Лизинг инвестиция құралы ретинде

Егер  келісімде көрсетілген  лизинг төлемін  төлемеген жағжайда лизингт  берушіге   жататын құрал жабдықты алып оны  екінші біреуге беру құқығы бар. Лизинг алушы лизинг төлемдерін графикке сәйкес орындала отырып және толығымен сапасын  төлеп отырса құрал – жабдықтың  меншік иелігі оған өтеді. Берілген  кірістері мен пайдалары клиенттің  құрал жабдықты пайдалануындағы  клиенттің меншігі болып табылады.

Кепілдік  қамсыздандыру

Кепілдік  қамсыздандыруларға мыналарды жатқызамыз:

• Көліктерді меншікке  тіркегеннен кейін лизингке беріледі;
• ТОО «Вираждың» толық кепілдемесі.

Компанияның несиелік тарихы  АО «Казкоммерцбанкпен»  құрылған ТОО «Вираж – Лизинг»  компаниясы. Баста ТОО «Вираж –  Лизинг»  ОАО «Казкоммерцбанкпен»  несие линиясы №392  01.10.2003 жылы 1 000 000,00 АҚШ долларын  көлемінде келісімге тұрды. Содан кейін несиелік  лимит бірнеше ұлғайды.

• несие линиясы  17.11.2003 жылы 1800 000,000 АҚШ доллары көлемінде;
• несие  линиясының ұлғаюы 16.01.2004 жылы 26000 000, 00 АҚШ

доллары көлемінде.

• Несие  линиясының ұлғаюы 11.03.2004 жылы 9000 000,00 АҚШ доллары көлемінде.

Бүгінгі таңда компанияның заим бюойынша марапаттау 197069 АҚШ доллары көлемінде  және негізгі қарыз 2266148 АҚШ доллары  көлемінде төленді.

АО  “Казкоммерцбанктің  қайта қаржыландыруда көрсетілген шарттары

• несие линиясының мерзімі 1 қыркүйек 2009 жылы.
• Жету кезеңі 01 наурыз 2005 жылы
• Марапаттау  сыақысы 14 % жылдық валютада 18 % жылдық тенге
• Құжат операцияларының валюта бойынша тәуекел комиссиясы 3 –5 % жылы тенге.
• Жеке графикке сәйкес негізгі қарыз бен прценттерді  жабу.

Бүгінде компанияда 16 адам жұмыс істейді:

1. Директор
2. Бухгалтерия (3 адам)
3. Қаржы бөлімі (7 адам)
4. Заңгер
5. ГАИ жұмысы бойынша менеджер
6. Пайдалану бойынша менеджер
7. Жарнама бойынша менеджер
8. Қауіпсіздік бөлімі

Компанияның мақсаты:

• басқа банктердің  несие түріндегі қосымша қаржыларды тарту;
• Ең ірі үштік лизингтік компанияның қатарына кіру;
• 2005 жылы жоспарланған келісімдерді жүзеге асыру;
• көлік, құрылыс сауда саттық, өндіріс арасындағы автокөлік лизингтерінің диверсификациялануын ұлғайту;
• Қазақстан нарықтарында компанияның қатысуы;
• Қазақстан Республикасының администрациялық орталықтарды және өндірістің ірі филиалдық  желілірін қосу
• Қазақстанның басқа қалаларында лизингтік қызметті жедел дамыту
• Компанияның ұйымдық құрылымын жңарту яғни лизингтік қызметті тиімді және жылдам дамыту;

Компанияның стратегиясы – ұйымның лизингтік  қызмтеі  комплекстік көзқарас негізінде  Қазақстан Республикасының лизингтік  қызмет нарығында бастамалық орынға ие болу.

Компанияның миссиясы -  Қазақстан Республикасының  әлеуметтік – экономикалық дамуына  нәтижелі салымдарды енгізу, яғни лизинг арқылы экономиканың нақты секторын несиелеу нәтижесінде.

Сонымен компанияның 01.04.2005 жылы автокөлік мөлшерінің соммасы 1840 бірлікті құрады. Келісім  шарттың бағасы 25535 910 АҚШ доллары.

Лизингтің қызметін ұйымдастырудыың 3 негізгі  формасы бар; Ірі банктермен лизингтік  компаниялар, яғни тәуелсіз лизингтік  компания немесе  диллер, өндіруші де болады. Бүгінгі таңда Қазақстан  Республикасында ірі банктердің  қатысуымен лизингтік компаниялар  көбейеді. Қазақстанда автокөлікт лизингтік  аудандағы алдыңғы қатардағы  олар БТА Лизинг (ОАО Банк ТұранАлем), Темір Лизинг(ОАО Темірбанк), Халық  Лизинг (ОАО Халық банк), АТФ Лизинг (ОАО АТФ банк).

Осы 2005 жылы ТОО “Вираж – Лизинг”  Алмтаыда ашылайын деп датыр.Территориясында  машиеалар және 100 станция  болады машина құрал жабдықтары мен қамтамасыз   етілген магазин болады. Бұлардың өзі лизинг  келісім  шартына  жеңілдік жасайды.

Қазақстан ірі лизинг  қызметті атқаратын  ұйымдар бар: Олар

1) Лизингтік  компаниялық ұйымдар   бантік  негізінде.

2) өндірістік

3) бағынышты  емес лизинг компаниялары бар.

Қазақстан Республикасы кең тараған түрі “лизингтік компаниялық ұйымдар банктік  негізде” Олар БТА лизинг АТФ лизинг, Темір лизинг және  т.б. Банктен лизинг олар кезде былай жүзеге асырылады.

1. арыз ол қанағаттандырса 2 апта қарастырылып лизинг беріледі.

ТОО “Вираж – Лизинг” келісім шарт былай жүзеге асырылады. Клиент нарықта  беделі сияқты болу керек. Ол 10 – 20 жыл  артық үлкен  бизнеспен айналысқан тұлға. Лизингтік несие беру барысында  мұндай  бизнесмендерге жеңілдіктер  жасалады.

5 –  20 жылға дейін автомабиль ала  алады. Вираж лизинг компаниясына  арыз берілгеннен кейін тұлғаның  барлық  істері қарастырылады  және лизингтің заң актілерімен   нормативтеріне сәйкес жүзеге  асырылады.

ТОО “Вираж – лизингтің” негізгі артықшылықтары:

1. Арызды оның толық қарап шығуы;
2. Проблемаларды кешенді түрде шешу;
3. Клиентті түсіну және мәселелерін шешу;
4. Терең (кең) мамандық.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2.2 “Вираж – Лизинг” компаниясының Қазақстанда лизингті дамыту ерекшелігі және қатысушылардың рөлі. 

       Қазақстан Республикасында өндірістің  дамуы Қазақстан Республикасының экономикалық проблемаларын шешеді. Әр  түрлі ақпараттарға  қарағанда  Қордың 60-80 % - ы алдағы бірнеше жылға машина құралдардарын дамытуға арналағн. Бұл жерде басшы рөлді лизинг атқарады, яғни өндірісте қаржыны қаржыландырудың басшы көзі осы  лизинг. Лизинг дамушы және дамыған елдерде өндірісті қысқа немесе ұзақ  қаржыландырудың басшы көзі болып табылады. Лизингтің дамуына біріншіден мемлекеттің қолдауы керек. Егерде мемлекет тарапынан лизингке салық салынбаса, шомаждық ұсынулар аз болса және бәсекелестік  төмен болса, Оңтүстік Корея және Турция сияқты онда мемлекетте лизинг дамыды.

Оңтүстік  Корея 1975 жылы лизинг нарығын қалыптастыра бастады. Лизинг

нарығы 1994 жылы бүкіл әлемде 5-ші болуғажеткізді. Оңтүстңк Кореяның экономикасы ең керемет экономикасы  екенін барлық мемлекет мойындайды.

Дамушы  елдерде лизинг капиталы 20 – 30 % -ды құрайды, өйткені экономикалы елде  10 – 20 %. Ал Қазақстанда 2003 жылы 1 % құрайды 2005 жылы 2 % - ды құраған. Ресейде бұл көрсеткіш 5 % көрсетті.

Лизингтің дамуына макроэеономикалық және нормативтік даму керек. Бұл екеуіде  Қазақстанда бар. Дәл қазіргі  кезде Қазақстан Республикасында  лизинг ең қызықты коммерциялық құрылым  болып табылады.

2000 жылы Қазақстан Республикасында  5 лизингтік компания жұмыс істесе, қазір 20 компания салық ішінде 15 компания активті  түрде жұмыс  жүргіде.

12-сі  Қазақстан қаржы ассоциациясының  мүшелері болып табылады. Бұның  ішіне  лизингпен айналысатын  банктерді де қосып отырмыз.

Лизинг  өте қарқынды дамуда 2003 жылы лизинг көлемі 4 есе өсті екінші  жылмен салыстырғанда 85 млн доллар. 2004 жылы бұл көрсеткіш 2003 жылмен салыстырғанда 3 есе өскен ол 165 млн долларды құраған.

Қазақстан Республикасының ең үлкен рөлді  ауыл шаруашылығы ойнайды 80млн доллар ауыл шаруашылығына жұмсалған бұның  өзі 53 % құраған.

Коммерциялық  лизингтік компания  транспорттық отррслерде және құрылыста жұмыс  жасауды қарастыруда онда доляны 18  және 11 % құрады.

Қазақстанды Азиямен салыстырғанда жоғары көрінеді.

Қазақстанның  лизингтік даму проблемалары. Барлығымызға белгілі, лизинг туралы ж заң жоғарғы  дәрежелі болып табылады. Бұдан бірнеше  сұрақтар туындайды.

1) Қазақстан  лизинг даму құрылымында тұрғандықтан  лизинг комапнияның басты проблемасы  транспортты қаржыландыру құрылымы. 5 – суретте көрсетілген. Ауыл  шарушылық техникасы 47 % - ды құрайды  бұның өзін Республикалық бюджет  қаржыландырады екінші жартысын  лизингтік коммерциялық компания. 2004 жылы Қазақстан лизингтік Қосылған  құн салығы жеңілдіктер берілген. Бұның  өсуі үлкен емес 6 –5  % -ды  құрайды.

Қазақстан Республикасының  Ұлттық банк лизинг компаниясының тәуекелдерін шешу үшін қаржыларды қарастырған және бұл (К₃)

 Қазақстан  Республикасының лизингтік дамуы  немесе проблемалары.

Болашақта дамыту үшін  лизингтің мынадай проблемалары бар.

1) Қосылған  құн салығы  босату импорты

2)Лизинг компанияларын несиелеу барысында (К₃) коефицентін қарастыру.

3) Өзгертулер  енгізу “транспортты мемлекеттік  тіркеу деп өткізу)

5. лизинг алушыға – амортизацияны алып  топтау.

2004 жылы лизингті  қаржыландыру 257 млн доллар құраса 2-3 жылдан кейін 

600 млн   болады деген болжам бар. 

  Қазақстан  Республикасында лизинг туралы  заң 1995 жылы 23 желтоқсанда қабылданған  бұл жерде агроөндірісті көрсеткен.  Қаржылық лизинг туралы заң  2005 ж 5 шілдеде қабылдаған оның 10 бабында былай деп айтылған.

Лизинг қызметті банктермен компанияларда және операцияларды  Қазақстан Республикасы уәкілетті  орган реттеп отырады.

Заңды және жеке тұлғалар  лизингтік қызмтеі лицензиясы ала алады.

Қаржылық жоспар.

1) 4 жылдық қаржылық  жоспар;

2) кредит алу;

3)  кредиттік  ставка қолайлы болу керек;

4) Қазақстан  Республикасының заңына сәйкес 228 қаржылық лизинг ҚҚС –тан босатылуы,  оның жарлығынан.                                         
 

        2.3 Қазақстан Республикасындағы лизингтік компаниялардың артықшылықтары 

         Отандық лизингтің қалыптасу кезеңдері мен Қазақстандағы лизингтік жүйенің ерекшеліктері мен маңыздылығы, екінші бөлімде дұрыс орын алады деп ойладым. “Крамдс-Лизинг”, “Казтехлизинг”, “ТуранЛизинг”, “Алма Ата Лизинг” сияқты лизингтік компаниялар, отандық лизингтік  компаниялардың алғашқылары болып саналды. Осы бөлімде оларға да тоқталып кеттім. Енді отандық лизингтік қатынастардың қалыптасуы мен даму кезеңдеріне сипаттама берейін. 2003 жылдың желтоқсан айында "Қазақстандағы лизинг: тәжірибе, мәселелер және даму болашағы" деген тақырыпта болып өткен халықаралық "дөңгелек столда" болған пікір алмастырулар нәтижесінде еліміздегі лизинггік бизнестің қалыптасу және дамуының 14 жылдық тарихының кезендері ІІІартты түрде анықталған. Осы Банктік лизингтік компаниялардың құрылымен байланысты лизингтік қатынастар коммерциялық секторда өте тез қалыптасып, дами бастады. 1989 жылдардың басында елімізде нарықтық қатынастардың қалыптасып, дамуымен байланысты экономикалық тәжірибеге жаңа қаржылық құралдар ене бастады. Сол қаржылық құралдардың бірі лизинг 1989 жыллан бастап Қазақстанда экономикалық келісімдердің бір формасы ретінде пайдаланыла бастағаны белгілі. 1990 жылы Қазак КСР-нің Үкіметі елімізм прокат және лизинг қатынастарын дамыту мақсатында "Прокат және лпзинг—95" деп аталатын 6 жылдық бағдарлама жасады, екінішке орай бұл бағдарлама өз деңгейінде іске асырылмады. Бірақ осы бағдарлама қабылданнан кейін "Крамдс-Лизинг", "Казтехлизинг", "ТуранЛизинг, "Алма-Ата Техлизинг", "Агролизинг" және т.б. алғашқы отандық лизингтік компаниялар құрала бастады. 1992 жылғы мәліметтер бойынша ҚР-ның экономикасының мемлекеттік емес секторында 20 лизингтік компания жұмыс істеген. 1992 жылдан басталған еліміздің ішкі нарығындағы қолайсыз экономикалық жағдайлар мен дағдарыстардын нәтижесінде лизингтік бизнестің арқыны баяулай бастады. 1995 жылдан бастап лизингтік бизнесті мемлекеттік қолдау, яғни лизингтік келісімдерді толығымен немесе жартылай мемлекеттік бюджет есебінен қаржыландырудың үлесі жоғарылай бастады. 1996-2000 жылдар аралығында мемлекет лизингтік операцияларды жүзеге асыруға Үкіметтің жеке қызулылары бойынша 4,5 млрд. Теңгеден көп ақша қаражаттарын жұмсаған. 1999 жылы Қазақстанда 11 лизингтік компания жұмыс істесе, соның жартысынан көбі мемлекеттік бюджет есебінен қаржыландырылып отырған. Сонымен бірге, осы ІІІ-кезенді лизинггік қатынастардың дамуы үшін нормативті-әдістемелік және заңдылықты базаны жасаудың негізі қаланған кезең деп те сипаттауға болады. Оған дәлел ретінде 2000 жылдың шілде айында қабылданған "Қаржылық лизинг туралы" ҚР-нің Заңын айтуға болады. 2000 жылдың екінші жартысынан бастап "Қаржылық лизинг туралы" ҚР-нің Заңы өз күшіне енгеннен кейін еліміздің коммерциялық секторында лизингтік қатынастар қалыптаса бастады. Заңға "банктік лизинг" деген түсініктің енгізілуіне байланысты еліміздің коммерциялык, банктері құрған лизингтік компаниялардың саны көбейе бастады. 2000 жылдың тамыз айы мен 2003 жыддың мамыр айлары аралығында 9 банктік лизингтік компания құрылған. Сонымен "Каржылық лизинг туралы" ҚР-нің Заңы елімізде лизингтік қызметтер нарығының белсенді түрде дамуына үлкен ықпал жасады. Бүгінгі күні Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығындағы лизингтік операциялар нарығьш тәуелсіз сараптамашылар лизингтік қатынастарға қатысушы барлық тұлғаларға көп мөлшерде табыс және әлеуметтік-экономикалық тиімділіктер әкелуге қабілетті нарық ретінде бағалауда.