«Әділет СК» ЖШС – нің тіркелген құжаттарын жеке және заңды тұлғалары бойынша есепке алу және талдауға арналған бағдарламалық қамтама

     Кз- қордың коэффициенті;

     S- жарықталған аудан, м²;

     Z- жарықтың біркелкімелік коэффициенті Z = 1,1 ¸ 1,2;

     N- жарықтанушылардың саны (есептеуге  дейін бекітілген).

     ДРЛ немесе қыздыру шамдармен жарықты есептеген кезде, алдымен төбенің ауданы бойынша жарықтанушыларды орналастырып, олардың санын анықтау керек. Есептелу нәтижесінде керекті жарық ағымы үшін ең жақын қыздыру немесе ДРЛ шамы таңдалады. Шамның жарық ағымы тек 10-20% ауытқуы рұқсат етіледі.

     Люминесценттік  жарықты есептеген кезде таңдалған  шамның Ф_л жарық ағымы берілген және п жарықтанушыда шамның саны анық. Сондықтан бұл жағдайда керекті жарықтанушылардың саны анықталады:

     

.                                           

     Есептің берілгені: ұзындығы A=7 м, ені B=4 м, биіктігі H=3 м болатын бөлменің жалпы жарықталуын  анықтау керек. Төбесі ақталған, перделермен  жабылмаған терезелері бар ақталған қабырғалары бар бөлме. Компьютерлік залды жарықтандыру үшін ЛБ40 типті  люминесцентті шамдары бар УСП 35 шамдалдары алынады, оның паспорттық берілгендері келесідей: төбенің, еденнің, қабырғаның шағылыстыру коэффициенттері rтөбе_.=70%, rқаб.=50%, rеден =10%, қор коэффициенті 1_қ =1.5, z=1.15.

     Есептелетін биіктік

                          h=H-0,5=3-0,5=2,5.

     Ауданы

                                                       S=A×B=7×4=28 м²                                             

     Бөлменің  индексін 3 - формула бойынша анықтаймыз

     

     Жарықтанушылардың арасындағы ең тиімді ұзындығы келесідей анықталады

                                                L = l× h = 1,4× 2,5 = 3,1 м. ;                              

       Қабырғадан 0,5м қашықтықта 4 қатар  жарықтанушыларды аламыз, қатарлардың  арасындағы қашықтық 5,46м.

       Қатар саны

     n=B/L=4/3,1=1,3                                                

     Бұл мәндерді 4 - формулаға қойып, люминесценттік шамдардың санын анықтаймыз

                          Ф_л=3120лм, Ф_c =2 Ф_л =6240лм;

                           η=0,45;

     Ф әр жарықтанушының керекті ағымы  келесі формула бойынша анықталады:

     

                      

     Керекті шамдардың  саны

         N=6,12×1,3=7,956

8                                         

     400 лк нормаланған жарықтануды құру үшін барлығы 6 ЛБ шам керек.

     Қорытындылай келе параметрлері 7х4 бөлмені нормаға сай жарықтандыру үшін 8 шам керек. 

     4.5 Өндірістегі шу 

     МЕСТ 12.1.003-91 құжаты шу жіктелуі, сипаттамасы  мен жұмыс орындарында шекті  деңгейін, одан қорғану түрлері, машиналар, тасымалдау құралдары мен басқа  құралдардың шу сипаттамасы мен өлшеу тәсілдерін бекітеді.

     Жұмыс орнында шудың деңгейі

     Өндіріс мекемелерінде шудың деңгейі 70 дб-дан  аспауы керек. Шу мен тербеліс деңгейі  шуды өлшейтін Ш-71-мен және діріл, шу өлшегіші ИШВ-1, ПИ-6-мен өлшенеді [17].

     Өндірісте шу мен тербеліс деңгейін төмендететін шаралар қолданып, жоспарлар жасалуы тиіс:

     -дауысты  шығармайтын құрал пайдалану  (есік, терезе, қабырға);

     -дауысты  төмендететін қабырғалар мен  төбелер орнату, бірінші кезекте  автомат залдары тұрады;

     -механикалық  және аэродинамикалық шуларды төмендету шараларын қолдану;

     -желдеткіштерді  сапалы орнату;

     -бөлмелерді  дыбыс шығармайтын материалдармен  қамтамасыздандыру. 

     4.6 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздік 

     Бағдарламалық және аппараттық әдістердің сәйкестігінен  қатаң бақылау құру және де эргономикалық талаптардың шарттарын жүзеге асыру. Олардың кейбірі:

     ● медициналық көрсеткіштер бойынша  шектеулерді сақтау;

     ● дисплей сипаттамасына назар  аудару;

     ● оператордың жұмыс орнын дұрыс  ұйымдастыру;

     ● оператордың жұмыс уақытын дұрыс ұйымдастыру.

     Олардың әрқайсысын анықтай қарап, жеке сипаттама  кепілдемелер ұсынуға болады:

     ● 19 көп емес өлшемді экран өлшемімен  және жоғары мүмкіншілікті рұқсат етілген  дисплей қолдану ұсынылады;

     ● 70-72 Гц кем емес жоғары рұқсат етілен видео адаптерлерді және тұрақты коды жиілігін таңдаған ыңғайлы;

     ● дисплейден 70 см жақын отырмау қажет;

     ● экран дисплей жарық көзінің шығу дақтарын азайтатындай орналасуы қажет;

     ● дисплейді жарық көзіне қарай  немесе сонымен қатар орналастыруға  болмайды;

     ● мүмкіндігінше оператордың жұмыс орнының  жарықтығы 2/3 орташа бөлме жарықтануынан аспауы тиіс;

     ● дисплей артындағы қабырға шамамен  оның экраны сияқты жарық болуы тиіс;

     ● бір бөлмеге бірнеше дербес компьютерді  орнатқанда әр оператордың жұмыс  істеу орнынан артындағы және жанындағы көршілес дербес компьютерлердің қабырғасы 1,2 м кем болмауы тиіс;

     ● жұмыс орны ыңғайсыздықтан және дененің  статистикалық күшеюі тудырмайтындай ұйымдастырылуы тиіс;

     ● дисплеймен жалпы жұмыс істеу  уақыты оператордың жұмыс уақытының 50% аспауы тиіс;

     ● сағатына 10 мың клавиша басу (шамамен 1500 сөз) жұмыс ретінің екпінінен  аспауы тиіс;

     ● компьютермен жұмыс істегенде міндетті түрде әр 2 сағатта 15 минуттың үзілістер  жасау қажет, ал интенсивті жұмыста, әр сағат сайын.

     Қолданушының  қауіпсіздігінен бөлек компьютердің қауіпсіздігі және ондағы сақталған берілгендердің қауіпсіздігі де ескеріледі. Өте қажетті ақпаратты сақтауға қолданылатын дербес компьютерлерге тоқтаусыз қоректенетін құрылғы орнату электр жүйесіндегі апаттық жағдайда біраз уақыт қоректенуін қолдайды [17].

     Жүйелік блоктың артқы қабырғасын қоршауға немесе дербес компьютерді қабырғаға  тығыз қою – ол жүйені  блоктың  «күрделі» салқындау режиміне немесе қызып кетуіне әкеліп  соқтырады. Дисплейге де дәл сол сияқты желдетусын жабатын қағаз, кітап  және  ешқандай зат қоюға болмайды. Шаң және электроника бір бірімен қосылмайды, сондықтан бөлмеде қабылдауға болатын тозаңдық тәртіп сақтау қажет. 

     4.7 Электр қауіпсіздігі 

     МЕСТ 12.1.038-89 құжаты негізінде 400 Гц-ге дейін  жиілікте тұрақты және айнымалы токпен жұмыс істейтін электр қондырғыларының қорғаныс жерледіруі мен нөлденуіне арналған, және қорғаныс жерледіру мен нөлдену арқылы электр қауіпсіздігін қамтамасыз етеді [17].

     Стандарт  жарылысқа қауіпті аймақтар, электр тасымалдаушылар, кемелер, металлдық  сыйымдылықтарда, су астында, жер асты мен медициналық техниканың қорғаныс жерледіруі мен нөлденуіне қолданбайды.

     Қорғаныс  жерледіру мен нөлдену, оқшаулаудың бұзылғанының арқасында электр қондырғысының ток жүрмейтін металл бөліктері кернеу астында қалғаны, адамның сол металл бөліктеріне тиіп кеткен жағдайда электр тогынан қорғау керек.

     Қорғаныс  жерледіру электр қондырғысының металлдық бөлімімен жер немесе жерге балама арасындағы әдейі жасалған электрлік байланысты айтады.

     Нөлдену электр қондырғысының металлдық бөлімімен қоректі көздің жерленген нүктесі арасында қорғаныс нөлдік өткізгіш арқылы электр байланысы айтылады.

     Қорғаныс  жерледіру мен нөлденуге электр қондырғыларының ток жүргізбейтін металдық бөлімдерінің басқа түрлі қорғаныс әдісі болмаған жағдайда қамтылу керек.

     Электр  қондырғыларының қорғаныс жерледіруі мен нөлденуін келесі шарттарға сәйкес орындау керек:

• айналмалы токтың номинальді кернеуінің 380 В-тан, тұрақты токтың 440 В-тан жоғары болған кезде міндетті түрде болу керек.
• МЕСТ 12.1.013-78 құжатына сәйкес қауіпті және аса қауіпті жұмыстарда айналмалы токтың номинальді кернеуінің  42-380 В аралығында, тұрақты токтың 110-440 В аралығында болған кезде міндетті түрде болу керек.

      Электр  қондырғыларында қорғаныс жерлендіргіш ретінде алғашқы кезеңде табиғи жерлендіргіштер қолданылуы керек.

     Өнеркәсіптік  ғимараттардың темірбетон іргетасын  табиғи            жерлендіргіш ретінде алғанда, қосымша табиғи емес жерлендіргіштер қажет        болмайды.

     Шекті кернеу мен жерлендіргіш құралдарының кедергісі жылдың кез келген мезгілінде қамтылу керек.

     Бір немесе көп қызмет атқаратын электр қондырғыларына жерлендіргіш қызметін атқаратын құралдар, осы электр қондырғысының жерлендіргіш қызметін атқаратын барлық талаптарына сәйкес болу керек.

     Жерлендіргіш мен нөлдену қорғанысқа қолданылатын өткізгіш ретінде осы қызметке арнайы жасақталған құралдарды пайдалану керек, немесе құрылыс металдық, электромонтаждық конструкцияларды қолданған жөн. Нөлдегіш өткізгіштер ретінде алғашқы кезеңде жұмысқа қабілетті тұрған өткізгіштерді пайдалану керек.

     Жерлендіргіш қорғаныс пен нөлденуге қолданатын өткізгіштердің материалы, конструкциясы мен өлшемі, жылдың барлық мезгіліне                     және механикалық пен химиялық әсерлерге тұрақтылықты қамтамасыз ету керек. 

     4.8 Өртке қарсы іс-шаралар 

     МЕСТ 12.1.004-92 құжаты әртүрлі объекттердің қорғаныс жағдайы бойынша өмір циклінің барлық сатысына жалпы талаптарды орнатады. Ал өмір циклінің сатылары келесідей  болады: зерттеу, нормативті құжаттарды жасау, құрастыру, жобалау, дайындау, құрылыс, қызметті орындау, тәжірибе жұмыстары, сатып алу, сату, сақтау, тасымалдау, орнату, монтаж, техникалық қызмет, жөндеу, пайдалану. Бұл нормаларға сәйкес келмейтін объекттерге, стандарт, өрт қауіпсіздігін құрылыс, пайдалану сатыларына орындалады [24].

     Өрт болған жағдайда 101 нөміріне телефон шалу керек.

     Өртті сөндірудің алғашқы құралдарына  ішкі өрт крандары, өрт сөндіргіштердің  түрлі үлгілері, құм, киіз,таскендірлі  мата жатады. Үлкен емес өрт ошағын сөндіру үшін өртті сөндірудің алғашқы  құралдары қолданылады.

     Ішкі өрт краны – ішкі өрт су құбырының элементі. Ол еденнен 1,35 м биіктікте орналасуы қажет. Әрбір қорғалатын ғимаратта екіден кем емес өрт краны болуы қажет.

     Өрт сөндіргіштер сөндірудің қолданылатын құралдары түрлері бойынша үш топқа бөлінеді: көбікті, газды және ұнтақталған.

     Көбікті өрт сөндіргіштер конструкциясы  бойынша химиялық, ауа-көбікті және әуе-механикалық көбікті беруге арналған сұйықтық.

     Газды өрт сөндіргіштер көмір қышқылды, аэрозольды және көмір қышқыл-бромэтилді болып бөлінеді.

     Бөлмеде көмір қышқылды өрт сөндіргіш қолданылыды.

     Ұнтақты өрт сөндіргіштерді кернеу астында  орналасқан электр қондырғыларын, сілтілі-жер  металлдарды, жанатын сұйықтықтарды  және тез тұтанатын жанатын заттарды сөндіру үшін қолданады.

     Ұнтақты өрт сөндіргіштер тасымалданатын (ОП-1, ОПС-6 және ОПС-