Лизингтік қаржыландыру

     Бағалы  кағаздар нарығының жұмысын қамтамасыз етіп, оның міндеттерін атқаратын  кәсіби мамандар, яғни делдалдар. Ол жұмыс  баға белгілеу үшін және қажетті хабарларды тарататын компьютерлік техниканы қажет етеді. Ол үшін қазіргі уақытқа сай нарыққы әдейі дайындалған кәсіби мамандар кажет. Олардың жалпы экономикалық, техникалық және кейбір күтпеген жағдайды шешетін психологиялық дайындықтары болу керек. Сонымен бірге бағалы қағаздар нарығы кәсіби мамандарының тәжірбиесінің манызы мен олардың сезімталдығы да болуы да тиіс.

     Бағалы  кағаздар нарығының кәсіби мамандары:

     Брокерлер- делдал ретінде келісімге қатынасатын  адамдар. Брокер келсім жасасатын әрбір  жақты табыстыруды көздейді. Брокер өкіл емес, ешбір жақтың шарттық қатынастарына қатыспайды, ол жекелеген тапсырмалар негізінде жұмыс істейді. Брокерге әрбір жеке келсімді жасасуға арнаулы өкілеттілік беріледі. Ол тек сол өкілеттілк шегінде әрикет етуге міндетті.

     Дилерлер- өз капиталымен келсім жасайтын делдалдар.

     Осы мамандармен катар бағалы қағаздар нарығына банк қызметкерлері, инвестициялық  қорлардың қызметкерлері және нарық  қызметін реттейтін ереже-нормалар шығаратын мемлекеттік органдар мен заң қызметкерлері қатысады.

     Бағалы  қағаздар нарығындағы брокерлер құқыктық тұлға ретінде тіркелген маманданған фирма қызметкерлері. Батыс Еуропа мамлекеттерінде олар не жеке фирмалар, не акционерлік қоғам ретінде құрылады. Жаңа егеен мемлекеттерде олар жауапкершілігі шектеулі серіктестік мекемесі болып құрылған. Салық төлеуден жеңілдік алу мақсатында кіші кәсіпорын ретінде тіркелгендіктен олардың жарғылық қоры өте аз. Дегенімен, бұл фирмалар өз капиталымен қарызға алған капиталын өсіру мақсатында клиенттер санын көбейтуге тырысады.

     Құрлымы жөнінен брокерлік фирма дирекция, әкімшілік бөлім, кеңес беретін бөлім, бағалы қағаздарды сату бөлімі және хабарлама- техникалық бөлімнен тұрады. Шамамен фирмада 15-20 адам жұмыс істейді

     Брокерлік фирманың қызмет аясына мына міндетер кіреді: Консалтинг(кеңес беру);

     Бағалы  қағаздарды бірінші және екінші нарыққа  орналастыру ; Инвестициялық қорларды құру және оны басқару.

     Бұдан басқа брокерлер ақша нарығында  бірсыпыра ерккше қызмет корсетеді, атап айтқанда банктік несие алушыларға делдалдық жасау және мэмілені қамсыздандыру, оның ішінде биржалық келсімді сақтандыру.

     Брокерлер өз қызметінде мына түпкі бастамаларды басшылыққа алады:

     Клиент  брокерлік фирмамен шарт жасағанда  барлық тапсырма бойынша келсімге келеді, оның ішінде бағалы қағаздары қайдан сатып алу жөнінде (кор биржасынан ба, элде биржадан тыс нарықтан ба);

     Брокер  клиенттің белгіленген сомасы шегінде  әрикет жасайды. Бірақ алған тапсырма көлемінде бағалы қағаздарды таңдауда өз құқын пайдаланады;

     Брокер  тапсырманы орындағаны туралы шартта көрсетілген уақытта клиентке хабарлама беріп және бағдлы қағаздарды сатудан түскен қаржыны (өзне делдалдық үшін сыйақы қалдырып) клиенттің есепшотына аудЯрады;

     Брокер  мэмілені ерекше кітапқа тіркеу қажет. Ол жөнінде клиент көшірме талап  етуге құқығы бар;

     Клиент  брокерге мэміледегі барлық тапсырмаларды тоқтатуға үкім бере алады. 

                                    Қолданылған     әдебиеттер:   

1. Агапов  Т.А ,  Серегина С.Ф «Макроэкономика»  Москва 1999

2.  Әубәкіров Я , Есқалиев М. «Экономикалық  теория негізі»

Алматы 2004

3.  Галанова В.А,  Басова А.И «Рынок ценных бумаг» Москва 2000

4.  Доронбуш Р ,  Фишер С «Макроэкономика»  Москва 1999

5.  Долан Э «Макроэкономика»  Москва 1994

6.  Жукова Е.Ф «Рынок ценных бумаг»

7.  Көшенова Б.А  «Ақша, несие  және банктер» 

8.  Кәрібаев Е.С  «Ақша және банктер»  Қарағанды 2004

9.  Мамыров Н.К  «Макроэкономика»  Алматы 1997

10. Орманбаев  А.Ж , Өмірбаев С.М , Есенгельдин  Б.С «Ақша, қаржы ,                                                                      несие» Қарағанды 1997

11. Сахариев  С.С «Жаңа кезеңнің экономикалық теориясы» Алматы 

      2004

12.  Сейітқасымов Ғ.С «Ақша, несие,  банктер» Алматы 2004

13.  Фишер С , Дорунбуш Р , Шмалензи  Р. «Экономика» Москва 1993

14.  Хайман Р  «Сореременная макроэкономика»  Москва 1992

15.  Чепурина М.Н , Киселева Е.А «Эконом теория» Киров 1994