Теоделоиттік түсіріс

 

2. Ашық жүріс

Тұйық жүрісте есептелген мәлміеттерді қолдана отырып 7 , 8 – ші нүктелердің дирекциялық бұрышын, румбын, берілген жақтардың ұзындықтары арқылы координаттарды табамыз.

1. Берілген бұрыштардың іс жүзіндегі қосындысын таптым:

       Σβ пр.= β1 + β2 + β3 + β4 

       Σβ пр.= 65°38,0'+113°00,5'+169°51,0+96°28,0'

                               Σβ пр.=444°57,5'

2. Теория бойынша берілген бұрыштардың қосындысы:

                               Σβ т.= αбаст +180°n – αсоңғы

Мұндағы, αбаст -  тұйық жүріс бойынша есептелінген α5 = 222° 53,4'

αсоңғы - тұйық жүріс бойынша есептелінген α3 = 137° 56,7'

                                

                        Σβ т.= 222° 53,4' + 180° * 2 – 137° 56,7' = 444° 56,7'

3.  Ашық жүрістегі бұрыштардың байланыспауын анықтадым.Ол мына формуламен есептеледі:

                              Fβ= Σβ пр. –Σβ т.

Біздің мысалымызда: Fβ=444° 57,5'-444° 56,7' =0° 00,8' –ге тең.

4.  Содан соң берілген (өлшенген) бұрыштарды түзету қажет.Ол үшін:

                               δβ= - Fβ / n

Бойынша байланыспауын  рұқсат етілген шектік мәнін анықтаймыз.

                           δβ= - 0°00,8' / 4 = 00,2'

Шыққан мәнді әрбір  өлшенген бұрышқа бірдей бөлшекте қосамыз.

5.  Түзетілген бұрыштардың қосындысын есептедім. Ол теория бойынша есептелген бұрыштардың қосындысымен сайма-сай келуі тиіс:

        65°37,8'+113°00,3'+169°50,8+96°27,8' = 444° 56,7'

6. Бастапқы дирекциялық бұрыш ретінде тұйық жүрістегі 5-ші бұрышты аламын, ол α5 = 222° 53,4' шамасына тең, осы дирекциялық бұрышқа 180ºқосып, одан осы сызықтардың арасында жасалған ішкі бұрыштың (жүріс бойынша оң жақтағы) түзетілген мәнін алып тастағанға тең; егер есептеулердің соңында тұйық жүрістегі α3 = 137° 56,7' шықса, есептеулер дұрыс жүргізілген болады.

7. Есептелген дирекциялық бұрыштар арқылы 6,7,8 – ші нүктелердің румбтарын анықтаймыз.

8. Координат өсімшеліктерін өлшеу, бақылау:

Координат өсімшіліктерін алдындағы, тұйық жүрістегі қолданған мына формула бойынша анықтадым:

                           ∆х_n = d cos(r_n);    ∆y_n = d sin(r_n);

9. Шыққан мәндерге сәйкес таңбаларын румб кестесінен қарап қойдым.

        Координат өсімшелерінің байланыспауын есептедім:    

                          ∑ ∆х = ∆х₆ + ∆х₇ + ∆х₈ = +536,78

                ∑ ∆y= ∆y₆ + ∆y₇+ ∆y₈ = +178,55

   Түзетілген координата өсімшелерін есептеу үшін, тұйық жүрістегі 3, 6 –шы нүктелердегі координата мәндерін пайдаланамыз.

                ∑ ∆х`  = Х3 – Х6  = 1325,35 – 788,59 = + 536,76

                ∑ ∆y` = У3 – У6 = 1503,89 – 1325,28 = +178,61

 координата өсімшелерінің  тиісті түзетулерін есептеу үшін :

               fх = ∑∆х  – ∑ ∆х`  =  +536,78 – (+ 536,76 ) = 0,02

   fу = ∑ ∆y – ∑ ∆y` = +178,55 – (+178,61) = - 0,06

Хтүз = 0,02 / 2 = 0,01

Утүз = fу / 3 = -0,02

10. Егер теодолит жүрісінің Х және Ү осьтері бойынша координат өсімшелеріне жасалған түзетулердің қосындысы мен ∑Х3 – Х6 (∑У3 – У6) айырмасы нөльге тең болса, онда есептеу дұрыс болғаны.

                       ∆Х_n+1 = ∆X_n + (±X_түз.),

                ∆Ү_n+1 = ∆Ү_n + (±Ү_түз.).

     Тұйық жүрістегі  6 нүктенің координатасына 7, 8 –ші  түзетілген координаталарды ,румб таңбасы бойынша, алып қсоқанда алдыңғы кестедегі 3-ші нүктенің координатасы шықса есептеу нәтижелерінің дұрыс болғаны.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№		Өлшеу бұрыштары				Түзету бұрыштары				Дирекциялық бұрыш					Румб		Сызық ұзындығы d (м)
		º			`	º			`	º			`		Наз.      º      `
5										222			53,4
6		65			-00,2 38,0	65			37,8	337			15,6		СБ 22° 44,4'		303,15
7		113			-00,2 00,5	113			00,3	44			15,3		СШ 44° 15,3		210,24
8		169			-00,2 51,0	169			50,8	54			24,5		СШ 54° 24,5'		183,25
3		96			-00,2 28,0	96			27,8	137			56,7
Координаттар өсімшілері														Координаттар
	Есептелген						түзетілген
	∆х			∆у				х				у		Х		У
+	-0,01 279,57		-	-0,02 117,20			+	279,56			-	117,18		788,59		1325,28
+	-0,01 150,57		+	+0,02 146,72			+	150,56			+	146,74		1068,15		1208,1
+	106,64		+	+0,02 149,03			+	106,64			+	149,05		1218,71		1354,84
														1325,35		1503,89