Емтиханға дайындық

Несиенің мәні, функциялары мен формалары: коммерциялық, банктік, шаруашылықаралық, ақшалай, тұтынушылық, ипотекалық, мемлекеттік, халықаралық. Қазіргі заманғы несие-ақша жүйесінің құрылымы. Банктер, олардың түрлері және атқаратын қызметтері. Орталық банк, коммерциялық, салықтық банктер.

Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар, олардың түрлері. Бағалы қағаздар нарығының қызметі және ұйымдық құрылымы. Бағалы қағаздардың алғашқы және қайталама нарықтары. Қор биржасы. Бағалы қағаздар нарығын реттеу.

Ақша-несие жүйесін  макроэкономикалық реттеу.

Қаржы және қаржы  саясаты. Қаржының қызметі мен мәні. Олардың экономикалық өсуді қамтамасыз етудегі атқаратын ролі. Қаржылық қатынастардың субъектілері: шаруашылық субъектілері, халық және мемлекет. Қаржы саясатының бақылау және олардың эволюциясы.

Мемлекеттік бюджет және оның құрылымы. Бюджеттің функциясы. Салық жүйесі. Салық салудың экономикалық теориясы және қазына толтыру саясаты. Салықтар экономикалық база және қаржы саясатының құралы ретінде. Салықтың түрлері. Салық салу қағидалары. Лаффер қисығы.

Бюджет тапшылығы. Бюджет тапшылығын қаржыландыру әдістері. Мемлекеттік бюджетті теңестіру мәселесі.

Мемлекеттік борыш. Ішкі және сыртқы борыш. Мемлекеттік  борышты басқару.

12. Дүниежүзілік  шаруашылықтың дамуын теориялық  мәселелері мен үрдістері. Дүниежүзілік шаруашылықтың қалыптасу кезеңдері мен негізгі белгілері. Әлемдік экономикадағы шаруашылық процестердің интернационалдануы мен өзектендірілуі: мәні мен даму динамикасы. Қазақстанның дүниежүзілік шаруашылықтағы орны.

Дүниежүзілік  нарық және халықаралық сауда  теориясы. Әлемдік экономикадағы интеграциялық процестер. ДСҰ (ВТО) – ның әлемдік экономикада алатын орны. ДСҰ-ға мүше болу кезеңдері, механизмі мен тәртібі. Капиталдың халықаралық миграциясы. Халықаралық еңбек нарығы және оның әлемдік экономикаға интеграциясы. Трансұлттық компаниялар.

Халықаралық валюта жүйесі. Қазіргі заманғы дүниежүзілік шаруашылықтың валюта жүйесі. Халықаралық  валюта нарықтары мен валюталық  реттеу. ХВҚ (МВФ).

Қазақстан Орталық  Азиялық экономикалық қоғамдастықта. Еуразия экономикалық қоғамдастығының  құрылуы мен қалыптасу механизмі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қосымша бағдарлама

 

1. Экономикалық теорияның теориялық мәселелері. Халықаралық сауда және макроэкономикалық тепе-теңдік мәселелері. Сыртқы сауда бойынша жалпы мәселелер. Сыртқы сауданың мультипликаторы. Халықаралық сауда теориясы. А.Смиттің негізгі ережелері. Д.Рикардоның халықаралық сауда теориясы. Саудалық саясаттың элементтерінің түрлері. Саудалық шектеулер. Халықаралық сауданы реттеу. Протекционисттік сипат. Фискалдв төлемдер. Адвалорлық төлемдер. Ерекше кедендік төлемдер. Аралас төлемдер. Ең төменгі кедендік төлемдер. Ең жоғарғы кедендік төлемдер. Импорттық  квоталар. Тарифтік емес шектеулер. Ерікті экспорттық шектеулер.
2. Халықаралық ғылыми-техникалық бірлестіктер. Халықаралық ғылыми-техникалық және өндірістік бірлестіктер. Ғылыми-техникалық төңкеріс. Халықаралық бірлестіктердің ғылым және техника саласындағы бағыттары. Халықаралық келісімдер. Ғылыми-техникалық және өндірістік бірлестіктердің формалары. Халықаралық ғлыми бағдарламалар. Әлемдік мұхитты зерттеудің халықаралық бағдарламалары. Ғылым және техника мәселелері бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымының бүкіл әлемдік конфренциялары. Халықаралық ссеминарлар, симпозиумдар және коллоквиумдар. Техникалық көмектер көрсету. Өндірістік бірлестіктер.
3. Қазіргі ғылыми-техникалық қатынастардағы реттеу құрылымдары. Үкіметтік ұйымдар. Білім, ғылым және мәдениет сұрақтары бойынша БҰҰ ұйымдары. Өнеркәсіптік даму бойынша БҰҰ ұйымдары. Интеллектуалды меншіктің бүкіл әлемдік ұйымы. Денсаулық сақтаудың бүкіл әлемдік ұйымдары. Ауыл шаруашылық және азық түлік ұйымдары. Қоршаған орта мәселелері бойынша БҰҰ бағдарламасы.
4. Елдің экономикалық қауіпсіздігінің мәселелері. Экономикалық қауіпсіздіктің теориялық моделі. «Ұлттық экономикалық қауіпсіздік» түсінігінің мазмұны. Ішкі және сыртқы экономикалық қауіп-қатер. Экономикалық қауіпсіздіктің белгілері. Елдің халық шаруашылығындағы экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің мәні. Экономикалық қауіпсіздік және экономикалық тәуелсіздік. Сыртқы экономикалық қатынастардың моделдері.

Қылмыстық-қаржылық қауіп қатерлер. Қаржы экономикалық саладағы қылмыстардың ерекшеліктері. Қылмыстардың түрлері: жекешелендіру кезіндегі қылмыстар, банктік мекемелерге қарсы қылмыстар, «қаржылық пирамидалар», сақтандыру қылмыстары, қүнды қағаздармен жасалынатын заңға қарсы әрекеттер, әдейі жасалынған банкроттар, мемлекеттік ақпараттағы коорупция, салық төлеуден ауытқу. Салық төлеуден ауытқу мәселелері. Салық төлеуден ауытқудың көлемі және әлеуметтік экономикалық себеп салдары. Салық төлеуден ауытқу әдістері және олардың көрінуі: ақша-қаражаттарын қолма-қол ақшаларға айналдыру, фирманың атын өзгерту және т.б.

5. Елден капиталдардың кету мәселелері. Капиталды заңсыз елден шығару әдістері. Экспортты валюталық түсімдерді елге қайтармау, товар айырбастау келісім кезінде бағамен манипуляция жасау, оффшорлық компания мекемелерінің экспорт және импорт кезінде бағаның төмендеуі және т.б. капиталдардың кетуін экономикалық бағалау: көлемі және себептері.

Оффшорды бизнес «лас ақшаларды» тазалау әдісі ретінде. Салық салу деңгейі бойынша елдерді жіктеу. «Оффшорлық зоналар», «оффшорлық компаниялар» түсініктері. Оффшорлы зоналарда кәсіпорындарды ашу және олардың қызмет ету шарттары.

Валюталық ресурстарды  елден әкетудің алдын алу шаралары: Отандық экономикада қолайлы  климат құру, валюталық бақылауды қатаңдату, трансферттік бағалардың деңгейіне бақылау жүргізу және т.б.

6. Халықтың табыстары, шығындар және тұтыну заңдылықтары. Халықтың табыстары, жақсы өмір сүрудің негізгі көрсеткіштері: бір жан басына келетін ЖҰӨ, орташа айлық жалақы және оның сатып алушылық қабілеті. Жалақы – халықтың табысының негізгі бөлігі (аймақтық және салалық аспектілер).

Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету. Қазақстандағы зейнетақылық реформа: жинақтау жүйесі. Зейнет ақылық жинақтар – елдің маңызды инвестициялық  көзі. Инвестициялаудың негізгі бағыттары. Халық жинақтары.

Халықтың шығындары. Тұтыну шығындарының құрылымы. Халықтың қалыптасқан тұтыну заңдылықтары. Халықтың төлем қабілеттілік сұраныстарын төмендету.

7. Кедейшілік және жұмыссыздық мәселелері. Кедейшілік. Қоғамдағы кедейшілікті анықтаудың негізгі белгілері: инфляция, жұмыссыздық ең төменгі кепілділік берудің деңгейі (ең төменгі жалақы және ең төменгі зейнетақы), білім беру және денсаулық сақтау салаларындағы тегін қызметтер көрсету көлемін қысқарту.

Инфляция: көлемі және салдарлары. Джинни коэффициенті. Кедейшілікпен күресу бағдарламасы. Шағын несиелеу бағдарламалары. Қаржыландыру көздері.

Жұмыссыздық: көлемі және салдарлары. Жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау. Жұмыспен қамтамасыз ету және жаңа жұмыс орындарын құру бағдарламаларын қаржыландыру көздері.

8. Еңбекке қабілетсіз халықты әлеуметтік қаржылық механизмі. Әлеуметтік қорғау. Әлеуметтік қорларға біріңғай әлеуметтік салық төлеу трансформациясы. Мемлекет деңгейіндегі әлеуметтік сақтандыру тәжірибесін тоқтату. Әлеуметтік зейнетақыны жасы бойынша және мүгедектігі бойынша әлеуметтік жәрдемақыларды трансформациялау. Жәрдемақы мөлшері және қаржыландыру көздері.

Тұрғын үй жәрдемақысы: төлеу шарттары және қаржыландыру көздері.

Ең төменгі  күн көріс. «Ең төменгі күн  көріс туралы» ҚР-ның заңы. Ең төменгі күн көріс көлемі. Кедейшілік шегі «мемлекет тарапынан көмек көрсету үшін басты белгі».

 

Ұсынылатын  әдебиеттер:

1.   Фишер С, Дорнбуш Р., Шмалензи Р. Экономика. М., 1993.

2.   Хейне  П. Экономический образ мышления. М., 1993.

3.   Брайан Твисс. Управление научно-техническими нововведениями. Пер. с англ. - М.: Экономика, 1989.

4.   Глазьев  СЮ. Экономическая теория технического  развития. -   М: Наука, 1992.

5.   Доллан  Э. Дж., Линдсей Д. Макроэкономика. - Спб, 1994.

6.   Доллан  Э. Дж., Кэмпбелл К.Д., Кемпбелл Р. Дж. - Деньги, банковское дело и денежно-кредитная политика. - Спб, 1994. -   494 с.

7.   Самуэльсон  П. Экономика. М., 1964.

8.   Чепурин  М., Киселева Е. - Курс экономической  теории, М. 1994.

9.   Базылев  Н., Гурко С. Экономическая теория. – Минск: БГЭУ, 1996

10. Маркс К. -Капитал,  т. 1. Маркс К. и Энгельс Ф.С.  т. 23

11. Самоульсон  П. Экономика, М. 1964

12 Теория и  практика рыночных отношений  в Республике Казахстан/ под  ред. Н.А.Макаренко. – Усть-Каменогорск:ВКГТУ  им.Д.Серикбаева,2007.-352с.

13. Камаев В.Д.  и др. - Учебник по основам экономической  теории, М. 1995, гл.2.

14. Макконнелл  К., Брю С. - Экономикс, М. 1992, т.1

15. Программы  разгосударствления и приватизации  в Республике Казахстан 

16.  Ленин  В.И. -Развитие капитализма в России. Т.З, с.61-62

17. Борисов Е.Ф. - Основы экономической теории.- М. 1996

18. ЭклундК., Эффективная  экономика.- М., 1991.

19. Ливщиц А. - Введение в рыночную экономику. -М., 1992.

20. Хоскинг А. - Курс предпринимательства.- М., 1993г.

21. Кейнс Д.М. - Общая теория занятости, процента и денег.- М., 1948

22. Кондратьев  Н.Д. - Проблемы экономической динамики.- М.: Экономика, 1989г.

22. Николаева  Н. Экономическая теория.- М., 1997

23. Закон РК "О  Республиканском бюджете" на 2007г. 

24.Евстигнеев   В.Р.   Валютно-финансовая   интеграция   в   ЕС   и   СНГ:   Сравнительный семантический анализ. - М.: Наука, 1998.-250с.

25.  Кенжегузин  М.Б., Хамитов Н.Н., Зейнельгабдин  А.Б.  и др.  Финансово-кредитная

система республики: проблемы развития. - Алматы: Рауан, 1995.

26. Формирование  систем акционерных отношений  в Республике Казахстан. - Алматы: Гылым, 1995.

27.Кошанов    А.К.,    Мухамеджанов    Б.Т.,    Бектемисова    С.    Формирование    частного предпринимательства  в условиях перехода к рынку  на примере Республики Казахстан. - Алматы, 1995.

28. Макконнелл  К. Р.,  Брю С.Л. Экономикс. - М.: 1991.

29.   Исингарин    Н.    Транзит    -    магистраль    экономической    интеграции.    Алматы: Атамура,1998.-256с.

30. Политические  проблемы рыночной трансформации. - Алматы: Евразия, 1999. Зб.Проблемные   вопросы  к   изучению  рыночной   экономики.   Учеб.пособие   (под  ред. Ф.Д.Веселкова, А.И.Тучкова). - С-П., 1992. - 64 с.

31.Есентугелов  А. Стратегия безопасного экономического  развития Казахстана в условиях

глобализации. // АльПари. - 2002.-№1.-С.3-8.

32.Жоламанов  Р. Конкурентоспособность национальной  экономики (теория и практика).-

Алматы: ИРК, 1995.-165с.

33.Есимов А.  Проблемы интеграции АПК стран  СНГ // Экономист.-1999.-№6.-С.74-82

34. Рыночная  экономика. Учеб. в 3-х томах. Т.1 и 2. Макроэкономика (В.Ф.Максимова).-

М., 1992.

35.Смешанное  общество, мировой опыт и Казахстан. - Алматы. - МН – АН РК, 1998.

36.      Формирование      рациональной      структуры      промышленности      и      проблемы инвестиционного  обеспечения (на материалах РК). Канатчинова А.К. и др. - Алматы: Гылым, 1995.

37.  Хамитов  Н.Н. Финансово-кредитная стратегия  рыночной экономики. - Алматы: Рауан, 1995.

38 Экономика:    учебник    для    экономических    академий,    вузов и факультетов  (под ред. А.С.Булатова). - М.: 1995. - 604 с.

39   Давильбекова  Ж.  Промышленность Казахстана:  опыт,  проблемы,  прогноз.- Алматы: Фонд "XXI век", 1999.-348 с.

40. Экономика  регионов Казахстана в условиях  формирования рыночных отношений:  проблемы и пути решения/ Исаева М.Г.,  Нурланова Н.К. и др. - Алматы, 1994.

41.  Экономический   механизм рынка научно-технической  продукции. - Алматы: Гылым, 1994.

42. Постников   А.В.   и   др.   Стратегическое   планирование   и   анализ   эффективности инвестиций.- М., 1997 .

43. Джумагельдиева  Т.А. Конкуренция: теория и механизмы  развития. Алматы, 2003. -168с.

44. Рамазанов  А.А. Диалектика отношений собственности. - Алматы, 2004. -224с.

45. Рамазанов  А.А. Корпоративная социальная ответственность. Науч. докл. -Алматы, 2007.

46. Сулейменова Г.К. Институциональные преобразования в сфере малого предпринимательства: теория, методология и практика.-Кызылорда,2006.-284с.

47. Государственная  поддержка предпринимательства,  расширение и укрепление позиций  малого и среднего бизнеса  в странах Центральной Азии. Материалы межд. научно-практич. конф.. – Алматы, КазНПУ им. Абая - Университет им. С. Демиреля, ноябрь 2006 г . – Алматы, 2006

48. Проблемы  становления национальной инновационной  системы и развитие научного  потенциала экономики Казахстана. Материалы межд. научно-практич. конф. Каз.НПУ им Абая. 16 мая 2007 г. – Алматы, 2007

49. Саханова  А.Н., Аубакирова Ж.Я., Хан В.А. Государственный  менеджмент.Учебное пособие/под  общей ред. Академика НАН РК  Т.С.Садыкова, Алматы: Атамура, 2007. –  78 п.л.

50. Журналдар:      "Вопросы     экономики",     "Экономист",      "Российский экономический журнал",   "Общество   и   экономика",   "Известия   АН   РК   (серия   общественных   наук)". "Экономика и жизнь" «Проблемы теории и практики управления», «Саясат», «Экономика и статистика» и др.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан республикасының ғылым  және білім министрлігі

 

Білім және ғылым саласындағы БАҚЫЛАУ  комитеті

 

Бекітілген

Білім және ғылым 

саласындағы бақылау  комитеті

              «___»___________ 2008ж.

 

 Келісілген

 Экономика  ғылымдары 

бойынша эксперттік кеңес

«___» ____________ 2008ж.

 

 

 

08.00.01– «Экономикалық  теория» мамандығы бойынша кандидаттық  емтиханға арналған

МИНИМУМ-БАҒДАРЛАМА

Экономика ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу  үшін диссертациялық қорғауға арналған диссертациялық кеңес

 

 

 

 

 

 

Алматы, 2008ж.

 

 

Экономикалық  теория: пәні, зерттеу әдістері мен  қызметтері. Экономикалық теория генезисі. Меркантелизм, физиократтар, саяси экономиканың классикалық мектебі. Маркстің саяси экономика және оның тұжырымы. Экономикалық теорияның пәні және оның құрылымы. Экономикалық теория және саяси экономия. Экономика.