Алгоритм дегеніміз берілген

x:=strtofloat(Editl.text); if x<0 then y:=-4*x*x

else if x> 1 then y:=sqrt(x*x+3*x+4) else y:= sqr(x*x+3*x+4);

Iabel3. Caption :=floattostr(y); end;

 

У=  -36

2-әдіс.

Бұл әдісте InputBox енгізу терезе^ерін жөне ShowMessage шығару терезесі пайдаланамыз.

1. Жаңа формаға екі per шерту, программа код терезесі шығады. Програм» кодын жазамыз.

procedure TForml.FormCreate(Sender: TObject);

var x,y:real; xl:string;

begin

x I :=іприЛох('х-енгіз','х=',");

x:=strtofloat(xl);

if x<0 then y:=-4*x*x

else if x> 1 then y:=sqrt(x*x+3*x+4)

else y:= sqr(x*x+3*x+4); ShowMessage('y='+floattostr(y)); end;

0.8x²+16,xg0 + 0,3 Ix + 0,24, x = O,4| sin()0,6x-0,37), x> 0,4.

Таңдау (Case) операторын пайдаланып программа қурыңдар

Тізім берілген. Студентгің игомсрін енгізу арқылы оның 
фамилиясын жауапқа шығарықцар.

Жеңіл автокелікггің бірнеше моделі туралы мөлімет берілген. Модел 
номерін енгізу арқылы сол автокөліктін шыққан жылын және 
бағасын жауапқа шығарыңдар.

Елдердің атауларыньщ біріншіәрпін енгізу арқылы оның 
астанасының атыи жауапқа шығарыңдар.

Айдың номерін енгізу арқылы )кыл  мезгілін жауапқа шығарындар.

Қала атының бірінші өрпін еніізу арқылы онда түратын халықтың 
саньш жауапқа шығарыңцар.

Автобустың номерін енгізу арқылы оның аялдамаларыньщ санын 
жауапқа шығарыңдар.

Елдің атының бірінші өрпін енгізу арқылы ондағы қалалардың 
санын жауапқа шығарывдар.

Қаланың телсфондық кодын енгізу арқылы сол қаланын, атын 
жауапқа шығарындар.

Апта күндсрінің номерін енгізу арқылы сол күні болатын 
сабақтардың санын жауапқа тығарывдар.

 

Алты түрлі тауар туральг  мөлімет бар. Оның біреуінің кодын 
енгізу арқылы сол затшң бағасын жауапқа шығарывдар.

Айдың номерін енгізу арқылы сол  айдағы күндер санын 
жауапқа шығарындар.

Топтың номерін снгізуарқылы сол  топта қанша студент бар 
екендігін жауапқа шығарьщдар.

0-ден 10-ға дейінгі сандардың  біреуін енгізу арқылы 
олардьщ ағылшын тілінде аталуі,ш жауапқа шығарындар.

Жеті су өзендерінің аттарынъщ  бірінші өріптерін енгізу 
арқылы олардың үзывдығын жауапқа шығарындар.

15' Жүлдыз жорамалдағы 1-ден 12-ге дейінгі жүлдыз аттарының

номерін енгізу арқылы олардьң атын жауапқа шығарындар.

10-нан 19-ға дейінгі сандарды  енгізу арқылы олардың сөзбен 
жазылуын жауапқа шығарьшдар.

Үйдегі пөтердің номерің енгізу аркылы сол үйдегі 
түріындардың санын жауапқащығарындар.

**• Бес досыңның бірінің телефон номерін енгізу арқылы онын

атын жауапқа шығарывдар. 
■*"• Әншілердін аттарын енгізу арқылы олардың қай

Мемлекеттен екендігін жауаиқа  шығарьщцар.

Қазақстандағы партиялардың номерін  енгізу арқылы сол

партияның атын жауапқа шытарындар.

5. Қайталанатын алгоритмдерге бағдарлама құру

5.1 Repeat циклдік операторы

Repeat циклдік операторы - кайталау саны алдын - ала белгісіз, бір щ бірнеше операторлардан тұратын циклдін орындалуын үйымдастырат; Берілген шарт орындалғанда циклден шығу жүзеге асырылады. Мұндай щ кемінде бір рет орындалады жөне циклдің соңына жазылған шарт тексерілед Осы шартқа байланысты циклдің кдйталануы не қайталанбауы анықталаді Циклдің бір рет орындалуын әдетте итерация деп атайды. Бүл оператору

құрылымы мынадай;

Repeat циюі_денесі

until шарт; ^!

мұндағы, repeat, until - қызметші сөздер;

цикл_ денесі - қандай-да бір ^ператорлар тізбегі; шарт - логикалық типтегі өрнек.

Ереже. Шарт ақиқат болғаиша цикл денесі орындалады, шарт ақиқат болғащ ол орындалуын тоқтатады және циклден шығу орындалады, яғни:

Алдымен repeat және until сөздерінің арасындағы цикл денесі орындаладі

Сонан соң шарт өрнегінің мөні есептелінеді. Егер шарт жалған болса, ohj 
цикл денесі тағы бір рет орындалады.

3) Егер шарт ақиқат болса, онда цикл денесінін орындалуы тоқтайды. 
Ескерту. Циклдің орындалуы кезінде шексіз көп қайталануды болдырмау үш 
цикл денесінде  міндетті түрде  шартқа катысты айнымалылардың мәндер 
өзгертетін команда тұруы қажет.

1-мысал.    1-ден    10-га   дейінгі   бутін    сандардың    тек   жуп   сандарып қосындысын repeat операторының көмегімен есептеу.

procedure TForml. Button lClick(Sender; TObject);

var

n,i .integer; suml ,sum2:integer; nl:string; begin

nl—Edit 1.text; n:=strtoirtt(nl); suml:=0; i:=l; repeat

suml:=suml+i; i:=i+2; until i>n; memol .lines. add(inttostr(suinl));

end;

 

6. Символдык акпаратгарды өңдеу. Жолдар

Object Pascal - да мэтіндерді өңдеу үшін жолдар қолданылады. Жолдардьщ

>рт түрі болады:

қыскажол ShortString немесе Stringfn] (мұндағы п<=25б);

Ұзын жол String;

Кең (широкая) жол WideString;

нөлмен  аякталатын  жол  (нөл  -  терминал  жол)  Рсһаг.   Коды  нөл 
символмен аяқталады.

Әрбір жолды символдардың бір өлшемді массиві деп қарастыруға болады. олдың символдарына оның сол жолдағы рет номері бойынша сілтеме жасауға

щады.

Нөлмен аяқталатын жолда оның елшемі туралы айқын мәлімет болмайды.

эндықтан оның үзындығын аігықтау үщін Lenqth немесе StrLen стандартгы

^нкциялары қолданылады. Ал SizeOf 0 функциясы бөлінген жадыньщ өлшемін

лу үшін қолданылады.

Осы сипатталған мүмкіндіктерді келесі мысал арқылы қарастырайық.

— мысал. Мунда әртурлі жолдъщ типтегі айиымалылар сипатталады және

\арга бөлінген байт саны жауапқа гиыгарылады.

Procedure Tforml.BitBtnlClick (Sender: Tobject);

var

// ұзындығы 200 символға дейінгі қысқа жол

SI: String [200];

// ұзындығы 255 символға дейінгі қыскд жол

S2: ShortString;

S3: String; // ұзын жол

S4: WideStrinq; // қалың (жалпақ, енді) жол

// нөл - терминал жолға сілтеме

S5: Рсһаг;

// 500 символға дейінгі нөл - терминал жол

S6: array [0..500] of char ; beqin

Memo!.Lines. Add (^rSl='+InttoStr (SizeOf (SI))); Memol.Lines. Add CS2='+bitToStr (SizeOf (S2))); MemoLLines. Add ('S3='+IntToStr (SizeOf (S3))); Memol.Lines. Add ('S4='+IntToStr (SizeOf (S4))); Memol.Lines. Add ('S5='+IntToStr (SizeOf (S5))); Memol.Lines. Add (^TS6='+IntToStr (SizeOf (S6))); aid;

Іл программаньщ орындалу нәтижесі"

=201

= 256

= 4

= 4

= 4

 

var

a,b,c:set of 0..7; begin a:=[7,2,4]; b:=[2A7J; c:=[2,7);

if a=b then memol.Lines.Add(' a, b эквивалентти'); if a>=c then memol.Lines.Add(' с жиыны а жиынына киреди'); if Ь>-с then memo 1.Lines.Add(' с жиыны b жиынына киреди'); if StrToInt(Edit 1 .text) in a then

memol.Lines.AddC Edit 1.text мани а жиынына киреди') else Include(a,StrToInt(Editl .Text)); end;

Жиындар

Кейбір объектілердің тізімін ойдан құрыңдар, мысалы, дукендегі тауарлардың атгары; әртүрлі елдердегі пайдалы қазба байлыктардың түрлері; үйірме жұмыстарына қатысатын оқуіныяардың фамилиялары және т.б. Осы тізім элементтерінің әртүрлі комбинациясынан түратьш бес жиын қүрьщдар (ағьшшьш тілінде). Бірмезгілде барлық жиынның қүрамьша енетін объектілердін атьш экранға шығарыңдар. Бірде-бір жиьшға енбейтін объектілерді анықтаңдар. Оған қосымша ез варианттарыңдағы тапсырмаларды орьшдаңдар:

Бірінші жиывда бар, ал үшінші жиында жоқ объектілерді анықтаңдар.

Бірінші және үшінші жиынға енетін объектілерді анықтаңцар.

Тек бірінші жиында ғана кездесетін объектілерді анықтаңдар.

4. Бір   мезгілде   бірінші,   екінші   және   үшінші   жиындарға   енетін 
объектілерді анықтаңдар.