Педагогикалық – психологиялық әдебиеттегі денсаулық проблемасы

Баланың өзіндік  бағасын анықтау мақсатында «Мен қандаймын?» әдісі қолданылды. Тұлғалық сипаттардың тізімі жасалған хаттамаға сүйене отырып, психолог баладан адамның он жағымды қасиеті бойынша өзін қалай бағалайтындығын сұрайды. Баланың жауаптары хаттамаға тіркеледі. Методика нәтижесі бойынша балалардың жоғары, адекватты немесе орташа және төмен өзіндік баға деңгейлері анықталады.

«Иә» жауабы 1 ұпай, «жоқ» жауабы 0 ұпай, «білмеймін», «кейде» жауаптары 0,5 үпаймен бағаланады. Сонымен, 10 ұпай - өте жоғары өзіндік баға; 8-9 үпай - жоғары өзіндік баға; 4-7 ұпай - орташа өзіндік баға; 2-3 ұпай -төмен өзіндік баға; 0-1 үпай - өте төмен өзіндік баға деп диагносталады.

Сонымен, балалардың социумге бейімделуін анықтайтын А.И. Барканның «Мен мектептемін» әдістемесі, Рене-Жильдің әдістемесі, Р. Тэммел, М. Дорки, В. Аменнің «Мазасыздықты диагностау эдісі», өзіндік бағасын анықтайтын «Мен қандаймын?» әдістемесі нәтижелері бойынша балалардың жалпы психологиялық денсаулық деңгейлері анықталынды. Бұл мақсатта корреляция коэффициенті тәсілі көмегімен зерттеу нәтижелерінің корреляциялық байланысы тексерілді.

Оқу жылының  ортасында аталған әдістемелер көмегімен балалардың психологиялық денсаулықтарының ерекшеліктері, деңгейі зерттелді. Балалардың психологиялық денсаулық деңгейі мазасыздық индексі, өзіндік баға мен мектепке бейімделу деңгейлері арасындағы корреляция көмегімен анықталады.

Статистикалық әдістер көмегімен алынған сандық мэліметтердің маңыздылығы 5% жэне 1% маңыздылық деңгейлерімен салыстырылды. Диагностика нэтижелері кестелерде бейнеленді.

Балалардың  психологиялық денсаулығы деңгейін диагностикалау теориялық талдау негізінде анықталған психологиялық денсаулықтың көрсеткіштері арқылы жүрді. Олар: баланың әлеуметтік ортаға бейімделуі; эмоционалды тұрақтылығы, яғни мазасыздық деңгейінің төмендігі; стрестік жағдайларға баланың эмоционалды реакция типі; позитивті өзіндік баға, яғни орташа немесе жоғары өзіндік баға деңгейі.

   Пайдаланылған  әдебиеттер тізімі

 

         1. Петровская Л.А. Теоретические и методические проблемы социально- 
психологического тренинга. - М., 1982. - 300 с.

         2. Вачков И.В. Основы технологии группового тренинга. - М.: «Ось-89»,1999,-176 с.

         3. Агеев   В.С.   Межгрупповое  взаимодействие   и   внутригрупповые 
социально-психологические процессы // Вестник МГУ. Сер.14: Психология,1983.-№2.-С.14-21.

        4. Бобнева М.И. Социальные нормы и регуляция поведения. — М., 1978. -190 с.

        5. Ковалев А.Г. Личность и пути ее формирования. - М., 1970. - 440 с.

 

        6.Яценко   Т.С.   Социально-психологическое   обучение   в   подготовке 
будущих учителей. - Киев, 1987. - 330 с.Прутченков А.С., Самкова В.А. Эколого-экономическая игра. - М.,1996.- 240 с.

5. Коломинский Я.Л. Психология взаимоотношений в малых группах(общие и возрастные особенности). - М, 1976. - 220 с.
6. Хрящева Н.Ю., Макшанов С.И. Материалы к тренингу партнерскогообщения. - СПб.: Институт тренинга, 1993. - 324 с.
7. Фопель К. Как научить детей сотрудничать. Психологические игры и упражнения: Практическое пособие / Пер. с нем. - М., 1998. - 100 с.

11. Клюева  Н.В.,   Касаткина  Ю.В.   Учим   детей   общению.   Характер,коммуникабельность.  Популярное  пособие  для  родителей  и  педагогов.  -Ярославль: «Академия развития», 1997. - 240 с.

8. Қасымова Г.М. Мектеп жасына дейінгі балаларды оқытуда дамытпалыойындарды   қолданудың   психологиялық   және   педагогикалық   негіздері.   -Алматы, 1998.-110 6.
9. Әубәкірова Ж.К. Мектеп жасына дейінгі балалармен қарым қатынастренингін     ұйымдастырудьщ     педагогикалық     психологиялық     негіздері:Психол.ғыл.канд.дис.автореф. - Алматы, 2001. - 22 б.
10. Шалғымбаев Т.М. Особенности личностных свойств имежличностныхотношений   подростков   с   дезадаптивным   поведением   и   их   учет   в   в реабилитационной работе. - Алматы. - 2004. - 80 с.
11. Жарикбаев К.Б. Становление основ научной психологии в Казахстане(история и этапы развития в XX веке): Автореф. дис.д-ра психол.наук. - Алматы, 2002. -44с.

     14. Айтпаева А.К. Казахские народные игры как средство воспитания 
младших школьников: Автореф. канд.психол.наук. - Алматы, 1997. - 18 с.

15.Бекботчаев   Т.Ж.   Применение   традиционных   казахских   игр   и 
упражнения  в  системе  физического   воспитания  в  школеАфтореф.  дис.канд.психол.наук. - Алматы, 1982. - 23 с.

16.Измайлов   А.Э.   Народная   педагогика:   педагогические   воззрения 
народов Средней Азии и Казахстана. - М., 1991. - 140 сМолдагаринов А. Казахские детские игры. - Алматы, 1998. - 180 с. Момышұлы Б. Балалардың ойыны жайында // Қазақстан пионері.1969.-18июнь.

17.Сағындықов Е. Қазақтың ұлттық ойындары. - Алматы, 1991. —95 с.

18.Самуэлс Э. Юнг и постюнганцы. - М., 1997. - 110 с.

19.Рудестам К. Групповая психотерапия. - СПб., 1998. - 680 с.

20.155 Лешли Дж. Как работать с маленькими детьми. -М., 1991. - 220 с.

21.Юницкий А.В. Психология детской потери // Вестник МГУ. Сер. 14: 
Психология. - 1991. - №2 - С. 49-55.

22.Эмоциональные нарушения в детском возрасте и их коррекция / Под 
ред, В.В. Лебединского, О.С. Никольской, Е.Р. Баенской, М.М. Либлинг. - М,1990.-240 с.

23.Джакупов С.М. Совсестно-диалогическая познавательная деятельность 
-   основа   эффективности   процесса   обучения   //   Вестник   КазНУ.   Серияпсихологии и социологии. - 2002. - №1(8). - С.5-13.

24.Бурлачук Л.Ф., Морозов С.М. Словарь-справочник по психологической 
диагностике. - Киев: Наукова Дулим, 1989. - 456 с.

25.Рогов Е.И. Настольная книга практического психолога в образовании: 
Учебное пособие. - М: ВЛАДОС, 1995. - 529 с.

26.Абрамова Г.С. Возрастная психология. - Екатеринбург, 1999. - 623 с.

   27. Смирнов  А.А.  Детские  рисунки /  Хрестоматия  по  возрастной и  
педагогической психологии / Под ред. И.И. Ильясова, В.Я. Ляудис. - М.: Изд-во Моск. ун-та, 1980. - С. 53-63.

     28. Степанов С.С. Диагностика интеллекта методом рисуночного теста. - М.: «Памятники исторической мысли», 1995. — 96 с.

29. Мухина   В.С.   Изобразительная   деятельность   ребенка   как   форма усвоения социального опыта. - М.: Педагогика, 1981. - С. 166-167.

30.Общая психодиагностика / Под ред. А.А. Бодалева, В.В. Столина. - М.: 
1987.-340 с.

31. Анастази А. Психологическое тестирование. - М.: Педагогика, 1982. - 
    Ч. 1-С. 260-261.

І 66 Баркан А.И. Его Величество Ребенок, какой он есть. Тайны и  загадки. -М.: АО «Столетие», 1996. - 368 с.

32. Гильяшева И.Н. Межличностные отношения ребенка. - М.: Фолиум, 
    1994.-254 с.
33. Осницкий А.К. Выявление проблем ребенка и родителей с помощью«Фильм-теста» Рене-Жиля//Вопросы психологии. - 1997. -№1.~С. 1725.

     34.  Энциклопедия  психологических тестов.Общение, лидерство, 
межличностные отношения. - М.: ООО «Издательство АСТ», 1997. - 304 с.

35.Тэммл Р., Дорки М., Амен В. Тест тревожности. - М., 1992. - 110 с.

36.Овчарова Р.В. Практическая психология в школе. - М.: МГУ, 2002. -451 с.

37.  Блонский П.П. Психология младшего школьника. - М., 1997. - 574 с.

38.Рыбалко Е.Ф. Возрастная и дифференциальная психология. - Л.: ЛГУ, 
1990.-256 с.

     39. Сидоренко Е.В. Методы математической обработки в психологии. - 
СПб., 2001.- 348 с.

      40. Кащенко В.П. Педагогическая коррекция. М., 1994. - 327 с.

      41.Нестерова Е.М.  Как  подготовить ребенка к школе  (размышления 
практического психолога) // Психологическая наука и образование. - 2000. -№3.-С.31-34.

 42.Овчарова Р.В. Технология практического психолога образования. - М.:ТЦ «Сфера», - 2001. - 448 с.

43.Семья в психологической консультации / Под ред. В.Н. Мясищева. - 
М, 1989. -550 с.

44.Т  Руководство    практического    психолога.    Готовность    к    школе:развивающие программы / Под ред. И.В. Дубровиной. - М.:«Академия», 1995.- 128 с.

45.Манова-Томова В.С. Психологическая реабилитация при нарушениях 
поведения в детском возрасте. - М., 1981. - 189 с.

46.Самоукина Н.В. Игры в школе и дома: психотехнические упражнения и 
коррекционные программы. - М.: Новая школа, 1993. — 200 с.