Банктағы арнайы шоттар бойынша операциялар есебінің схемасы

                Д.А.Қонаев атындағы көлік және құқық

            гуманитарлық университеті

            

 

 

 

 

 

 

 

              

               Практика жұмысы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

        Орындаған: ЕжА-10СКОБ

      тобының студенті

      Баймуханова  Шынар

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы 2013

 

 

Кассалық операциялар  есебінің схемасы

 

 

 

 

                     

 

 

 

 

 

 

                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Есеп айырысу  және валюталық шоттар бойынша операциялар  есебінің схемасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Банктағы арнайы шоттар бойынша операциялар есебінің схемасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жоспар:

 

1.Бухгалтерия құрылымы  және бухгалтердің қызметтік       

   міндеттері

 

2.Есеп саясаты

 

3.Ақшалай қаражаттар және есеп айырысу есебі.

 

4.Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің есебі

 

5.Еңбектің және оның төлемдерінің есебі.

 

6.Дебиторлық қарыздар мен міндеттемелердің есебі

 

7.Кәсіпорынның кірістері мен шығыстарының есебі

 

8.Қаржылық есеп беру

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бухгалтерия құрылымы және шаруашылық субьектінің есебін ұйымдастыру.

 

«Transservice»ЖШС-де бухгалтерлік есепті арнайы қызмет – бухгалтерия  атқарады. Бұл жеке бөлімше, бас бухгалтермен  басқарылады, оған қоса бир бухгалтер және кассир бар.

Бас бухгалтер қызметіне  қабылдау,тағайындау және босату, бухгалтерлік есепті тексеру актісі мен серіктестіктің есептер беруімен рәсімделеді.

Бухгалтерді ауыстыру кезінде  екі жақты актісі «істерді қабылдау- тапсыру» толтырылады. Оған серіктестіктің бас бухгалтері , тағайындалатын және жұмыстан шығарылатын бухгалтерлар қол қояды.

Бас бухгалтер ақша қаражаттарын қабылдау және беру, несиелік және есеп айырысу міндеттемелері , материалдық  жауапкершілік жөніндегі келісімшарттарға қол қояды.

Бухгалтерияның басты  тапсырмасы – шаруашылық қайраткерліктің жақсы, оңды нәтиже беруін жүзеге асыру. Ол үшін мыналарды қамтамасыз ету керек.

• Басқарудың барлық деңгейіне қажетті, кәсіпорынның  қызметінің фактілерімен қамтамасыз етілген нәтижелері ,қорытындылары туралы ақпараттар;
• Құралдардың сақталуына және оның  заңды және дұрыс жұмсалуына бақылау жасау;
• Кірістер мен шығыстар туралы шынайы есеп;
• Нақты есеп және өз уақытында бюджетпен,жеткізушілермен,мердігерлермен және басқа да несие берушілермен әртүрлі жарналар мен төлемдер бойынша есеп айырысу;
• Бухгалтерлік есеп берудің дұрыс және белгіленген уақытында жасалуы;

Бухгалтерлік есептің  басты мақсаты – Серіктестіктің шаруашылық қызметін бейнелеу болып  табылады.Бұл қызмет үздіксіз әрекеттердің тізбегінен тұрады. Сондықтан барлық шаруашылық қызметті қамту үшін бухгалтерлік есеп серіктестік жүргізетін әрбір әрекетті бейнелеп көрсетеді.

Бухгалтерлік есеп орындалатын  барлық шаруашылық әрекеттерді бейнелей отырып, сонымен қатар осы әрекеттер  элементтері болып табылатын процестері де қамтиды.

Сөйтіп, серіктестік жүзеге асыратын шаруашылық әрекеттері мен  процестері бухгалтерлік есептің обьектілері  болып табылады деп қорытынды  шешімге келуге болады.

«Transservice»ЖШС-нің басқа  кәсіпорындармен арасындағы есеп айырысу қатынастары оның басқа кәсіпорындарға қызмет көрсетулерді асықпай ақы төлеумен байланысты шаруашылық әрекеттердің нәтижесінде туындайды.

Есеп айырысу қатынастары  екі жақты сипатқа ие және ол  «Transservice»ЖШС-нің басқа кәсіпорынның алдында қарызы пайда болуымен түсіндіріледі. Бұл – серіктестік белгілі бір мерзімде қандай да бір соманы төлеуге міндетті , ал екіншісі осы соманы төлеуді талап етуге құқығы бар екенін білдіреді немесе керісінше.

Егер де  «Transservice»ЖШС-нің  қандай да бір кәсіпорындарда қарыздары болса, онда ол кредитор немесе қарыз беруші болып саналады. Ал керісінше басқа кәсіпорындарға өзі қарыз болса онда ол дебитор немесе қарыз алушы болып табылады.

«Transservice»ЖШС-нің сонымен  қатар мемлекеттік органдармен  мысалы, Қаржы министрлігімен – салықтар мен алымдар бойынша және жеке тұлғалармен (төлем ақы бойынша) да есеп айырысу қатынастары бар.

«Transservice»ЖШС-нің банктік  қарызы деп - банктің «Transservice»ЖШС-нің  иелігіне  белгілі бір мақсаттарға  және белгілі бір мерзімге ақша қаражаттарын қарыз түрінде ұсынуын айтады. Кәсіпорын алған қарыз оның банкке қарызы болып табылады.Кәсіпорын берілген мерзімі өткеннен кейін қарызды өтеуі керек. Белгілі бір шаруашылық әрекеттердің нәтижесінде есеп айырысу- несиелік қатынастар туындайды және өтеледі. Осы әрекеттерді ескере отырып, бухгалтерлік есеп олармен арадағы байланысты есеп айырысу- несиелік қатынастарды есепке алып қамтиды.

Сонымен бірге  «Transservice»ЖШС-нің  шаруашылық қызметінде туындайтын есеп айырысу – несиелік қатынастар да тиісінше бухгалтерлік есептің обьектісі болып табылады.

Бухгалтерия жұмысшыларының функционалдық міндеттері.

Бас бухгалтер есеп саясатын құруға жауапты, бухгалтерлік есепшоттарда шаруашылық әрекеттерді бейнелеуді және бақылауды, оралымды ақпараттарды ұсынуды, бекітілген мерзімде бухгалтерлік есеп беруді құруды, серіктестіктің ішкі шаруашылық резервтерін анықтау және мобилизациялау мақсатында қаржы-шаруашылық қызметтің экономикалық талдауын жүргізуді (басқа қызметтермен бірге) қамтамасыз етеді. Бас бухгалтер серіктестіктің басшысымен бірге ақша қаражаттарын қабылдау және беру, сонымен қатар есеп айырысу, несиелік және қаржылық міндеттемелер мен шаруашылық келісім-шарттар үшін негіздеме болып табылатын  құжаттарға қол қояды.Аталған құжаттар бас бухгалтердің қолынсыз жарамсыз болып табылады және орындауға қабылданбайды. Қолтаңба қою құқығы кәсіпорын басшысының жазбаша үкімімен осыған өкілетті тұлғаларға берілуі мүмкін.

Бас бухгалтерге келісім-шарт және қаржылық тәртіпті бұзатын және заңдылыққа қайшы келетін әрекеттер бойынша құжаттарды орындауға және рәсімдеуге қабылдауға болмайды. Осындай құжаттар туралы бас бухгалтер серіктестік басшысына жазбаша хабарлайды, ол жазбаша үкіммен осы құжаттарды есепке алады. Осы сәттен бастап орындалған әрекеттердің заңсыздығына серіктестік басшысы жауапкершілік атқарады.

Бас бухгалтерді қызметке тағайындау, босату және ауыстыру келісіледі. Алғашқы есеп құжаттарына қол  қоюға құқығы бар тұлғалардың  тізімі кәсіпорын басшысы бас  бухгалтермен келісе отырып бекітіледі. Шаруашылық әрекеттерді құжатты рәсімдеу және құжаттар мен мәліметтерді бухгалтерлік қызметке тапсыру бойынша бас бухгалтердің талаптары серіктестіктің барлық қызметкерлері үшін міндетті болып табылады.

Бас бухгалтерге тікелей  ақша қаражаттары және материалдық  құндылықтармен байланысты жауапкершілік жүктелген. Оған чектер және басқа құжаттар бойынша кәсіпорын үшін ақша қаражаттары мен тауарлы материалдық құндылықтарды алуға рұқсат етілмейді.

«Transservice»ЖШС-де бухгалтер  қызметтертеріне мыналар жатады: есеп айырысу мәселелерімен айналысады: жұмысшылар мен қызметкерлермен есеп айырысу, еңбек ақы есептеу, төлеу, олардан міндетті төлемдерді ұстап қалу, бюджетпен есеп айырысу ,сонымен қатар, әлеуметтік сақтандыру және зейнетақымен қамтамасыз ету бойынша жәрдемақыларды, уақытша еңбекке жарамсыз бойынша жәрдемақылар, зейнетақы, табиғи апаттар мен төтенше жағдайларға байланысты кәсіпорын тарапынан берілетін материалдық жәрдем салаларын, қызметтен босарда алатын жәрдем, іс-сапар шығыстары және кейбір басқа түрлерін есептеп шығарумен айналысады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

               Есеп саясаты туралы түсінік және оған қойылатын талаптар.

 

    Кәсіпорынның Есеп саясаты  дегеніміз – ұйымның бухгалтерлік  есепті жүргізу әдістері мен  тәсілдерінің жиынтығын, яғни  алғашқы бақылау, құндық өлшеу, ағымдағы топтау мен шаруашылық қызметтің фактілерін жинақтап қорытындылау жолдарын айтады.

   Бухгалтерлік есепті жүргізу  әдістеріне шаруашылық қызмет  фактілерін топтау мен бағалау  әдістері, активтердің құнын есептеу,  құжат айналымын қабылдауды ұйымдастыру, түгендеу, бухгалтерлік есеп шоттарын қолдану әдістері, бухгалтерлік есептің тіркелім жүйесі, мәліметті өңдеу мен басқа сәйкес әдістер мен амалдар кіреді.

   Ұйымның өзінің есеп саясатын  өңдеу мүмкіндігі мен қажеттілігі  бухгалтерлік есеп пен  басқа екінші деңгейлі нормативтік құжаттар бойынша баптарда қарастырылған бухгалтерлік есептің кез-келген мәселелерін шешудің көп түрлілігі мен анықталады.  «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы мен бухгалтерлік есеп принциптерінде кәсіпорын өзінің есеп саясатын құруы барысында бұйрық немесе жарлық бойынша қажетті құжаттар тізімін бекітуі керек екендігін көрсеткен. Бұл бекітілген құжаттардың қатарына мыналар жатады:

• Бухгалтерлік есептің уақытылы және есеп берудің толық тиісті талаптарына сәйкес жүргізілуі;
• Бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын синтетикалық және аналитикалық шоттарының жұмыс жоспары;
• Алғашқы есеп құжаттарының типтік нысандары;
• Ұйымның ішкі бухгалтерлік қорытынды есеп құрудағы құжат нысандары;
• Актив пен міндеттемелерді бағалау әдістері;
• Құжат айналымы ережелері мен есеп ақпараттарын өңдеу технологиясы;
• Шаруашылық операцияларды бақылау тәртібі;
• Бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға қажетті басқа шешімдер.

Кәсіпорынның қабылданған  есеп саясаты сол ұйымдағы бухгалтерлік есептің маңызды мәселелерінің бірі.

   Ұйымның есеп саясатын таңдауы мен негіздеуіне келесі негізгі факторлар әсер етеді:

• Меншік нысанасы мен құқтық –ұйымдастырушылық (жауапкершілігі шектеулі серіктестік, ашық акционерлік қоғам, жабық акционерлік қоғам, өндіріс кооператив) және т.б;
• Салалық қызметінің түрі (өнеркәсіп, құрылыс, сауда, көлік, ауыл шаруашылығы және т.б.);
• Қызметінің көлемі, жұмысшылар мен қызметкерлерінің орташа тізімдік саны және т.б.
• Салық салу жүйесі мен арақатынасы (әртүрлі салық түрлері бойынша жеңілдіктер немесе салық төлеуден босату, салық мөшері және т.б);
• Қаржы-шаруашылық қызметін даму стартегиясы (ұйымның экономикалық дамуының ұзақ мерзімдік перспективасының мақсаттары мен міндетті, инвестициялардың жұмсалу бағыты, келешектегі мәселелерді шешудің тактикалық тәсілдері);
• Ұйымның ақпараттық қамсыздандыру жүйесі (оның тиімді әрекетіне қажетті барлық бағыттары бойынша);
• Материалдық базасының болуы (компьютерлік техника мен басқа оргтехника жабдықтармен қамсыздандырылуы, бағдарламалық-әдістемелік қамсыздандыру және тағы басқалар);
• Кәсіпорындағы бухгалтер мамандарының (қаржы бөлімі қызметкерлерінің) біліктілігі және басшылардың экономикалық батылдылығы, ынталылығы мен тапқырлық деңгейі.

   Кез-келген ұйымның  өзінің қызметін іске асыру үшін таңдап бекіткен есеп саясаты толықтылық, уақыттылық, сақтық, қарама-қайшылықсыздығы мен орындылық талаптарына сай болу қажет

    Көрсетілген  талаптардың әрқайсысының мазмұнын  қарастырайық.

    Толықтылық. Кәсіпорынның таңдап алған есеп саясаты оның объектілерді есептеу жолын толық қамтамасыз етуі керек.

    Уақыттық. Кәсіпорынның  шаруашылық әрекетінің фактілері  бухгалтерлік есеп пен бухгалтерлік  есеп беруде уақытында көрініс  табуы қажет. Ешқандай операциялар  бухгалтерлік есеп шоттарында, тіркеу барысында кешіктірілмейді немесе орындалмай тұрып есепке алынбайды.

   Сақтық. Қолданылатын  есеп әдістері бухгалтерлік есепке  алынуға тиісті кірістер мен  табыстарға қарағанда жасырын  резервтердің жасалуына жол бермей, шығындар мен міндеттемелерді айқын бейнелеуге дайын болуды қамтамасыз ету керек, яғни есепке алынған немесе алуға нақтылы мүмкіндік бар болатыны кірістер алынады.

   Қарма-қайшылықсыздығы.  Есептің таңдалынған әдістері - әр  айдың соңғы күнтізбелік күніне  айналымның талдамалық есебі  мен шоттар бойынша қалдықтардың синтетикалық есеп мәліметтерінің теңдігін қамтамасыз етіп отыруы қажет.