Қарт адамдармен әлеуметтік жұмыс

 

Осы аталғандарды сараптай отырып, мүгедектер арасында негізгі топты II топ мүгедектер құрайды. (2001ж - 66,3%, 2002ж -%, 2003ж -66,25 %) (Қосымша 1) Жасы бойынша карамактағы адамдар былайша топтастырылады:

 

Кесте 4

Қарт адамдардың жасына қарай топтасуы

Жасы	2001ж		2002ж		2003ж
		саны	%	саны	%	саны	%
30-жасқа дейін			1	0,13
50- жасқа дейін	10	1,3	8	1,1	9	1,1
60-жасқа дейін	34	4,4	23	3,1	20	2,5
70-жасқа дейін	101	13,5	104	13,6	123	15,9
80-жасқа дейін	419	55,1	423	55,5	380	49,6
80-жастан асқан	196	25,7	203	26,6	238	30,8

 

«Ульба» орталығында қарт адамдар төмендегідей бақыланады (жастары бойынша топтастырылады):

- 60- 74 - қарттық жас

- 75-89-кәрілік жас

- 90 және одан да ұзак өмірсуретіндер - 22 адам (2002жыл): 16 адам (2003 жыл).

- Кәрілік жастағы адамдардың барлығы - 55,5%

Жыл сайын аталған жағдай да сакталып отырады. (Қосымша 2)

Кесте 5

Жынысы бойынша топтастыру

Жасы	2001ж		2002ж		2003ж
		саны	%	саны	%	саны	%
әйелдер	632	83,2	638	83,78	658	85,4
Ер адамдар	128	16,8	124	16,3	112	14,5

 

Қараудағы адамдар арасында бақыланған кезеңде әйелдер басым, 83,2 пайыздан 85,4 пайызды құрайды.

Жыл сайын барлық жалғызбасты және жалғызтұратындардың 90,8 пайызы орыс ұлты болып қалып отыр. (Қосымша 3,4)

Ауырлық тобына қарай, біздің бақылауымыз келесідегідей болады:

Кесте 6

Ауырлық тобы

Ауырлық тобы	2001ж		2002ж		2003ж
	саны	%	саны	%	саны	%
2 ауырлык тобы	165	21,7	151	19,8	155	20,1
3 ауырлық тобы	375	49,0	108	53,6	376	48,8
4 ауырлык тобы	197	25,9	191	25,0	228	29,6
5 ауырлық тобы	16	2,1	12	1,6	11	1,4

 

«Ульба» Орталығында негізінен өз пәтерлері аймағында ғана козғала алатын адамдармен әлеуметтік жұмыстар жүргізіледі. Егер үй шаруасын істейтін болса, онда үлкен киындыкпен істейді.

Осындай контингент 49,0% пайыздан 53,6% - ды кұрайды да, ауырлык тобы 2,1% - дан 1,6% - ды кұрайды. Мұндай адамдар үнемі басқалардың көмегін қажет етеді. Соңында, олардың тілегі бойынша, олар үй -интернаттраға немесе мебикелік күту бөліміне немесе туыстарына беріледі, немесе ХОСПИС - ка жіберіледі. Мәселен, 2002жылы үй - интернатқа барлық адамдардың арасынан 13 жіберілсе, 2003 жылы 8 адам жіберілді.

Жыл сайын аталған орталықта аз камсыздандырлығын қарт адамдарға да әлеуметтік қызмет көрсетіледі.

Кесте 7

Аз қамсыздандырылған қарт адамдар

Зейнетақы көлемі	2001ж		2002ж		2003ж
		теңге	%	теңге	%	теңге	%
5000 теңгеге дейін	327	43,0	462	61,7	28	4
5000-7000 теңге	240	31,4	197	25,9	219	28
7000-10000					477	61,9
10000 теңгеден жоғары					46	5,9

 

‡кіметтің зейнетакы көлемін көбейтуге байланысты жасап жатқан бағдарламалары зейнетакылык жастағы адамдардың жалпы жағдайын жақсартуда онды нәтиже беріп отыр. Бұл ең алдымен, тамақ ассортиментін кеңейтуге, пәтерлерде ағымды жөндеу жұмыстарын жүргізуге, дәрі - дәрмен алуда маңызды болып отыр. Ат мұның өзі біздің орталығымыздағы мамандар көрсететін қызметтердің көлемін ұлғайтады. Мәселен, мысалы, егер 2001 -2002 жылдары қолдау көрсетендердің жалпы қызмет көрсетітіндерден 43 пайызының максимальды зейнетакысының мөлшері 5000 теңгеге дейін болса, онда бүгінгі таңда осы аталғандардың 61,9 пайызының зейнетақысының мөлшері 7000 теңгеден 10000 теңгеге дейін болса, ал 5,9 паыйз зейнеткерлердің зейнетакы мөлшері 10000 теңгеден жоғары.

Кесте 8

Көмек көрсетілетш адамдар саны

	2001ж		2002ж		2003ж
		саны	%	саны	%	саны	%
Қызмет көрсетуге алынғандар	166		157		142
Қызмет көрсетуден босатылғандар	167		171		111
-кайтыс болғандар	61	36.5	55	32,1	56	50,4
-кетіп қалғандар	20	12,0	41	23,9	27	24,4
-арыз бойынша	73	43,7	75	44,0	20	18
‡й -интернатка	13				8	7,2

 

Тізімнен алынатындардың арасында 13 адам үй -интернатка; 61-каптыс болғандар; көпшілігін туыстары алып кетті немесе туыстары келді; Кетіп калғандар - 20 адам, 12 пайызды кұрайды; арыз бойынша 73 адам, олар 43,7 пайызды кұарйды және т.б.

Қазіргі таңда колдауға алынатын адамдарға үйде қызмет көрсету Еңбек және халы0ты әлеуметтік корғау министрлігінің №57 үкімі бойынша қаралады. Бұрын онкодиспансерлік, тубдиспансерлік, психоневрологиялык есепте тұрғандар қызмет корсетуден алынады да, ХОСПИС - қа тапсырылады немесе ОПНД партонажды медбикебақылауына немесе алыс туыстарының бақылауына беріледі.

2002 жылы - 984 тексеру актісі, соның ішінде үйде қызмет көрсетуге -299, материалдық көмекке - 31 акт, үй - интернаттарға-22 акт. 2002-жылдың қазан айында қалалық халықты әлеуметтік қорғау басқармасының тапсырмасынмен мүгедек -- балалар тексеруден өткізілді. Осы жылы 642 акт, ал 2003 жылы - 567 акт және т.б. жасалды. Соңғы үш жылда қолдаудағы адамдар келесі түрде стационарлық емдеуден өтті:

Кесте 9

Емделуге жататын адамдар саны

жыл	Жатқызуға зәрулер	Жатқызыл ғандар	Соның ішінде Болотов клиникасына	Соның ішінде ХОСПИС	Басқа Стационарлар
2000	107	89(83,6%)	4	6	79
2001	156	156(100%)	3	17	136
2002	176	176(100%)	4	9	163
2003	169	169(100%)	1	31	137

 

Жаткызылғандардың ең кебі 2002 жылы 176 адам. Хосписте 9 адам емделді, Болотов клиникасында - 3 адам, 163 әртүрлі стационарларға бағытталған.

Өскемен каласындағы медико - әлеуметтік с»Ульба» оталығында әлеуметтік қызметкер болып еңбек етемін.

Менің негізгі жұмысым жалғызбасты және мүгедек зейнеткерлерге көмек көрсету. Өз карауымда 10 зейнеткер бар. Оның 7 - уі мүгедек зейнеткерлер, 3 - уі жалғызбасты, яғни туған - туысқандары жоқ адамдар. Олардың жас мөлшерлері 70-87 аралығында. Біріншіден, оларға көрсетілетін көмек: әлеуметтік - тұрмыстық, яғни оларды азық - түлікпен камтамасыз ету, коммунальдық төлемақыларын төлеу, әлеуметтік - медициналық (дәрі -дәрмек әкелу, дәрігер шақыру, емханаға жаткызу және апару), әлеуметтік -құқықтық (заң жағынан көмек беру, нотариусқа бару, мұрагерлікті толтыру), әлеуметтік - психологиялық (психологпен кездестіру, психологпен бірігіп тренингтер өткізу), әлеуметтік - педагогикалык (кітапханадан кітап апарып беру, әр түрлі кештерге шақыру, мейрамдармен құттыктау, әңгімелесу, оку) сияқты жұмыстар жүргіземін. Әрбір клиентке аптасына екі рет барып тұрамын. Тұрмыстарына байланысты, яғни үйлеріне жөндеу жұмыстарын жүргізсе, соған КМС - тан көмек сұраймын. Барлық мекемелермен тығыз байланыста жұмыс атқарамын. Мысалы: КМС, КСК, емхана, мектептермен және клиенттердің соңғы жұмыс істеген орындарымен байланыс жасаймын. Әр мереке күндері өз клиенттерімді құттықтауға спонсорлық көмек іздеймін.

2.3 Шетелдердегі әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінің ерекшеліктері

 

Республикамыздағы әлеуметтік қызмет көрсету мекемелері мен өндірі терінің жұмыстарының дұрыс бұрыстығын басқа елдер тәжірибесіне сүйене отырып, өзгертуге болады.

Дамыған елдерде әлеуметтік қызмет көрсету муниципалитет аркылы, әлеуметтік көмекке зәру адамның тұрғылыкты жеріне байланысты аймакта жасалады. Мұнымен муниципиальді әкімшілік құрамын дағы әлеуметтік бөлім айналысады.

Муниципальді бөлім мынандай маңызды қоғамдық міндеттерді шешетін мемлекеттік мекеме: әлеуметтік мәселелердін дамуының алдын алу үшін жұмыстарды жүргізеді, адамның өмірдегі әртүрлі әлеуметтік жағдайлардан кұтылуы үшін сактандырады. Ол коммуналар мен аймақтар деңгейіндегі жергілікті әкімшіліктің бөлігі болып табылады. Әлеуметтік қызмет көрсету заңның негізінде және катал заң бойынша жүзеге асырылады. Көп жағдайда мынандай мәселелерге көңіл аударады:

- накты адамдарға, отбасыларға өздерін материалды қолдау үшін, басқа агенттіктер ұсынған мәліметтер бойынша қаржылай көмек көрсетіледі. Мысалы, жұмыссыздыққа байланысты төлемакылар, карттарға зейнетақы төлемдері және т.с. Заңға сүйене отырып, тұтынушының өз бетімен күн көруі үшін кеңестер беріледі;

- Балаларды қажетті нәрселермен жабдықтау үшін, үшін ата - аналарға әлеуметтік көмек көрсетіледі. Егер ата - аналар ұсынылған көмекті дұрыс қабылдамаса, балаларды басқа мекемелерге орналастырады;

- Нашакорлар мен ішімдікке әуес адамдарға әр түрлі көмектер көрсетіледі. Ондай аурулардың алдын алуға шаралар жүргізіледі.

Еңбекке жарамсыз немесе қартайған адамдарға, отбасыларына қосымша төлемақылар мен әртүрлі әлеуметтік көмек түрлері ұсынылады.

Әлеуметтік қызмет көрсету мекемелері онша үлкен емес, оларда 10 - нан 20 адамға дейін жұмыс істейді.

Әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінде жұмыс істейтін қызметкерлер мынандай жұмыстарға маманданаул:

- ата - аналар мен балаларға бақылау жұмыстары;

- қатты ауырған адамдармен, мүгедектерге және олардың отбасына әлеуметтік көмек көрсетіледі;

- қарттарға әлеуметтік қолдау көрсетеді;

- ішімдікке әуес және нашакорларға әлеуметтік қызмет көрсету.

Әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінін «Әлеуметтік көмек туралы» заңға сүйене отырып, мынандай мақсаттарды басшылыққа алады:

- адамдарды өмір сүру деңгейін жақсарту бағытында экономикалық және әлеуметтік қызмет көрсету, әлеуметтік мәселелердің алдын алу;

- мүкіншілігі шектеулі адамдардың қоғамда калыпты өмір сүруі үшін, әр түрлі әлеуметтік көмек көрсету.