Банктік қадағалау

ҚР банктік  заңнамаларын жүйелі түрде бұзғаны  үшін “Қазақстан Наурыз Банкі” АҚ-нан  лицензия қайтарып алынды (Агенттік Басқармасының 02.06.2005 ж. № 172 қаулысы).

2005 жылы  Агенттік Басқармасынық қаулысына  сәйкес “Бірінші кредиттік

бюро” ЖШС- не кредиттік бюро қызметін жүзеге асыруға құқық беру үшін

21.11.2005ж.  № 1 лицензия берілді. 

      Банк  қызметiн халықаралық  аспектiде   дамыту орнықты әрi тұрақты банк жүйесiнiң   болуын,   банк   iсiнiң   мәдениетiн   және  екінші  деңгейдегi банктер қызметiн  реттеудiң сапасын арттыруды  талап  етедi,  сондықтан банк жүйесiнiң  қаржылық  жағынан  орнықты  болуы  қамтамасыз етiлуге тиiс.

 Ол  үшiн банктер қызметiн  пруденциалдық  реттеудi  одан әрi  жетiлдiру, халықтың салымдарына кепiлдiк  беру  тетiктерiн  нығайтуды  жүргiзу,  сондай-ақ   тұтас  алғанда қаржы жүйесiн   институционалдық   дамыту   қамтамасыз   етiлуi  керек. Банк  қызметi тәуекелдерiн басқару жөнiнде  ұсынымдар енгiзiліп, шоғырландырылған  негiзде қадағалау әдiстерi жетiлдiруі  тиіс. Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету және тұтастай алғанда қаржы  жүйесiне деген сенiмдi қолдау, қаржылық қызмет көрсетуді тұтынушылардың мүдделерiн  қорғаудың тиiстi деңгейiн қамтамасыз ету, қаржы рыногында адал бәсекенi қолдауға бағытталған қаржылық ұйымдардың қызметi үшiн тең құқықтық жағдайлар  жасау болып табылады. Сонымен қатар қадағалау органдары қызметкерлерінің есеп берулерді тексеру, қадағадау, инспекциялау ісінде біліктілігі мен кәсіптілігінің деңгейі жоғары  болуы қажет.     

 
 

                                                  Қорытынды. 

      Курстық жұмысымның қорытындысында қаржы саласының өзекті мәселелеріне тоқталып өткенді дұрыс санаймын. Банктік қызметті реттеу мен қаржылық қадағалу, экономикалық анализдің және банктің жарғылық қызметін бақылаудың негізгі бағыты болып табылады. Қай мемлекет болса да өзінің  қаржы жүйесінің тұрақты қызмет етуіне мүдделі болып отырады. Олардың банкроттыққа ұшырауы экономикаға қауыпты жағдайлар туғызады.

      Наурыз  Банк АҚ Қазақстандағы банкроттық жағдайға көз сала отырып, қандай мәселелердің орын алғандығын қарастыру орынды деп  ойлаймыз.

      Қаржы нарығы және қаржы ұйымдарды мемлекеттік  реттеу және қадағалау агенттігінің қарашаның тоғызындағы 2004 жылғы  АҚ «НаурызБанкҚазақстан» консервациялық режимді еңгізу туралы жарғысында мынадай  негіздер басшылыққа алынған:

• төлем мен аударым операциялары бойынша шарттың міндеттемелері үнемі (он екі жүйелі күнтізбелік айдың ішінде немесе одан көп рет) тиісті дәрежеде орындалмаған;
• уәкілетті органның қалыптық құқықтық құжаттарын үнемі (қатарынан он екі жүйелі күнтізбелік айдың ішінде немесе одан көп рет) бұзған және жазбаша ұйғарымдарды орындамаған;
• уәкілетті органға есептер мен мәліметтерді бермеген немесе көрнеу анық емес етіп берілген.

            Міне, осы жағдайлар болашақта  орын алмас үшін, банктердің қызметін  және қаржылық қадағалауды қатаң  жүргізу қажет. 

      Банктік қадағалаудың міндеті халықтың, мемлекеттің, клиенттер мен банк құрылтайшыларының  мүддесі үшін банк қызметіндегі заңдар мен ережелердің сақталуын қамтамасыз ету, ҚР банк жүйесі мен жекелеген  банктердің жұмысын жетілдіру, дамыту болып табылады.

             Қазақстан Республикасының Президентінің  Жарлығы Қазақстан Респуликасының  мемлекеттік басқару жүйесін  одан әрі дамыту туралы 31 желтоқсан  2003 жылы  бекітілген қаржы нарығын  және қаржы ұйымдарын қадағалау  мен реттеу  туралы жағдайға  сәйкес агенттік қаржы нарығының  және қаржы ұйымдарының тұрақтылығын  қамтамасыз ете отырып, қаржы  қызметі тұтынушыларының құқықтарын  қорғауды өзіне мақсат етіп  қояды.

Бұл Қазақстан Республикасының қаржы  жүйесін дамытудың тағы бір жолы болып табылады.  

        
 
 
 

                             

     Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 

1.  Қазақстан Республикасының Конститутциясы 1995 жылғы 30 тамызда   

     өткізілген республикалық референдумда  қабылданды (07.10.1998 ж. ҚР Заңымен  еңгізілген өзгерістерімен).

2.  «Қазақстан  Республикасындағы банктер және  банк қызметі туралы»    

      Қазақстан Республикасының 1995 ж. 31 тамыздағы Заңы (2004 ж.13      

      желтоқсанға берілген өзгерістермен).

3.   Қазақстан Республикасының қаржы  нарығын және қаржылық ұйымдарды  

      мемлекеттік реттеу және қадағалау  туралы 4 шілде 2003 ж. Заңы

      (11.06.04ж., 07.07.04 ж.ҚР Заңымен еңгізілген  өзгерістерімен).

4.   Қазақстан Республикасы Президентінің  қаржы нарығын және қаржылық 

      ұйымдарды мемлекеттік реттеу  және қадағалау агенттігі туралы 31  

      желтоқсан 2003 ж. Ережені бекіту  жөніндегі Жарлығы.

5.   Банк топтарына арналған пруденциалдық нормативтер туралы ережені

      бекіту жөнінде Қазақстан Республикасы  қаржы рыногын және қаржылық 

      ұйымдарды реттеу мен қадағалау  жөніндегі агенттігі  Басқармасының

      30.09.2005 ж. қаулысы. (1.ҚҚА  № 409  26.11.2005 ж енгізілген

      өзгерістерімен).

6.   И.Т.Балабанов «Банки и банковское  дело», учебное пособие для  вузов, 

      Санкт-Петербург, Москва, Харьков,  Минск, 2002 ж.

7.   Бухгалтерский учет в банках. Международные стандарты учета  и 

     финансовой отчетности: Учебно-практическое  пособие.-Алматы: Жеті

      жарғы, 2005 ж.

8.   Г.С. Сейткасимова Банковское  дело -Алматы: Қаржы-қаражат, 1998 ж.

9.   О.И. Лаврушина Банковское дело -М, 1992 ж.

10.  В.И.  Колесникова Банковское дело  М, 1995 ж.

11.  С.Б.Мақыш  Коммерциялық банктер операциялары, -Алматы. «Қазақ   

   университеті», 2002 ж.

12.   Байдәулетов М., Байдәулетов С.М.  Аудит: Оқу құралы.-Алматы: Қазақ    

     университеті, 2004 ж.

13.    Д.Райманов «Банковское право Республики Казахстан» Алматы «Жеті      

     Жарғы», 2000 ж.

14.   М.С.Саниев «Деньги, Кредит, Банки», Алматы, 2000 ж.

15.   Л.Давыдова Большой экономический  словарь русско-казахский словарь,

      Толық экономикалық орысша-қазақша  сөздік,-Алматы,1999 ж. «Сөздік-

      Словарь».

16.   ББ МСФО журнал для бухгалтеров  и финансовых менеджеров №1 2005 ж.

17.   Мақыш Серік Биханұлы «Коммерциялық  банктер операциялары»      

           ИздатМаркет Алматы, 2004 ж.

18.   Сборник нормативных правовых  актов по внутренним процедурам     

          банковского надзора и регулированию  деятельности банков Республики 

          Казахстан.№II Алматы, 1999 ж.