Кәсіпкерлік немесе жұмысты, қызметті сатып алушының кез-келген қызметі біршама байланысты болып келсе, атап айтқанда, меншік құқығын беру, кеңес беру, аудиторлық, инжинирингтік , бухгалтерлік, адвокаттық , жарнамалық, сондай-ақ ақпаратты өңдеу  бойынша, жалға беру, тауарды алу  бойынша агенттік қызмет  көрсету, байланыс, туризм т.б. ;

   Кәсіпкерлік немесе басқа да кез келген жеке тұлғаның  атқарған қызмет, жоғарыда аталғандардан басқасы, жүзеге асырылуы байланысты болып келсе.

   Қазақстан Республикасының аймағында  қызметін жүзеге асырған кезде, яғни  жұмысты, қызметті орындаған кезде  резидент еместердің табыс көзіне салық салынады. Бұл жағдайда  басқарушылық, қаржылық (сақтандыруды қоспағанда), кеңестік, аудиторлық, маркетинголық, заңдылық (адвокаттылықты қоспағанда, агенттік ақпарттық, сондай-ақ нақты көрсеткен қызметінің туған  жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының  тұрақты мекемелері арқылы өз қызметтерін  жүзеге асырған резидент еместер  немесе резиденттер сияқты  оларға да қатысыты болады, яғни аталғандардың  табысынан салық ұсталынады. Қазақстан  Республикасының  резидент еместерінің  де табыс көздеріне , қарастырылған  мөлшерлемесінде  салық салынады, олардың тұрақты кәсіпорынмен байланысына   қарамастан салық салынады.

   Франчайзинг бойынша жасалатын  операциялардың есебі. Франчайз – бұл кіші отандық кәсіпорындарының арасында жасалатын келісімшарттық қатынас. Сол қатынастың мақсаты - біріншісіне белгілі бір қызметпен  және тауар түрімен  бәсекелестік нарығында бас кәсіпорынның сауда маркісімен  сатуына  және өндіруіне еркше құқық беру деп түсінеміз. Іс жүзінде франчайзингті үш түрге бөлуге болады: өндірістік – бұл кезде келісім-шартта қаралғандай, шағын кәсіпорын бас кәсіпорынның шығаратын өнімін шығарумен шұғылданады, бірақ оның сауда маркісін сақтайды; іскерлік – бұл кезде  нарықтағы жекелеген өнім түрлерінің  жұмыстардың, қызметтердің бағасы, тауар нарығы туралы ақпарттармен ой бөліседі; тауарлық – бұл кезде келісім-шарттық қатынаста қаралғандай бас кәсіпорынның  тауарын сатумен шұғылданады.

   Франчайзингке қатысушылардың екі жағы болады: франчайзер және франчайзи.

   Франчайзер  – бұл дербес кәсіпорын мен  ірі шетелдік немесе нарықта үлкен  сұранысқа ие өнімдерді, жұмыстарды, қызметтерді жасаушы ірі компаниялар.  Франчайзи – франчайзермен жасалған келісім-шарттың жағдайында франшиза құқығын алатын шағын кәсіпорындар.

   А) берілген өнімнің нақты өзіндік  құнына 7010 дебеттеліп, 1320 кредиттеледі;

   Б) берілген өнімінің босатылған құнына : 1210 шоты дебиттеліп 6010 шоты кредиттеледі;

   В) есептелеген пайызды өтеу сомасына : 3220 шоты дебеттеліп, 1210шоты кредиттеледі.

   Франшиздің  өтелуі мен алынуы : 2730 1620 шоттары  дебеттеледі де, 1031шоты кредиттеледі. 

   Халықаралық  іскерлік операциясын  мемлекеттік бақылау.  Трансферттік бағаны пайдаланудың тәртібі. Халықаралық іскерлік операцияларда мемлекттік табысты жоғалтудың алдын алу мақсатында  мемлекеттік органдар тауарды алып-сату бойынша экспорттық мәміледе пайдаланатын трансферттік  бағаларды бақылауды жүзеге асырады және салық салу объектілеріне түзетулер енгізеді.

   Трансферттік  баға – бұл халықаралық іскерлік  операцияларын жасау кезінде  пайдаланатын баға, ал ол нарықтық бағадан  өзгеше болып келеді. Мына мәмілелер  бойынша трансферттік бағалар қолданылуы мүмкін:

   Бір-бірімен  тәелді тараптардың арасында;

   Тауар айырбастау операциялар бойынша;

   Мәміле  бойынша міндеттемені орындау кезінде, біртектес қарсы талаптарды зачетқа  жатқызуды жүзеге асыру барысында;

   Тіркелген тұлғамен мәміле жасаған кезде немесе шетел мемлекеттерінде  банк шоттары  бар тұлғалармен қаржылық операцияларды  жүзеге асырған кезде, егер берілген ақпараттардың заң жүзінде ашылып көрсетілмегендігі  қарастырған  болса немесе тіркеуден өткен  жерінде салық  салу  тәртібінде жеңілдіктер қолданатын болса, оффшорлық  зонаны қоса алғанда;

   Салық бойынша жеңілдігі бар заңды  тұлғамен мәміле жасасқан кезде ол үшін қойылған салық мөлшерлемесі заңда  белгіленген мөлшерлемеден өзгеше болса;

   Кейінгі салықтық кезеңнің екі жылында салықтық декларациясының мәліметі бойынша  зияны  бар заңды тұлғамен мәміле жасақан кезде;

   Егер  де тауардың нарық құнына кем дегенде  10% оң немесе теріс ауытқулары анықталған кезде.

   Өкілетті  орган нарықтық бағадан мәміле бағасының  ауытқуын анықтаған кезде олар салық  салынатын объектілеріне түзетулер  енгізеді, корпоративтік табыс салығына, ҚҚС, акцизге, роялтиге және табысқа  салынатын салықтарға, кеден төлемдеріне  қайта есептеулерді жүргізеді, демек, осы мәмілелерден түсетін табыстарын айыппұл мен өсімдерді қолдана отырып, нарықтың бағасынан шығарады.

   Бұл жағдайда мәміленің келесі  шарттары ескеріледі:

   Жеткізіп  берілген тауардың, атқарылатын жұмыстың, көрсетілетін қызметтің саны;

   Жеткізіп  берілетін тауардың сапасы;

   Міндеттемені  орындау мерзімі;

   Төлем шарты;

   Бір-біріне тәуелді кәсіпорындар өзара мәміле жасасқан кезде қолданылатын жеңілдіктер.

   2.2. Тауар шығарылған елді анықтау және

   тауардың шығуы туралы сертификат беру ережесі

   1. Жалпы ереже 

   1. Осы Ереже «Техникалық реттеу  туралы» Қазақстан Республикасының  Заңына сәйкес әзірленген және  Қазақстан Республикасының аумағында  жеткілікті өңдеу/қайта өңдеу  өлшемдеріне сәйкес өндірілген  немесе жеткілікті өңдеу/қайта  өңдеуге ұшырайтын тауардың шыққан  елін анықтау және тауардың  шығуы туралы сертификаттарды  ресімдеу, куәландыру және беру  тәртібін белгілейді.

   2. Осы Ереже:

   1) тауардың шығуы туралы сертификатты  беруге және куәландыруға Қазақстан  Республикасының заңнамасымен уәкілдік  берілген мемлекеттік органға  (бұдан әрі – уәкілетті мемлекеттік  орган);

   2) тауардың шығуын сараптауға уәкілетті  ұйымға;

   3) тауардың шығуы туралы сертификатты  алуға мүдделі шаруашылық субъектілерге  таралады.

   3. Осы Ережеде мынадай негізгі  терминдер қолданылады:

   өтініш  беруші – тауардың шығуы туралы сертификатты алуға мүдделі заңды  немесе жеке тұлға;

   жеткілікті  өңдеу/қайта өңдеу өлшемі – тауардың шығуын анықтау қағидаттарының бірі, осыған сәйкес тауар, егер, оны өндіруге екі немесе одан да көп елдер қатысса, тауарды өндеу/қайта өндеу немесе дайындау бойынша тауарға сипаттық қасиеттер беруге жеткілікті соңғы  операцияларды жүзеге асырған елден  шыққан деп есептелінеді;

   мемлекеттік сатып алуға тапсырыс берушілер  – ұлттық басқарушы холдингтерді, ұлттық холдингтерді, ұлттық басқарушы  компанияларды, ұлттық

   тауардың  шығуы туралы сертификат – Қазақстан Республикасының кеден аумағынан әкетілетін, Қазақстан Республикасының кеден аумағына арнайы экономикалық аймақтардың аумағынан әкелінетін және/немесе Қазақстан Республикасының кеден аумағында іске асырылатын, Қазақстан Республикасының аумағында жеткілікті өңдеу/қайта өңдеу өлшемдеріне сәйкес өндірілген немесе жеткілікті өңдеу/қайта өңдеуге ұшырайтын тауардың шығуын куәландыратын құжат;

   кері  экспорт – шетелден өңделмей/қайта  өңделмей әкелінген тауарларды елден  әкету; 

   тауардың  шыққан елі – онда тауар толығымен  өндірілген немесе жеткілікті өңдеуге/қайта  өңдеуге ұшыраған ел;

   кедендік  бақылау – орындалуын бақылау  Қазақстан Республикасының кедендік органдарына жүктелген Қазақстан  Республикасының кедендік және өзге заңнамалардың сақталуы жөнінде  Қазақстан Республикасының кедендік органдары жүзеге асыратын шаралардың жиынтығы; 

   тауар – Қазақстан Республикасының  кедендік шекарасы арқылы қозғалатын мүлік, соның ішінде ақпаратты жеткізгіштер, валюталық құндылықтар, электр жылу, энергияның өзге де түрлері, сондай-ақ халықаралық тасымалдау үшін қолданылатын көлік құралдарын қоспағанда көлік  құралдары;

   техникалық  реттеу саласындағы уәкілетті орган  – тауардың шығуы туралы сертификатты ресімдеуді, куәландыруды және беруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

   «франко-завод» шартындағы баға – жүкті тиеуге кедендік ресімдеуге және экспорттау елінен тауарды әкетуге, төленетін  шығыстарды қоспағанда,  тауарды  өндіру кезінде қолданылатын барлық материалдардың құнын қамтитын баға;

   сарапшы-аудитор  – техникалық реттеу саласындағы  уәкілетті орган белгілеген тәртіпте аттестатталған маман;

   экспорт – отандық немесе бұрын шетелден әкелінген және сыртқы нарықта оларды іске асыру үшін қайта өңдеуге  ұшыраған тауарларды елден шығару. 

   2. Тауардың шығуы туралы сертификат 

   4. Тауардың шығуы туралы сертификат  қорғаулық денгейі бар белгіленген  үлгі бланкісінде ресімделеді. 

   5. Техникалық реттеу саласындағы  уәкілетті орган тауардың шығуы  туралы сертификатты осы Ереженің 4-тарауына сәйкес ресімдейді.

   6. Қазақстан Республикасының кеден  аумағынан әкетілетін тауардың  шығуы туралы сертификат бір  немесе бірнеше көлік құралдарымен  сол бір жүк қабылдаушыға сол  жүк жіберушіден жүзеге асырылатын  тауардың әр жеткізіліміне ресімделеді.

   7. Қазақстан Республикасының кеден  аумағынан әкетілетін, Қазақстан  Республикасының кеден аумағына  арнайы экономикалық аймақтардың  аумағынан әкелінетін және/немесе  Қазақстан Республикасының кеден  аумағында іске асырылатын тауар  әкелінген жағдайда тауардың  шығуы туралы сертификат тауардың жеткізіліміне ресімделеді және өндірушіге немесе оған уәкілетті тұлғаға беріледі.

   8. Тауардың шығуы туралы сертификаттың  қолданыс мерзімі берілген күннен  бастап 12 айды құрайды.

   9. Тауардың шығуы туралы сертификаттарды  ресімдеу мынадай нысандар бойынша: 

   1) СТ-1 нысанды сертификат – Қазақстан  Республикасынан Тәуелсіз Мемлекеттер  Достастығының (бұдан әрі - ТМД)  елдеріне әкетілетін тауарларға;

   2) «А» нысанды сертификат – Еуропалық  Ынтымақтастық елдері: Австрия Республикасы, Венгер Республикасы, Люксембург  Ұлы Герцогтығы, Грек Республикасы, Ирландия, Италия Республикасы, Бельгия  Корольдігі, Дания Корольдігі, Испания  Корольдігі, Швеция Корольдігі, Нидерланд  Корольдігі, Латвия Республикасы, Литва  Республикасы, Португалия Республикасы, Болгария Республикасы, Кипр Республикасы, Мальта Республикасы, Польша Республикасы, Румыния,  Словения Республикасы, Словакия Республикасы, Ұлыбритания  және Солтүстік Ирландия Бірліккен  Корольдығы, Германия Федеративтік  Республикасы, Финляндия Республикасы, Француз Республикасы, Чех Республикасы, Эстон Республикасы, сондай-ақ мынадай  елдерге: АҚШ, Канада, Австралия,  Жаңа Зеландия, Швейцария және  Жапония елдеріне экспортталатын  тауарларға;

   3) «Түпнұсқа» нысанды сертификат  – ағылшын және/немесе орыс  тілдерінде (өтініш беруші белгілейді) осы тармақтың 1) және 2) - тармақшаларын  көрсетілмеген елдерге әкетілетін  тауарларға жүзеге асырылады.