Гендерные стереотипы в паремиях корейского и русского языков

     Список  опубликованных работ  по теме диссертации 

1. Концепты  «Мужчина» и «Женщина» на материале  пословиц и поговорок корейского языка //Корееведение в Казахстане: проблемы и перспективы. Материалы Международной научной конференции. – Алматы: КазУМОиМЯ им. Абылай хана, 2004. – С. 268 – 277.
2. Языковая картина мира в антиномиях //The Interaction Between Korean. Материалы 6-ой международной научной конференции. КазУМОиМЯ им. Абылай хана. - Алматы, 2006. – С. 301 – 306.
3. Гендерно окрашенные характеристики концептов «женщина» и «мужчина». Вестник  КазУМОиМЯ им. Абылай хана. Серия филологическая. – Алматы, 2008. – №2 (19). – С. 44 – 50.
4. Концепт «женщина» в корейском языке (на материале пословиц и поговорок) //Central Asia and Korean Diaspora. Сборник материалов международной научной конференции. Бишкек, 2009. – С. 186 – 189.
5. Гендерные стереотипы в корейском языке. Вестник КазНУ им. Аль Фараби. Серия филологическая. Алматы, 2010. – №3 (127). – С. 147 – 151.
6. Образ женщины и мужчины в языковом сознании русских. Вестник университета Кайнар. Серия филологическая. Алматы, 2010. – №3/1(80). – С.106-110.
7. Гендерные стереотипы, связанные с семейно-родственными ролями мужчины и женщины в корейском обществе //Central Asia and Korean diaspora. Сборник материалов международной научной конференции. КазНПУ им. Абая. Алматы, 2010. - C. 92 – 97.

 
 
 

Ким Анастаcия Сергейқызы 

Корей және орыс мақал-мәтелдеріндегі гендерлік стереотиптері 

10.02.20 –  салыстырмалы-тарихи, типологиялық және салғастырмалы тіл білімі мамандығы бойынша филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация авторефераты 

ТҮЙІН 

     Бұл диссертациялық жұмыс корей және орыс тілдеріндегі мақал-мәтелдердің негізінде гендерлік стереотиптерді зерттеуге арналған.

     Зерттеу объектісі - ұлттық сана стереотиптері.

     Зерттеу пәні ретінде корей және орыс тілдерінің паремиялары туралы мәліметтер бойынша гендерлік стереотиптер алынды.

     Зерттеудің мақсаты еркек және әйелдерге тән қасиеттер туралы жалпы түсініктер, олардың арасындағы корей және орыс тілдерінің мақал-мәтелдерінде орныққан айырмашылықтары көрсетілген гендерлік стереотиптерді жинақты түрде бейнелеу болып табылады.

     Берілген  мақсатқа жету үшін келесі мәселелерді  шешу міндет етіп қойылады:

     1. Гендерлік стереотиптерді айқындау мақсатында корей және орыс тілдерінің паремияларына талдау жасау.

     2. Гендерлік стереотиптердің сипаттамаларын салыстыру мен олардың универсал және ұлттық-мәдениеттік құрамын анықтау.

     3. Корей және орыс елдерінің ұлттық санасындағы қазіргі заман стереотиптерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау үшін ассоциативтік тәжірибе жүргізу.

     4. Корей және орыс елдерінің тілдері санасындағы қазіргі заман стереотиптерінің қалыптасуына мүмкіндік тұғызатын факторларды анықтау.

     Ұсынылып  отырған диссертациялық жұмыстың ғылыми жаңалығы келесілерден тұрады:

     - алғаш рет корей және орыс елдерінің паремиялары негізінде еркек пен әйелдің стереотиптері айқындалады;

     - алғаш рет корей және орыс тілдерінің әлемдік картинасында универсал және ұлттық-мәдениеттік гендерлік стереотиптер анықталады және салыстырылады;

     - қазіргі заманның еркегі мен  әйелінің бейнелерін тілдің әлемдік  картинасында зерттеу бізге олардың  бейнелерінің қазіргі заман корей  және орыс мәдениетінде қабылдануының  өзгерістерін анықтауға мүмкіндік  береді.

      Жұмыстың теориялық  құндылығы. Әр түрлі этностардың гендерлік стереотиптерін зерттеу және тілдің әлемдік көрінісін қалыптастыру барысында оның жалпылығы мен ерекшеліктерін айқындау - салыстырмалы лингвомәдениеттіліктің, мәдениетаралық коммуникация теориясының, гендерлік лингвистиканың дамуына үлкен үлесін қосады.

     Жұмыстың  практикалық құндылығы оның нәтижелері тілді зерттеу жұмыстарын жүргізу кезінде, яғни лингвоелтану ғылымы бойынша корей тілін үйренушілер үшін анықтама және сөздіктерді құрастыру барысында практикалық қолданыс таба алатындығымен анықталады. Бұдан басқа зерттеу материалдары лексикология, паремиология, лингвомәдениеттілік және т.б. бойынша арнайы курстар жүргізу кезінде қолданыс таба алады.

     Қорғауға  келесі ережелер ұсынылады:

     1. Әр бір этнос, қоршаған ортаның  заттары мен құбылыстарын категоризациялау кезінде, қоғам санасында қалыптасып мәдениеттің әр алуан түрлеріне, яғни, әдет-ғұрыптарына, салт-дәстүрлеріне, діншілдікке және тіліне өз әсерін тигізетін стереотиптерді жаратады. Ал тіл бұл жаратылған стереотиптерді белгілі бір мөлшерде айқындап көрсетеді.

     2. Гендерлік стереотиптер универсалды категория болып табылады. Олар тілде паремиялар арқылы репрезентациялау жолымен зерттелінуі мүмкін. Бұған себеп мақал-мәтелдер этнос жаратқан стереотиптердің жалпы жүйесін толық және жарқын түрде айқындайды.

     3. Гендерлік стереотиптердің қалыптасуына  әр-түрлі тарихи және мәдениетті  ерекшеліктер, сондай-ақ корей елінің  қоғамында еркек және әйелдер  стереотиптік түсініктерінде конфуций  философиясы, ал орыс елінің әлемдік картинасында – христиан дінін қабылдау және адам өмірі мен оның жанұясының барлық бағыттарына, яғни қоғам, жанұя, шаруашылық, дін сұрақтарын шешуге арналған кеңестер, ережелер, өсиет және уағыздар жинағы - «Үй салу» («Домострой») кітабының кең таратылуы үлкен роль атқарды.

     4. Гендерлік стереотиптер тұрақты болып келеді де мәдениет иеленушілердің санасында өте баяу өзгереді. Көп ғасырлар бұрын қалыптасқан және патриархальдік характерге ие болған еркек пен әйел туралы стереотиптік түсініктер кәзіргі күнде де корей және орыс елдерінің санасында айқындалады.

     5. Әлемнің этникалық картинасына  универсалды ерекшеліктермен қатар  ұлт өзгешеліктері де тән. Гендерлік  стереотиптерді корей және орыс  тілдерінің паремиялары негізінде  зерттеу еркек және әйел туралы  стереотиптік түсініктер арасындағы  ұқсастықтар мен айырмашылықтарды айқындауға мүмкіншілік береді.  
 
 
 
 
 
 
 
 

Kim Anastasiya Sergeevna 

Gender stereotypes on the proverbs of the Korean and Russian languages 

of the thesis submitted to confer the Scholarly degree of the

«Candidate of Philological Sciences»

Speciality: 10.02.20 – comparative-historical, typological and contrastive linguistics 

SUMMARY 

     This dissertation research is devoted to the studying of gender stereotypes on the basis of the proverbs of the Korean and Russian languages.

     Subject of inquiry is the stereotypes are of the national consciousness.

     Subject of research is the gender stereotypes according to the data of proverbs of Korean and Russian languages.

     Study purpose consists in the complex description of gender stereotypes, where generalized assertions of qualities and natures inherent in woman and man is reflected, and also about current differences between them, which were consolidated in proverbs of Korean and Russian language.

     The following tasks are set and solved for the achievement of the mentioned purpose:

1. To perform analysis of the Korean and Russian proverbs for revealing of gender stereotypes.
2. To compare characteristics of gender stereotypes and reveal their universal and national and cultural components.
3. To carry out an experiment for revealing of similarity and differences of modern gender stereotypes in national consciousness of Korean and Russian people.
4. To reveal factors which assist in forming of modern gender stereotypes in linguistic consciousness of Korean and Russian people.

     Scientific novelty of this dissertation research consists in the following:

• Stereotypes of man and woman are revealed for the first time on the basis of material of Korean and Russian proverbs;
• Universal and national and culture gender stereotypes in Korean and Russian  linguistic pictures of the world are compared for the first time;
• Studying of the modern image of man and woman in the linguistic picture of the world will let us to reveal changes in conception of male and female images in modern Korean and Russian cultures.

 Theoretical significance consists in the fact that research of the gender stereotypes of different ethnos and revealing of common and specific things in forming of linguistic pictures of the world is the definite contribution into the further development of contrastive linguistic culture science, theory of cross-cultural communication, gender linguistics.

     Practical significance is determined by the fact that results of this work can be applied in linguistic practice – for example while compiling the dictionaries and reference books on culture-oriented linguistics for those who study Korean language. Besides, materials of research can be used in special courses on lexicology and paremiology,  culture-oriented linguistics and so on.

      The following positions are to be defended:

1. Within the process of categorization of subjects and phenomena of visual environment each ethnos creates stereotypes which are fixed in public conscience and embodied in different forms of the culture– customs, traditions, religion and language. Language determines and reflects created stereotypes in full.
2. Gender stereotypes being the universal category can be studied through their representation in language through proverbs, for proverbs can reflect all the system created by the ethnos in full.
3. Different historical and cultural particularizes influence upon the gender stereotypes formation, in particular, Confucian philosophy  played important role in stereotype conception of man and woman in Korean, and in Russian picture of the world it was Christianity and spreading of the book named «Domostroy» which contained collection of advices, rules and precepts by all spheres of the people and families’ life, including social, family economic and religious aspects.
4. Gender stereotypes are of stably character and they are changed very slowly. Stereotype conception about man and woman which were formed many years ago and which were patriarchal, and which is nowadays reflected in conciseness of Russian and Korean people.
5. As universal as national-specific characteristics refer to ethnic picture of the world. Research of gender stereotypes on the basis of the material of Korean and Russian proverbs let us to reveal similarities and differences in stereotype conceptions about man and woman in both cultures.

   Perspectives of research. Perspective of the further studying of gender stereotypes consists in the fact that associative experiment has to be conducted with attraction of great quantity of respondents, as among Korean as among Russian people for more extensive and detailed studying of gender stereotypes in consciousness of both cultures.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ким Анастасия  Сергеевна 

Гендерные стереотипы в паремиях корейского и русского языков 

10.02.20 - сравнительно-историческое, типологическое и сопоставительное языкознание 
 

Автореферат

диссертации на соискание

ученой  степени кандидата филологических наук