Экологиялық туризмнің Қазақстандағы дамуының алғышарттары мен перспективалары

     Көпғасырлық тарихы бар қазақ халқы әлем өркениеті қазынасына енген мәдени құнды мұраларға ие. Халықтың көне өнері мен рухани мәдениетінің ерекшеліктерін бірнеше жылдар бұрын құрылған этнографиялық ұлттық парктер ашады. Олар: Көктөбе, Талхиыз, Есік қаласындағы алтын адам қорғаны, Кеген, Ш.Уәлиханов атындағы «Алтын Емел» мемориалды этнографиялық паркі, Дегерес, Тамғалы.

     Туристердің үлкен қызығушылығын тудыратын, әлемге әйгілі Айша-Бибі мовзолейі, Тараз қаласы маңындағы Ахыртам мовзолейі, Семей қаласы маңындағы Еңлік-Кебек мовзолейі және көптеген көне қалалар – Талхиыз, Сайран, Отырар, Жеті-Асар және т.б. 
 

3.3 Қазақстандағы экологиялық  туризмнің дамуының  проблемалары мен  перспективалары

     Республикада  экологиялық туризмнің дамуының басты мәселесі болып, мемлекеттік  экотуризмді дамыту жүйелік бағдарламасының блмауы. Бірақ экотуризм Қазақстанда мүлдем дамымаған деп айтуға да болмайды. ЕҚТТ экотуризмді дамыту үшін өз территорияларында экомаршруттар жасап жатыр. Экологиялық туризм мәселелерімен айналысатын үкіметтік емес ұйымдар, бірлестіктер бар.

     Экологиялық туризм мен туристік қызмет көрсету  нарығының басты кешенді проблемасы – материалдық-техникалық база жағдайы  және оның масштабтарының болжалған  сұраныс потенцияланына сәйкес болмауы.

     Маңыздылығы жағынан алдыңғысынан кем түспейтін проблема туризм саласындағы бәсекелестік деңгейдегі практикалық жұмыс тәжірибесінің болмауы.

     Экотуризмнің  дамуы , туризмнің басқа түрлеріндегідей, қонақүйлер, туристік базалар, тамақтандыру орындарын салуға, жарнама өнімдерін  өндіруге бөлінетін қаражат пен материалдық-техникалық құралдарға тәуелді болып келеді.

     Қазақстандағы экологиялық туризмнің дамуы, менің  көзқарасым бойынша, республикадағы табиғи-шаруашылық кешендердің дамуына және басты әлеуметтік-экономикалық мақсатқа – халыққа жағымды өоршаған орта жағдайларын құру және қоғамның тұрақты дамуы үшін зор үлесін тигізеді.

     Экологиялық туризм жергілікті халықтың қажеттіліктерін  қанағаттандыра отырып, қоршаған ортаның  табиғи түрінде сақталу мақсатын қолдайды әрі оның іске асырылуын  қадағалайды.

     Экотуризм мінездемесінің ажырамас бөлігі болып  экологиялық ағартушылық болып  саналады, ол екі аспектіден тұрады:

1. Ақпараттық – экологиялық заңдылық, табиғат және территория мәдениеті туралы мәлімет алу.
2. Этикалық – экологиялық менталитетің құрылуыц – табиғат пен дәстүрлі мәдениетті сақтау керек екнін түсіну.

 

           
 
 

       
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     Қорытынды 

           Экотуризмді дамыту, жалпы туризмді дамыту сияқты, инфрақұрылымсыз  мүмкін емес. Соған байланысты туристік қызметті бірінші кезекте көлік  жолдарымен байланысты, коммуникациялық құралдары бар, материалдық-техникалық базасы дамыған және тамақтандыру базасын дамытуға болатын территорияларда жүргізу керек.

     Негізінен экотуризм объектілері – алғашқы, өзгертілмеген күйіндегі табиғат  территориялары болғандықтан, инфрақұрылымды, сол территориялардың табиғи ландшафттары үлкен өзгерістерге ұшырамайтындай етіп дамыту керек.

     Зор туристік-ресурстық потенциалы бар  Қазақстан Республикасы халықаралық  деңгейдегі экотуризмді дамыту үшін барлық мүмкіндіктерге ие.

     Экологиялық жағдайдың күннен-күнге нашарлап бара жатқандығына байланысты біз, яғни Қазақстан Республикасы азаматтары елімізде экотуризмді дамытуға тіпті міндеттіміз деп айтуға болады.

     Егер  біз қазіргі кезден бастап еліміздің  экологиялық жағдайын жоғарылату шараларын қолданбасақ, болашақ ұрпақтарымызға осы экологиялық ақауларды жою өте қиынға түседі, мүмкін жою жолдары да қалмайды, яғни тым кеш болады.

     Сондықтан экотуризмді дамыту тек қана біздің болашағымыз үшін ғана емес, болашақ  ұрпақтар өмірлері үшін өте маңызды.       

       
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     Пайдаланылған әдебиеттер 

       

1. Александрова  А.Ю. Экономика и территориальная  организация международного  туризма. – М: МГУ, 1996. – 105 с.

       2. Чижова  В.П. Школа  природы. – М: Всемирный Фонд  дикой природы, 1997. – 160 с.

       3. Панов  И.Н. Экологический туризм и его  роль в устойчивом развитий территорий. – Вестник  МГУ. Серия 5. География. – 1998, № 6. – С. 13-18.

       4. Румянцева Н.В. Проблемы развития экотуризма // Возможности развития  туризма Сибирского региона и сопредельных территорий // Материалы  третьей  международной научно – учебно  - практической конференции. Томск: 2001. – С. 72 – 74.

       5. Штюрмер Ю.А. О проблемах туризма  и защиты окружающей  среды // Человек  и природа. – М: Знание. 1978. № 6. – 95с.

            6. Введение в бизнес туроперейтинга. – М: Российская международная  академия туризма,  1996. – 104 с.

       7. WTO news. -1997, may.

       8. Мягков С.М ., Тикунов В.С. Переход к устойчивому развитию: географическое обоснование. Вестник МГУ. Серия 5. География. – 1998, №4. 9. Акимова Т.А. Батоян В.В., Хаскин В.В. Основные критерии экоразвития. – М: 1994. – 56с.

       10. На  пути к устойчивому развитию Росси //Бюллетень Центра Экологической политики России. – М.:1997. №1. – 45 с.

       11. Проблемы, риоритеты и партнерство. Республиканская конференция по Национальному Плану действий по охране окружающей среды для устойчивого развития, г. Экокурьер. – 1996.

       12. Наиболее серьезные социальные проблемы, волнующие людей // Бюллетень Информационной Сети по Устойчивому Развитию в Центральной Азии. Специальный выпуск, посвященный форуму ЭкоНПО Казахстана. – Алматы: 1998. –С.1.

       13. Ластер Р., Кристофер Флэвин. Рисуя картину устойчивого общества // Доклад Института наблюдении за состоянием мира в 1990 году. -1990.

       14. Назарбаев Н.А. Казахстан – 2030: Процветние, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев: Послание Президента страны народу Казахстана. – Алматы: Билим. 1997. – 176б.

       15. Александрова А.Ю. Международный туризм. М.: Аспект Пресс. 2001. – С. 29-31.

       16. Whelan T. Nature Tourism: managing for the environment. – Washington, 1991.

       17. World Resources 1994-95. (A report by the World Resources institutes in collaboration with UNEP and UNDP). – N-Y.; 1994.

       18. Erlet Cater. Ecotourism in the Third World – Problems and Prospects for Sustainability. Ecotourism: A Sustainabable Option? – 1994.

       19. Байзаков Т.Б., Дудукалова Л.Н., Глотов С.Е. Туристские ресурсы особо охраняемых территорий Казахстана // Актуальные вопросы теории и практики туризма. – Алматы: Қазақ университеті, 1999. –С. 134-138.

       20. Байзаков Т.Б., Дудукалова Л.Н., Устюгова К.В. Территориальные рекреационнные системы как основа развития экологического туризма // Актуальные вопросы теории и практики туризма. – Алматы: Қазақ университеті, 1999. –С. 38-40.

       21. Merkel Angela. Sustainabable tourism development / Naturopa 84. – 1997. – p.3.

       22. Социально-экономическая география зарубежного мира / Под ред. В.В.Вольского. – М.: КРОН-ПРЕСС, 1998. – С. 272-283.

       23. Алиева Ж.Н. Географические аспекты роли экологического туризма в устойчивом развитии. – Вестник КазГУ. – 2000, №1. – С. 172-178.

       24. Горшков В.Г., Донченко В.К., Кондратьев К.Я., Лосев К.С. Экология, экономика, политика // Зеленый мир. – 1995. №31.

       25. Королева Т.В. Сохранение природного потенциала для рекреации (методы, оценки и экотуризм) // Возможности развития туризма Сибирского региона и сопредельных территорий // Материалы третьей международной нучно-учебно-практической конференции. Томск: 2001. – С. 74-76.