Кедендік режим

108-бап.  Тауарлардың кедендік құнын декларациялау      

1. Декларант  тауарлардың кедендік құнын декларациялауды  осы Кодекстің осы тарауына  және 32-тарауынасәйкес тауарларды кедендік декларациялау шеңберінде жүзеге асырады. 
      2. Әкелінетін тауарлардың кедендік құнын декларациялау тауарлардың кедендік құнын айқындау әдісі, тауарлардың кедендік құнының шамасы туралы, тауарлардың кедендік құнын айқындауға қатысы бар сыртқы экономикалық мәміленің жай-күйі мен шарттары туралы мәліметтерді мәлімдеу, сондай-ақ оларды растайтын құжаттарды беру арқылы жүзеге асырылады. 
      Әкетілетін тауарлардың кедендік құнын декларациялау тауарлардың кедендік құнының шамасы туралы, тауарлардың кедендік құнын айқындауға қатысы бар сыртқы экономикалық мәміленің жай-күйі мен шарттары туралы мәліметтерді мәлімдеу, сондай-ақ оларды растайтын құжаттарды беру арқылы жүзеге асырылады. 
      3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген мәліметтер кедендік құн декларациясында мәлімделеді және кедендік мақсаттар үшін қажетті мәлімет болып табылады. 
      Тауарлардың кедендік құнын декларациялау тәртібі, сондай-ақ кедендік құнды декларациялау нысандары және оларды толтыру қағидасы Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленеді. 
      Кедендік құнды декларациялау тауарға арналған декларацияның ажырамас бөлігі болып табылады. 
      Егер кедендік құн декларациясы Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленген жағдайларда толтырылмаса, әкелінетін тауарлардың кедендік құны туралы мәлімет тауарларға арналған декларацияда мәлімделеді. Тауарларға арналған декларацияда мәлімделген тауарлардың кедендік құны туралы мәлімет дұрыс емес болуы мүмкін не тиісті дәрежеде расталмаған екендігін көрсететін белгілер анықталған кезде кеден органы кедендік құн декларациясын табыс етуді дәлелді түрде талап етуге құқылы. 
      4. Тауарлардың мәлімделетін кедендік құны және оны айқындауға қатысты табыс етілетін мәліметтер дұрыс, саны айқындалған және құжатпен расталған ақпараттарға негізделуге тиіс. 
      5. Декларант не декларанттың атынан және оның тапсырмасы бойынша әрекет ететін кеден өкілі кедендік құн декларациясында көрсетілген дұрыс емес мәліметтер көрсеткені және осы Кодекстің 286-бабында көзделген міндеттерді орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.     

109-бап.  Тауарлардың кедендік құнын бақылау      

 Тауарлардың  кедендік құнын бақылауды кеден  органы тауарлар шығарылғанға  дейін де, шығарылғаннан кейін  де, оның ішінде тәуекелдерді  басқару жүйесін пайдалана отырып, кедендік бақылауды жүргізу шеңберінде  жүзеге асырады. 
      Тауарлардың кедендік құнын бақылауды жүзеге асыру тәртібі Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленеді.     

110-бап.  Тауарлардың кедендік құнына  қатысты шешім     

 Тауарлардың  кедендік құнын бақылауды жүзеге  асыру нәтижесі бойынша кеден  органы тауарлардың мәлімделген  кедендік құнын қабылдау туралы  не осы Кодекстің 111-бабының  ережелеріне сәйкес тауарлардың  мәлімделген кедендік құнын түзету  туралы шешім қабылдайды, ол Кеден  одағы комиссиясының шешімімен  белгіленген тәртіппен және нысандарда  декларанттың назарына жеткізіледі.      

111-бап.  Тауарлардың кедендік құнын түзету      

1. Егер кеден  органы немесе декларант тауарлардың  кедендік құны туралы мәлімделген  мәліметтердің дұрыс еместігін,  оның ішінде тауарлардың кедендік  құнын айқындау әдісі дұрыс  таңдалмағанын және (немесе) тауарлардың  кедендік құны дұрыс айқындалмағанын  анықтаса, кеден органы тауарлардың  мәлімделген кедендік құнын түзету  туралы шешімді тауарларды шығарылғанға  дейін де, шығарылғаннан кейін  де кедендік құнды бақылауды  жүзеге асыру кезінде қабылдайды. Кеден органы қабылдаған тауарлардың  мәлімделген кедендік құнын түзету туралы шешімде негіздеме және оны орындау мерзімі қамтылуға тиіс. 
      2. Кеден органы тауарлардың мәлімделген кедендік құнын олар шығарылғанға дейін түзету туралы шешім қабылдаған кезде декларант дұрыс емес мәліметтерді түзетуді жүзеге асыруға және түзетілген мәліметтер ескеріле отырып есептелген көлемде кедендік баждарды, салықтарды осы Кодекстің 297-бабында белгіленген тауарлар шығару мерзімдерінен аспайтын мерзімде төлеуге міндетті. 
      Егер декларант тауарларды шығару мерзімінен аспайтын мерзімде дұрыс емес мәліметтерді түзетуді жүзеге асырмаса және толықтырып есептелген кедендік баждарды, салықтарды төлемесе, кеден органы тауарларды шығарудан бас тартады. 
      3. Кеден органы тауарлар шығарылғаннан кейін олардың кедендік құнын түзету туралы шешім қабылдаған кезде декларант дұрыс емес мәліметтерді түзетуді жүзеге асырады және түзетілген мәліметтер ескеріле отырып есептелген көлемде кедендік баждарды, салықтарды төлейді. 
      Декларант бұл шешімімен келіспеген жағдайда кеден органы тауарлардың мәлімделген кедендік құнын түзетуді және төленуге жататын кедендік баждарды, салықтарды қайта есептеуді жүзеге асырады. 
      4. Тауарлар шығарылғанға дейін де, шығарылғаннан кейін де тауарлардың кедендік құнын түзету және төленуге жататын кедендік баждарды, салықтарды қайта есептеу, сондай-ақ оларды төлеу мерзімі Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленген тәртіппен және нысандар бойынша жүзеге асырылады.     

112-бап.  Қосымша тексеру жүргізу     

1. Кеден органы  тауарлар шығарылғанға дейін  олардың кедендік құнына бақылау  жүргізген кезде тауарлардың  кедендік құны туралы мәліметтің  дұрыс емес болуы мүмкін не  мәлімделген мәліметтің тиісті  дәрежеде расталмаған екендігін  көрсететін белгілерді анықтаған  жағдайда, кеден органы осы Кодекске  сәйкес қосымша тексеру жүргізеді,  оны жүргізу мерзімі мен тәртібі  Кеден одағы комиссиясының шешімімен  белгіленеді. 
      Кеден органы осы Кодекстің 151-бабына сәйкес айқындаған кедендік баждарды, салықтарды төлеуді декларант қамтамасыз еткен жағдайда тауарларды шығару жүзеге асырылады. 
      Кеден органының шешімі негізді болуға және онда тауарлардың кедендік құны туралы мәліметтің дұрыс емес болуы мүмкін не мәлімделген мәліметтердің тиісті дәрежеде расталмаған екендігін көрсететін нақты белгілердің тізбесі болуға тиіс. Қосымша тексеруді жүргізу туралы шешімді ақырына дейін жеткізудің тәртібі, мерзімі мен нысаны Кеден одағы комиссиясының шешімімен белгіленеді. 
      Кеден органы қосымша тексеру нәтижелері бойынша тауарлардың кедендік құнына қатысты шешім қабылдағанға дейін тауарлардың кедендік құнын бақылау аяқталмаған деп есептеледі. 
      2. Егер тауарларды шығару үшін осы Кодекстің 297-бабында белгіленген мерзімде қосымша тексеруді жүргізу мүмкін болмаса, онда қосымша тексеру жүргізу туралы шешім тауарларды шығарудан бас тарту үшін негіз болып табылмайды. Кеден органдары осы Кодекстің 151-бабының 5-тармағына сәйкес есептеген кедендік баждарды, салықтарды төлеудің қамтамасыз етілуін декларант берген жағдайда тауарларды шығару жүзеге асырылады. 
      3. Тауарлардың кедендік құны туралы мәлімделген мәліметтерге қосымша тексеру жүргізу үшін кеден органы декларанттан қосымша құжаттар мен мәліметтерді сұратуға және оларды табыс ету үшін мерзім белгілеуге құқылы, ол мерзім бұл үшін жеткілікті болуға, бірақ осы Кодекстің 268-бабында белгіленген мерзімнен аспауға тиіс. 
      Декларант кеден органы сұратқан қосымша құжаттар мен мәліметтерді табыс етуге не оларды табыс етудің мүмкін еместігінің себептерін көрсетіп, жазбаша нысанда түсініктеме беруге міндетті. 
      Декларанттың тауарлардың кедендік құнын айқындаудың өзі таңдаған әдісін пайдаланудың заңдылығын және өзі ұсынған құжаттар мен мәліметтердің дұрыстығын дәлелдеуге құқығы бар. 
      4. Егер декларант кеден органы сұратқан құжаттарды, мәліметтерді және (немесе) оларды табыс ету мүмкін еместігінің себептері туралы түсініктемені табыс етпесе, не мұндай құжаттар мен мәліметтер осы баптың 1-тармағында көрсетілген қосымша тексеру жүргізу үшін негіздерді жоймайтын болса, кеден органы қосымша тексеру нәтижелері бойынша өзінде бар ақпараттар негізінде және кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындау мәселелерін реттейтін кеден одағына мүше мемлекеттер халықаралық шарттарының талаптарына сәйкес тауарлардың мәлімделген кедендік құнын түзету туралы шешім қабылдайды. 
      5. Егер қосымша тексеру нәтижелері бойынша кеден органы тауарлардың декларант мәлімдеген кедендік құнын қабылдау туралы шешім қабылдаса, онда қамтамасыз ету сомасын қайтару (есепке жатқызу) осы Кодекстің 154-бабынасәйкес жүзеге асырылады.

2-бөлім.  КЕДЕНДІК ТӨЛЕМДЕР МЕН САЛЫҚТАР

12-тарау.  КЕДЕНДІК ТӨЛЕМДЕР МЕН САЛЫҚТАР 
ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      113-бап. Кедендік  төлемдер мен салықтар     

1. Кедендік төлемдер  мен салықтарға: 
      1) кедендік әкелу бажы; 
      2) кедендік әкету бажы; 
      3) Қазақстан Республикасының кедендік аумағына тауарларды әкелу кезінде өндіріп алынатын қосылған құн салығы; 
      4) кеден одағының кедендік аумағына тауарларды әкелу кезінде өндіріп алынатын акциз (акциздер); 
      5) кедендік алымдар (тауарларды кедендік декларациялау үшін, алып жүру үшін кедендік алымдар, алдын ала шешім үшін төлем) жатады. 
      2. Төлеушiлер, кедендiк баждарды есептеу тәртібі және төлеу, қайтару (есепке жатқызу) және өндіріп алу, есепке жазу мерзімдері, сондай-ақ оларды төлеу бойынша жеңілдіктер Қазақстан Республикасының халықаралық шартында және (немесе) кеден заңнамасында айқындалады. 
      3. Төлеушілер, кеден органдары өндіріп алатын қосылған құн салықтарын, акциздерді есептеу тәртібі және төлеу, қайтару (есепке жатқызу) және өндіріп алу, есепке жазу мерзімдері, сондай-ақ оларды төлеу бойынша жеңілдіктер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының салық заңнамасында айқындалады. 
      4. Төлеушiлер, кедендiк алымдарды төлеу, қайтару (есепке жатқызу) және өндiрiп алу тәртібі мен мерзімдері, сондай-ақ оларды төлеу жөніндегі жеңілдіктер осы Кодексте айқындалады. 
      5. Кеден органдары алатын арнайы, демпингке қарсы және өтемдік баждар Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленеді және, егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, кедендік әкелу баждарын алу үшін осы Кодексте көзделген тәртіппен алынады. 
      6. Жеке тұлғалар жеке мақсаттары үшін өткізетін тауарларға қатысты осы бөлім осы Кодекстің 56-тарауына және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.     

114-бап.  Кедендік баж ставкаларының түрлері      

 Кедендік  баж ставкалары мынадай түрлерге: 
      1) салық салынатын тауарлардың кедендік құнына пайызбен белгіленген – адвалорлық; 
      2) заттай көрінісіндегі физикалық сипаттамаларына (саны, массасы, көлемі немесе өзге сипататтамаларына) қарай белгіленген - өзіндік ерекше; 
      3) осы баптың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген түрлерді ұштастыратын құрамдастырылған болып бөлiнедi.     

115-бап.  Кедендік алымдар     

1. Тауарларды  шығарумен, тауарларды кедендік  алып жүрумен байланысты іс-әрекеттер  жасағаны, сондай-ақ осы Кодексте  белгіленген өзге де іс-әрекеттер  жасағаны үшін кеден органдары  өндіріп алатын міндетті төлемдер  кедендік алымдар болып табылады. 
      2. Кедендік алымдардың ставкаларын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді. 
      3. Кедендік алымдардың мөлшері кедендік алымдар белгіленген іс-әрекеттерді жасағаны үшін кеден органдарының шамамен алынған шығындарының құнынан аспауға тиіс.     

116-бап.  Кедендік алымдардың түрлері     

 Кедендік  алымдарға: 
      1) тауарларды кедендік декларациялау үшін кедендік алымдар; 
      2) кедендік алып жүру үшін кедендік алымдар; 
      3) алдын ала жасалған шешім үшін төленетін ақы жатады.     

117-бап.  Тауарларды кедендік декларациялау  үшін 
               кедендік алым     

 Тауарларды  кедендік декларациялау үшін  бюджетке төленген кедендік алым  төлеушіге қайтаруға жатпайды.     

118-бап.  Кедендік алып жүру үшін кедендік  алым     

 Бірнеше автомобиль  көлік құралымен өткізілетін  тауарларды кедендік алып жүру  кезінде кедендік алым сомасы  көрсетілген көлік құралдарының  санына барабар бөлінеді.     

119-бап.  Алдын ала шешім үшін төлем      

 Кеден органының  осы Кодекстің 79 және 91-баптарына сәйкес тауарларды сыныптау жөнінде және тауарлардың шығарылған елі туралы алдын ала шешім қабылдағаны үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген мөлшерде ақы өндіріп алынады.     

120-бап.  Төлеушілер, кедендік алымдарды  төлеу 
               мерзімдері мен тәртібі      

1. Декларант  немесе осы Кодекске және (немесе) Қазақстан Республикасының халықаралық  шарттарына сәйкес кедендік алымдарды  төлеу бойынша міндеттер жүктелген  өзге де тұлғалар кедендік  алымдарды төлеушілер болып табылады. 
      2. Осы баптың 5-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, тауарларды кедендік декларациялау үшін кедендік алым кедендік декларацияны бергенге дейін немесе сонымен бір мезгілде төленеді. 
      3. Кедендік алып жүру үшін кедендік алым кеден органы кедендік алып жүру туралы шешім қабылдағаннан кейін, бірақ кедендік алып жүруді ұйымдастыру басталған күннен кешіктірілмей төленеді. 
      4. Кеден органы алдын ала шешім қабылдағаны үшін ақыны төлеуші көрсетілген шешім өзіне берілгенге дейін енгізеді. 
      5. Тауарларды кедендік декларациялау үшін кедендік алымдарды төлеу бойынша жеңілдіктер берілген кезде, тұлғаның тауарларды пайдалану және иелік ету бойынша шектеулерді бұзған күні оларды төлеу мерзімі болып есептеледі. Егер шектеулер бұзылған күнді анықтау мүмкін болмаса, кедендік декларацияның тіркелген күні кедендік декларациялау үшін кедендік алымдарды төлеу мерзімі болып есептеледі. 
      Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы тауарларды заңсыз өткізу кезінде тауарларды кедендік декларациялау үшін кедендік алымдарды төлеу мерзімі кедендік шекара арқылы тауарларды өткізген күн болып есептеледі. Егер заңсыз өткізілген күнді анықтау мүмкін болмаса, кедендік декларацияның тіркелген күні кедендік декларациялау үшін кедендік алымдарды төлеу мерзімі болып есептеледі. 
      6. Төлеушінің кедендік төлемді кедендік алым бойынша алда болатын міндеттемелер есебіне аванспен енгізуге құқығы бар.  
      7. Кедендік транзит кедендік рәсімімен шығарылған тауарларды қоспағанда, кедендік алымдар тауарлар шығарылатын кеден органында немесе аумағында кеден одағының кедендік шекарасы арқылы тауарларды заңсыз өткізу фактісі анықталған аумақта төленеді (өндіріліп алынады). 
      8. Кедендiк алымдарды бюджетке аудару осы Кодекске сәйкес айқындалған кедендік баждарды, салықтарды және өсімпұлдарды аудару үшін көзделген қағидалар бойынша жүзеге асырылады.