Отчет по практики в турфирме

«Спутник- Казахстан» ХТК  өз қызметінде жарнаманың келесідей түрлерін қолданады: ақпарат құралдарындағы жарнама, басылынған жарнама, фирмалық каталогтар, проспектілер мен брошюралар, буклеттер.

«Спутник- Казахстан» ХТК  өз қызметін көрмелерде қатысу арқылы жандандыра түсті. Халықаралық деңгейде жай ғана жарнама емес, халықаралық жәрмеңкелер мен көрмелерге қатысу қажет. Туризмде көрмелердің келесідей түрлерін бөліп көрсетеді:

• жалпы сипаттағы туристік көрмелер;
• белгілі бір критерийлер бойынша ұйымдастырылатын арнайы көрмелер;
• көп мақсатты жәрмеңкелер.

«Спутник- Казахстан» ХТК- ның  шетелдік туристік агенттіктермен келісім жасасуы оларды жарнамалық материалдармен қамтумен үйлеседі. Бірақ шетелдік ақпарат құралдарында жарнама бағасы тым жоғары болғандықтан, бұл шара іске аспайды. Әрине болашақта бұл жайды қолға алу керек.

Жарнама материалдарын  құрастыруда да біршама кемшіліктер  бар, оның мазмұны турситік объектінің ерекшелігін әрдайым ашып көрсетпейді. Материал жалпыланған және инфрақұрылым суреттелмеген (жолдар сапасы, медициналық қызмет көрсету, сақтандыру), ал бұл шетелдік туристер үшін маңызды болып табылады.

«Спутник- Казахстан» ХТК- да маркетинг бюджеті жоспарланбайды, ал маркетингке қалдықтық принцип бойынша қаржы бөлінеді, негізінен жарнамаға.

Маркетингтік  жоспарды жасау үшін маркетинг мақсаттары мен стратегиясын анықтау қажет. «Спутник- Казахстан» ХТК өз штатына маркетолог мамандарды алып немесе екі менеджерді маркетологқа ауыстыруы қажет, өткізуді ынталандыруға көбірек қаржы жұмсап, жарнама мен өткізуді ұйымдастыруға қаржы көлемін көбейтуі қажет. Маркетинг бюджетін қалыптастыру ресурстарды бөлуде тиімді шешім қабылдауға және бақылауды ұйымдастыруға мүмкіндік туғызады. Маркетинг бюджетінің құрылымы кесте 8 көрсетілген ( Кесте 3)

 

 

 

 

 

 

 

 Кесте 3

 

«Спутник- Казахстан» ХТК- ның  2010 жылға маркетинг бюджетінің жоспары

 

Көрсеткіштер	Сомасы, Теңге	Үлесі, %
Турларды сатудан  түскен табыс	10280000	100
Маркетингтік шығындар: Жарнама	205600	2,0
Өткізуді ұйымдастыру	462600	4,5
Өнімді жылжыту, бөлу және тұтынушыларға қызмет көрсету  шығындары	668200	6,5
Маркетологтың еңбекақысы	370080	3,6
Ақпараттың  құны	223360	1,2
Маркетингтік  шығындар сомасы	1929840	18,7

 

             Бюджетті жоспарлау маркетингке  бөлінген қаржының жұмсалу тенденциясын  бақылап, жыл соңында оның тиімділігін  анықтауға мүмкіндік береді. Жүргізілген  талдау негізінде турагенттіктің  қызметін жақсарту мен оның  тиімділігін арттыру жолдарын  атап көрсетуге болады:

• пайданың факторлық талдауы өткізу құрылымын өзгерту қажеттілігін, ең рентабельді деген турларды сату керектігін көрсетті;
• басқа бизнес салалары кәсіпорындарымен бірігіп өткізу кампанияларын ұйымдастыру – турагенттік қызметкерлері үшін инсентив саяхаттар, тауарлар мен қызметтерді сатып алуда жеңілдіктер көрсету;

          -    турагенттіктің халықаралық  туристік жәрмеңкелер мен көрмелерге  қатысуын жандандыру;

- турагенттік  қызметінде кең тараған өткізуді  ынталандыру құралдарын қолдану: саудалық привилегиялар, бонустық жеңілдіктер, формальді кепілдіктер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Туризм жоғары табысты және қарқынды түрде дамып  келе жатқан сала болып табылады. Әлемдік  туристік ұйымның мәліметтері бойынша  дүниежүзілік өндірістік – сервистік  нарық айналымының 10 %, әлемдік жиынтық ұлттық табыстың 6 %, дүниежүзілік инвестицияның 7 %, әрбір 16 жұмыс орнын, дүниежүзі бойынша тұтынушылар шығындарының 11 % және барлық салық түсімдерінің 5 % туризм саласы қамтиды. Бұл мәліметтер туризм индустриясының жоғарғы экономикалық тиімділігінің айғағы болып табылады және таза экономикалық тиімділікке енетін туризмді дамыту арқылы қол жеткізуге болады.

Қазақстандағы туристік қызметтер нарығында қалыптасқан  қазіргі жағдайын, туристік маркетингтің ерекшеліктері сияқты сұрақтарды қарастырып «Спутник- Казахстан» ХТК- ның экономикалық қызметіне талдау жүргізіп, мысалында туристік қызметте маркетингті қолдану тиімділігін және турфирманың туристік қызметтерін жылжыту сияқты мәселелерді ашып көрсеттік.

«Спутник- Казахстан» ХТК туристік қызметтердің кең көлемдегі спектрін ұсынады: туристерді шетелге жібереді.

«Спутник- Казахстан» ХТК  өз қызметінде маркетингтің жеке элементтерін, яғни жарнама мен өткізуді ынталандырудың жеке құралдарын қолданады.

Әлемдік туристік ұйымның анықтағаны бойынша, туризм тек экономикалық ғана емес, әлеуметтік, мәдени, экологиялық және саяси құбылыс болып табылады. Осыған орай, туристік маркетингті жоғарыда айтылған факторларды ескере отырып қолдану керек. Сонда ғана ол туристік фирамалар мен туристердің қажеттіліктерінің кең көлемде ескерілуіне септігін тигізеді.

Маркетингтің  мақсаты – фирма ұсынатын қызметтерге  нақты және жасырын сұранысты  анықтап, фирманың бар ынтасын осы  қызметтерді өндіру, қайта бөлу, өткізу және жылжытуға бағыттау. Яғни, туристік маркетинг турфирманың туристік өнімдері мен қызметін өткізу нарығын кеңейту мақсатында турфирма әкімшілігімен жүзеге асырылатын функциялардың жиынтығы болып табылады.

Ең алдымен, туристік фирма өз қызметінде маркетинг  концепциясына сүйенуі керек. Қызметкерлер  құрамында маркетолог маманның болуы маркетингтік шараларды жоспарлап, оларды нақты тәжірибеде қолдануға мүмкіндік береді. Туристік фирма өз қызметінде баға бойынша жылжытудың маркетингтік стратегиясын қолдануы керек, яғни бағаны уәделеу – турфирма сатылған турлар басқа жерде және төмен бағамен сатып алуының мүмкіндігімен келіседі; саудалық привилегия – егер тұтынушылар шығынға ұшыраған туроператордан турды сатып алған болса, ақшаны қайтарып беру кепілі, демалудың жекелей түрлеріне деген тұтынушылар қажеттіліктерін ескеру, іскерлік сапарларға шақыру.

Дипломдық жұмыста  жүргізілген талдаулар туристік агенттік қызметіндегі біршама осал жерлерді табуға мүмкіндік тудырды, яғни бөлшек саудадағы, тур бағдарламасындағы  жағымдылық, тартымдылық деңгейінің төменділігі, салыстырмалы жоғары баға сияқты осал жерлерді табуға мүмкіндік тудырды.

Туристік қызметтегі жарнаманың рөлі анықталып, өткізуді ынталандырудың тиімді құралдары ұсынылған.

«Спутник- Казахстан» ХТК  қызметінің экономикалық көрсеткіштері талданып, талдау негізінде туристік агенттіктің тиімділігін арттыру жолдары және жолдамаларды өткізудің құрылымын өзгерту керектігі анықталды.

Жалпы, «Спутник- Казахстан» ХТК қызметінде осал жерлер бар болғанымен, маркетингті қолдану арқылы экономикалық көрсеткіштерді тұрақтандырып, негізгі басымдылықтарды анықтап, қызметін жүйелендіріп, белсенділікті жоғарлатуға және бәсекелестер алдында артықшылықтарға жетуге мүмкіндік береді.

 Бұл турагенттікті  таңдай себебім: 

• «Спутник- Казахстан» ХТК өзінің турларын белгіленген турлармен шектеп қоймайды керісінше клиенттерді тамсаандыратын жаңа қызықты турларды құруға және сонысымен клиенттерді тартуға талпыныс жасайды.Және осындай стимулмен олар бір ғана туристік бағытқа емес әлемнің барлық кез келген нүктелеріне баруға мүмкіндік туғызады.
• Серіктестіктері сенімі және тексеруден өтілген. Бұл турагенттік серіктестік таңдауа мұқият таңдайды,көбінесе мамандырылуына және клиенттердің демалған уақытысында жайлы және жақсы демалуына нақты кепілдік бере алатындай.
• Әрбір клиентке индивидуалды көзқараспен қарайды, яғни туристердің оптималды саяхаттауына өз қалалулары бойынша бара алады.Клиенттердің ыңғайына келуге тырысады.
• Қызметкерлері туризм индустриясындағы барлық өзгерістерді бақылап отырады,квалификацияларын жоғарлатуға тырысады.Және ол клиентке толығымен тур таңдауға сенімділігін арттырады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                              

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1    Попов. В. И.  Рекреационная  оценка.– Алматы,  2000.-529 б.

2 Шабельникова С.А.  Оценка рекреационных  ресурсов  Республики  Казахстан  для  целей  развития отдыха  и  туризма:  Алматы , 2000.420б.

3 Мазбаев О.Б.  Туризм  және өлкетану  негіздері:  оқу  құралы Мазбаев-Алматы: Қаз ҰПУ, 2006-220 б.

  4  Мусин. К.Н  Международный  туризм:  современная  тенденция    мире  и  Казахстане ,  Алматы, 1998- 398б.

5  Туристік- экскурсиялық  және  туристерге  орналастыру  қызметін көрсету  жөніндегі   қызметтерді  сертификаттаудың  тәртібі: Ресми     басылым. – Астана: 2002,№15

6 Туристік   қызмет  туралы.  Заң актілерінің жиынтығы – Алматы: 2006

7 Алиева Ж.Н. Туризмология негіздері. –Алматы: Қазақ Университеті, 2004.-78

10 www.tourizm-dini.kz

11 www.islam-kajilik.kz

12 www.azia//malayzia.com