Автор: Пользователь скрыл имя, 25 Декабря 2012 в 13:22, курсовая работа
ҚР «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп берушілер туралы» заңда «жеке кәсіпкер» және «ұйым» терминдерінің мәні мен айырмашылығы ашып көрсетіледі. Ал, бұл терминдердің мағынасы республика резиденттері болып табылатын кәсіпкерлік қызметпен айналысатын барлық заңи тұлғаларды, сондай-ақ ел аумағында (территориясында) тіркелген бейрезидент өкілдіктер мен филиалдарды білдіреді.
1.Кіріспе :
1.1 Аудиттің пайда болуы мен қалыптасуы .
1.2 Аудиттің даму кезеңдері.
2.Негізгі бөлім:
2.1 Аудиттегі маңыздылық пен тәуекелдік Маңыздылық.
2.2 Маңыздылық тұжырымдамасы , Маңыздылықтың экономикалық мәні.
2.3 Маңыздылықтың деңгейін бағалау.
2.4 Маңыздылық пен тәуекелділіктің байланасы, Аудиторлық тәуекел түсінігі.
2.5 Аудиторлық тәуекел мен маңыздылыққа бағалау.
3. Қорытынды: 30
4. Пайдаланылған әдебиеттер: 32
Кесте 2.Таба алмау тәуекелінің мүмкін болатын деңгейін анықтау
Бақылау тәуекелін аудиторлық бағалау | ||||
Жоғары |
Орташа |
Төмен | ||
Ажырамас тәуекелін аудтиторлық бағалау. |
Жоғары |
Ең төменгі |
Төменірек |
Орташа |
Орташа |
Төменірек |
Орташа |
Жоғарырақ | |
Төмен |
Орташа |
Жоғарырақ |
Өте жоғары |
Аудитор болашақта болатын аудиттің жоспарын жасау барысында шаруашылық ішіндегі тәуекелдіктің 80%, бақылау тәуекелдігі 50% және таба алмау қатері 10% деп жорамалдайды.аудитте тәуекелдіктің осы сандары бойынша есептеп, аудитор нәтижесінде 4% алады. Егер аудитор бұл жағдайда тәуекелдіктің осы жолғы қолайлы деңгейі 4 % -тен жоғары болмауы керек деп шешетін болса, онда ол әлеуетті жоспарды қолайлы деп санауы керек. Мұндай жоспар аудиторлық тәуекелдіктің қолайлы деңгейін аудитордың алуына көмектеседі, бірақ ол тиімсіз. Әлде қайда тиімді жоспар жасау үшін аудиторлар тәуекелдікті есептеудің екінші тәсілін жиі пайдаланады, яғни таба алмау қатері мен алуға жататын мәліметтердің тиісті санын анықтайды.
Осы мақсаттағы аудиторлық тәуекелдік үлгілерінің формуласы былайша өрнкетеледі:
DR=DAR/IR*CR
2.5 Аудиторлық тәуекел мен маңыздылыққа бағалау
Маңыздылық аудиттің негізгі ұғымдарының бірі болып табылады. Халықаралық аудиторлық тәжірибеде маңыздылықты анықтаудың тәртібі 320- шы аудиттегі маңыздылық стандартымен реттеледі. Маңыздылық деңгейі болып бухгалтерлік есептегі қателіктердің шекті шамасы түсідіріледі. Бұл шамадан басқа есепті білікті пайдаланушы үшін дұрыс тұжырым жасауға және дұрыс экономикалық шешім қабылдауға негіз етіп алуды тоқтату ықтималдылығы жоғары болады.
Аудиторлық маңыздылық тұжырымдамасын келесілерге негіз ретінде пайдаланады:
Маңыздылық абсалюттік сондай ақ салыстырмалы шама ретінде анықталады. Маңыздылық абсалюттік шекарасын белгілеу өте сирек пайдаланады. Базалық көрсеткіштерден салыстырмалы шамадағы процентпен немесе үлеспен белгілеген маңыздылықты анықтау іс жүзінде неғұрлым кең тараған болып табылады. Маңыздылық өлшемдері тұтастай есепке сондай ақ бухгалтерлік баланстың елеулі бағыттарына қатысты анықталады. Тексеру үшін елеулі және маңызды бағыттарды анықтау аудитті жүргізудің іріктемелі тәсілінен шығарылады. Есепті кезеңнің ішінде бүхгалтерлік есептің бүкіл шоттарына тексеру жүргізу мүмкін емес. Баланстың маңызды баптарын анықтаған кезде сандық және сапалық көрсеткіштер назарға алынады. Қаржылық ақпараттың маңыздылығы бұл пайдаланушының экономикалық шешіміне әсер етуге қабілетті ақпараттардың сандық мөлшері мен әсері. Аудит барысында аудитор маңыздылықты 2 тұрғыдан қарастыра отырып шешім қабылдаған дұрыс:
Маңыздылықтың сапалығы- бұл тексеру
барысында анықталған
Маңыздылықтың сандық жағы- бұл маңыздылықтық белгілеген деңгейіне анықталған ауытқулар соммаларын және басқа да ауытқулар бағасының асып түсуі. Маңыздылық деңгеі дегеніміз бұл пайдаланушыға негізделген экономикалық шешім мен дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бере алмайтын қарлық есеп берудегі сандық өлшемі мен шектік мәні. Әлемдік аудиторлық тәжірибеде баланс баптарындағы 5-10% шеңберіндегі ауытқуға алып келетін қателіктер маңызды болып саналмайды. Дегенмен халықаралық стандарттарда, Қазақстандық стандарттарда қателіктердің маңыздылығына сандық талап нормативтік түрде бекітілмеген. Әрекет етуші тәжірибеге сай әрбір ұйым мен аудитор маңыздылық деңгейін өз тәжірибесі мен кәсиби пікіріне сай бекітеді. Бұл маңыздылық деңгейін бағалау фирма ішілік стандартарда тіркелу қажет. Маңыздылық деңгейін анықтау әдістемесі 2 бөлімнен тұрады:
Аудиторлық тексеру барысында
Аудиторлық процедуралар екіге бөлінеді:бақылау тесті мәндік процедуралар
Бақылау тесті ұйымның жарамдылығы ішкі бақылау мен бухгалтерлік есеп жүцесінің қызмет етуінің тиімділігі туралы аудиторлық дәлел алу мақсатында алынатын тесттер. Мәндік процедуралар қаржылық есеп берудегі қателіктер мен заң бұзушылықтарды анықтау үшін алынатын тестер. Олар екіге бөлінеді:
Аудит бағдарламасын түзуде аудиторлық дәлел жинау үшін қандай аудиторлық процедуралар және қандау көлемде орындалатынын анықтап алу керек.Аудиторлық дәлелдерге телаптар 500-ші аудиторлық дәлелдер деп аталатын халықаралық аудит стандарттарымен реттеледі. Аудиторлық дәлелдердің келесідей түрлері болады: ішкі, сыртқы, аралас.
Ішкі дәлел аудиттелетін ұйымнан ауызша немесе жазбаша түрде алынатын ақпарат. Сыртқы дәлел үшінші тұлғадан аудиторлық ұйымның сұрауы бойынша алынған жазбаша түрдегі ақпарат.
Аралас дәлел аудиттелетін ұйымнан жазбаша немесе ауызша алынып үшінші жақтың жазбаша түрде растаған ақпараты.
Аудиторлық дәлелдерді алу көздері:
Аудиторлық дәлелдерді жинау кезінде аудитор түрлі аудиторлық процедураларды пайдалана алады. Оның ішінде төмендегілер кеңінен таралған:
Құжаттарды дәлелдеу маңыздылығы 4 топқа бөлеміз:
Ішкі бақылау жүйесі бұл клиент басшылығы өз қызметін дұрыс жолға қою үшін қабылдаған саясат пен процедуралар. Бұл клиент басшылығының саясатын сақтауды, активтерінің сақталуын, қателіктерді болдырмауды бухгалтерлік жазбалардың дұрыстығын қамтамасыз ету қажет. Сонымен бірге қаржылық ақпаратын дер кезінде орындалып сенімді болуын қамтамасыз ету қажет.
Ішкі бақылау жүйесінің алдында келесідей 7 мақсат тұрады. Бұл мақсат қателіктерді болдырмауға қол жеткізуге көмек береді. Сенімділіктің қажетті дейгейін қамтамасыз ету үшін клиентің ішкі бақылау жүцесі келесідей болуы қажет:
Клиенттің ішкі бақылау жүйесі үш негізгі категориядағы әдістер мен процедураларды қамтиды. Оларды ішкі бақылау жүйесінің элементері деп айтамыз. Олар:
Бақылау ортасы бұл ұйымның әкімшілігі, директорлар мен ұйым иесінің ұйымдағы бақылау маңыздылығын көрсететін әрекеті, шаралары мен процедуралары .Аудиторлық бақылау ортасы түсініп бағалауы үшін бұл ортаны ең маңызды келесідей элементерін қарастыру қажет:
Есеп жүйесі ұйымның есеп жүйесінің мақсаты шаруашылық операциялар туралы мәлімет жинақтап, жіктеп, талдап, тіркеп есеп беру және есепті қажетті активтермен қамтиамасыз ету болып табылады.Тиімді есеп жүйесі ішкі бақылаудың негізгі мақсатына сай келуі қажет.
Бақылау процедуралары компанияның
Жоспарлау аудиторлық тәуекелдік деңгейін төмендетуге елеулі әсер етеді. Аудитор өз қызметін тиянақты жоспарлауына келесідей үш себеп әсер етеді:
Аудитті жоспарлау 300-жоспарлау деп аталатын халықаралық аудит стандартары негізінде жүзеге асырылады. Жоспарлау барысында аудит мақсатын көрсету маңызды болып табылады. Өйткені клиентке аудитордың не үшін келгенін және жүргізетін тексерудің қандай пайда алып келетінін түсіндіру қажет. Аудиторлық жоспарлау үш кезеңде жүргізіледі:
Алдын-ала жоспарлау аудиторлық жұмыстың алғашқы фазасында жүзеге асырылады. Алдын-ала жоспарлау келесілерден тұрады: