Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

2.1 Компьютерлік желілердің  түсінігі және архитектурасы.  

                         Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді пайдалану мақсатында бір-бірімен байланыстырылған компьютерлер тізбегі. Компьютерлік желілер: жергілікті, аумақты, аймақты және корпаративті деп бөлінеді. Бүкіл әлемдік желіде әр сервердің өзіндік ерекше аты бар, ол домендік есім деп аталады. Негізінен домендер екі әріп қосындысынан тұратын географиялық аймақтарды қамтиды. Мысалы, Қазақстан- kz, Ресей-  ru, бұрынғы КСРО- su, Франция- fr, АҚШ-  us деп белгіленеді. Жергілікті желіден кейінгі орынды масштабы бойынша корпоративті есептеуіш желілер алады. Бұл жүйелерді үй мекемелерді, банктер мен олардың филиалдары, сақтандыру компаниялары, бұқаралық ақпарат құралдары құрады.

Басқаша айтқанда желі деп дербес компьютерлердің және де принтер,модем, факсимальдық аппарат тәріздіесептеу құрылғыларының бір-бірімен байланысқан жиынын айтады.Желілер әрбір қызметкерге басқалармен мәлімет алмасып құрылғыларды  ортақ пайдалануға, қашықта орналасқан қуатты компьютерлердегі мәліметтер базасымен қатынас құруға және тұтынушылармен тұрақты байланыс жасауға мүмкіндік береді.

Желі құрамына кіретін компьютерлер мынадай жұмыс атқарады:

1.          Желімен қатынас құруды ұйымдастыру

2.          Олардың арасындағы мәлімет алмасуды басқару

3.          Желі тұтұнушыларына есептеу құрылғыларын пайдалануға беріп,олрға әр түрлі қызмет көрсету.

              Жергілікті желі (LAN) – бір ғимарат ішіндегі немесе қатар орналсақан ғимараттардағы дербес комп-р мен принтерлерді бір-бірімен байланыстырады. Жергілікті желілер – дербес комп-ді бір-бірімен немесе оларды желі сервері рқлін атқаратын қуатты компьютермен байланыстыратын желінің ең қарапайым түрі. Жергілікті желі әрбір тұтынушыға бір-бірімен өте жылдам қатынасуға мүмкіндік береді. Оның мынадай ерекш бар: құжаттарды бірге пайд-у; компьютер дискісіндегі  орынды тиімді пайд-п өз жұмыс нәтижелерін серверде сақтау және архивтеу; қымбат тұратын қорларды (принтер, қатты диск) және ортақ пайдалануға болатын көлемді қолданбалы программаларды бірігіп пайдалану.                                                                                                                                                                                          Атқаратын қызметіне байл топологиялардың 3 түрі бар:                                                   Шиналық топ-я – жұмыс станциялары желі адаптерлері арқылы жалпы шинаға немесе магистральға (кабельге) қосылады.                         Жұлдыз тұрізді топ – ортақтандырылған коммутациялық түйін  - желілік сервер болуы тиіс, ол барлық мәліметтерді жеткізуді жүзеге асырады.                                                                                                                                                                                                                                                      Сақиналық топ – байланысу арналары тұйықталған сақина бойында отн. Мәлімет біртіндеп барлық  жұмыс станцияларын аралап шығады да, керекті ком қабылдаған соң жұмыс тоқтайдық                                                                                                                                                                    Жергілікті желілерде компьютерлер арасында ақпаратты жеткізу жылдамдығы өте жоғарғы болады, олар секундына 10, айта берсек 100 мегабиткеде жетеді. Жергілікті желілерді пайдаланатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлкге болады. Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциялық жүйе. Екінші топқа-бір рангілік желілер. Мұнда файл-сервер немесе баспа баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.                                                                                                                                                               86.Компьютерлік желілердің классификациясы.

Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді пайдалану мақсатында бір-бірімен байланыстырылған компьютерлер тізбегі. Компьютерлік желілер: жергілікті, аумақты, аймақты және корпаративті деп бөлінеді. Бүкіл әлемдік желіде әр сервердің өзіндік ерекше аты бар, ол домендік есім деп аталады. Негізінен домендер екі әріп қосындысынан тұратын географиялық аймақтарды қамтиды. Мысалы, Қазақстан- kz, Ресей-  ru, бұрынғы КСРО- su, Франция- fr, АҚШ-  us деп белгіленеді. Жергілікті желіден кейінгі ане иморынды масштабы бойынша корпоративті есептеуіш желілер алады. Бұл жүйелерді үй мекемелерді, банктер мен олардың филиалдары, сақтандыру компаниялары, бұқаралық ақпарат құралдары құрады.

              Жергілікті желі (LAN) – бір ғимарат ішіндегі немесе қатар орналсақан ғимараттардағы дербес комп-р мен принтерлерді бір-бірімен байланыстырады. Жергілікті желілер – дербес комп-ді бір-бірімен немесе оларды желі сервері рқлін атқаратын қуатты компьютермен байланыстыратын желінің ең қарапайым түрі. Жергілікті желі әрбір тұтынушыға бір-бірімен өте жылдам қатынасуға мүмкіндік береді. Оның мынадай ерекш бар: құжаттарды бірге пайд-у; компьютер дискісіндегі  орынды тиімді пайд-п өз жұмыс нәтижелерін серверде сақтау және архивтеу; қымбат тұратын қорларды (принтер, қатты диск) және ортақ пайдалануға болатын көлемді қолданбалы программаларды бірігіп пайдалану.      

Аймақтық таратылған желілер—жергілікті желілер жасай алатын барлық жұмыстарды өте қашықтықта орнласқан бір компания компютерлері арасында атқара алады. Әдетте ол үшін модем немесе жоғары жылдамдықты цифрлы желі арналарын ортақ пайдалануға арналған кешендік қызмет(ISDN.Intergrated Services Digital Network)    көрсете алатын байланыстық телефон арналары қолданылады. Мұнда ИСДН арналары графикалық бейнелер жазылған үлкен көлемді файлдары тасымалдау үшін жиі қолданылады.  Модем немесе алыста орналасқан сервер көмегімен жүзеге асатын аймақтық тармақталағн желілер функциясын жергілікті желілер құрамына енгізе отырып, сыртқы коммуникация технологияларынң төмендегідей мүмкіндіктерін пайдалануға болады:

1)электрондық пошта арқылы мәліметтерді қаылдау және жөнелту

2)интернетпен байланысу

Интернет дегеніміз дүниенің әр түпкіріндегі тұтынушыларды бір бірімен мәліметтер қоймасы, бейнелер  және дыбыстар жазбалары арқылы жеңіл байланыстыратын ең ауқымы желі түрі.Өз көлемін жылдам ұлғайта отырып (шамамен жылына 200% ),ол біздің өмірімізде күннен күнге өте елеулі рөл атқарып келеді.

Кез келген компьютерлік желілер жүйесі топология, хаттама(протокол),               интерфейс , желілік программалық және техникалық құралдар тәрізді сипаттамалармен көрсетіледі.                                                                                                                                                                

2.2 Мультимедиялық компьютердің архитектурасы.

Мультимедия – компьютерде дыбысты,ақпаратты, тұрақты және қозғалыстағы бейнелерді көрсету үшін жинақталған технология. 

«Мультимедия» -  екі  жай  сөзден  тұратын  күрделі  сөз: «мульти» -  көп, «медиа» -  алып  жүруші

немесе тасымалдаушы. Осылайша, «мультимедия» те компьютерлік терминін «көптеген тасымалдаушылар»

еп аударуға болады, яғни мультимедия ақпаратты (дыбыс,  графика, анимация және  т.б.) сақтаудың және

көрсетудің көптеген амалдары дегенді білдіреді.

     Мультимедия  технологиясы  күнделікті  өмірімізге  нық  енді.  Алайда,  осындай  қолданбалы

бағдарламамен дұрыс жұмыс істеу үшін мультимедия мен компьютер де барлық талапқа сәйкес болуы тиіс.

Сонымен «мультимедиялық  компьютер»  дегеніміз –  бұл  мультимедиялық  барлық  қолданбалы

программалар өзінің барлық мүмкіндігін көрсете алатын компьютер түрі. Мультимедиялық компьютер көп

нәрсені жасай білу керек: монитор экранында графикалық және бейне ақпараттарды, анимацияны  көрсете

білуі керек, дыбыстық , музыка, соның  ішінде компакт-дискілердегі музыка сөйемелдеуі жоғары деңгейде

болуы шарт. Мультимедияның  бағдарламалық  жағы  қолданбалы  бағдарлама  жəне  мамандандырылған

бағдарлама  деп  бөлінеді.  Қолданбалы  программа – 1)  пайдаланушының  қолданбалы  мəселелерді шешуге

арналған  программасы;  жұмыс  істеуші  адамның  нақты  тапсырмасын  орындайтын  дестелік  файлдағы

программа.  Əдетте,  кеңірек  айтылса,  бұған  командалық  процессордан  басқа  программалардың  барлығы

жатады;  нақты  мағынада  айтылса,  оған  мəтіндік  процессорды,  мəліметтер  базасын,  электрондық  кестені

жəне  т.б.  жатқызуға  болады; 2)  нақты  есепті  шығару  үшін  қолданылатын  программа.  Ал,

мамандандырылған бағдарлама категориясы 

Мультимедиялық компьютердің аппараттық бөлігі .

Əдетте, жинақталған «мультимедиялық компьютер» ұғымының құрамы ретінде мыналар түсінеді:

•  Қоректендіру болгының корпусы •  Жүйелік (аналық) тақша •  Орталық процессор •  Оперативті жад

•  Бейнеадаптер •  Монитор •  Қатты дискіде жинақтауыш •  Пернетақта •  Тінтуір •  CD-ROM дискжетегі

•  Иілгіш дискілердің дискжетегі •  Дыбыстық карта

Қосымша құрылғылары (көптеген елдерде қалыпты құрылғылар):

•  DVD дискжетегі

•  Модем

•  Телевизиялық тюнер

3.1 Броузер өрістерін баптау.

Internet желісінде адасып қалмау үшін шолғыш браузер деп аталатын арнайы бағдарлама қажет.Браузер-бұл веб бетінің мәліметтерін сіздің компьютеріңіздің бейне бетіне шығаруды қамтамасыз ететін,Internet қор көздерін қарауға арналған бағдарлама.Windows амалдық жүйесінің құрамына Interrnet Expoler браузері кірeді.Web жүйесімен жұмыс істеудің бірнеше тәсілі бар.Unix операциялық ортасында сервисттік қызмет көрсететін,компания жасап қойған,арнайы команда арқылы www браузерлерімен оңай байланысу жолы бар.Оны іске қосу үшін www немесе lynx сөздерін енгізу. Internet Expoler немесе Navigator іске қосылса,браузер автоматты түрде,сіз “өз”серверлерімен байланыс орната береді.Ал,егер де Internet Expoler жүйесімен жұмыс істейтін болсаңыз,онда бірден Microsoft компаниясының www сервері парағымен байласатыныңыз есіңізде болсын,оған мынадай мәлімет енгізілсе,http||www.home.microsoft.com|int| ru InternetExpoler.Браузер-қарап шығушы (brouser).1.Гипермәтіндік байланысу мүмкіндігі бар файлдармен жұмыс істеуге арналған программа.Ол әркімнің таңдауы б/ша кәдімгі мәтіннің бейненің немесе графиктердің экранда бейнелеуін және олармен байланысқан басқа файлдарды іздестіруді қамтамасыз етеді.2.Желіде жұмыс істеуге арналған қосымша программалар жасақтама.3.Web беттерін қарапшығуға,құжат сақталған web-серверімен байланыс орнатуға web беттерді пішімдеуге,бейнелеуге,web- беттердің іздестіруін жеделдету т.б. арналған программа.Браузерді компьютерге орнатпайынша,интернеттен байланыс орнату мүмкін емес.Бұл программа көрсетілген url-адресс б/ша керекті байланыс орнату арқылы бүкіл word wide web б/ша керекті Web-беттегі іздеуді қамтамасыз ету тиіс.Браузердің алғашқысы Internet Expoler.

3.2 Əкімшілік реформа жəне мемлекет басқару жүйесінің реинжинирингі.

Әкімшілік– атқарушы, әкілшілік, мем–тікоргандар жүйесі, барлық елдің не болмаса белгілі аймақ көлемінде заңдардың орындалуын іске асыратын орган. Ал әкімшілік реформа – мем–т органдарының атқару, орындау қызметінің барысында туындайтын құқықтық басқару қатынастарын реттейді. Бұл құқықтық салада құқықтық реттеудің көпшілігінде императивтік әдісін қолданады. Сонымен қатар ә реформа – атқарушыоргандардың құқық нормаларының өкім шығарушы түрінде түсіндіріледі. Ондай талқылау басқар–у, еңбек әлеуметтік қауіпсіздендіру ж\е басқа да мәселелерге арналған.

Ә ренжреингі – адамдардың құқық нормаларының ұйғарымдарына сай тәртіп. Онда, адам баласының бостандығы мен қарым–қатынастарын жүзеге асырады. Азаматтардың құқықтарына белгіленген қимылға не міндеттерге сай болса құқықтық тәртіп ә рейн аса маңызды орын алады. Құқықа сай тәртіп ж\е оны бұзу – адамдардың адалдықты ж\е құқықтық белгілеулердің пайдалығын олардың қоғам, мем–т арасындағы қызметін анықтайды

Мемлекетті басқару жуйесі- мемлекеттегі жоғары егемендік биліктің ұйымдастырылуы, оның органдарының өзара жəне халықпен байланысын сипаттайды. Басқару нысаны мемлекет нысанындағы ең басты жетекші элемент болып табылады. Басқару формасы бойынша монархия ж\е ресмублика болып бөлінеді

Монархия – мемлекеттің егеменді жоғары билігі бір адамның қолында өмір бойы болады жəне атадан балаға мұра (мирас) ретінде беріледі (өтіп отырады). Монарх (патша, король, перғауын (фараон), қаған, хан жəне тағы басқалар) ешкімнің алдында жауапты болмайды. Ол тек құдайдың алдында ғана жауапты.

Монархияның үш түрі болады: а) Шексіз (абсолюттік) монархия. Бұл жерде монарх мемлекеттің бірден бір жалғыз, ең жоғары органы. Оның қолында заң қабылдау, атқару, жəне сот биліктері шоғырланған. Қазіргі кезде басқарудың мұндай нысаны СаудАравиясы, Біріккен Араб Əмірлігі елдерінде орын алған.

б) Шектеулі конституциялық немесе парламенттік монархия, басқарудың мұндай нысанында елдегі билік (өкімет) монарх пен басқа органдарға бөлінген болып келеді. Мысалы, парламентке. Қазіргі кезде басқарудың мұндай нысаны Ұлыбритания, Бельгия, Норвегия, Швеция мемлекеттерінде бар.

в) Дуалистік монархия. Басқарудың бұл нысанында елдегі мемлекеттік билік монарх пен парламент араларында тең бөлікке түскен болып келеді. Мысаля, өикен замандардағы Пруссия, Австрия, Италия, Румыния, Ресей елдерінде монархтың қолында атқарушы билік (өкімет) болған.

Республика. Басқарудың бұл нысаны бойынша мемлекеттегі ең жоғары билік (өкімет) сайланбалы органдарға тиесілі болып келеді. Мұндай органдар белгілі бір мерзімге ғана сайланады жəне олар сайлаушылар алдында жауапты болады.

Республика билігінің екі жолы бар: президенттік жəне парламенттік. Президенттік республикада Президентті тікелей халық сайлайды жəне Президент мемлекет басшысы бола тұрып, негізінен, Үкіметті өзі құрады. Қазақстан мемлекеті – Президенттік басқару нысанындағы республика.

а) Президенттік республика басқарудың бұл нысанында президенттің жеке өзі, парламенттің қатысуымен үкіметті құрады. Үкімет өзінің қызметтері бойынша президент алдында жауапты болады. Басқарудың мұндай нысаны қазіргі заманда Америка Құрама Штаттарында жəне Қазақстанда орын алған.

б) Парламенттік республика. Мұндай басқару нысаны бар елде парламент заң қабылдайтын ғана емес, сонымен бірге үкіметті бақылайтын да орган болып табылады. Мұндағы президент – мемлекет яғни ел басшысы, ол үкімет басшысы емес. Мұнда үкіметті партиялар құрады. Үкіметке премьер-министр жетекшілік етеді (басқарады) (премьер-министр лауазымы басқаша аталуы мүмкін).

26-билет

1.1 Жад құрылымы жəне программалық жабдықтау. 

Жады - деректерді алу, сақтау, шығаруға арналған компьютердің функционалдық бөлігі. Компьютер жадысы мен адрестеу жүйесін ұйымдастыру. Жады - компьютердің құрамына міндетті түрде енетін элементтердің бірі. Ол бірнеше түрге бөлінеді жəне бір - бірінен өлшеміне, ақпаратты сақтау мерзіміне жіне т.б. параметрлеріне қарай ажыратылады. Компьютер жадысын екі түрге бөлуге болады: ішкі жəне сыртқы. 

   Компьютердің ішкі жады негіз болып табылады, өйткені процессор тек сонымен ғана тікелей жұмыс істейді. Процессорды ақпаратпен қамтамасыз етеді, үнемі жұмыс істейтін болғандықтан, оны жедел жад деп те атайды. Ішкі жадта есте сақтайтын құрылғының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы ж\е жедел жадтайтын құрылғы

  Сыртқы жад ДК-нің сыртқы құрылғыларына жатады ж\е қашан болса да, қандай болса да міндеттерді шешуге қажет болуы мүмкін кез келген ақпаратты ұзақ уақыт сақтау үшін қолданылады. Атап айтқанда, сыртқы жадта компьтердің барлық программалық жасалуы сақталады.С ж-тың түрлері көп, негізінде кез келген комп-же болатын түрлері – қатқыл ж\ее иілгіш магниттік дискілерде,магниттік таспаларда, оптикалық дискілерде ж\е магниттік дискілердегі жинақтауыштар б\т

Программа - магниттік тасымалдаушыда (дискіде) файл түрінде сақталып, əрбір адамның командасы бойынша компьютер жадына жүктеліп, орындауға арналған машина тіліндегі нұсқаулар жиыны.

Көптеген мəселелер өзара байланыста бір-бірімен біріге отырып жұмыс істейтін программалық жабдықтардың көмегімен шешіледі. Программалық жабдықтар - ақпараттық технологиялардың елеулі бір бөлігі, олар сервистік программалардан, жүйелік программалар (операциялық жүйе, драйверлер, утилиттер т.б.) мен қолданбалы программалар пакетінен (MS Word, MS Excel, MS Access, Corel Draw, AutoCAD т.б.) тұрады. ЭЕМ программалары екі топқа бөлінеді (2-сурет), олар:

1) жүйелік программалық жабдықтар;

2) қолданбалы программалар пакеті.

Жүйелік программалар - ЭЕМ-нің аппараттық жабдықтарының жұмысын басқарып, жұмыс істеп отырған адамды қажетті қолданбалы программалармен байланыстырады.