Стратегиялық шешімдерді қабылдау әдістерін жетілдіруі

            Халықаралық тасымалдау  ретінде  шығу  орны мен келу орны екі бөлек мемлекетте орналасқан немесе  бір мемлекетте орналасып, келісім шарттары бойынша аралық  порт басқа мемлекетте орналасқан кез келген  тасымалдау саналады. 

            Сонымен қатар, келесі берілген жағдайларда Афиндік  Ковенция  жарамды  деп табылады:

• кеме  атаулы Ковенцияға қосылған мемлекеттің кемесі болған жағдайда жүзе алады;
• тасымалдау келісім-шарты  атаулы Конвенцияның бір жағы болып табылатын  мемлекетте  жасалса.
• Келісім-шартқа  сәйкес  тасымалдаудың  жөнелту  мен  келу  орны атаулы  Ковенцияның  жағы  болып  саналатын мемлекетте орналасқан  жағдайда.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ІІІ -ТАРАУ ТУРИСТІК ФИРМАНЫҢ  БӘСЕЛЕСТІК СТРАТЕГИЯСЫНЫҢ  ДАМУ  ЖОЛДАРЫ

      3.1. Стратегиялық  шешімдерді  қабылдау  әдістерін  жетілдіруі

      Стратегиялық  шешімдерді  қабылдау  әдістерін  жетілдіруін ең  алдымен  атаулы  салада қызмет  етуші  субъектінің  қызмет трлерінге  лицензия  берілуіне  негізделеді.

      Лицензия  мынадай туристік қызмет түрлерінің әрқайсысына беріледі:

• туроператорлық;
• турагенттік;
• экскурсиялық;
• туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуі.

      Лицензия  субъектіге немесе оның уәкілетті өкіліне  сенімхат негізінде беріледі  және бір данада беріледі;  лицензия жоғалған жағдайда, лицензиаттың жазбаша өтініш бойынша төлқұжат алуға құқығы бар. Бұл ретте лицензиат туристік қызметтің тиісті түрімен айналысу құқығы үшін алым (бұдан әрі — лицензиялық алым) төлейді.

      Заңды тұлғаның атауы, орналасқан жері өзгерген жағдайда, ол бір ай ішінде көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттарды қосып, лицензияны қайта рәсімдеу туралы өтініш беруге міндетті. Лицензиат тиісті жазбаша өтініш берген күннен бастап лицензиат он күн ішінде лицензияны қайта рәсімдейді.

      Лицензия "Лицензия туралы" Заңмен белгіленген  мерзімге беріледі.

      Лицензиардың  басшысы не осыған уәкілетті адам лицензияға қол қояды және лицензиардың мерімен куәландырылады.

      Туроператорлық  қызметті жүзеге асыруға лицензия алу  үшін мынадай құжаттар қажет:

• белгіленген нысан бойынша өтініш;
• лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
• жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін растайтын құжат не туристерді орналастыру орындарды, туристік жарақтар, көлік ұсынуға арналған қажетті материалдық-техникалық базасы бар ұйыммен қызметтер көрсетуге жасалған шарт;
• білімі және жұмыс өтілі туралы қужаттардың көшірмелерін қоса отырып, қызметкерлердің тізімі;
• туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шартының көшірмесі;
• тасымалдаушымен шарттың көшірмесі;
• туристік жолдаманың және турист жаднамасының көшірмесі;
• экскурсиялық қызметке лицензиясы бар туристік ұйыммен шарттың көшірмесі немесе оқу орнын (тиісті курстарды) бітіргендігі туралы растайтын құжаттары және денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтамасы бар жолбасшылар (жолбасшы-аудармашылар), экскурсия жүргізушілер тізімі;
• жарнамалық-ақпараттық материалдар (жөнсілтегіштер, бүктемелер, бейнематериалдар, парақшалар, журналдар, сызбалар және карталар);
• туристік бағыттардың тізілімі;
• туристерге қызмет көрсету бағдарламасы;
• "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" Заңның 17-бабының талаптарына сәйкес туристік қызмет көрсетуге арналған шарттың үлгісі;
• туристерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат.

      Турагенттік қызметті жүзеге асыруға лицензия алу  үшін мынадай құжаттар қажет:

• белгіленген нысан бойынша өтініш;
• лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
• жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі (заңды тұлғалар үшін);
• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендіпн растайтын құжат не туристерді орналастыру орындарды, туристік жарақтар, көлік ұсынуға арналған қажетті материалдық-техникалық базасы бар ұйыммен қызметтер көрсетуге жасалған шарт;
• білімі және жұмыс етілі туралы құжаттардың көшірмесін қоса отырып, қызметкерлердің тізімі;
• туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шартының көшірмесі;
• тасымалдаушымен шарттың көшірмесі;
• туристік жолдаманың және турист жаднамасының көшірмесі;
• жарнамалық-ақпараттық материалдар (женсілтегіштер, бүктемелер, бейнематериалдар, парақшалар, журналдар, сызбалар және карталар);
• "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" Заңның 17-ба-бының талаптарына сәйкес туристік қызмет көрсетуге арналған шарттың үлгісі;
• туристерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат.

      Экскурсиялық  қызметті жүзеге асыруға лицензия алу  үшін мынадай құжаттар қажет:

• белгіленген нысан бойынша өтініш;
• лицензиялық алым телегенін растайтын құжат;
• жарғының нотариалды куәландырылған көшірмесі (заңцы тұлғалар үшін);
• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• штаттағы немесе шарт негізінде тартылатын кәсіби даярланған адам-дар: оқу орнын (тиісті курстарды) бітіргендігі туралы растайтын құжаттары және денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтамасы бар жолбасшылар (жолбасшы-аудармашылар), экскурсия жүргізушілер тізімі;
• әзірленген бағыттар мен экскурсиялар тақырыптары;
• туристерге қызмет көрсетуге арналған меншікті немесе жалға алынған көлігі бар екендігін растайтын құжат.

      Туризм  нұсқаушысының қызмет көрсетуін  жүзеге асыруға лицензия алу үшін мынадай құжаттар қажет:

• белгіленген нысан бойынша өтініш;
• лицензиялық алым төлегенін растайтын құжат;
• тиісті кәсіптік дайындығын, біліктілігін және туристік бағыттармен жүріп ету тәжірибесін растайтын құжаттар;
• әзірленген туристік бағыттардың карта-сызбалары және сипаттамалары;
• денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтама.

      Өтінуші ұсынылған құжаттардың анықтығына Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген жауаптылықта болады. Өтінушінің өткізген құжаттарында қамтылған мәліметтерді тексеру қажет болған ретте, лицензия беру туралы шешім тексеруден соң қабылданады. Тексерудің нәтижелері бойынша туроператорлық, турагенттік, экскурсиялық қызметтерді, сондай-ақ туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуін жүзеге асыру құқығына лицензия беру туралы қорытынды шығарылады.

      Сонымен қатар стратегиялық шешімдерді  қабылдау  әдістерін  жетілдіру кезінде  талаптар қамтылуы тиіс:

• жарғыда туристік қызметті негізгі ретінде бекіту;
• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шарты;
• туристік білімі немесе туризм саласында кемінде бір жыл нақты жұмыс тәжірибесі бар қызметкерлер;
• туристік бағыттардың тізілімі;
• туристерге қызмет көрсету бағдарламалары;
• меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін растайтын құжат не  туристерді орналастыру орындарды;
• туристік жарақтар;
• көлік ұсынуға арналған қажетті материалдық-техникалық базасы бар ұйыммен қызмет көрсету шарты;
• экскурсиялық қызметке лицензиясы бар туристік ұйыммен шарт немесе оқу орнын (тиісті курстарды) бітіргендігі туралы растайтын құжаттары және денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтамасы бар жолбасшылар (жолбасшы-аудармашылар), экскурсия жүргізушілер;
• тасымалдаушымен шарттар;
• туристік жолдама, турист жаднамасы;
• туристке арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат;
• жарнамалық-ақпараттық материалдар (жөнсілтегіштер, бүктемелер, бейнематериалдар, парақшалар, журналдар, сызбалар және карталар).

      Турагенттік қызметті лицензиялау кезінде өтінушіге қойылатын біліктілік талаптары мыналардың болуын қамтиды:

• жарғыда туристік қызметті негізгі ретінде бекіту (заңды тұлғалар үшін);
• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• туристік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шарты;
• туристік білімі немесе туризм саласында кемінде бір жыл нақты жұмыс тәжірибесі бар қызметкерлер;
• меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін не туристерді орналастыру орындары;
• туристік жарақтар;
• көлікті ұсынуға арналған қажетті материалдық-техникалық базасы бар ұйыммен қызмет көрсету шарты;
• тасымалдаушымен шарттар;
• туристік жолдама, турист жаднамасы;
• туристке арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат;
• жарнамалық-ақпараттық материалдар (жөнсілтегіштер, бүктемелер, бейнематериалдар, парақшалар, журналдар, сызбалар және карталар).

      Экскурсиялық  қызметті лицензиялау кезінде өтінушіге  қойылатын біліктілік талаптары  мыналардың болуын қамтиды:

• кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;
• штаттағы немесе шарт негізінде тартылатын кәсіби даярланған адам-дар: оқу орнын (тиісті курстарды) бітіргендігі туралы растайтын құжаттары және денсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтама-сы бар жолбасшылар (жолбасшы-аудармашылар), экскурсия жүргізушілер;
• әзірленген бағыттар мен экскурсиялар тақырыптары;
• туристерге қызмет көрсету үшін меншікті немесе жалға алынған көлік.

      Лицензия  беруден мына жағдайларда бас тартылады, егер:

• туроператорлық, турагенттік, экскурсиялық қызметтерді және туризм нұсқаушысының қызметін көрсетуді жүзеге асыруға заңнамалық кесімдермен адамдардың осы санаттары үшін тыйым салынса;
• лицензия алу үшін қажетті құжаттардың барлығы ұсынылмаса. Лицензиар лицензия беруден бас тартқан себептерді өтінуші жойған ретте, өтініш оны алу үшін көзделген жалпы негіздерде қаралады;
• лицензиялық алым енгізілмесе;
• өтінуші біліктілік талаптарына сай келмесе;
• өтінушіге қатысты оның осы қызмет түрімен айналысуына тыйым салынған сот шешімі бар болса.

      Турагенттік, туроператорлық, экскурсиялық қызметтерді  және туризм нұсқаушысының қызметін көрсетуді жүзеге асыруға лицензия беруден бас тартылған жағдайда, өтінушіге бас тарту себептері  көрсетілген жазбаша түрде дәлелді жауап беріледі. Егер заңнамамен белгіленген мерзімде лицензия берілмеген жағдайда немесе лицензия беруден бас тартуды етінуші негізсіз деп тапса, ол бір ай мерзімде лицензиардың іс-әрекетіне сот тәртібімен шағымдануға құқылы. Лицензия беруден негізсіз бас тартудан немесе өтінушінің құқығын бұзудан туындаған шығындарды өтеу заңнамада белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады. Лицензияны басқа заңды және жеке тұлғаларға беруге тыйым салынады.

      Лицензия  өз күшін мына жағдайларда тоқтады:

• лицензияның қайтарып алынуы;
• азаматтың кәсіпкерлік қызметін тоқтатуы, заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы немесе таратылуы.

 
 
 
 
 
 
 
 
 

      3.2. Бәсекелестік стратегияны іске  асыруға  бағытталған  ұйымдық   құрылымды  қалыптастыру 

      Бәсекелестік  стратегияны іске асыруға бағытталған ұйымдық  құрылымды  қалыптастыру туристік ұйымдар қызметкерлерінің біліктілігін арттыру, оларды аттестаттау және қоғамдық туристік кадрлардың әртүрлі санаттарын даярлау (спорттық туризмнің  барлық түрінің нұсқаушылары, туристік құтқарушылар  және  басқалар) ережесіне  негізделеді.

        Белгіленген стратегияны  іске  асыруға  бағыталған құрылыды  қалыптастыру  туралы айту  үшін  туристік  кадраларғане жатанының   білуіміз  жөн.  Оларға біз келесілерді   жатқызамыз:

• кәсіби жоғары немесе орта арнаулы туристік білімі бар кәсіби жеке тұлғалар, сонымен қатар туристік салада кемінде бір жыл практикалық жұмыс тәжірибесі бар туристік ұйымдардың қызметкерлері;
• туризм саласында сәйкес кәсіби дайындығы немесе кемінде бір жыл жұмыс тәжірибесі бар, туристік индустрия саласында қоғамдық бастамаларда немесе ақылы төлем негізінде халыққа қызмет көрсете алатын жеке тұлғалар жатады.

      Туристік  кадрларды даярлау, олардың біліктілігін арттыру мен аттестаттау туризм саласындағы қазіргі заманғы  ғылыми жетістіктерге, халықаралық  стандарттарға сәйкес туризмді дамытуға қабілетті, жоғары білікті кадрлармен саланы қамтамасыз ету, кәсіби шеберлікті, туристік жорықтарды өткізуде жауапкершілікті арттыру мақсатында жүзеге асырылады.