Өнеркәсіп экономикасы

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

   3. Тәжірибелік сабақтар

 

Тақырып 1. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың  ұйымдастырылуы мен  басты мақсаттары

 

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Жаңа кәсіпорынның құрылуы мен заңдық безендірілуі
2. Кәсіпорын қызметін тоқтату   шарттары.
3. Кәсіпорынның кәсіпкерлік міндеттері

Сабақтың  мақсаты: Өнеркәсіптік кәсіпорындардың негізгі мақсаттары мен оның атқаратын міндеттерін толық студенттерге түсіндіру.

Әдістемелік нұсқау

1. Өндірістік кәсіпорын – тұтынушыларға қажет өнімді дайындауға қабілетті профессиналды ұйымдастырылған еңбек коллективі бар мамандандырылған ұйым.

 
 
 
 

Кәсіпорынның  маңызды міндеттері мыналар:

• кәсіпорын қожайындарының шығындарын өтеп, кірісін қайтару
• кәсіпорын жұмысының тоқтап қалуына жол бермеу;
• кәсіпорын өнімінің  тұтынушыларын нарықтық сұраныс пен келісімдерге сай кеміту;
• кәсіпорын персоналына жалақы төлеу, жағымды еңбек жағдайларын туғызу, жұмысшының профессионалдық өсуіне жол ашу;
• халыққа жаңа жұмыс орындарын ашу;
• қоршаған ортаны қорғау

Өндірістік  кәсіпорынның негізгі функциялары:

• нарықтағы сұраныс пен кәсіпорын профиліне сай өндірістік және жеке тұтыну мақсаттары үшін өнім дайындау;
• өнімді тұтынушыға жеткізу мен сату;
• өнімді сатқаннан кейінгі қызмет көрсету;
• кәсіпорындағы өндірістік процесті материалдық – техникалық жабдықтау;
• өнім сапасын арттыру т.б.

 
 
 
 
 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

1. Нақты өндірістік кәсіпорын мысалында кәсіпорынның қызметі
2. Ішкі құрылымын және кәсіпорын қызметіне әсер етуші факторларды талдау.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тақырып 2. ҚР – сындағы  өнеркәсіп салалары

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Нарықтық жағдайдағы мемлекеттік реттеудің ролі мен негізгі мақсаттары
2. Мемлекеттің экономикадағы ролі
3. Мемлекеттік реттеуді жетілдіру формалары

Сабақтың  мақсаты: Нарық  жағдайында мемлекеттік реттеудің атқаратын қызметтерін, олардың негізгі жетілдіру формаларын толық ашып студенттерге түсіндіру.

Әдістемелік нұсқау

      Экономиканы мемлекеттік реттеу міндеттері өндірістік экономика саласында өндірістік бағыттар негізінде жүзеге асады. Өндірістік экономикасын реттеу бұл – салалық  өндірістің әрбір құрылымын жеке – дара басқару процессі болып табылады. Оны үкімет органдары мен министрліктер, түрлі ведмоствалық қызметтер және монополиялық комитеттер жүзеге асырады. Өндірістік экономикасын реттеу бұл күрделі салалық қызмет бола отырып, ел экономикасының дамуы, өндірістің өркендеуі осы саламен тығыз байланысты болады.

Қазақстан қазба байлықтарға мол мемлекет. Өндірістік экономикасы да әртүрлі  салаларды қамтиды.

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

«Нарық жағдайларындағы  кәсіпорын қызметінің мемлекеттік  реттеу мен  қолдауды қажет ететін облыстары мен сфералары» тақырыбына баяндама дайындау.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тақырып 3. Өндірістік кәсіпорынды  басқару және ұйымдастыру

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Басқару функцияларының түрлері
2. Кәсіпорынды өнім түріне байланысты басқару түрлері

Сабақтың  мақсаты: Мекемедегі басқарудың түрлерін, принциптерін, мақсатын жан – жақты талқылап түсіндіру.

Әдістемелік нұсқау

   Ұйымдастыру функциялары -  ұйымды басқарудың процесі болып табылады.

     Кәсіпорынды ұйымдастыру функциясының 6 тобын  белгіледі.

• Техникалық операциялар - өндіріс шығару, өңдеу.
• Коммерциялық операциялар – сатып алу, сату, ауыстыру.
• Қаржы операциялары – қаражат табу және оны жұмсау.
• Сақтандыру операциялары – сақтандыру, мүлікті, адамды қорғау.
• Есеп операциялары – бухгалтерия, калькуляция, есеп, статистика.
• Әкімшілік операциялары – алдын ала болжау, ұйымдастыру, тәртіптеу және бақылау.

     Өндіріс  процестерінің үш түрін атауға болады, олар: үздіксіз жүргізу процесі, арнайы тапсырыс бойынша өндіріс процесі және жобалау процесі.

     Өндірісті басқару  - дегеніміз өндіріс процесінің тиімділігін, еңбек өнімділігін  арттыру және өнім сапасын жоғарылату мақсатында оны реттеп отыру.

  Кәсіпорынды өндірістік басқаруда мынадай мақсаттар көзделеді:

• Өндіріс бөлімшелерінің ұтымды қызмет жасауын қамтамасыз ету.
• Өндіріс пен өткізу цикліндегі кездесетін ауыиқуларды тез анықтаудың озық та ұтымды моделдерін пайдалану.

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

Нақты өндірістік кәсіпорын мысалында кәсіпорынның қызметін басқарудың ұйымдық құрылымын  талдау.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тақырып 4. Кәсіпорынның шығындары  мен және оларды төмендету  жолдары

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Өзіндік шығынды төмендету жолдары
2. Шығындарды анықтаудың шетелдік тәжірибесі

Сабақтың  мақсаты: Өнеркәсіптік кәсіпорындарда шығындар туралы түсінік беру, сонымен қатар шығындардың түрлерін талдау.

Әдістемелік нұсқау

Шығындар  – бұл кәсіпорын өзінің өндіретін  және коммерциялық қызметін іске асыру үшін факторлардың ақшалай түріндегі шығындары. Кәсіпорын шығындары өндірістің белгісіне қарай 3 түрге бөлінеді:

• өзіндік құн құрайтын өнімдерді өндіру және сатуға кететін шығындар
• өндірісті ұлғайтуға және жаңартуға кететін шығындар
• өндірістің әлеуметтік – мәдени, тұрғын үй, тұрмыстық қызмет және осыған ұқсас басқа да мұқтаждықтарға кететін шығындар

 

Өндірістік  шығындардың жіктелуі

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

Нақты өндірістік кәсіпорын мысалында шығындар мен  кірістер бюджетінің құрылымын және орындалуын талдау.

 
 

Тақырып 5. Кәсіпорынның қаржылары, пайдасы мен рентабельділігін жоғарлату

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Мекемеде пайданың атқаратын функциялары
2. Мекемеде пайданың түрлері 

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

Нақты өндірістік кәсіпорын мысалында  қаржылардың жағдайы мен олардың құрылу көздерінің құрылымын, пайданың және пайдалылық деңгейін есептеу.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тақырып 6. Кәсіпорынның салықайналымы

Тәжірибелік сабақ жоспары:

1. Салықтың атқаратын функциялары
2. Мұнайгаз өнеркәсібіндегі пайдаланылатын салық түрлері

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

"Қазақстан  Республикасындағы салық айналымын  жетілдіру мәселелері " атты тақырыпқа  баяндама  дайындау мен  қорғау.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тақырып 7. Кәсіпорынның тәуекелділік деңгейін бағалау

Тәжірибелік сабақ жоспары :

1. Тәуекел ұғымы мен топтары
2. Тәуекелділікті басқару тәсілдері

 

       Өзбетімен жұмысқа арналған бақылау тапсырмасы

Мәнжазбалар мен  баяндамалар тақырыптары:

"Кәсіпорынның  тәуекелділігін  сақтандыруды қамтамасыз ету " атты тақырыпқа баяндама  дайындау мен  қорғау.