«Әділет СК» ЖШС – нің тіркелген құжаттарын жеке және заңды тұлғалары бойынша есепке алу және талдауға арналған бағдарламалық қамтама

10), қозғалатын (ОППС-100, СИ-120) болып шығарылады.

     Ұнтақты қуат (ОП-1) өрт сөндіргішті аудару кезінде төгілуі, немесе сығылған газбен (азотпен немесе ауамен), (ОПС-6, ОПС-10, ОППС-100, СИ-120) үрленуі мүмкін [17]. 

     Кесте 4.6

     Құрылыс конструкцияларының минимальді өртке қарсы шыдамдылығы 

 

     4.9 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі 

     «Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше  жағдайлар туралы» 1995 жылғы 5 шілдедегі  Қазақстан Республикасының Заңында  төтенше жағдайлар түсінігіне мынадай  анықтама берілген .

     Төтенше жағдай адамдардың  қаза табуына әкеліп соғатын немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізуші объектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай.

     Көптеген  өнеркәсіп және басқа объектілер орналасқан, сондай-ақ көлік құралдары  көбірек шоғырланған жіне өртқаупі жоғары елді мекендерде тұратын адамдар төтенше жағдайға тап болуы мүмкін; сондықтан да жас кезіңнен бастап өзіңді қалыптасқан жағдайда да сауатты іс-әрекет жасауға, оқиғаны жедел бағалауға, дұрыс шешім қабылдауға, өзін және басқаларға көмек көрсетуге дайындау қажет.

     Жердің сілкіну қаупі бар аймақта тұратын халық жас кезінен бастап жер сілкінген жағдайда өзін және жақын туысқандарын құтқаруға дайын болуға тиіс.

     Таулы және тау бөктерінде тұратын адамдарға  су тасқыны үнемі қатер төндіреді. Сондықтан да бұл адамдар апат соққысын қабылдауға әзір болуға, адамдарды, үй хайуанатын, мүлік пен үй-жайды құқтқара отырып тосын жағдайда  дұрыс іс-әрекет жасауға тиіс.

     Көктемгі  су тасқыны, жаңбыр жиі болып тұратын  өзен жағалауларында орналасқан елді мекендерде халық өз үй-жайын қоршауды және өзін осы апаттан қорғай білуге тиіс.

     Тұрғын  ғимараттары жиі шоғырланған  жағдайда (ықшам аудандарда) өрт  аса қауіпті. Соңғы уақыттарда жиілеп кеткен газды дұрыс пайдаланбаудан  болған жарылыстар өрттің пайда болуына, ғимараттардың бұзылуына алп  келумен қатар адамдар өмірін қиып кетуде. Сондықтан да әр адам тек өрттің пайда болу себебін ғана емес, сондай-ақ өрт кезінде  дұрыс іс-әрекет жасауды жақсы білуге тиіс.

     Адам  өмірінде қауіп төндіретін  бірқатар тосын жағдайлар бар. Мысалы, төтенше  жағдай кезінде халық көп шоғырланған жерде үрейленген адамдар  қате іс-әрекет салдарынан қаза табады немесе жарақат алады.

     Сұрапыл дауыл – жойқын күші бар және едәуір созылатын, жылдамдығы 30 м/сек  (108 км/с) және одан да жылдам  созылатын жел [17].

     Сұрапыл дауылдардың пайда болуына ауа айналымының ерекше жағдайда пайда болып, атмосферадағы  тепе-теңдіктің өте жоғары жылдамдықпен аяқ астына бұзылуы әсер етеді.

     Қара  құйын – найзағайлы бұлт кезінде пайда болатын жер үстінде үйіріле айналатын атмофералық бұрқасын.

     Қара  құйын – ғажайып және сонымен қатар қорқынышты құбылыс. Оны болжау мүмкін емес. Қара құйынның құрылысы өте қарапайым – бұл  жер бетінен түйдекті жаңбырлы бұлтқа дейін созылатын сұйық құйғыш сияқты. Ол ішкі қуыс пен сыртқы бөліктен тұрады.  

     4.10 Желдету жүйесін есептеу 

     Тұрмыстық, автономды терезе тәрізді желдеткіштер мекемелерде, қызмет немесе басқа да бөлмелерде адамдар өмірінің қолайлы  шарттарын құру үшін арналған.

     Желдеткіштер  мынаны қамтамасыздандырады:

     -ауаны  салқындатады;

     -берілген  температураны автоматты түрде орындайды;

     -ауаны  шаң тозаңнан тазалауы;

     -желдету;

     -ауа  ылғалдылығын азайтады;

     -ауа  ағымының бағытын және жылжу  жылдамдығын өзгертеді;

     -сыртқы  ортамен ауа алмасу;

     Желдеткіштердің қорек көзі 220 В + 10 % кернеу айнымалы тоқтың желісі арқылы жүзеге асырылады. Тоқ көзінің қосылатын өткізгіштер қиылысуы 1,5 мм² (мысты өткізгіш) немесе 2,5 мм² (алюминиялы өткізгіш) аз болмауы керек [17].

       Тазалықты және жақсы микроклиматты қамтамасыздандыратын аса келешекті құрал желдету болып табылады, немесе өндірістік бөлмеде желдеткіш жабдық арқылы жасанды микроклиматты құру. Өндірістік бөлмеден бір сағатта L (м³/сағ) ауа мөлшерін шығаруы және сонымен бірге Q_арт артық жылуды жоюы мына формуламен анықталады:

                                                     L=                                             

     Мұндағы С_құр – құрғақ ауаның жылусыйымдылығы, (0,24 ккал/кг*град)

     t=t_шығ – t_кір, (есептеу кезінде t=5С⁰ қабылдаймыз);

     шығын  ауа температурасы,  t_кір-кіретін ауа температурасы, у_шығ – температураға байланысты анықталатын шығыс ауа тығыздығы, кг/м³ (есептеу кезінде 1,206 кг/м³ қабылданады).

     Артық жылу – бұл мекеменің жылу шығару қалдығы және қоршаған ортаға сыртқы кедергі арқылы жылу беруі:

                                                      Q_арт=Q_қаб-Q_с, кВт/сағ                                       

     Мұндағы Q_қаб – мекеме ауасына келіп түсетін жылу мөлшері,  ккал/сағ;

     Q_с – қоршаған ортаға сыртқы кедергілер арқылы берілетін жылу (жазды күндері, есептеу кезінде нөлге тең деп қабылдауға болады).

     Q_с – жылу шығару мөлшері құрылғының қуаттылығына, жұмыс істеп отырған адамдар санына және жылулыққа тәуелді, олар күн радиациясын терезе арқылы кіргізеді:

     Q_с = Q_қал + Q_ад + Q_о,                                          

     Мұндағы Q_қал - өндірістік құрылғы шығаратын жылу, ккал/сағ;

     Q_ад – адамдар шығаратын жылу, ккал/сағ;

     Егер  мекемеде терезелер болмаса, онда Q_о-ны ескермейміз.

     Өндірістік  құрылғылар шығаратын жылу келесі теңдіктермен анықталады:   

     Q_қал=860*P_жал* η,                                               

     Мұндағы 860 – 1 кВт*сағ жылу баламасы (эквивалентті), немесе 1 кВт * сағ электрлі энергиясына балама (эквивалентті) жылу;

     P_жал – құрылғымен қолданылатын қуат = 1.98 кВт;

     η – мекемеге жылудың өту коэффициенті = 0,75 (басқару орталығы үшін).

                         Q_қал=860*1,98*0,75=1277,1 кВт/сағ

     Немесе  орталықта 3 адам жұмыс істейді, ал бір  адамның шығаратын жылулығы  51 Вт, онда

                               Q_ад=3*51=153 Вт                         

                         Q_с = 1277,1 + 0,153=1277,253 кВт/сағ

     Жарықтандырғыш  құрылғылармен шығарылатын жылу:

                         Qнег= η * Nнег, Вт

                         Qнег=0,5*80*24=960 Вт

                         Q_арт= Q_с * Qнег=1277,253+960=1278,213 кВт/сағ

     Керекті ауа алмасуды (11) формуламен есептейміз:

                          L=1278,213/0,24*5*1,20=887,6 м³/сағ

     Мекеме  көлеміне 1 сағатта келіп түсетін  ауа мөлшерінің қатынасы ауа алмасуының еселігі деп аталады:

                   К=L/V_n,                                                                       

     Мұндағы V_n – мекеме көлемі, м³

                            К=887,6/84=10,57 сағ

     Берілген  параметрлер DELONGHI (Италия) фирмасының СР сериялы қабырғаға орнатылатын  желдеткіштер үшін қанағаттандырылады. Оның техникалық сипаттаммалары.

     -қолданылатын қуат – 650 Вт;

     -қолданылатын  тоқ – 2,8 А;

     -кернеу  – 220 В;

     -жиілік  – 50 Гц;

     Желдеткішті орнату жері келесі талаптарға сай  болуы керек: желдеткішті тікелей түсетін күн сәулесінен сақтау керек; желдеткіш орнатылған жерде немесе жанында жылу қорек көзі болмауы тиіс.