ, Нұрсұлтан  Назарбаевтың пікірінше, көпқырлы сауда-экономикалық ынтымақтастық пен гуманитарлық байланыстарды дамытуда үлкен әлеуетке ие. Оның үстіне "алтылық" орналасқан аймақтағы геосаяси ахуал бірінші кезекте көлік әлеуетін пайдалануда тиімділігімен ерекшеленеді.

Бүгінде ІІІЫҰ кең  әлемді халықаралық ынтымақтастыққа  бағдарланған ашық ұйым ретінде танылып  отыр. Сондықтан оның кұрамы кеңеюіне мүмкіндік мол. Осы себепті, қайталап айтайық, Қазақстан Шанхай ынтымақтастық ұйымына ерекше маңыз береді. Біздің еліміз ШЫҰ шеңберіндегі мемлекеттермен ынтымақтастығын аймақтық интеграцияның тиімді құралы ретінде бағалай отырып, өзінің сыртқы саясатындағы басымдықтардың бірі ретінде қарастырады.

Қорытынды

XX ғасырдың екінші жартысындағы дүниежузілік ша-руашылықтың айтарлықтай ерекшеліктерінің бірі - халықаралық экономикалық қатынастардың жедел әрі қарқынды дамуы.

Әр түрлі мекемелер  мен фирмалардың, сондай-ақ мемлекеттер арасындағы екі жақты, көп жақты экономика-лық қатынастардың кең қанат жайып, тамырын терең тарта бастағанының куәсі болып отырмыз. Бүл процестер халықаралық еңбек бөлінісінің тереңдеуінен, шаруашылық өмірдің интернационалдануынан, үлттық экономика-лардың мейлінше ашықтыққа үмтылысынан, аймақтық халықарлық қүрылымдардың жақындасып, өзара пайдалы көмек арқылы нығайып, дами бастағанынан көрінеді.

Әрине, аталған процестер  оңайлықпен жүріп жатқан жоқ. Бүлар  бәсекелі, қайшылықты, диалектикалық қозғалыс, қүбылыстарга толы процестер. Халықаралық экономикалық қатынастардың диалектикасының өзі же-келеген елдердің экономикалық тәуелсіздік пен үлттык, шаруашылықты көркейтуге деген үмтылысының көрінісі. Дүниежүзілік шаруашылықтың нығайып, интернационалда-нуы, үлттық экономикалардың мейлінше ашықтығы, даму-дың жаңа, тиімді арналарының пайда болуы - осының бәрі экономикалық өсудің диалектикасы.

Қазіргі кезеңде адамзат  әлемін „ақ, қара" деп жіктеп, оған „капитализм", „социализм" атты айдар тағушылықпен қоса жасанды антагонизмдер де келмеске кетті. Біздің заманымыз өзара байланысты, экономикалық дамудың жалпыға ортақ заңдылықтарына бағынатын біртүтас әлем. Сондықтан еліміздің ойдағыдай өркендеп, гүлденуі үшін сыртқы экономикалық байланыстардың маңызы зор.

Қазақстан Республикасы бүрынғы кеңес өкіметі түсын-да халықаралық экономикалық қатынастардың  субъектісі бола алған жоқ. Сыртқы экономикалық байланыстардың субъектісі болуына  оған ешкім мүмкіндік те берген жоқ  еді.Ал, қазір Қазақстанның егеменді ел ретінде қалыптасуы барысында халықаралық экономикалық қатынастар ғылымын қолға алып, оны оқытуды жетілдіру көкейтесті мәселеге айналып отыр.

Еліміздің сыртқы экономикалық байланыстарын ор-нықтырып, дамытудың  қазіргі кезеңі сол қатынастардың  нысандары мен әдістерін түбегейлі өзгерту қажеттігімен айқындалады. Меншік қүқының қандай түрінде болмасын отандық жүздеген фирмалар мен кәсіпорындар халықаралық экономикалық қарым-қатынастарға қосылып, оның белсенді мүшесі болуға үмтылуда. Бүл, әрине, мейлінше қолдауға түрарлық қүбылыс. Дегенмен, қазақстандық өндірушілер мен түтынушылардың дүниежүзілік сауда-саттық процесіне еркін адымдап кіруіне, экономика-лық интеграцияның шарапаттарын пайдалануына кедергі боларлық себептер де жоқ емес. Сол себептердің бірі халықаралық экономикалық қатынастар саласындағы бай тәжірибені екшейтін, әлемдік рыноктың ерекшеліктерін талдайтын қазақ тіліндегі оқу қүралдарының тапшылығы.

Халықаралық, рыноктық орта өзінің экономикалық, үйымдық, заңдық т. б. аспектілері бойынша біздің елде қалыптасып, орныққан шаруашылық қызметін жүргізу әдіс-амалдарынан өзгеше екендігі мәлім. Соңғы уақытқа дейін орын алып келген сыртқы экономикалық қатынастарға деген көзқарасымыз рыноктың заңдарына сәйкес құрылған экономикалық жүйелерде өзінің шарасыздығын, тіпті кейбір сәттерде зиянды екендігін көрсетіп жүр. Мұның өзі шетелдік әріптестермен өзара түсінікті, бірлескен іс-қимылдарды атқаруды күрделендіреді, тіпті заяға кетіреді.

Пайдаланылған әдебиеттер тізмі

3. Тоқаев Қ. «Қазақстан Республикасының дипломатиясы» Астана «Елорда», 2002 ж.
4. Арыстанбекова А.Х. «Обьедененные нақии Казахстан» Алматы 2002 г.
5. Арыстанбекова А.Х. «Казахстан в ООН; история и переспективы» Алматы 2002 г.
6. «Егемен Қазақстан» 2002ж. 2 наурыз.
7. «Біріккен Ұлттар Ұйымы: бітімгершілігі мен жаңа үрдістері» //Қазақ тарихы-2003 жыл № 6, 60-66 бет.
8. «Біріккен Ұлттар Ұйымын реформалау туралы мәселе» //Дипломатия жаршысы; 1999 жыл-МЗ, 23-27бет.
9. Әлемге әйгілі Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болуынық алғашқы қадамдары, нәтижелері, тағылымдары. //Дипломатия жаршысы-2001жыл-№1,2-3 7-39бет.
10. «Ақиқат »,-2003ж № -21-24 бет.
11. Біріккен Ұлттар Ұйымы; бітімгершілігі мен жаңа үрдістері. //Қазақ тарихы -2003жыл-№6- 61-66 бет.
12. Жақып Н. «Әлем елдерімен терезесі тең; 1992жылы 2 наурыз күні Қазақстан Республикасы Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болып қабылданды.//Егемен Қазақстан;-1997жыл-1 наурыз.
13. Шибаева Е. А. Поточный М. Правовые вопросы структуры и деятельности международных организаций. М., 1988.
14. Н. Назарбаев. Қазақстаннын, егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы, „Егемен Қазақстан", 16 мамыр, 1992 ж.
15. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдық доктринасы саяси қозғалыс, мәдени құбылыс және интеграциялық тәсіл ретінде. Саясат/ақпан-наурыз 2000. 55 б.
16. Еуразия Одағы Керек пе? //Жас Алаш. 16.12.2000. №151
17. Елбасы. Алматы. "Ана тілі".' 1-9.96. 443 б.
18. Еуразия Одағы Кереқ пе? //Жас Алаш. 16.12.2000. №151
19. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 238-239 б.
20. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 97 б.
21. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 237-238 б.
22. Бұл да сонда. 240 б.
23. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 101-102 б.
24. Шарафаддин Ә. Тірлік үшің бірлік керек. //Егемен Қазақстан. 05.12.2000. №306
25. Самат Мұса. Еуразилық экономиклық қауымдастық Еуразиялық Одақ құрылымына бастайтын төте жол.//Егемен Қазақстан. 11.10.2000. №250
26. Жас Алаш. 2002. №62
27. Сапиулла Абдулпаттаев. Шанхай ынтымақтастық ұйымы. Ақиқат. 2002. №3 62 б.
28. Бұл да сонда. 62 б.
29. Збигнев Бжезинский. Стратегическая география Евразии меняетсия М.2004
30. Сапиулла Абдулпаттаев. Шанхай ынтымақтастық ұйымы. Ақиқат.2002. №3. 64-65 б.
31. Бұлда сонда. 65-66 б.
32. Материалы научной конференции: «Шанхайская Организация Сотрудничество: проблемы и перспективы межгосударственных отношений в Евроазиатском регионе», 25-28 июня 2004 года, г.Уральск.
33. Егемен Қазақстан  2005ж 5 шілде
34. Егемен Қазақстан 2004ж 18 маусым