Турбинаның реттеуші сатысының жылулық есептелуі

Қазіргі заманғы ЖЭО  «пиктік» жылулық жүктемені қанағаттандыру үшін газ мазуттық отында жұмыс істейтін су жылытқыш қазандар қолданылады (қосымша36). Қатты отында жұмыс істейтін ЖЭО «пиктік» жүктемені төменгі және орта қысымды булары бу сулық жылытқаштарда жүйелік суды жылытуға қолданылатын булық қазандар есебінен жабуға болады (қосымша 39).

         ЖЭО бу өндіргіштік пен бу генераторлар санын буға деген және бу турбина санына деген суммалық қажеттіліктен таңдалады. Бұл кезде жылулық жүктеменің «базалық» құрауышы энергетикалық бу генераторының бу есебінен жойылады, бу энергиясы бөлшектене турбиналарда электр энергиясын өндіруге қолданылған соң. Бу генератор саны турбина санына тең болу міндетті емес.

           Қуатты ЖЭО блоктық компановка (моноблок: бугенератор- турбина, немесе дубль–блок: екі бугенератор–турбина). Бұл жағдайда резервті бу генераторы орнатылмайды (жылуфикациялық жүктеме бойынша резервті пиктік су жылытқыш қазан таңдауда ескеріледі).

            Өндірістік жүктемесі бар ЖЭО негізінен өткір буда көлденең байланысты схемасын қолданады және резервті бу генераторын орнатады. Жылумен қамту сенімділігін қамтамасыз ету үшін станцияда үш–төрттен кем емес бірдей жылу өндіргіштігі бар бу генераторлары орнатылу керек.

             Жоғары қысымды энергетикалық бу генераторының параметрлері қосымша  40 келтірілген.

Сорғы таңдау жылытқыш құрылғы  типінен тәуелді, яғни жүйелік сорғылары мен қоректендіруші құрылғылары бар орталықтандырылған жылытқыш құрылғылар, онда жүйелік сорғылары болады, бірақ қоректендіргіш құрылғылары бүтін ЖЭО үшін орталықтандырылған боп орнатылады.

 Сорғы саны қабылдану керек:

- жүйелік екіден кем емес, оның бірі резервті болып табылады, төрт жұмысшы жүйелік сорғыларда топтардың бірінде резервті сорғы орнатпау мүмкін етіледі;

- басқылаушы – үштен кем емес, біреуі резервті;

- қоректендіруші – жылумен қамтудың жабық жүйелерінде екіден кем емес, ашық жүйелерде үштен кем емес және біреуі резервті;

- жүйелік судың аумақтарға бөліну байламдарында жабық жүйелерде бір қоректендіруші сорғы орнатылады, ашық жүйелерде бір жұмысшы және бір резервті.

Сорғы типін таңдау үшін оның өнімділігі мен дамытатын арынын білу керек. Қосымша 41 жылу жүйелеріне арналған сорғылар сипаттамасы берілген.

СНиП [8] сәйкес жұмысшы сорғылар өнімділігі қабылдану керек:

- жүйелік және басқылаушы сорғылар жабық жүйе үшін жылыту маусымында – суммалық есептік сағаттық су шығыны бойынша;

- жүйелік және басқылаушы сорғылар жылу жүйесінің беруші құбырларында ашық жүйе үшін жылыту маусымында – жылытуға, желдетуге және ыстық сумен қамтуға ортасағаттық жылу шығыны 1,2 коэффициентпен максимал сағаттық шығын суммасына тең;

- басқылаушы сорғылар ашық жүйелер үшін жылу жүйелерінің кері құбырларында жылыту маусымында суммалық есептік су шығыны бойынша;

- жүйелік және басқылаушы сорғылар жабық және ашық жүйе үшін жаз маусымында максимал сағаттық ыстық сумен қамтуға жаз маусымындағы су шығыны бойынша (жылыту маусымынан гөрі су шығыны 20% кем).

Жұмысшы қоректендіргіш сорғылар өнімділігі жабық жүйелерде  жылу жүйесінен жоғалтулар компенсациясына  су шығынына тең болу керек  (жылу жүйесі құбырларында 0,5% су көлемі),ашық жүйелерде – максимал сағаттық ыстық сумен қамтуға су шығынына және жоғалту компенсациясына су шығынына тең. 

Жабық сулық жүйесіндегі  жүйелік сорғылардың жұмыстық арыны  суммалық есептік су шығынында тең  болу керек:

 

                                                  (8.5)

                         

 

мұнда: - станцияның жылыту құрылғысында, типтік қазандықтың және станция коммуникацияларында арын жоғалту, м;

                и -  жылу жүйесінің беруші және кері жолындағы арын жоғалту, м.

               - абоненттік кіруде орналасқан арын, м;

Басқылаушы сорғылар арынын пьезометриялық график бойынша  анықтау керек

Басқылаушы сорғылар арыны сулық жылу жүйелерінде статикалық қысым ұсталу шартынан анықталады.

2 сорғы таңдалады: 

Еп-640-140 сорғысынан 2дана және резервке Е-420-140 сорғысы

Станцияға конденсатты  тарту үшін булық абоненттерде орнатылатын  сорғы арыны:

 

                                                                     (8.6)

                               

мұнда: - конденсат құбырында абоненттің жинаушы бакынан станцияның қабылдаушы бакына дейінгі аймақтағы конденсат құбырындағы конденсаттың есептік шығынындағы арын жоғалту, м;

                   - станция бакы мен абонент бакы геодезиялық белгілерінің айырымы (теріс мәнді болу мүмкін),м.

 

                                  8.2 Қазандық құрылғыларын таңдау

      

       Өндірістік-жылытқыш қазандықтар бу шығарады және ыстық су дайындайды өндіріс кәсіпорындары мен тұрғын аудандардың жылулық жүктемесінің барлық түрлерін қанағаттандыру мақсатында. Қазандық құрылғыларын таңдау үшін қажет етілген жылу немесе бу санын, жылутасығыш түрі мен параметрлерін білу қажет. Егер жылу тұтынушыларға бу түрінде де, ыстық су түрінде де жіберілсе, бу мен суды жіберудің сандық қатынасына сәйкес булық немесе қосарланған қазандық жобалауға болады. Булық қазандықтарда бу қазандары орнатылады (бу генераторлары), бу қазандардан алынып бір бөлігі сыртқы тұтынушыларға, ал бір бөлігі жүйелік суды жылытуға жіберіледі. Қосарланған қазандықтарда булық және су жылытқыш қазандар орнатылады, бу бу қазандарынан алынады, ал ыстық су су жылытқыштардан.

       Қазандар саны мен типін қазандықтың жылу жіберу жылдық графигіне сәйкес таңдайды. Булық қазандары бар қазандықтар үшін жылу берудің жылдық графигін бу жіберудің жылдық графигіне құру дұрысырақ, жылытуға және желдетуге жылу беруді бу беруге қайта есептеу формула бойынша:

 

                                  ,кг/с                                           (8.7)

                               

    мұнда: - жылыту және желдетуге жылу шығыны, кДж/с,

          - судың жүйелік жылытқышына түсетін энтельпиясы, кДж/кг,

            - жүйелік жылытқыштан шығатын конденсат энтальпиясы, кДж/кг,

           - жүйелік су жылытқыш п.ә.к.-і, жуық шамамен0,95 …0,98.

           Қазандықта орнатылған қазандар бір типті және бірдей өндіргіштікті болу керек. Үлкен қазандардың аз мөлшерін таңдау дұрысырақ. Резервті қазанды типті аз уақытты жылу немесе бу жіберуді қысқарту мүмкін емес жағдайдан басқа кезде қарастырылмайды.

Қазан өндіргіштігін  қысқы максимум кезінде қажет  етілген бу өндіруді толық қамту  және жаз маусымында кезекпен барлық қазандарды капиталды жөндеуге шығаруға болатындай таңдайды.

Булық және су жылытқыш қазандар параметрлері қосымша 36,39 келтірілген.

Қосалқы жылуфикациялық құрылғыларды таңдау (жылытқыш құрылғы, жүйелік сорғы т.с.с) ЖЭО үшін көрсетілгенге  аналогиялық сай.

                     

 

 

 

 

 

 

               9 ЖЫЛУ ТРАНСПОРТЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ

 

Ол транспортының экономикасын сипаттайтын негізгі техника-экономикалық көрсеткіштерінің бірі жылу транспортының өзіндік құны болып табылады. Ол эксплуатациялық шығын мөлшері берілген жылу бірлігінде, келесі формуламен анықталады:

 

                                                     (9.1)

                                                                                       

мұнда: - амортизация, жылу жүйесін жөндеуге жылдық ұстаулар, тнг/жыл ;

                  - жылутасығыш перекачкасына жылдық ұстаулар, тнг/жыл;

                  - жылу жоғалту құны, тнг/жыл;

                  - қызмет көрсету құны, тнг/жыл;

                  - тұтынушыдан жыл бойы жіберілген жылу мөлшері, жылдық жылу жүктемесі графигі ауданы бойынша анықталады, ГДж/жыл.

Капиталдық салымдардан  негізгі қорларды қалпына келтіру, капиталды және мерзімді жөндеуге жылдық аударымдар:

 

                                                         (9.2)  

                                     

 

мұнда:   - жылу жүйесін құруға капитал салымдары, тенге;

         - жылу жүйесін құру құнынан жылдық аударымдар;    

   = 0,075_в

Жылу жүйесін құруға капитал салымдары:

                                    (9.3) 

мұнда:  - жылу жүйесіндегі параллель құбырлар саны (беруші және кері):

                    - генплан бойынша құбырдың жалпы ұзындығы, м;

                   - жылу жүйесінің компенсаторларының жалпы ұзындығы, м;

                  - жылу жүйесінің материалдық сипаттамасы, м²;

                және - тұрақты коэффициенттер, жылу жүйесін төсеудің әдісі мен жағдайынан тәуелді, (қосымша 31), тнг/м және тнг/м²;

 

Жылу жүйесінің материалдық сипаттамасы:

                                                     (9.4)

                  

мұнда: және - құбыр ішкі диаметрі мен құбырдың бөлек учаскесінің ұзындығы, м;

                   i – түрлі ішкі диаметрлері бар құбыр учаске саны.

 

Жылутасығышты перекачкалауға жылдық шығыны:

 

                                                   (9.5)

                     

мұнда: - электр энергиясына меншікті эквивалент шығындар,

       = 0,012…0,015 тнг/(кВт.ч.);

                - жүйелік сорғылардың электр энергиясына жылдық шығыны., кВт.ч./год

Жүйелік сорғылардың  келуінде жылу беруді орталықтандырылған сапалы реттеуде электр энергия шығыны:

 

                                           (9.6)

                  

 

мұнда: - жылу жүйесінде су шығыны (жүйелік сорғы өнімділігі), кг/с;

                - сорғымен дамитын қысым ауысуы (қосымша 41), Па;

                - жылутасығыш тығыздығы (қосымша 10), кг/м³;

                - сорғының жылдық жұмыстық сағат саны;

                - сорғы қондырғысының п.ә.к.-і, = 0, 6…0, 7.

 

Жылулық жоғалтулар құны:

 

                                           (9.7)  

мұнда:  - жүйенің барлық жылу құбырларының жылдық жылу жоғалтуы, ;

                  - жылуға меншікті қорытушы шығындар;

                  = 0,6…1,1руб/год

 

Жылдық жылу жоғалту  жақындастырыла анықталады:

 

                                                    (9.8)

                      

мұнда:    - жылу жүйесінің 1м² шартты материалдық сипаттамасына жататын меншікті жылдық жылу жоғалту, ГДж/(м2. год);

                    -  жылу жүйесінің шартты материалдық сипаттамасы, м²;

Жылу жүйесінің шартты материалдық  сипаттамасы:

           (9.9)    

   мұнда: М- 9.4 формуласын қара.

    Меншікті жылдық жылу жоғалтулар:

 

              , ГДж/(м²×град),        (9.10) 

             

 

мұнда: - изоляцияланған жылу құбырының жылу беру коэффициенті, изоляция, канал мен грунт ескеруімен, шартты түрде құбыр изоляциясының сыртқы бетіне орнатылған.

Қабылдауға болады  = 0,8 … 1,2 Вт/ (м2. град); [6] 

                  - жылутасығыштың ортажылдық температурасы, шартты түрде беруші және кері су магистралі температурасының жарты суммасы ретінде анықтауға болады, булық жүйелер үшін будың орташа температурасына тең деп қабылданады,  °С;

                  - сыртқы орта температурасы, °С;

                - жергілікті жылу жоғалту коэффициенті (кесте 8)

                 n – жыл барысындағы жылу жүйесінің жұмыс жалғасы, ч/год;

        Бағдарлаушы есептеуде қызмет көрсету құны:

 

                                           (9.11)

                

 

мұнда: у – қоғамдық шығындарға аударымдар, = 0,27;

                - бір қызметкердің орта жылдық жалақысы,

                = 240000…300000 тенге/год.

               - экспулатациялық персонал саны, чел.

                    

                          Экспулатациялық персонал саны:

                                   

мұнда: - жылу жүйелері бойынша экспулатациялық коэффициент,