Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

−Бизнес ушін талап етілетін және азаматтар ушін әлеуметтік маңызды;

−Мемлекеттік қызметтерді ұсынудың ұрдістерін автоматтандыру ж\е ыпалдастыру;

−ақпараттандыру  ұрдістерінің нормативтік қ−қ базаларын қамтамасыз ету ж\е электрондық мемлекеттік қызметтерді игеру;

−мемлекеттік оргондардың қызметін бақылаумен мөлдірлігін арттыру;

Электондық үкіметті негіздеу

2004ж. ҚР Үкіметмен  электрондық ұкіметті қалыптастырудың 2005-2007 ж.арналган мемлекеттік бағдарламасы қабылданды.

Электрондық үкіметті дамвыту кезеңдері

Электрондық үкіметті енгізу стратегиясына  сәйкес э.үкіметі қалыптастыру ж\е дамыту 4 кезеңнен тұрады:

-Бірінші ақпаратты жариялау ж\е таратуды  көздейді.

-Екіншісі мемлекеттік оргондар мен азаматтар арасындағы өзара   іс-қимылдың пері  ж\е тура жолымен интерактивтік қызметтерді беру:

−Үшінші қаржылық ж\е   заңдық операцияларды үкімет порталы арқылы іске асыру трансациялық өзара іс−қимылы.

−Төртінші ақпараттық қоғамды қалыптастыру.

3-БИЛЕТ

1.а. Берілгендер ж(е білім

ЭЕМ-ді компьютер деп, автоматты құрылғының н(е адамның өңдеуіне бейімделіп қолайлы дайындалған сандық, символдық, мәтіндік т.б. ақ-ты деректер н(е берілгендер д(а. Оның түрлері те көп: Scientific and Technical Networ, Zentralblatt Math, Astrophysics Data System, ABC-CLIO, SPIRES, ArXiy, Jahrbuch Datebase, Sedna. Осындай мәліметтердің берілген базасының атқаратын қызметтері де әртүрлі болады.

   Ал білім базасы редакторының көмегімен сарапшы осы мәнді саладағы маман білімін толықтырады. Сарапшылар жүйесін құрған кезде жұмысына қажетті мәләметтер мен білім базасын толтыру базасы көп еңбек сіңіруді талап еткен ж(е қалыптасуы қиын кезең б(т. Білім базасына бірнеше ондаған мың ережелер болуы мүмкін. Мұндай білім базаларын құру үшін сарапшыларға білім бойынша инженерлер, котологтар көмек көрсетеді. Білім базасы д(з – жарияланымдардан алынған осы мәнді сала бойынша, сондай-ақ сарапшылық жүйемен өзара әрекеттесетін процесінде эксперт енгізген білімнің жиынтығы. ББ-ның негізгі элементі ЖИ жұмыс істеуі тиіс пәндік сала туралы білім болып табылады. Білім- сипатталатын проблема туралы хабардар болудың белгілі бір деңгейіне сәйкес келетін, бір тұтас сипаттама құратын мәліметтердің жиынтығы.

Сипаттаудың жинақтау дәрежесі бойынша білім мына төмендегіше бөлінеді:

1.          Жалпылама-пәндік саланың жекелеген ұғымдары арасындағы себеп салдарлық қатынастардың жиынтығын сипаттайды.

2.          Терең- пәндік салада болып жатқан барлық үдерістерді терең түсіну көрсететін абстракцияға, аналогияға, үлгілерге қатысты.

Терең ұғым базасына ену жүйені неғұрлым  икемді әрі бейімделгіш етуге мүмкіндік береді, өйткені, терең білім бастапқы қарапайым ұғымдарды жобалаушының немесе сарапшының жинақтау нәтижесі болып табылады.

Құбылыстардың көріну дәрежесі бойынша білім төмендегідей болып бөлінеді:

1.          Қатаң-бастапқы жағдайларды беру кезінде біртекті нақты ұсыныстама алуға мүмкіндік береді.

2.          Ұяң- көптеген шашыраңқы шешімдер және көп нұсқалы ұсыныстамаларға жол береді.

Білім сипаттау нысаны бойынша төмендегіше бөлінеді

1.          Декларaтивті (фактілер)- бұл “А дегеніміз А” түріндегі білім.

2.          Рәсімдік- бұл “Егер А, онда В” түріндегі білім .

1.в. Операциялық жүйелердің классификациясы. 

Әрбір компьютерлік бағдарлама ОЖ-нің қызметтерін пайдаланады,сондықтан өзі үшін осы қызметтеді қамтамасыз ете алатын О ОЖ-нің Ж-нің басқаруымен ғана жұмыс істейді. Осылайша, ОЖ-ні таңдаудың маңызы өте зор, өйткені Сіздің өз компьютеріңізді қандай бағдарламалармен жұмыс істей алатыныңызды тек сол ғана анықтайды. ОЖ-ні таңдауға сіздің жұмысыңыздың  өнімділігі,мәліметтеріңіздің қорғалу деңгейі, қажетті аппараттық жабдықтар да ОЖ-ні таңдауға тәуелді.

   Пайдаланушылардың жұмыс орны ретінде қолданылатын IBM  PC типті компьютерлерде бертінге дейін MS DOS операциялық жүйесі орнатылған. Қазір де көбінесе Windows 98,Windows NI,Windows 2000 және Windows XP операциялық жүйелерімен жұмыс істейміз.

   Windows 98 операциялық жүйесі IBM  PC платформалы компьютерлердің графикалық ОЖ болып табылады. Windows     98,Windows 95 ОЖ-жүйелері негізінде автаномды компьютерлерді басқаруға арналған. ОЖ-ң көмегімен кішігірім компьютерлік желілер құруға, компьютерді бүкіләлемдік Интернет желісіне қосуға болады. Windows NT жүйесі (Windows 2000) глобальді желілерді  басқаруда тамаша мүмкіндіктер берді. Windows XP – бұл бұрыннан бар Windows нұсқаларының жаңартылуы болып табылатын Microsoft ОЖ. Windows XP – ң  2 нұсқасы бар:жеке пайдаланушыларға және шағын кәсіпорындар мен мекемелерге арналған. Window XP Home және неғұрлым күрдел есептеулерді жүргізуге арналған едәуір жетілдірілген Windows XP Professional.

2.а. Сұраныстармен жұмыс.

  Сұраныс деректер қорынан ақпаратты алады, әрі мұнда деректер бірнеше кесте арасында бөлінген болуы мүмкін. MS Access-те сұранысты пішімдеу үшін үлгі бойынша сұрату деген әдіс қолданылады. Визуалды ақпарат негізінде бұл әдісті қолдана отырып бір немесе бірнеше кестелерден қажетті деректерді аласыз.

  Сұраныстың ашылуы таңдалынған сұранысты орындауға және іріктеу нәтижесін көруге әкеледі. Таңдалынған пішін үшін Открыть батырмасын басқанда деректерді кестелер терезесінде емес, пішіндер терезесінде көріп, оны түзетесіз.

Шебердің көмегімен сұраныстар құру.

  Бір немесе бірнеше кестелерден өзіңізге керек өрісті таңдай алатын шебер терезесі ашылады. Егер бір кестеден артық таңдасаңыз шебер автоматты түрде деректердің сызбасы негізінде кестелерді байланыстырады. Айталық, бізге клиенттерге қызмет көрсетуді сату жайлы деректер қажет болсын. Мұндай ақпаратты алу үшін Клиенттер кестесінен клиенттің аты, тегі және телефоны бар өрісті, ал Қызмет көрсету кестесінен Қызмет көрсетудің атауы мен Қызмет көрсету бір бағасы өрістерін, ал Сұраныстар кестесінен Қызмет көрсету Жасалды мен Қызмет көрсеткені үшін алдыңғы өрістерін таңдайсыз.

  Өрістерді таңдаған соң, Далее батырмасын бассаңыз, эранда нақты немесе қорытынды сұраныс критерийін таңдауға керекті сұраныстар шеберінің келесі диалогты терезесі пайда болады. Бұл жағдайда қорытынды сұраныстың аса керегі жоқ сондықтан Подробный опциясын таңдаңыз. Сұранысты қалыптастыру процесін жалғастыру үшін Далее батырмасын басыңыз. Шебердің соңғы терезесіне көшесіз, мұнда сұраныс атын беріп, сұраныстың нәтежесін көру опциясын таңдайсыз немесе сұраныстың жаңа параметрлерін енгізу үшін сұраныс құрастырушы терезесіне көшісіз. Деректерді көруге арналған сұранысты ашу опциясын ашыңыз, экранда өзіңіз құрған сұраныс нәтежесімен кесте терезесі ашылады.

  Шеберлердің артықшылығы - минимум біліммен нәтижелерді тез алу мүмкіндігінде. Бұл мысалда, қорытынды және көпкестелі сұраныстар туралы түсінігіңіз болмай-ақ, өзіңізді қызықтыратын ақпараттарды ала аласыз. Бірақ, сұраныстар шеберлері іріктеу шарттарын, реттеу критерийлерін және іріктеудің қызық та күрделі параметрлерін көрсетуге жол бермейді.

Сұраныстар конструкторының терезесі. Сұраныстар конструкторын шақыру үшін деректер қорының терезесінде «Сұраныстар» катигориясын жандандырып, Создать батырмасын басыңыз. «Жаңа сұраныс» диалог терезесінде Құрастырушы опциясын таңдап, ОК батырмасын басыңыз. Access нәтижесінде іріктеу жүргізілетін кестені немесе сұранысты таңдауыңызды ұсынады. Кестені таңдаңыз, Добавить батырмасын басып, диалог терезесін жабыңыз. Экранда сұраныстар конструкторының терезесі ал негізгі менюде Запрос командасы пайда болады.

Сұраныстар конструктор  терезесінің  жоғарғы жағында сұраныс деректерінің сызбасы бар. Бұл сызба деректер қоры деректерінің сызбасына өте ұқсас, тек айырмашылығы мынада - берілген сызба сұранысқа қосылған кестелер тізімінен тұрады және олардың арасындағы байланысты бейнелейді. Терезенің төменгі  жағында  сұраныс бланкісі жатыр. Бұл бланкінің әрбір жолының белгілі бір қызметтері бар:

    Өріс. Бұл жолда кестедегі әрқайсысы өзінің ұяшығында сұранысты құруға пайдаланатын өрістер орналасқан.

    Кесте аты. Бұл жолы берілген өріс қай кестеден екенін көрсетеді.

    Топтық операция. Деректер тобымен орындалатын операциялар типін анықтайды.

    Сұрыптау. Бұл жолда өсуі не кемуі бойынша сұратуға қайта оралатын ақпаратты сұрыптау типін көрсетесіз.

    Экранға шығару. Егер өрісте табылған ақпаратты MSAccess көрсетсін десеңіз өрісті көру жалаушасын орнатыңыз. Егер өріс тек сұранысыңызды  қайтаратын деректерді таңдау шартын тапсыру үшін пайдаланылса, оны бос қалдырыңыз.

    Таңдап алу (отбор) шарты. Бұл сұрату бланкісінің негізгі бөлігі. Бұл жолда (және онан төмен орналасқан жолда) белгілі бір шарттарды бере отырып, іздеу критерийі деп атау қабылданған іздеудің шектеуін енгізесіз.

2.в. Есептеулердің  негізгі программалық  схемасы. 

  Алгоритмді реттелген амалдар жиыны,кезекпен орындалатын операциялар тізімі.Алгоритм-берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түріне келтіру.Алгоритмді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жаэып шығу керек.

1. Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады.

2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік  тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады.  Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып  2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру.

3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады.

3.а. Web-беттерін дайындау

Web-беттерін дайындау үшін біз HTML тiлiн пайдаланамыз. HTML тiлi - (Hypertext Markup Language) - дүниежүзiлiк құжаттардың əйгiлi стандартты  гипертексттiк белгi тiлi. Барлық веб беттер HTML (немесе XHTML) тiлiнiң көмегiмен

жасалады. HTML тiлi браузерде анықталады жəне адамға ыңғайлы құжат ретiнде көрсетiледi. HTML тiлi SGML (Standard Generalized Markup Language )-дiң қосымшасы болып табылады жəне əлемдiк ISO стандартына сəйкес келедi.

HTML тiлi жобалаушыға келесi мүмкiндiктердi жүзеге асыруға көмектеседi: 

•  Тақырыбымен қоса мəтiндердi, кестелердi, тiзiмдердi, суреттердi жəне басқа да

маңызды online құжаттарды жариялау

•  Online-ақпаратты алу үшiн тек түйменi басу арқылы гипертексттiк сiлтемеге өту

•  Қажеттi ақпарат iздеу, архивтердi құру жəне басқа да мақсатқа арнап түрлер (form)

құру

•  Сол құжаттың өзiне мəлiметтер кестелерiн, видео жəне аудиоклиптер жəне басқа да

қосымшаларды қосу

  HTML тiлiнiң кодталған мəтiндiк құжаттары (" html " немесе " htm " деп сақталатын) арнайы қосымшалармен , оның форматталған түрiнде құжатты суреттейдi . Браузер немесе интернет - шолушылар деп аталатын қосымшалар веб - беттердiң сұранысына арналған ыңғайлы интерфейстi пайдаланушыға ұсынады, оларды көру ( жəне басқа сыртқы

құрылғыларға шығару ) , əрине қажет болған жағдайда , осыларды серверге жiберу мүмкiндiктерi бар. Бүгiнгi күндегi ең əйгiлi браузерлер: Internet Explorer , Firefox , Safari , Google Chrome жəне Opera болып табылады. 

HTML құжаттарды жасау үшін мəтіндік редакторларды (мысалы, қойын дəптер (блокнот)), мəтіндік процессорлар (Word) жəне визуалдық HTML редакторларын қолданады. Сіздер қарапайым блокнотта құжатты жасай алаcыздар. Арнайы стандартты ұстана отырып, HTML кодты мəтіндік файлында жазып қойып, қатқыл дискіде .txt деген кеңейтуді .html

немесе .htm құжат ретінде сақтасаңыз толық құнды web бетті аласыз.

HTML тіліндегі міндетті тегтер: Кез-келген HTML құжат келесі тегтердің көмегімен құралады <html></html>,

<head></head>,  <body></body>, <title></title>.

Тақырыптар. HTML тіліндегі тақырыптар келесі тегтермен анықталады <h1></h1>, <h2></h2>, ... ,

<h6></h6>. Яғни, тақырыптың 6 дəрежесі бар. Тəжірибе ретінде кқруіңізге болады.

Жоғарыдағы мысалдағы "Құжат денесі" деген жерге <h1>HTML - бұл өте оңай</h1> деп қойып, мəтіндік форматта сақтап, оны .txt деген түрінен .html түріне өзгертіңіз жəне бірден браузерде ашып көріңіз. Яғни нəтижені көре аласыз. Келесі дəрежелерін де осылай қойып шығуға болады

HTML тіліндегі азатжолдар (абзац). HTML тіліндегі азатжолдар мына тегпен жүзеге асады <P></P>. Яғни, жазылу жолы <p> - Көңіл-күйіңіз тамаша болар?</p><p> - Керемет.</p> деп жазсақ, төмендегідей нəтиже аламыз.

- Көңіл-күйіңіз тамаша болар?

- Керемет.

HTML тілінде мəтінді белгілеу. HTML тілінде мəтінді белгілеу үшін немесе белгілі бір аймақты белгілеу үшін келесі

тегтерді қолданады <b></b>, <i></i>, <u></u>, Яғни жолдағы мəтін <b>батырылған</b> <i>курсивті</i> <u>айрықша (немесе асты сызылған)</u> <u><i><b>батырылған айрықша курсивті</b></i></u> төмендегідей көрінеді батырылған курсивті айрықша жəне үш белгіні бірге қолдана аламыз: батырылған айрықша курсивті

HTML тіліндегі нөмірленбеген тізімдер. Нөмірленбеген тізімдер келесі HTML кодымен өрнектеледі:  <UL><LI>1-орын<LI>2-орын<LI>3-орын</UL> - десек төмендегідей түрде нəтиже береді.

•  1-орын

•  2-орын

•  3-орын