Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

Кітапты сақтау үшін Файл мәзірінен Сақтау әмірін таңдаңыз немесе пернетақтадан бір мезгілде <Ctrl+S> пернелерін басыңыз, егер сіз бұл құжатты бірінші рет сақтап отырсаңыз, бағдарлама Басқаша сақтау сұхбат терезесін ашады (8.4-сурет).

Содан кейін файл атауын енгізіп, осы сұхбат терезесін пайдаланып, файлды сақтау жолын нұсқаңыз. Файлдың атауы мен сақтау орны сіздің талаптарыңызға сай келетініне көз жеткізіп алып, Сақтау батырмасын басыңыз.

Кестенің құрылымы

Электронды кесте нөмірленген жолдар және латын әліпбиі әріптерімен белгіленген бағандар жиынтығы болып табылады.

Баған мен жолдың қиылысқан тұсында кестенің ең кіші құрамдас бөлігі – ұяшық орналасқан. Әр ұяшықтың баған әрпі мен жол нөмірінен құралатын айрықша мекен жайы бар (мысалы, “A1”, “B4”).

Ұяшық мекен жайы ұяшыққа деген сілтеме болып табылады және осы ұяшықтағы деректерді өрнекте пайдалану үшін қолданылады.

2.1.   Ауқымды есептеу желісі. 

Windows XP операциялық жүйесінде жұмыс істейтін компьютерлерді тікелей қосу үшін арнайы аппараттық та, арнайы программалық қамтыма да талап етілмейді. Бұл жағдайда енгізу/шығару стандартты порттары (тізбекті немесе паралелльді) аппараттық құралдар болып табылады, ал программалық қамтыма ретінде операциялық жүйе: Жергілікті және ауқымды желілер.Қолданатын протоколдарына сәйкес компьютерлік желілерді жергілікті (LAN-local Area Network) және ауқымды (WAN- wide Area Network) деп бөлу қабылданған.Ауқымды желінің географиялық мөлшері үллен болады. Олар жеке компьютерлерді , сияқты әр түрлі протоколдармен жұмыс істейтін бірнеше жергілікті желілерді өзара байланыстыру үшін шлюздар деп аталатын арнайы құралдар болады . Шлюздар аппараттық та, программалық та бола алады. Бір немесе бірнеше желілерді бір бірімен өзара байланыстыру желіаралық байланыс немесе ауқымды желі деп аталады.

2.2.  Ақпараттық-коммуникациялық технология түсінігі.

Ақпараттық –коммуникациялық технология (АКТ)– Information and Communication Technologies (ICT) –тұтынушының ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және пайдалану мақсатында біріккен әдістер, программалық-техникалық құрылғылар және өндірістік ‰рдістер жиынтығы.

АКТ пайдалану бәсекелес экономиканы көтеру ‰шін, әлемдік ж‰йедегі оның м‰мкіндіктерін кеңейтуге, жергілікті басқару мен мемлекеттік басқарудың тиімділігін жоғарылату ‰шін шешуші роль атқарады.

Ақпараттық коммуникациялық технологияның енуі азаматтар мен мекемелердің мемлекеттік билік ұйымдарымен өзара қарым-қатынасының тиімділігін арттырады. Билік ұйымдарының жұмысы туралы ақиқат, оперативті, толық өзекті ақпараттар веб-сайтта жазылған. Бұл азаматтар мен қажетті ақпараттарды іздеуді қысқартады, мемлекеттік қызметкерлердің ақпараттарды т‰сіндіруге кететін уақыттарын азайтады, сонымен қатар көптеген кететін қателерді азайтады. АКТ негізінде «бір терезе қағидасы» деп аталатын барлық деңгейдегі ұйымдармен өзара қарым –қатынасы бір н‰кте арқылы енеді

АКТ-ның енгізілуіндегі ‰лкен мәнге ие:

қабылданатын шешімдердің сапасының жақсаруы;

азаматтардың билікке сенімділігінің артуы;

билік ұйымдарын қамтамасыз етуге қосымша қоғамның ұсталынымдарының төмендеуі.

АКТ көмегінің арқасында әрт‰рлі мемлекетті басқару органдарының біртұтас корпоративтік желідегі деректерінің интеграциясына, құжат айналымын оптимизациялау мен шешімдерді қабылдау және олардың орындалуының механизмін арттыру мемлекеттік аппараттың тиімді жұмыс істеуінің жоғарылауына әкеледі

3.1 Алгоритм құрылымы.  

1.Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады. 2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік  тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады.  Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып  2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру.

3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады.

3.2«Электрондық үкімет» құру жөніндегі Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру тетігі жəне оның негізгі

бағыттары. 

Бағдарламаны iске асыру мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылатын болады:

      1) нормативтiк құқықтық және әдiснамалық қамтамасыз етудi жетiлдiру;

      2) мемлекеттiк органдардың e-қызмет көрсетулерiн қалыптастыру мен дамыту;

      3) е-Үкiметтің қызмет көрсетулерiне қолжетiмдiлiктi қамтамасыз ету, ақпараттық теңсiздiктi жою және АКТ саласында бiлiм деңгейiн арттыру жөнiнде жұмыстар ұйымдастыру;

      4) e-Үкiметтiң порталы мен шлюзiн, банк жүйесiмен өзара iс-қимыл yшiн "төлем шлюзiн" ұлттық бiрегейлендiру жүйесiн, мемлекеттiк органдардың бiрыңғай көлiктiк ортасын қамтитын e-Үкiмет инфрақұрылымының базалық құрамдас бөлiктерiн қалыптастыру;

      5) ведомствоаралық және үлгілiк ведомстволық ақпараттық жүйелер құру және дамыту;

      6) жергiлiктi атқарушы органдардың ақпараттық ресурстары мен жүйелерiн құру және дамыту;

      7) халықаралық стандарттар базасында e-Үкiметтiң ақпараттық инфрақұрылымын қорғауды қамтамасыз ету;

      8) Бағдарламаны орындауда қоғамдық қолдауды қамтамасыз ету.

29-БИЛЕТ

1.1 Жад жəне оның түрлері

Жады - деректерді алу, сақтау, шығаруға арналған компьютердің функционалдық бөлігі. Компьютер жадысы мен адрестеу жүйесін ұйымдастыру. Жады - компьютердің құрамына міндетті түрде енетін элементтердің бірі. Ол бірнеше түрге бөлінеді жəне бір - бірінен өлшеміне, ақпаратты сақтау мерзіміне жіне т.б. параметрлеріне қарай ажыратылады. Компьютер жадысын екі түрге бөлуге болады: ішкі жəне сыртқы. 

   Компьютердің ішкі жады негіз болып табылады, өйткені процессор тек сонымен ғана тікелей жұмыс істейді. Процессорды ақпаратпен қамтамасыз етеді, үнемі жұмыс істейтін болғандықтан, оны жедел жад деп те атайды. Ішкі жадта есте сақтайтын құрылғының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы ж\е жедел жадтайтын құрылғы

  Сыртқы жад ДК-нің сыртқы құрылғыларына жатады ж\е қашан болса да, қандай болса да міндеттерді шешуге қажет болуы мүмкін кез келген ақпаратты ұзақ уақыт сақтау үшін қолданылады. Атап айтқанда, сыртқы жадта компьтердің барлық программалық жасалуы сақталады.С ж-тың түрлері көп, негізінде кез келген комп-же болатын түрлері – қатқыл ж\ее иілгіш магниттік дискілерде,магниттік таспаларда, оптикалық дискілерде ж\е магниттік дискілердегі жинақтауыштар б\т

1.2 Электрондық кесте құралдарымен мəліметті өңдеу.  

Кестелік құрылымдықұжаттармен жұмыс істеуге арналған кең таралған құралдардың бірі Microsoft Excel болып табылады. Ол сандық мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген. Бұл тарауда біз Microsoft Office 2000 программасының құрамына кіретін Microsoft Excel 2000 электрондық  кестенің алғашқы ұғымдарымен және жұмыс істеу тәсілдерімен танысамыз. Excel жай ғана программа емес, оны көптеген математкалық амалдрды, күрделі есептерді жеңілдету үшін пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті диаграмммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel мүмкіндігінің көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік жұмыстарында да кеңінен қолданылады.

Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің құрылымындай және ол бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір парақтың аты төменгі жағында орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты парақтауға болады. Таңбашаны тышқаннның батырмасын екі рет басу арқылы өзгертуге болады. Әрбір жұмыс парағы жолар мен бағандардан тұрады. Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Бағандар А-дан Z әріптерінің комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін нөмірленеді.

Бағандар мен жолдардың қиылысуы ұяшықтарды береді. Ол электрондық кестенің мәлімет енгізетін ең кіші элементі болып табылады. Әрбір ұяшықтың жол мен бағандардың белгіленуінен тұратын адресі болады. Мысалы: А9, D21, F5, G7, L16.

Әрқашанда ұяшықтардың біреуі ағымдық ұяшық болып есептеледі және жақтаумен ерекшеленіп тұрады. Осы жақтау кестелік меңзердің рөлін атқарады және тышқанның немесе басқару пернелердің көмегімен экранда жылжыта аламыз. Мәліметтерді енгізу, пішіндеу және басқада іс-әрекеттер осы ағымдағы осы ұяшықта жүзеге асырылады. Бірнеше ұяшықтар тобын ұяшықтар ауқымы деп атаймыз. Ауқымдар тік төртбұрыш қалыпты болады. Оларды былай белгілейді: A7: E25. Мұндағы А7 – тік төртбұрыштың сол жақ жоғарағы, ал Е25 – оң жақ төменгі бұрыштары.

Мәліметтер типі. Кестенің ұяшықтарына мәліметтердің келесі үш типінің біреуін ғана енгізе аламыз. Ол мынадай типтер:

          Сан

          Формула

          Мәтін

Енгізілетін мәліметтің сан немесе формула екенін оның алғашқы символына қарап анықтайды. Егер енгізілетін символдың біріншісі сан болса, онда оны сандық типке жатқызамыз. Егер біріншісі теңдік белгісі болса, формула деп қабылдайды. Егер бірінші символымыз әріп немесе апостроф болса, мәтін деп қабылдайды.

Мәліметтерді енгізу Enter пернесін басумен жүзеге асырылады. Енгізілген мәліметтерді енгізбей алып тастау үшін немесе ұяшықтың бастапқы мәндерін қалпына келтіру үшін esc пернсін басамыз немесе формулалар жолындағы Болдырмау (отмена) батырмасын шертеміз.

Excel-де енгізілген сандық мәліметтер автоматты түрде ұяшықтардың оң жақшетіне орналасады.

Сандық пішімде. Экономикалық есептерде санның үш түрлі пішімде жазылуы қолдананылады: кәдімгі сандық пішім, қаржылық және мерзімдік. Кәдімгі сандық пішім әр түрлі сандқ шамаларды жазуға арналған. Мысалы: қайсыбір тауардың санын, пайзын жас мөлшерін және т.б.  Ақша сомасын енгізу қаржылық пішімде жүзеге асырылады. Уақыт мезгілін жазу үшін мерзімдік пішім пайдалынылады.

Мәтіндік пішім. Мәтіндік пішім мәтіндік жолдар мен цифрмен көрсетілген сандық емес мәліметтерді жазу үшін қолданады. Бұларға жататындар: регистрациялық нөмірлер, поштаның индексі, телефонның нөмірі.

Ағымдағы ұяшықтың немесе ерекшеленген ауқымдығы мәлдіметтердің пішімін өзгерту үшін Пішім > Ұяшықтар(Формат > Ячейки) командасын пайдаланады. Ашылған Ұяшықтарды пішімдеу (Формат ячеек) сұхбат терезесіндегі қыстырмалардан мәліметтердің жазылу пішімін таңдап алады. Сол терезеде мәтіннің бағытын көрсетіп, оны түзеу, қарпін өзгерту, символдардың жазлуын, фонның түсін, жақтаудың түрін анықтайтын параметірлерді енгізуге болады.

2.1 Интернет-технологияның элементтері. 

Интернет барлық жүйелері хаттама деп аталатын бірыңғай стандартпен, яғни ережемен  жұмыс істейтін ауқымды компьютерлік желі. Интернеттің дамуы мен таралуы уш бағытта жүргізіледі; технилалық немесе аппараттық компонент; программалық компонент; ақпараттық компонент. Ақпараттық компонент компьютерлердің түрлі модельдерімен жүйелерінен, физикалық негізі әр түрлі болып келетін байланыс арналарынан, компьютерлермен байланыс арнары арасындағы мехникалық, әрі электрлік үйлесімділікті қамтамасыз ететін құрылғылардан тұрады. Программмалық компонент интернеттегі түрлі типтегі компьютерлер мен құрылғылардың үйлесімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Ал оның негізгі атқаратын қызметі төмендегідей: ақпаратты сақтау, іздеу, жинақтау, қарау н/е тыңдау; желідегі ақпарат қауіпсіздігін сақтау; аппаратураныөң функциональдық сәйкестіктерін қамтамасыз ету. Программалық жабдықтар екі топқа бөлінеді: сервер- программалар, клиент программалар. Сервер- программалар тұтынушылар компьютерлеріне қызмет ететін желі торабында орналасады; клиент- программалар- тұтынушы компьютерлерінде орналасып, сервердің қызметін пайдаланады.

2.2 Ақпараттық-коммуникациялық технология түсінігі.

Ақпараттық –коммуникациялық технология (АКТ)– Information and Communication Technologies (ICT) –тұтынушының ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және пайдалану мақсатында біріккен әдістер, программалық-техникалық құрылғылар және өндірістік ‰рдістер жиынтығы.

АКТ пайдалану бәсекелес экономиканы көтеру ‰шін, әлемдік ж‰йедегі оның м‰мкіндіктерін кеңейтуге, жергілікті басқару мен мемлекеттік басқарудың тиімділігін жоғарылату ‰шін шешуші роль атқарады.

Ақпараттық коммуникациялық технологияның енуі азаматтар мен мекемелердің мемлекеттік билік ұйымдарымен өзара қарым-қатынасының тиімділігін арттырады. Билік ұйымдарының жұмысы туралы ақиқат, оперативті, толық өзекті ақпараттар веб-сайтта жазылған. Бұл азаматтар мен қажетті ақпараттарды іздеуді қысқартады, мемлекеттік қызметкерлердің ақпараттарды т‰сіндіруге кететін уақыттарын азайтады, сонымен қатар көптеген кететін қателерді азайтады. АКТ негізінде «бір терезе қағидасы» деп аталатын барлық деңгейдегі ұйымдармен өзара қарым –қатынасы бір н‰кте арқылы енеді