Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру

АКТ-ның енгізілуіндегі ‰лкен мәнге ие:

қабылданатын шешімдердің сапасының жақсаруы;

азаматтардың билікке сенімділігінің артуы;

билік ұйымдарын қамтамасыз етуге қосымша қоғамның ұсталынымдарының төмендеуі.

АКТ көмегінің арқасында әрт‰рлі мемлекетті басқару органдарының біртұтас корпоративтік желідегі деректерінің интеграциясына, құжат айналымын оптимизациялау мен шешімдерді қабылдау және олардың орындалуының механизмін арттыру мемлекеттік аппараттың тиімді жұмыс істеуінің жоғарылауына әкеледі

3.1 Алгоритмдердің бейнеленуі.

1. Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады.

2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік  тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады.  Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып  2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру.

3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады.

3.2 Қазақстанда АКТ-ның мемлекет басқаруға енгізілу үшін оның функционалдық жүйесі мен нормативті

құқықтық негізі.

Ақпараттық –коммуникациялық  технология  (АКТ)–  Information and Communication Technologies (ICT) –тұтынушының  ақпаратты  жинау,  өңдеу,  сақтау,  тарату,  бейнелеу  жəне  пайдалану  мақсатында  біріккен

əдістер, программалық-техникалық құрылғылар жəне  өндірістік үрдістер жиынтығы.

Ақпараттық жəне коммуникациялық технологияның (бұдан былай - АКТ) дамуы мен кеңінен қолданылуы

бұл соңғы он жылдағы ғылыми-техникалық революция мен  əлемдік дамудың ауқымды тенденциясы болып

табылады.  АКТ  пайдалану  бəсекелес  экономиканы  көтеру  үшін,  əлемдік  жүйедегі  оның  мүмкіндіктерін

кеңейтуге,  жергілікті  басқару  мен  мемлекеттік  басқарудың  тиімділігін  жоғарылату  үшін  шешуші  роль

атқарады.

АКТ  негізінде «бір  терезе  қағидасы»  деп  аталатын  барлық  деңгейдегі  ұйымдармен  өзара  қарым –

қатынасы бір нүкте арқылы енеді.  

АКТ енгізуде тікелей экономикалық эффект байланысты:

  бұрынғы сақталынған құжаттарға қатысты ауданды босату; 

  құжаттармен жұмыс істеуде қызметкерлердің қысқару санымен;

  мемлекеттік басқару ұйымдарының бизнес-үрдістерінің орындалу уақытының қысқаруымен;

АКТ-ның енгізілуіндегі үлкен мəнге ие:

  қабылданатын шешімдердің сапасының жақсаруы;

  азаматтардың билікке сенімділігінің артуы;

  билік ұйымдарын қамтамасыз етуге қосымша қоғамның ұсталынымдарының төмендеуі.

Бағдарламаның  мақсаты  азаматтар  мен  ұйымдардың  мемлекеттiк  қызмет  көрсетулерге  жылдам  əрі

сапалы  қолжетiмдiлiгiн  қамтамасыз  ету жəне АКТ-ны  кеңiнен  қолдану  арқылы  мемлекеттiк  органдардың

жұмыс iстеу  тиiмдiлігін  арттыру  болып  табылады.Аталған  мақсаттарға  жету  үшiн  мынадай  мiндеттердi

орындау  керек:

     1.  мемлекетке,  азаматтар  мен  ұйымдарға  ақпараттық  қоғам  жағдайларында  жұмыс iстеуге  мүмкiндiк

беретiн нормативтік құқықтық жəне əдiснамалық база құру

     2.  мемлекеттік  органдардың e-қызмет  көрсетулерін  қалыптастыру  мен  дамыту;

     3.e-Үкiметтiң  қызмет  көрсетулеріне  қолжетiмдiлiктi  қамтамасыз  ету,  ақпараттық  теңсiздiктi  жою  жəне

АКТ саласында бiлiм деңгейiн арттыру жөнiнде жұмыстар ұйымдастыру; 

3.  e-Үкiмет инфрақұрылымының базалық құрамдас бөлiктерiн қалыптастыру жəне мемлекеттiк

4.  органдардағы ақпараттық инфрақұрылымды оңтайландыру;

5.    е-Үкiметтiң ақпараттық инфрақұрылымын қорғауды қамтамасыз ету.

30-БИЛЕТ.

1.1 Жеделі жад (ЖЖ), Кэш-жады, тұрақты жад (ТЖ),  BIOS модулі. 

Жедел жад - ауқымды информациямен жұмыс істеу үшін қолданылады, онда орындалып жатқан программалар мен командалар жазылады, компьютер электр желісінен ажыратылса, жедел жадыда информация өшіп қалады. Жедел жады (RАМ) - компьютердің жедел жадында осы мезетте дереу өңделуге тиіс мəліметтер мен программалар ғана сақталады. Жедел жадта информация тек жұмыс сеансы кезінде сақталып, ондағы мəлімет ЭЕМ сөндірілгенде немесе электр торабында ақау болып, ток өшкен шақтарда ізсіз жоғалады. Осыған байланысты əрбір адам өзіне ұзақ уақыт керек болатын информацияны жоғалтып алмауы үшін оны оқтын-оқтын магниттік дискіге жазып отыруы керек.

Тұрақты жады (ROM - (ПЗУ)) – энергияға тəуелсіз жады, өзгертуді қажет етпейтін мəліметтерді

сақтайды, оны тек оқуға ғана болады, өшіріп қайта жазуға болмайды. Тұрақты есте сақтау құрылғысы

(ROM) - процессордың жұмыс кезінде жедел жад пен тұрақты есте сақтау құрылғысымен мəлімет алмасып отырады. Тұрақты есте сақтау құрылғысында орналасқан программа BIOS (Basic Input Output System –енгізу/шығару базалық жүйесі) деп аталады. BIOS – MS DOS жүйесінің «Енгізу/шығару базалық жүйесі», ол ЭЕМ іске қосылған сəтте процессордың, жедел жадының жəне де басқа құрылғылардың жұмыс істеуге қабілеттілігін тест арқылы тексереді, сондай-ақ сыртқы құрылғылар адаптерін басқаруды қамтамасыз етеді.

Операциялық жүйенің келесі бөлігі болып саналатын жүктеуішті дискіден шақырып іске қосады.

Процессордың өте жылдам істейтін тағы бір шағын көлемді жады бар, оны кэш-жады (Саsh) деп

атайды. КЭШ-жад - жедел жад пен процессордың жұмысын жеделдету үшін аралық дəнекер жад ретінде пайдаланылады.

Энергияға тəуелсіз жад – СMOS технологиясы бойынша жасалған, аналық тақшада орналасқан микросхема. Бұл микросхема аналық тақшада орналасқан шағын батареямен қоректенеді. Компьютер бірнеше жыл іске қосылмаса да батарея зарядын жоғалтпайды. Күнтізбе мен уақытқа арналған жүйелі сағат осы жадта орналасқан.

Тұрақты жад – ЭЕМ-нің жұмысы барысында мазмұны өзгертілмейтін жад, бұл жадқа мəліметтер оны дайындап жатқан кезде жазылады

Кэш-жад - процессордың өте жылдам жұмыс істейтін шағын көлемді жады, немесе бүркеме жад деп те атайды, ол жедел жад пен процессордың жұмысын жылдамдату үшін аралық дəнекер жад ретінде

пайдалынады.

BIOS - Енгізу- шығарудың базалық жүйесі. MS DOS операциялық жүйесінің қызмет ету функцияларын атқаратын модульдердің бірі, тұрақты есте сақтау құрылғысында орналасқан программа, ЭЕМ іске қосылған сəтте процессордың, жедел жадының жəне басқа құрылғылардың жұмыс істеу қабілеттілігін тест арқылы тексереді, сондай-ақ сыртқы құрылғылар адаптерін басқаруды қамтамасыз етеді.

1.2 Microsoft Office қосымшалары арасындағы байланыс.

Деректер қоймасы дегеніміз – машиналық ақпарат тасушыларда орналасқан, өзара байланыстағы деректері бар жиымдар кестесі. Excel –де жұмыс парағы – кестенің, баған – өрістің, жол  - жазбаның ролін атқарады. Деректердің  қоймасын жасауда жұмыстардың төмендегі кезеңдері орындалады:

1. кесте өрісінің атауларын анықтау;

2.кестелерге тікелей енгізу немесе пішімдердің көмегімен деректер кестесін толтыру;

3.кестелер арасындағы байланысты сілтемелер мен формулалар арқылы орнату.

Деректер қоймасымен тікелей жұмысқа төмендегілер кіреді:

1. Деректерді реттеу;

2.Фильтрлеудің көмегімен қажетті деректерді алу;

3.Деректерді экрандық түрде қарап шығу.

  Microsoft Office  қосымшасымен жұмыс істесеңіз, Сервис менюінде Microsoft Office-нің басқа қосымша-ларымен байланысты жүзеге асырады (Связи с Office). Кестелермен байланыс – сыртқы файлдардан байланысқан кестелермен кестелер құруды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

  Кестелер импорты – сыртқы файлдан ағымдағы деректер қорына кестелер импортын жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

EXCEL электронды кестесімен импорттау оңай жұмыс емес. Оның жұмыс парағы да бағандардан тұрғанымен, олар ДҚ бағандар сияқты емес. Өйткені, олар әр түрлі типтегі берілгендерді сақтай алады. Мұндай импорттау кезінде қолданушыға бірнеше қосымша сұрақтар беріледі. Сол сұрақтарға жауап бере отырып, импорттау жұмысын орындауға болады. Бірақ, оның өзінде берілгендер толық көшірілмеуі мүмкін. Ақпараттық жүйелер қолданылатын берілгендерден тұратын текстік файлдарды импорттауға болады. Мұндай файлдардың ерекшелігі оларда берілгендер белгілі бір ретпен жазылады.

Деректерді импорттау арнайы Шебер арқылы орындалады. Оның жұмысы параметрлерді анықтаудан басталып, алты қадамнан тұратын Шебер терезелерінде қажетті таңдауларды орната отырып, ең соңғы терезедегі Дайын батырмасын  басумен аяқталады. Сонда бастапқы алынған файлдағы деректер Access ДҚ – ның деректеріне айналады. Сонымен, импорттау процесінде Access кестесінің өрістері анықталып, ондағы деректер сырттағы басқа файлдан алынады.

ДҚ–ның Access – те қолдау табатын бірнеше форматтары бар. Сондықтан кейбір жағдайларда ДҚ – нан импорттаудың орнына файлмен байланыс орнату жеткілікті. Бұл тәсіл әр түрлі ДҚБЖ–де құрылған екі ақпараттық жүйені интегралдауға мүмкіндік береді. Сонымен кестелермен байланыс режимінің алгоритмі мынадай:

4.    Жаңа кесте сұхбаттық терезесінде кестелермен байланыс тәсілін белгілеп, ОК батырмасын басу керек.

5.    Пайда болған Байланыс терезесінде байланыс жасайтын файл және оның типі таңдалады.

6.    Жабу батырмасын басып, байланыс процедурасын аяқтау керек.                              

     Осы қадамдардан кейін ағымдық қатынаста байланысқан ДҚ жайында ақпарат сақтау үшін, INF типтегі файл құрылады да, атауы байланыс файлы атауымен аттас кесте пайда болады. Байланысқан кестеде жаңа өріс құруға болмайды, бірақ жазбалар қосу мүмкіндігі бар.

2.1 WWW баптауы жəне электрондық поштаның негізгі жұмысы. 

Интернеттегі электрондық пошта. Интернеттің ең маңызды сервистерінің бірі электрондық пошта болып табылады . Егер Интернет басқа желілердің ақпараттық ресурстарымен байланыста екенін ескерсек,  онда оны пайдаланып әр түрлі халықаралық компьютерлік желілерге хабар жіберіп және қабылдауға болады. Интернеттегі электрондық поштаның мүмкіндіктерін  пайдалану үшін ,WWW – қосылған компьютерге поштаны беретін машинаға қатынас құру мүмкіндігі болуы керек .Мұны (e-mail ) электрондық пошта жүйесі арқылы , мысалы, Lotus cc: Mail немесе  Microsoft  Mail , пошталық BBC арқылы немесе Интернет қызметтерінен қамтамасыздандырушыға қосылған компьютер арқылы (оларды Интернет провайдерлері деп атайды ) жасауға болады. Электрондық поштаның ұйымдастыру принциптері көп жағынан кәдімгі  пошта қызметіне ұқсайды. Пайдаланушы корреспонденцияны жұмыс орнында пошта дайындау программасымен немесе кәдімгі мәтіндік редакторда дайындайды. Содан кейін поштаны жіберу программасы шақырылады ( мысалы, Send Mail ). Ол кәдімгі поштаны әрі қарай жан-жаққа жіберу үшін байланыс бөліміне жеткізетін пошта курері ретінде жұмыс істейді. Unix  жүйелерінде Send Mail  байланыс бөлімшесі рөлін атқарады. Программа пошта хабарларын сұрыптап, оларды адресаттарға жібереді. Машиналарында пошталық жәшіктер бар және пошталық серверлермен коммутацияланған телефон желілері арқылы жұмыс істейтін пайдаланушыларға қосымша әрекеттер қажет болуы мүмкін. Мысалы Relkom пошталық қызметін пайдаланушылар поштаны пошталық серверге жеткізетін uupc  программасын іске қосулары керек , ал пошталық хабарды хабарлардың сақталуын да қамтамасыз ететін bml  программасының көмегімен дайындауға болады. Кез келген пошталық байланыстың негізгі адрестер жүйесі болып табылады. Нақты адресі болмаса, адресатқа поштаны жеткізу мүмкін емес.

2.2 Ақпараттық-коммуникациялық технология түсінігі.

Ақпараттық –коммуникациялық технология (АКТ)– Information and Communication Technologies (ICT) –тұтынушының ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және пайдалану мақсатында біріккен әдістер, программалық-техникалық құрылғылар және өндірістік ‰рдістер жиынтығы.

АКТ пайдалану бәсекелес экономиканы көтеру ‰шін, әлемдік ж‰йедегі оның м‰мкіндіктерін кеңейтуге, жергілікті басқару мен мемлекеттік басқарудың тиімділігін жоғарылату ‰шін шешуші роль атқарады.

Ақпараттық коммуникациялық технологияның енуі азаматтар мен мекемелердің мемлекеттік билік ұйымдарымен өзара қарым-қатынасының тиімділігін арттырады. Билік ұйымдарының жұмысы туралы ақиқат, оперативті, толық өзекті ақпараттар веб-сайтта жазылған. Бұл азаматтар мен қажетті ақпараттарды іздеуді қысқартады, мемлекеттік қызметкерлердің ақпараттарды т‰сіндіруге кететін уақыттарын азайтады, сонымен қатар көптеген кететін қателерді азайтады. АКТ негізінде «бір терезе қағидасы» деп аталатын барлық деңгейдегі ұйымдармен өзара қарым –қатынасы бір н‰кте арқылы енеді

АКТ-ның енгізілуіндегі ‰лкен мәнге ие:

қабылданатын шешімдердің сапасының жақсаруы;

азаматтардың билікке сенімділігінің артуы;

билік ұйымдарын қамтамасыз етуге қосымша қоғамның ұсталынымдарының төмендеуі.

АКТ көмегінің арқасында әрт‰рлі мемлекетті басқару органдарының біртұтас корпоративтік желідегі деректерінің интеграциясына, құжат айналымын оптимизациялау мен шешімдерді қабылдау және олардың орындалуының механизмін арттыру мемлекеттік аппараттың тиімді жұмыс істеуінің жоғарылауына әкеледі

3.1 Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру. 

1.Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады. 2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік  тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады.  Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып  2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру.