Банктердегі несиелік саясат, оның элементтері.

Қаржы-несиелік механизмнің  үздіксіз қызмет етуінен және тиімділігінен  жекелеген шаруашылық бірліктерінің уақытында ақша алуы ғана емес, сонымен бірге жалпы елдің экономикалық өсу қарқыны тәуелді болады. Несие жүйесінің қызмет ету механизмі оның ұйымдық құрылымдардың, несиелік операцияларды жүзеге асыратын ұйымдық-құқықтық нысандардың, несиелеу әдісімен формаларының өзгеру әсеріне байланысты әрқашан ауысып отырады.

Банктер несиелерді ұсынуды  өзнің ішкі несиелік саясатына және зайымдық операцияларды жүргізудің жалпы шарттарына сәйкес жүзеге асырады. Айтарлықтай деңгейде өзгерген кәсіпорындарды несиелендіру жүйесі, нарықтық қатынастарға көп деңгейге де сәйкес келетін, экономиканы басқарудың орталықтандырылған әдісінен орталықтандырылмаған әдісіне көшге тиіс модель ретінде бағалауға мүмкіндік беретінін болжауға болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                   ҚОРЫТЫНДЫ

 

Сонымен қатар қорыта келе,  несиелік тәуекелді  реттеудегі мемлекеттің де рөлі  маңызды  болып табылады. Мұнда мемлекет өз  қызметін ҚР Ұлттық Банкі және ҚР Қаржы  нарығы мен  қаржы  ұйымдарын реттеу және қадағалау Агенттігі арқылы жүзеге асырады. Ескере кететін жағдай, 2003 жылғы 31 желтоқсандағы ҚР – сы Президентінің № 1720 «ҚР – ң мемлекеттік басқару жүйесін одан ары жетілдіру туралы»  жарлығына сәйкес  бірқатар өзгерістер болды. Атап айтқанда ҚР Ұлттық Банкінің реттеу және қадағалау қызметтері жаңа  құрылған Агентікке  жүктелінген болатын .

Ақша – кредит  статистикасын және бухгалтерлік  есепті  жетілдіру бойынша  жұмыс жалғастырылады. Несиелік серіктестіктер  мен ипотекалық компаниялардың шоттарын енгізе отырып, шоғырландырылған  негізде қаржы секторына шолу жоспарлануда.

Несиелік ставкаларды  төмендету  мен шағын және орта бизнес субъектілерін  несиелеуді  кеңейтуге ықпал ету бұрыңғыдай маңызды болып отыр. Осы міндетті  шешу үшін ҰБ жанама әдістерді, қайта  қаржыландыру ставкасын біртіндеп төмендетуді пайдаланады.

Сонымен бірге, шағын  кәсіпкерлікке берілетін несиелер бойынша сыйақы ставкаларын төмендетуге  банктер мен банк операцияларының  жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың  тәуекелдерін төмендету  арқылы «Несиелік бюро және несиелік тарихты  қалыптастыру туралы» Заңның қабылдануы ықпал ететін болады.

Осылайша, Ұлттық Банк 2005 жылы және одан кейінгі жылдары қаржы секторын  дамытуда бұдан бұрынғы кезеңдерде жеткен жоғары қарқындарға қолдау көрсетуге тырысады.  

Несие - өндірістік қатынастарды білдіретін экономикалық категория. Несие экономикалық  категория ғана  емес, сонымен қатар тарихи категория екенін атап өту керек. Ол өндірістік күштердің тек белгілі бір дамуында  пайда болады. Экономикалық  категориялар – жалпы тарихи категориялар. Несиенің және несиелік қатынастардың пайда болуына табиғи негіз, тауар шаруашылығы болып табылады.

Нарықтың қалыптасуында ақша  және қаржы – кредит жүйелері  де маңызды рөл атқарады. Мұнда айта кететін жайт, қазіргі жағдайда мемлекеттің экономикамызды  сауықтындыру бағытындағы,   қаржы – кредит жүйесіндегі жүргізіліп жатқан  реформалары. Олар – халық шаруашылығында  қолданылатын  икемді  салық жүйесін қалыптастыру, экономикаға  тиімді  әсер ететін несие саясатына жүргізу,  республикада ақша айналымын тұрақтандырып, оны сауықтыру.

Қорыта айтқанда: мемлекеттің  экономикалық қызметі кәсіпкерлердің /жеке, шағын кәсіпорындар, фирмалар және мемлекеттік кәсіпорындардың/ экономика саласындағы әрекетін тәртіпке келтіру реттеп отыруға  саяды. Бірақ ел ешбір жағдайда кәсіпкерлердің іс - әрекетіне араласпайды. Нарық механизмі – бағаны және өндірісті анықтайды; мемлекет - салық салуды, шығындарды реттеп отыру арқылы  нарықты үйлесімді пайдалану жолдарын іздестіреді.

Бұл курстық  жұмысты толық меңгеріп және толық қарастырдым деп ойлаймын.Мұнда несие ресурстың дамуын,жіктелуін,проблемаларын және провизияларын қарастырдым.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН  ӘДЕБИЕТТЕР

1. «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік  және  саяси  жедел жаңару жолында» Қазақстан Республикасының Президенті  Нұрсұлтан Назарбаевтың  2006 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауынан. Егемен Қазақстан газеті 2-3 бет
2. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы» заң күші бар Жарлығы.
3. ҚР-ның ²Ашық акционерлік қоғам халықтық банктің борыштық қарыз есебінің тәртібі² 2000 ж. 20 қаңтар N20
4. Жүнісов Б.,  МәмбетовҰ., Байжомартов Ү.  «Нарықтық экономика             негіздері»    / Алматы «Экономика»-2000ж /
5. Голом М., Гурко А., Смиренко Е. Развивать новые виды кредитных операций необходимо // Банки Казахстана 2001 г. N11
6. Көшенова Б.А. «Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары»

           / Алматы «Экономика»-2000ж /    

7. Мәдешев Б.   «Нарықтық экономика теориясына кіріспе»

      / Алматы  «Экономика»-1998ж /

8. Мақыш С.Б. «Ақша айналысы және несие», Алматы – 2000 ж.
9. Общая теория денег и кредита: Учебник / Под ред. Е.Ф. Жукова-

           М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1998

10. Сейітқасымов Ғ. С. «Ақша, Несие, Банк»

           /Алматы «Экономика» -2001/

11. Сейткасымов и др. « Ценные бумаги и фондовый рынок»

    /Алматы «Экономика» -1998 /

12. Кушербаев Б.П. «Банктер және несие алушылар қарым – қатынастарын реттеу», Қарағанды – 2002
13. Шалгимбаева Г. Н. «Рынок ценных бумаг. Механизмы

          государственного регулирования» / Алматы Қаржы қаражат-1999

14. Шаяхметова К.О. «ҚР-ның екінші деңгейлі банктеріндегі шағын және орта бизнесті несиелеу жағдайы», Хабаршы-2005, N 1