Каржы нарыгы

Автор: Пользователь скрыл имя, 05 Апреля 2012 в 21:44, курсовая работа

Описание работы

Қаржылық қатынас кез келген ел экономикасының даму негізі болып табылады. Қаржы ресурстарының айналымы мен қайта бөлінуі қаржы нарығын анықтап берді және оның айналысының өзіндік аймағын қалыптастырды. Нарықтық экономика жағдайында қаржы нарығы тұтастай алғанда елдегі нарықтық қатынастар жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады. «Қаржы нарығы» ұғымы қалыптасқан әлемдік тәжірибе мен әрбір мемлекеттің экономикалық дамуының өзіндік ерекшеліктеріне сай әр түрлі түсіндіріледі.
Ол ақша, депозит, несие, валюта, қор, сақтандыру, зейнетақы нарықтарының қаржылық құралдарымен ұйымдастырылған сауда жүйесін білдіреді. Мұнда ақша қаражаттарының ағымын меншік иелерінен қарыз алушыларға бағыттап отыратын қаржы институттары негізгі рөлді атқарады.

Работа содержит 1 файл

курсовая Каржы нарыгы.docx

— 463.76 Кб (Скачать)

 

Кесте 2 – Қор нарығының институционалды инфрақұрылымы

 

 

01.01.2006

01.01.2007

01.01.2008

01.01.2009

01.01.2010

01.01.2011

Брокер-дилерлердің барлығы

оның ішінде:

62

69

106

104

83

76

Банктер

25

24

24

24

24

24

оның ішінде І санатты

22

21

23

22

22

22

банктік емес ұйымдар

37

45

63

60

53

47

оның ішінде І санатты

29

36

54

51

44

39

АӨҚО қатысушылары

-

-

19

20

6

5

Тіркеушілер

18

16

17

15

12

10

Кастодиандар

11

9

10

11

11

10

ЖЗҚ-ның зейнетақы активтерін

Инвестициялық басқарушылар

10

13

11

13

14

15

Инвестициялық портфельді басқарушылар оның ішінде

28

37

61

66

49

39

инвестициялық компаниялар

-

-

4

4

2

2

ӨРҰ (СРО)

2

2

2

2

2

2

Трансфер-агенттер

0

2

3

4

3

3

Бағалы қағаздармен сауда-саттықты ұймдастырушы

-

1

1

1

1

1


Ескерту: Кесте ҚҚА-нің  статистикалық материалдары негізінде  автормен құрастырылған 

Брокерлер мен дилерлер БҚН-дағы негізгі қатысушылар болғандықтан, қор нарығындағы брокер-дилерлердің  соңғы бес жыл ішіндегі өзгерісін  график арқылы көрсетуге болады.(Сурет 11)

Көріп отырғанымыздай 2008 жылдың 1 қаңтарына дейін БҚН-ның басты  дамытушылары саны өсумен болған, ал одан кейін бүгінгі күнге дейін  жалпы брокер-дилерлер саны 2008 жылғы 106-дан 78-ге төмендеген. Бұған бірден бір себеп – бұл әлемдік  дағдарыс. Бірақ дағдарыс болды екен деп, экономикалық өсіміміздің бір  факторы болып табылатын БҚН-ның  қазіргі жағдайына бей-жай қарауға  болмайды.

Ескерту: График ҚҚА-нің мәліметтері  негізінде автормен құрастырылған 

Сурет 11- Қор нарығындағы 2006-11ж.ж. брокер-дилерлер саны

 

Бағалы қағаздар нарығының  айрықша тауары бағалы қағаздардың  шығарылым және сатылым жағдайына  келетін болсақ, соңғы 5 жыл ішінде мемлекеттік бағалы қағаздардың  шығарылу көлемі мен саны жайлы мәліметтер №3 кестеде берілген.

Ал, мемлекеттік емес бағалы қағаздардың шығарылымы мен көлемі келесідей:

Кесте 3 – Қолданыстағы облигациялар мен акциялар шығарылымы

туралы деректер

 

10.2005

10.2006.

10.2007

10.2008

10.2009

10.2010

Акциялар шығарылымы саны

2550

2304

2325

2233

-

-

Облигациялар

 

Шығарылымдар саны

146

216

277

335

387

387

Шығарылымдар көлемі, млн. теңгемен

597632

875892

1392278

1901656

4935108

5860836


Ескерту: ҚҚА-нің деректері  негізінде автормен құрастырылған

«-» - мәліметтер жоқ

Сурет 12 - Қолданыстағы облигациялар шығарылымдарының саны мен көлемінің өзгеріс динамикасы

 

Кесте 4 - Мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының көлемі және кірістілігі

 

   

оның ішінде

 

ҚҰБ-нің қысқа

 

оның ішінде

 

мерзімді ноттары

 

МЕАҚАМ

МЕҚҚАМ

МЕИҚАМ

МҰИҚАМ

МЕОҚАМ

МЕҰҚАМ

МЕҰЖҚАМ

ҰЖО

MAOҚAM

МАӨҚО

 
 

Барлық МБҚ, млн.теңге

Көлемі

тиімді кірістілігі, %

ҚР Қаржы Министрлігінің БҚ, барлығы, млн.теңге

Көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

Көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

тиімді кірістілігі, %

көлемі

Муниципалдық БҚ, млн.теңге

01.05  

650 171

389 605

3,9

251 810

-

-

21 185

4,88

2 154

4,64

-

-

205 320

6,4

-

-

22 190

0

-

-

-

-

961

8 755

01.06  

466 583

146 000

2,3

314 145

-

-

34 000

2,94

935

4,15

-

-

243 020

5,66

-

-

36 190

0

-

-

-

-

-

6 438

01.07  

1 236 457

838 558

4,91

393 206

-

-

-

-

215

4,16

-

-

244 044

5,54

41 834

4,99

107 113

0

-

-

-

-

-

4 693

01.08  

729 309

190 790

6,31

535 126

-

-

71 178

8,94

215

4,16

24 504

8,42

242 162

5,47

50 259

5,21

146 809

0

-

-

-

-

-

3 393

01.09  

1 050 551

240 972

6,52

809 579

-

-

177 826

6,9

-

-

52 909

14,28

272 517

6,45

84 018

6,78

222 309

0

-

-

-

-

-

-

01.10  

2 002 586

681 021

2,23

1 321 565

-

-

157 791

4,37

-

-

52 909

14,28

428 757

6,92

290 783

7,54

381 752

0

-

-

9 573

7,71

-

-

10.10  

2 631 233

950 695

1,28

1 680 538

-

-

173 831

2,4

-

-

52 909

14,28

476 179

5,99

470 339

6,65

497 752

0

-

-

9 528

7,64

-

-


Ескеру: ҚР ҰБ-нің статистикалық  материалы

 

12-суреттегі графиктен көріп отырғанымыздай Қор нарығына шығарылған мемлекеттік емес облигациялар көлемі мен саны 2005 жыл мен 2010 жыл аралығында айтарлықтай өскен. Мысалы,  шығарылымдар саны 146-дан 387-ге, ал көлемі 597632 млн теңгеден 5860836 млн теңгеге өскен. Мұндай жағдай , әрине бағалы қағаздар нарығының дамуын, сонымен қатар экономиканың дамуына үлесін көбірек қосып жатқанын білдіреді.

2010 жылдың 1 қазанындағы деректер бойынша ҚР-ның корпоротивтік облигацияларының 75,4%-ы кәсіби емес инвесторлар үлесіне тиесілі. Институционалды инвесторлар-облигацияларды ұстаушылардың ҚР-ның аумағында шығарылған облигациялардың жалпы көлеміндегі үлесі 10,24%-ды құрайды, ал қалған үлес сауда ұйымдарына, ЕДБ-ға және өзге де қаржы ұйымдарына тиесілі. Мұндай жағдай отандық қор нарығының басты жетіспеушілігі болып отыр.

Қазақстандағы қор нарығының  жай-күйінің негізігі индикаторы болып  – KASE қор биржасы ұсынған ұйымдасқан нарығы болып табылады.

Ағымдағы жылдағы бағалы қағаздардың KASE cауда-саттығына жіберілген қазақстандық эмитенттер туралы ақпарат төмендегі кестеде берілген.

Кесте 4 – KASE сауда-саттығына жіберілген бағалы бағалы қағаздар

 

 

|Шығарылымдар

саны

Эмитенттер

саны

"Акциялар" секторы

98

72

"Борыштық бағалы қағаздар" секторы

255

81

"Инвестициялық қорлардың  бағалы қағаздары" 

секторы

2

2

"Депозитарлық қолхаттар"  секторы

0

0

"Халықаралық қаржы  ұйымдарының бағалы қағаздары"  секторы

1

1

"Мемлекеттік бағалы  қағаздар" секторы

165

3

"Туынды бағалы қағаздар" секторы

0

0

"Баламалы алаң"

0

0


Ескерту: ҚҚА-нің бағалы қағаздар нарығының 2010 ж. 1 қазандағы ағымдағы жағдайынан алынған 

 

KASE айналымын жіберілген  бағалы қағаздардың негізгі үлес  салмағы борыштық бағалы қағаздарға  – 48,9% (255 шығарылым) келеді. Акциялар  жəне мемлекеттік бағалы қағаздары   секторы  бойынша 18,8% (98  шығарылым)  жəне  тиісінше 31,7% (165 шығарылым)  болып келеді. Инвестициялық қорлардың  бағалы қағаздарының үлесі 0,4%-ды (2  шығарылым)  құрайды.  Халықаралық   қаржы  ұйымдарының  бағалы  қағаздарының үлесіне 0,2% (1 шығарылым)  келеді.

KASE  жалпы  капиталдандыру 10 958 072  млн.  теңгені  немесе  ЖІӨ-ден 56,8% құрады. 2010  жылғы 1  шілдедегі  жағдай  бойынша   осындай  көрсеткіш 11 081 475  млн.  теңгені  немесе  ЖІӨ-ден 57,4%  құрады.  Осылайша,  қор  нарығын  капиталдандырудың абсолюттік  көріністегі көбеюі  де,  сондай ЖІӨ-ге  қатысты қор нарығын капиталдандыру көрсеткішінің көбеюі де байқалады.

ЖІӨ-ге KASE-нің капиталдандыруын төмендегі 13-суреттен көре аламыз.

Ескерту: ҚҚА бағалы қағаздар нарығының  ағымдағы жағдайы

Сурет 13 – ЖІӨ-ге KASE-нің капиталдандыруы

 

 

2.3 Қазақстандық сақтандыру нарығының экономикалы көрсеткіштерін бағалау

 

2011 жылдың 1 ақпандағы жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тікелей  сақтандыру шарттары бойынша  қабылдаған сақтандыру сыйлықақыларының  жиынтық көлемі 20 664,1млн. теңгені  құрады, бұл өткен жылдың осыған  ұқсас кезеңінде жиналған көлемнен 69,0% -ға көп. 

 

Сақтандыру сыйлықақыларының

келіп түсуі 

 млн. теңге

1.02.2010ж. 

1.02.2011ж. 

1.02.2010ж.  салыстырғандағы өзгерістер,

%-бен 

Сомасы 

үлесі, %

Сомасы 

үлесі, %

Барлығы, оның ішінде мыналар бойынша:

12 228,3

100,0

20 664,1

100,0

69,0

Міндетті  сақтандыру

2 889,0

23,6

3 230,3

15,6

11,8

Ерікті жеке сақтандыру

4 070,8

33,3

6 014,9

29,1

47,8

Ерікті мүліктік сақтандыру

5 268,5

43,1

11 419,0

55,3

2,6 есе 





Кесте 5 - Сақтандыру сыйлықақыларының келіп түсуі

ЕСКЕРТУ: Кесте ҚҚА мәліметтерінен алынған

 

 Міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақыларының көлемі өткен жылдың осындай көрсеткішінен 11,8%-ға артып, ерікті жеке сақтандыру бойынша 47,8%, ерікті мүліктік сақтандыру бойынша ұлғаю 2,6%-ы құрады.

2011 жылғы  1 ақпандағы жағдай бойынша сақтандыру  сыныптары бойынша келіп түскен  сақтандыру сыйлықақыларының құрылымына  қатысты мынаны айта кетуге  болады:

міндетті  сақтандыруда – сақтандыру сыйлықақылары түсімдерінің 63,9% (2 064,2 млн. теңге) көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру бойынша түскен, 29,2% (941,7 млн. теңге) қызметкердің еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде жазатайым жағдайлардан сақтандыру бойынша түскен, 2,6% (83,1 млн. теңге) тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру жəне басқалар бойынша – 4,3% түскен.

ерікті  жеке сақтандыруда – сақтандыру сыйлықақылары түсімдерінің жазатайым жағдайлардан сақтандыру бойынша түскен, ауырған жағдайдан сақтандыру бойынша – 13,1% (787,7 млн. теңге) ауырған жағдайдан сақтандыру бойынша – 59,9% (3 605,4 млн. теңге), өмірді сақтандыру бойынша – 2,7% (160,3 млн. теңге), аннуитеттік сақтандыру бойынша – 24,3% (1 461,5 млн. теңге) болып келеді.

ерікті  мүліктік сақтандыруда басқа да қаржылық шығындардан сақтандыру бойынша – 1,9% (215,5 млн. теңге), мүлікті сақтандыру бойынша (автомобиль, əуе, теміржол, су көліктерін жəне жүктерді сақтандыруды қоспағанда) – 86,7% (9 902,7 млн. теңге), азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру бойынша (автомобиль көлігі, əуе көлігі жəне су көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін қоспағанда) – 3,5% (394,6 млн. теңге) жəне басқалар бойынша – 7,9% болды.

Сақтандыру  салалары бойынша (life, non-life) жиналған сақтандыру сыйлықақыларының көлемі былайша көрініс  алады:

 

Кесте 6 – Сақтандыру салалары бойынша сыйлықақыларының келіп түсуі

Сақтандыру  салалары

бойынша сақтандыру

сыйлықақыларының келіп түсуі млн. теңге

1.02.2010ж. 

1.02.2011ж. 

1.02.2010 ж.  салыстырғандағы өзгерістер, %-бен 

Сомасы 

үлесі, %

Сомасы 

үлесі, %

Сақтандыру  салалары бойынша барлығы 

12 228,3

100,0

20 664,1

100,0

69,0

Өмірді сақтандыру

885,4

7,2

3 025,2

14,6

3,4 есе 

Жалпы сақтандыру

11 342,9

92,8

17 639,0

85,4

55,5

Информация о работе Каржы нарыгы