Несиенін қажеттілігі,мәні және формалары

     Халық арасында сұрау салу және сараптамалық комиссия шешімінің нәтижелері бойынша «Жыл таңдауы» фестивалінің жеңімпаздарын марапаттаудың жетінші рәсімінде осы жылы Альянс Банк екі бірдей аталымда бірінші орын алды - «Қазақстанда 2006 жылда № 1 экспресс кредит» және «Казакстанда 2006 жылда № 1 тұтынушылық кредиттеу».

     Альянс  Банкі ЕМС Documentum платформасында жедел-кредиттер беру бойынша кредит алдындағы құжат айналымы жүйесін іске қосты.

     Жүйе  ЕМС Documentum платформасында кредит алды құжат айналымын автоматтандыру үшін бірыңғай фронт-энд шешімін білдіреді. Жүйе кредит беруге өтінімдер толтырудан бастап кредиттік құжаттар пакетін кұрап, автоматтандырылған банктік жүйеде шот ашу туралы бастама көтергенге дейінгі бастама көтеруден, кредит беруте дейінгі барлық кезеңдерді қамтиды.Альянс Банкі 5,5 млн. жай акция мөлшерінде қосымша эмиссия орналастырды. Олардың ішінде 3,6 млн. артықшылықпен сатып алу құқығы негізінде жүзеге асырылды. Осындай шарттарда банк акционерлері 10 мың бағада 3573249 акция сатып алды. Аталған мәміле нәтижесінде банк жарғылық капиталын 36 млрд теңгеге ұлғайтты.

     2007 жылдың қыркүйек айында Альянс  Банк өзіне жаңа стратегиялық мақсаттар қабылдады,банк оған сәйкес әлеуметтік жауапты институт болады және өзі үшін ғана емес, сонымен бірге өз клиенттерінің, қызметкерлерінің, инвесторларының, мемлекет пен қоғамның игілігі   үшін де жұмыс істейді; даму     стратегиясын     банк      қызметтері        нарығындағы      үлесін     немесе қазақстандык банктер рейтингіндегі орнын көтеру мақсатында ғана емес,   ең алдымен   әлеуметтік жауапкершілік мақсатында қалыптастыратын болады.  Іс жүзінде бұл клиенттерге  қызмет көрсету сапасын елеулі түрде   жақсартуды, кайырымдылық мақсаттарға  қомақты   бюджет  қалыптастыруды,  еңбек  ету жағдайларын    жақсарту    және     қызметкерлердің     еңбекақысын     көтеруді, бизнестің тиімділігінің   жоғары   көрсеткіштерін, сондай-ақ банк   қызметінің толық ашықтығын білдіреді.

     Альянс  Банк өзінің банкоматтар желісінде  және төлем терминалдарында МasterCard Іnternational халықаралық төлем жүйесінің карталарына қызмет көрсете бастады. Альянс Банктің МаstегСагd карталарын пайдаланушылар дәстүрге енген банкоматтардан қолма-кол ақша алу және сауда және қызмет көрсететін кәсіпорындарда есеп айырысу ғана емес, сондай-ақ қолма-қол ақша қабылдау қызметі бар банкомат аркылы жедел-кредиттерді алу мен өтеу, банктің эквайринг желісінде ұялы операторлардың және кабельді теледидарлардың қызметтерін төлеу және тағы басқа көптеген кызметтерді пайдалана алады.2007 жылы қараша айында Альянс Банк жаңа карточка өнімін - VІSА Virtuon төлем картасын іске қосты. Бұл карта тек Интернет желісінде өз тауарлары мен қызметтерін үсынатын сауда жасау және қызмет көрсететін кәсіпорындарда есеп айырысуға арналған. Альянс Банктің VISА Virtuon картасынын клиенттердің барлығы үшін қол жетімділігі, транзакция үшін комиссияның болмауы,сондай-ақ алаяқтық операциялардан сенімді қорғалуы оның артықшылығы болып табылады .  Альянс Банк 2007 жылдың 1 қарашасынан бастап дербес тұтынушылық несие беру үлгісін халықаралық стандарттарға сәйкестікке келтіру үшін жаңадан берілетін дербес тұтынушылық кредиттерді сақтандыруды алып тастауға шешім қабылдады. Осы сәтке дейін Банктің барлық жеке тұтынушылық несиесі Банктің стратегиялық әріптесі болып табылатын «СК «Альянс Полис» АҚ сақтандыру компаниясында міндетті сақтандыру рәсімінен өтетін. Осы шешім қабылданғанға дейін қалыптастырылған банктің жеке тұтынушылық несиесінің қоржынына қарыз сомасының 7% мөлшеріндегі бірыңғай сақтандыру тарифі колданылды. 2007 жылдың 1 қарашасынан бастап жаңа тұтынушылық несие бойынша сақтандыру полисін сатып алудың орнына Альянс Банк осы несие беру түріне байланысты тәуекелдерді жабуға арналған қосымша провизиялар (резервтер) қалыптастыратын болады.Сонымен қатар «СК «Альянс Полис» АҚ сақтандыру компаниясы өзі сақтандырған тұтынушылық несиелер коржынына олар толық өтелгенге дейін қызмет көрсететін болады. 
 

     2.2. «Альянс банк» АҚ – ның активті және пассивті операцияларының 2006 – 2007 жылдар аралығындағы құрылымын талдау 

     Кіріс алу және өтімділікті камтамасыз ету мақсатында банктің шоғырландырылған ресурстарын орналастыру оның активті операциясының мазмұнын анықтайды. Коммерциялық банктің активті операцияларының құрамына тәуекелді активтердің көлеміне, активті операциялардың немесе өтімділіктің түрлеріне байланысты топтастыруға болады. Банктің активтерін 4 категорияға бөлуге болады:

1. Кассадағы қолма-қол ақша;

2. Бағалы қағаздарға инвестиция; 

3. Ссудалар;

 4. Ғимараттар мен құрылыстар.

     Активтердің тиімді құрылымын белгілеу және оны  сақтау кезінде әрбір банк бойынша мәселелер туындатады.

     Банктер активтердің тиімді кұрылымын белгілей отырып, өтімділік талаптарын, яғни олардың мерзімдері, сомалары мен үлгілерін ескеру арқылы міндеттемелерге катынасы бойынша жоғары өтімді және өтімділігі аз қаржылардың жеткілікті көлеміне ие болу талаптарын орындауға тиісті.

     2006-2007 ж.ж. « Альянс Банк» АҚ активті операцияларының құрылымын талдау

     Кесте – 1

     Кесте мәліметтері көрсетіп отырғандай банктің  баланс валютасы 2007 жылы 2006 жылмен салыстырғанда 240 181 млн.тг-ге өскен. Бұл  өсім негізінен  клиенттерге ұсынылған несиелердің  өсімімен қамтамасыз етілген. Осы аталмыш бап,  яғни клиенттерге ұсынылған несиелер екі жылда да ең жоғарғы үлесті құраған (тиісінше 67,0 % және 71,0%). Кассадағы ақшалай қаражаттар мен ҚРҰБ шоттарындағы қалдықтар 2006 жылы 99 594млн.теңгені құрап, үлес салмағы 11% болса, ал 2007 жылы 69795 млн.теңгеге кеміп, үлес салмағы 6% құрап, ауытқуы 29799млн.теңгеге кеміген.  Қаржылық активтер 2006 жылы 133745 млн.теңгені құрап, үлес салмағы 15% болса, ал 2007 жылы 179620млн.теңгеге артып, үлес салмағы 15% болып, ауытқуы 34% -ды құраған. Кері РЕПО 2006 жылы 18099млн.теңгені құрап, үлес салмағы 2%  болса, 2007 жылы өзгеріссіз қалған. Инвестициялар, нақты сатуға арналған 2006 жылы 5176млн.теңгені құрап, үлес салмағы 1% болса, 2007 жылы 3057млн. геңгені құрап, үлес салмағы өзгеріссіз қалған.Ұсталуға дейінгі инвестициялр 2006 жылы 43млн.теңгені құрап, үлес салмағы өзгеріссіз болып және 2007 жылы да еш өзгеріс байқалмаған.  Банктегі қаражаттар 2006 жылы 20599млн.теңгені құрап, үлес салмағы 2% болса, онда 2007 жылы 37079млн.теңгені құрап, үлес салмағы 3% болды. Ауытқуы 80 %. Клиенттерге ұсынылған қарыздар 2006 жылы 619800млн.теңгені құрап, үлес салмағы 67% болса, ал 2007 жылы 819194млн.теңгеге артып, үлес салмағы 71% болды. Ауытқуы 32%.  Табыс салығы бойынша талаптар 2006-2007жылдары өзгеріссіз қалған. Сондай-ақ табыс салығы бойынша ағымдағы талаптар да 2006-2007жылдары ешқандай  өзгерістер көрсетпеген. Басқа да активтер 2006 жылы 10912млн.геңгені құрап, үлес салмағы 1% болса,ал 2007 жылы 21137млн. теңгені құрап, үлес салмағы 2%-ға артқан. Ауытқуы 143%.  Активтердің жиыны 2006 жылы 920750млн.теңгені құрап, үлес салмағы 100% болса, ал 2007 жылы 1160931мың теңгені құрап, үлес салмағы 100% болды.

     Пассивті  операция  бұл  банктің  каражат  тартуы.  Олар  өз  карқынына әр түрлі салымдарды тартып, басқа банктерден несие алып, өзінің бағалы қағаздарын шығарып, қаражат жұмылдырады. Сонымен қатар банк қорын құрады және оны үнемі ұлғайтып отырады.Пассивті операцияларға келесілер жатады:

- Салым қабылдау;

- Клиенттерге ашылған шоттар мен коррепонденттік шоттар;

- Өзінің бағалы қағаздарын шығару (облигация, вексель, депозиттік сертификаттар);

- Банкаралық несие алу;

- Банктің капиталы - өз каражаты және эмиссияланған акциялардың есебінен жұмылдырылған қаражат. 

     2006-2007 ж.ж. « Альянс Банк» АҚ пассивті операцияларының құрылымын талдау

     Кесте – 2                                                                         

  2-Кестенің  жалғасы