3. ҚР-ң мемлекеттік  кепілдемелері негізінде берілетін  мемлекеттік емес сыртқы қарыздар бойынша қаржыландырылатын инвестициялық жобалар тізімі ҚР мемлекеттік кепілдемелері берілетін лимит шегінде жүзеге асырылады. ҚР мемлекеттік кепілдемелерін беру лимиті мемлекеттік бюджетте әр жылға белгіленеді.

    2005 ж. ҚР мемлекеттік кепілдемелері  негізінде 5 жоба қаржыландырылды:

1. «Электропередача жүйелерін қайта құру» - 185 млн. АҚШ долл.
2. «Өзен мұнай өндіру саласын қайта құру» - 109 млн. АҚШ долл.
3. «Астана объектілерін дамыту» - 8 млн. АҚШ долл.
4. «Қазақстан теміржолы» кәсіпорнын техникалық қайта жарақтандыру және коммерциализациялау – 65 млн. АҚШ долл.

    2005 ж. басымды экономика салалары  ретінде төмендегілер анықталды:

1. инфрақұрылымды, ең алдымен, транспорт және сумен қамтуды дамыту;
2. әлеуметтік сферадағы реформаларды қолдау және адами потенциалды дамыту;
3. экология;
4. жалпы ұлттық маңызы бар объектілер;
5. мемлекеттік басқару органдарын институционалды реформалау;

          Астана қаласын дамыту.

    Инвестициялық салымдарды тиімді жұмылдыруды қамтамасыз ету үшін ҚР Үкіметі тарапынан  инвестициялық жобалаудың нормативтік-құқықтық базасын жетілдіруді, мемлекеттік инвестициялық саясат құралы ретінде МИБ ролінің күшейту мәселелерін қарастыру қажет:

1. инвестициялық жобаларды іске асыру бойынша мониторинг жұмыстарын жүргізу:
2. нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру;
3. МИБ дайындау процесін бюджеттің құрылуымен байланыстыру:
4. инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтау мақсатында инвестициялық портфельдің сараптамасын жүргізу;
5. жаңа инвестициялар мен жалпы бюджеттік шектеулерді ескеріп, инвестициялық портфельдің оптималды құрылымын анықтау;
6. экономиканың орта және ұзақ мерзімді дамуы кезіндегі басымды инвестициялық жобаларды оптимизациялауды жүргізу.

    Берілген  мәселелерді қарастыру елдегі инвестициялық  жобалау жағдайын жақсарту жіне инвестициялық  жобаларды дайындау, инвестицияларды  жұмылдыру бойынша талаптарды анықтауға мүмкіндік береді. Жалпы, мемлекеттің негізгі инвестициялық саясаты ретінде мемлекеттік инвестициялық бағдарламаның құқықтық базасын жетілдіру және инвестициялық жобаларды құру, іске асыруды дамытуды қарастыру қажет. 
 

ҚОРЫТЫНДЫ

       Елдегі  нарықтық қатынастар шарттарындағы  инвестициялық жобаларды дайындау мен іске асырудағы арнайы ерекшеліктерінің бірі, келтірілген объектінің жағдайы  жөніндегі ұсынылып жатқан инвестициялық жобада толық ақпараттың жетіспеушілігінде және жобаны қодайтын, тәуекелдікті қажетті деңгейде бағаланбауында болып отыр. Инвестордың жағынан, нормативті-құқықтық және басқа сферадаға кез келген жағдайдағы интерпритацияның түрлілігінен, объектінің нақты жағдайы бағаланбауы мүмкін. Инвестиция үшін, қаржылық, ұйымдық-техникалық, ресурстық және басқа да күрделі факторлардың жиынтығынан, инвестиция салымдарынан күтілген нәтижелер көбеюі мүмкін. Инвестициялық жобаларды дайындауда, өнеркәсіптің қаржылық көрсеткіштері, қаржылық ағымдар қозғалысы жүйесінде, мониторинг жүйесінің көмегімен шешу мүмкін болатын, маңызды мәселелі сұрақтарды қарастыру орын алады.

              Мониторинг, ол жобаны дайындаудағы жобалау сатысындағы экономикалық үрдістерді бақылайтын шаралар жиынтығын құрайды. Біріншіден, мониторинг әр түрлі болуы мүмкін, олардың кейбір шаралары инвестициялық жобалаудың кейбір сатыларында қолданылуы мүмкін. Жалпы, мониторинг – инвестициялық жобаның маңызды буыны және инвестициялық жобаларды өңдеуде жаңа бағыттар тудырушы сипатын алады, өйткені мониторинг нәтижесінде, түрлі тәсілдер мен нұсқаулар сипатында, өңдеу жұмыстары кезінде күрделі бақылау жүргізеді. Мониторинг, өңделіп жатқан инвестициялық жобалардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында пайда болған. Инвестицияларды табу кезінде, оларды енгізу сатысында мониторингтің қажеттілігі сезілді. Алайда мониторинг формасы, инвестиция мінезіне, олардың көлеміне және басқа шарттарға байланысты өзгеруі мүмкін.

    Сыртқы  мониторинг механизмі ҚР-сы Үкіметімен, инвестициялық жобаларды іске асыруда кең қолданылады. Инвестцияларды тарту мен оларды тиімді қолданудың маңызыдылығын ескере отыра, Үкімет мемелекеттік инвестициялар Бағдарламасына енгізілген, инвестициялық жобаны іске асыруда моинторингті қолданудың білгілі тәртібін белгілейді.

    Осы бағдарламаға енгізілген инвестициялық  жобаларды іске асырудағы мониторингті жүзеге асыру мақсаты болып, басқару  шешімдерін қабылдау үшін дұрыс ақпараттарға сүйену негізінде, жобаларды дамытуды, қаржылық ресурстарды тиімді қолдану болып табылады.

        Тәуекел мониторингі белгісіздік  немесе тәуекелдердің пайда болу  жағдайында кездейсоқ оқиғалар  нәтижесінде жоба параметрлерінің  берілген мәндерден ауытқуы немесе  жобаның оның орындалу мерзіміне  сәйкес шаралар жиынтығын көрсетеді. Сонымен қатар, жобада мониторингті ұйымдастырудың негізгі мәні  - жобаның іске асырылуының мерзімі және ресурстарды қолдану деңгейі, қарыз алушы кәсіпорынның қаржылық жағдайын бақылау.

                                           Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Лукасевич И.Я. Анализ финансовых операций. Москва: ЮНИТИ, 1998
2. Оспанов М.Т., Мухамбетов Т.И. Иностранный капитал  и инвестиции: вопросы теории и практики привлечения и использования. Алматы: Факсинформ, 1997
3. Интернет/ www. investions.kz