Турбинаның реттеуші сатысының жылулық есептелуі

6) 

7) 

8) 

                                

                                                     (1.13)

1) 

2)

3) 

4) 

5) 

6)

7) 

8) 

 

        Жылу жүктемесінің есептік (максимал) және минимал көрсеткіштерін қолданып жылудың жылытуға, желдетуге және тұрғын алабы мен өндіріс кәсіпорнының сыртқы температураға тәуелді ыстық сумен қамтуға кеткен шығынының суммалық сағаттық графигі салынады (графиктің сол жағы сурет1)

        Алынған жылу шығынының суммалық сағаттық графигінің негізінде оң жақта жылдық жылу жүктемесінің жалғастырылған графигі салынады. Ол үшін абцисса осінде жылыту маусымы кезіндегі сыртқы температуралар тұрақталу сағаттарының саны қойылады (қосымша 8), сол жағынан берілген температурадағы жылу жүктемесінің мәндері көшіріледі. Орталық нүктелерінен тегістелетін сатылы график пайда болады.

Жылдық жылу шығынын есептеу  алынған масштабтың ескерілуімен графиктің  оң жағының ішіндегі үшбұрыштың ауданын қосумен есептеледі.

 

                            2 ЖЫЛУ ЖҮЙЕСІНІҢ СХЕМАСЫ

 

Гидравликалық есепті орындау  үшін жылумен қамту ауданының  генпланы бойынша анықталатын жылу көзі мен абоненттер ара қашықтығын білу керек. Генплан студенттердің өздерімен құрылады, онда берілген жылумен қамту ауданының ерекшеліктерін ескеру шарт. Ауылдық аймақтағы жылумен қамту ауданының генпланының мысалы сурет 2 көрсетілген. Егер жылумен қамту ауданы қалада орналасса, биіктіктердің ауытқуын беруге болады. Генпланда қысқы және жазғы айлардың жел тармақтары бейнеленеді, желдердің бағыттар бойынша қайталануы қосымша 9 берілген.

Жылу көзінің және жылу тұтынушылардың орналасуы басты  жел бағытын ескеруі міндет.

Жылу трассасының жоспары  мен профилін таңдаған кезде келесі жайттарды басшылыққа алу керек:

1. Жер үсті төсемдері, арзан болғандықтан, өндіріс объектілері мен салынбаған аудандар және шалшықты, қатты қиылыспалы мекендерге ұсынылады.
2. Жерасты төсемдері қаланың салынуға тиіс аудандарына қолданылады. Жерасты төсемдері өтпелі және өтпейтін каналдарда каналдар жүйесін дренирлеу жағдайын қиындатады, жүйелер салуды қымбаттатады.
3. Жылутрассасы түрлі инженерлік құрылыстарды кесіп өткендіктен арнайы қосындылар мен қорғау құралдарын талап етеді, сондықтан кесіп өту (мүмкіндігінше) тік бұрышты болып, құрылыс пен құбыр арасындағы қажетті саңылаулардың сақталуымен жасалуы шарт.

Трасса жоспары бойынша  аймақ профилі құралады және онда құбырды төсеу амалы таңдалады, яғни трасса профилі (сурет 3). Құбыр  диаметрлерін есептегеннен кейін каналдар, траверстер, эстакадалар мен құрылыстардың қажетті өлшемдері «канал немесе эстакада типі» бөліміне енгізіледі. Трассаның жоспары мен профилінің көмегімен аумақтардағы бұрылыстар мен көтерілулер саны оңай есептеледі.

 

                

 

 

 

 

 

              3 ЖҮЙЕЛІК СУДЫҢ ШЫҒЫНЫН АНЫҚТАУ

       Орталықтандырылған жылу беруді реттеудегі сулық жылу жүйелеріндегі құбыр диаметрін анықтауға арналған судың есептік сағаттық шығынын жылу беру үшін, желдету және ыстық сумен қамту үшін бөлек келесі формулалар бойынша анықтап, кейін қосу керек.

Жылытуға судың есептік  сағаттық шығыны:

 

                                                              (3.1)

1) 

2) 

3) 

 

Желдетуге судың есептік  сағаттық шығыны:

                                                                   (3.2) 

1) 

2) 

3)  

 

мұнда: және -сәйкесінше өндіріс пен тұрғын ауданның жылыту мен желдетуге кеткен максимал жылу шығыны, кДж/с;

                  с – судың жылусыйымдылығы (қосымша 10), кДж/(кг.град);

              - сыртқы ауаның температурасындағы сулық жылу жүйесінің беруші және кері жолындағы су температурасы,°С.

              - сыртқы ауаның температурасындағы сулық жылу жүйесінің беруші және кері жолындағы су температурасы, сәйкесінше және тең деп қабылдана алады,°С.

       Жылытуды жобалауға арналған қосқұбырлы су жүйелеріндегі беруші құбырдағы сыртқы сыртқы ауаның есептік температурасындағы су температурасы = 150°С деп қабылданады.[8]

Бір мезгілде қосқұбырлы су жүйелерінде жылу жылытуға, желдетуге  және ыстық сумен қамтуға берілсе, орталықтандырылған жылу беруді сапалық  реттеу қолданылу керек. Бұл кезде кері құбырдағы су температурасы жабық жылумен қамту жүйелері үшін =  70°С және ашық жүйелер үшін = 60°С деп қабылдану керек.[8]

          Жылумен қамтудың ашық жүйелеріндегі  ыстық сумен қамтуға кеткен  судың есептік шығыны: 

 

                                                                     (3.3)

            1) 

            2) 

            3) 

 

мұнда: және - жүйеге түсетін тұтынушыларды ыстық сумен қамту және суық суқұбырының су температурасы (жоғары қара),°С.

         Жабық жүйедегі тұтынушылардың су жылытқыштарының қосылуының параллель схемасындағы ыстық сумен қамтуға кеткен судың есептік шығыны :

                                                                    (3.4)

         1) 

         2) 

         3) 

мұнда: t¹₁ –су температура графигінің сыну нүктесіндегі жылу жүйесінің беруші құбырындағы су температурасы,

       t¹₁ = 60…80 ^оС,

       t²₃ -  ыстық сумен қамту параллель қосылған су жылытқыштан кейінгі су температура графигінде сыну нүктесіндегісу температурасы, t²₃ = 30^оС деп қабылдау ұсынылған.

       Жылу жүйесінің әрбір учаскесі үшін судың есептік шығыны есептеледі. Нәтижелері кесте 2 енгізіледі.

Кесте 2 – Судың есептік шығындары

Участок номері	Судың есептік шығындары, кг/с.
	Gо	Gв	Gгв	Gр
0 – 1 1 – 2 1 – 3	3131 3078 53	639 616 24	273 190 57	4013 3878 136

 

Жылумен қамтудың жабық  жүйелерінде судың есептік қосынды  шығыны жылу жүктемесінің әр түріне кеткен есептік су шығыны болып табылады, бұл ретте жылу жүйесіндегі су бөлектенбегендіктен беруші және кері жолдағысы бірдей

 

                    , к г/с                                 (3.5)  

1) 

2) 

3) 

 

      мұнда: -жылытуға, желдетуге және ыстық сумен қамтуға кеткен жүйелік судың есептік шығыны, кг/с.

 

                               

 

 

 

 

 

 

                       4   ПЬЕЗОМЕТРИЯЛЫҚ  ГРАФИК

        

           Пьезометриялық графикте берілген масштабта аймақ рельефы, қосылған ғимараттар биіктігі мен желідегі арын енгізіледі.

Қате шешімдерді болдырмау  үшін сулық жылу жүйесінің гидравликалық есебін жасамас бұрын статикалық арындардың деңгейін және шекті мүмкін етілген максимал және минимал гидродинамикалық жүйедегі арындар жолын белгілеу керек. Оларға қарап пьезометриялық графиктің қасиеттерін таңдаймыз, онда кез-келген күтілген режимде жылумен қамту жүйесінің кез-келген нүктесінде арындар мүмкін етілген шектерден шықпауы шарт.

Жылумен қамту жүйесінің кез-келген режимінде келесі шарттар орындалу керек:

1. Нақты қысымдар жылумен қамту көзінің құрылғылары, жылу жүйесі және абоненттік құрылғылардың белгіленген мүмкін етілген шекті қысымынан аспау керек.
2. Жылумен қамту жүйесінің барлық элементтерінде сорғылар кавитациясын болдырмау және ауаның сорғылауынан жүйені қорғау үшін артық қысым (атмосфералықтан жоғары) ұсталу керек. Артық қысымның минимал мәні 0,05 МПа (5м.су.бағ.) қабылданады.
3. Жылумен қамту жүйесінің гидродинамикалық режимінде (яғни су циркуляциясы кезінде) судың қайнап кетпеуі үшін жүйенің әрбір нүктесінде қысым ұсталу керек. Жүйедегі су температурасындағы су буының қанығу қысымынан жоғары болу керек. Қанығу қысымы қосымша 10 анықталады.

 

Соңғы шарт гидростатикалық  режимді қарастырғанда ескерілмейді, себебі су температурасы 100 ^оС-қа немесе төмен дейін төмендетуге болады станцияда желілік суды жылытуды сөндіру арқылы. Бұл кезде артық қысымды ұстау қажеті жоқ, себебі су буының 0,1МПа қысымдағы қанығу температурасы

100 ^оС.

Пьезометриялық графикті жасау гидростатикалық режимнен басталады, яғни жылу жүйесіндегі су циркуляциясы жоқ және жүйе температурасы 100 ^оС дейінгі сумен толып тұрғанда, бұл кезде барлық тұтынушылар тәуелді схемамен қосылған. Жүйедегі толық статикалық арын деңгейі белгіленеді және толық жылумен қамту жүйесіне жалпы статикалық аймақ орнату мүмкіндігі сараланады, және ондай шешімге мүмкіндік бермейтін себептер анықталады.

Толық жылумен қамту жүйесіне жалпы статикалық аймақ орнату экспулатацияны жеңілдетеді және жылумен қамтудың сенімділігін жоғарылатады, сондықтан бұл шешім қажетті болып табылады.

Жылыту құрылғыларының жылыту жүйесіне қосылуының тәуелді схемасында толық  статикалық арын жылыту құрылғыларынынң жоғарғы нүктелерінде артық 0,05МПа (5м.су.бағ) қамтамасыз ету арқылы келесідей анықталады:

 

                                                                        (4.1)

 

где: -ғимарат орналастырылған геодезиялық белгі, м.

                  L- ғимарат биіктігі, м.

 

Жылумен қамту жүйесінің  барлық элементтері толық статикалық арында болады, алайда пьезометриялық статикалық арын жылумен қамту жүйесінің түрлі элементтерінде бірдей емес. Әрбір элемент үшін пьезометриялық статикалық арынды келесідей анықтауға болады:

                              ,м.                                            (4.2)

          где: -жүйенің әр элементінің геодезиялық белгісі.

Пьезометриялық статикалық арынның  деңгейімен жылумен қамту жүйесінің  барлық элементтерінің механикалық  беріктілік шарттары тексеріледі, мүмкін етілген мәндерді ескерумен, ол мәндер қосымша 12 келтірілген. Ең кіші мүмкін етілген арын жергілікті жылыту жүйелерінде болады, оларға статикалық режим үшін салынған график сараптамасына бағдарланады.

Егер арын 60 м.су.бағ. артық тек  белгілі бір ғимараттарда ғана болса, олардың жергілікті жүйелерін жылуалмастырғыштарды қолдана отырып тәуелсіз схемамен қосу керек. Егер мұндай жоғары арын бүтін ауданда белгіленсе, жылу жүйесін бөлек аймақтарға бөледі.

 

     Сурет 5-те [1]жылумен қамту жүйесінің статикалық режимі үшін арындар графигінің мысалы келтірілген. Шартты түрде құбырларды төсеу белгісі, сорғыларды және жылыту құрылғыларын орнату белгісі жер белгісімен бірдей болады, ал жылумен қамту көзі 0 белгісінде орналасқан. Өндіріс кәсіпорын ғимараттары 20 м биіктікке ие және 15 м геодезиялық белгіде орналасқан. Тұрғын ңимараттар 33 м биіктікке ие және 12 м геодезиялық белгіде орналасқан. Жүйенің ең жоғарғы нүктесі тұрғын ғимараттарының жоғарғы қабаты болады. Онда жүйедегі толық статикалық арын:

 

                               

Сәйкесінше тұрғын және өндірістік ғимараттардың төменгі қабаттарындағы жылумен қамту құрылғыларының пьезометриялық арындары:

                                              

                              

                              

 

Яғни жылумен қамтудың бұл жүйесіне абоненттердің жылытушы құрылғыларын тәуелді схема бойынша  қосуға болады және бүтін жүйе үшін жалпы статикалық аймақ орнатылады.

Жылумен қамтудың гидродинамикалық режимінде арын графигі судың есептік шығыны мен максимал есептік температурасы кезіндегі судың құбырдағы қозғалыс жағдайынан жасалады. Жүйенің кез-келген нүктесіндегі арындар жоғарыда келтірілген беріктік шарттарын қанағаттандыруы шарт. Графикке жүйенің беруші және кері жолы үшін мүмкін етілген максимал және минимал пьезометриялық арындар деңгейлері енгізіледі.