Қазақстан Республикасының 1994 ж. 21 қыркүйектегі N 156-XIII Заңы

   Екi және одан көп көлiк құралының иелерi - жеке және заңды тұлғаларға лицензия беру кезiнде әрбiр жеке көлiкке лицензияның бар екенiн растайтын құжат ресiмделедi.   

   28.12.98 ж. N 338-1; 2004.20.12. N 13-III (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 8-бап өзгертілдi

   8-бап. Жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың көлiк саласындағы өкiлеттiгi

   Жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың көлiк  саласындағы өкiлеттiгi "Қазақстан Республикасында жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және басқа да Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес жүзеге асырылады.

   Қалалық жолаушылар таситын көлiктiң тұрақты маршруттарында жолаушылар тасымалдауды ұйымдастыру кезiнде тасымалдаушылар жергiлiктi атқарушы органдармен немесе олар осы маршруттарға қызмет көрсетуге уәкiлеттiк берген органдармен шарт жасасуға тиiс.  

3 бөлiм. Көлiк қызметiнiң негiзгi ережелерi   

   28.12.98 ж. N 338-1; 15.12.01 ж. N 272-II; 24.12.01 ж. N 276-II; 09.07.04 ж. N 596-II (бұр. ред. қара); 2004.20.12. N 13-III (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 9-бап өзгертілдi

   9-бап. Экономикалық және шаруашылық қызмет негiздерi

   Көлiкте  экономикалық және шаруашылық қатынастардың  негiзiн көлiк қызметтерiнiң сұраныс  және ұсыныстар нарқы қалыптастырады.

   Көлiк  кәсiпорындары мен тасымалдаушылар  өз қызметiн коммерциялық негiзде  жүзеге асырады.

   Көлiк  кәсiпорындары мен тасымалдаушылар жоспарды дербес әзiрлейдi, клиент қажеттерiне сәйкес жұмыстар мен қызметтердi орындауға шарттар жасасады.

   Тиiмдiлiгi қолданылып жүрген реттелетiн тарифтермен  қамтамасыз етiлмейтiн жолаушылар тасымалдарын ұйымдастыру жөнiндегi шешiм қабылдаған жергiлiктi атқарушы органдар тиiстi бюджеттен:

   қала iшiндегi, аудандық маршруттар кезiнде - қалалық, аудандық бюджеттерден;

   ауданаралық қатынас кезiнде - облыстық бюджеттен  субсидия берудi қамтамасыз етедi.

   Кеме  жолдарын, шлюздердi, кеме қатынасының қауiпсiздiгiн қадағалайтын инспекцияларды ұстау республикалық бюджет қаражаттары есебiнен жүргiзiледi.

   Қазақстан Республикасының мемлекет кемежайларын, магистралдық темiр жол желiсiн  пайдаланғаны үшiн, әуе кеңiстiгінде  ұшуды басқару мен аэронавигациялық қызмет көрсетiлгенi үшiн заңды және жеке тұлғалар, соның iшiнде шетелдердiң заңды және жеке тұлғалары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiп пен мөлшерде төлемдер төлейдi.

   Қазақстан Республикасының кеме жүретiн су жолдарын пайдалану ақылы түрде жүзеге асырылады.

   Кеме  жүретiн су жолдарын пайдаланғаны үшiн  ақының ставкалары, бюджетке есептеу  және төлеу тәртiбi Қазақстан Республикасының Салық кодексiне сәйкес белгiленедi.

   Кеме  жүретiн су жолдарын пайдалану құқығы көлiктi бақылау мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган әр күнтiзбелiк жылға беретiн рұқсаттық құжатпен берiледi.

   Кеме  иеленушi техникалық ақаулық себептермен  немесе өзгедей себептермен кеменi пайдаланбаған жағдайда, ол мұндай фактiлердi растау үшiн уәкiлеттi мемлекеттiк органға бұл туралы хабарлайды. Бұл ретте уәкiлеттi мемлекеттiк орган мұндай фактiлердi тексергеннен және анықтағаннан кейiн рұқсаттық құжатқа тиiстi өзгерiстер енгiзедi.   

   ҚР 28.12.98 ж. N 338-1 Заңымен 10-бап өзгертілдi

   10-бап. Тарифтер

   Жүктердi, жолаушыларды, теңдеме жүктердi тасымалдауға және тасымалдауларға байланысты қызметтерге  көлiк қызметiмен айналысатын  шаруашылық жүргiзушi субъектiлерi қызметiн  қамтамасыз ететiн ерiктi (шарттық) тарифтер (осы Заңның 9-бабының 4-бөлiгiнде көзделгеннен басқа реттерде) белгiленедi.

   Көлiк  қызметтерiнiң жеке түрлерi бойынша  мемлекеттiң әлеуметтiк саясатын жүргiзу құралы немесе көлiк саласындағы  монополистiк қызметтi жою құралы ретiнде Қазақстан Республикасы заңдары анықтайтын тәртiпте реттелiп отыратын (мемлекет шегiнде бiрыңғай) тарифтер белгiленуi мүмкiн.  

   ҚР 28.12.98 ж. N 338-1 Заңымен ; ҚР 08.05.03 ж. N 414-II Заңымен  ; 2006.29.12  № 209-III  ҚР  Заңымен   (бұр. ред .қара)  11-бап өзгертілдi  

   11-бап. Жүктердi, жолаушыларды, теңдеме жүктi, почта жөнелтiлiмдерiн тасымалдау, көлiктiк-экспедициялық қызметтердi жүзеге асыру

   Жүктердi, жолаушыларды, теңдеме жүктi, почта  жөнелтiлiмдерiн тасымалдау кезiнде  және көлiктiк-экспедициялық қызметтердi жүзеге асыру кезiнде тасымалдаушы:

   - тасымалдау құқығын қамтамасыз  ететiн лицензия алуға;

   - клиентпен белгiленген нысанда  шарт (келiсiм-шарт) жасасуға;

   -  сәйкестікті растау саласындағы құжаттары  бар көлiк құралдарын беруге;

   - клиентке және үшiншi тұлғаға келтiрген  зияндарды, оның iшiнде зая жiберген  уақытты ақшалай тепе-тең өтеуге;

   - жолаушы қауiпсiздiгiн қамтамасыз  етуге, оған қажеттi қолайлы және  қызмет көрсету жағдайларын жасауға,  ал жолаушы теңдеме жүгiн өткiзген  ретте, оның теңдеме жүгiнiң  дер кезiнде тасымалдануы мен  сақталуын қамтамасыз етуге; 

   - қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге;

   - көлiк қызметтерi нарығында клиентке  таңдау еркiндiгiн қамтамасыз етуге; 

   - жөнелтiлетiн жүктiң өз сертификатына  сәйкес келуiн растайтын құжаттарды  алуға; 

   - мемлекеттiк және жергiлiктi өкiлдi әрi атқарушы органдардың әлеуметтiк  маңызды және қорғаныс тасымалдарын жүзеге асыру жөнiндегi талаптарын орындауға (егер бұл тасымалдар бағасы көлiк шығындарын өтемеген жағдайларда, тиiстi өтем дотациясы берiлуге тиiс); - Қазақстан Республикасының міндетті сақтандыру туралы заң актілерінде белгіленген тәртіппен өзінің жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыруға міндетті.

   Тасымалдаушының, реттелетiн тасымалдарды қоспағанда, баға белгiлеу ережелерiне сәйкес тасымалдау бағасын еркiн белгiлеу құқығы бар.

   Тасымалдаушы, Қазақстан Республикасының көлiк туралы заң актiлерiнде көзделгендерден өзге реттерде, заңды және жеке тұлғаларға тасымалдаудан бас тартуға құқылы емес.

   Жүктердi, жолаушыларды, теңдеме жүктi, почта  жөнелтiлiмдерiн тасымалдау кезiнде  және көлiк-экспедиция қызметтерiн жүзеге асыру кезiнде клиенттiң:

   - өзi мен тасымалдаушы арасында  жасалған шарттың орындалуын  талап етуге; 

   - тасымалдау сапасы деңгейi оның  сертификатына сай келуiне белгiленген  тәртiппен дауласуға; 

   - келтiрiлген зиянның, соның iшiнде  босқа кеткен уақыттың ақшалай өтелуiн талап етуге құқығы бар.

   Клиент:

   - тасымалдаушымен жасалған шарттың  ережелерiн сақтауға;

   - жүктiң өз сертификатына сай  келуiн растайтын құжатты тасымалдаушыға  беруге;

   - тасымалдау ережелерiн орындауға; 

   - жүк пен теңдеме жүктi тасымалдауға дайын күйiнде табыс етуге мiндеттi.

   Клиент  пен тасымалдаушының жекелеген  құқықтары мен мiндеттерi тараптардың  келiсiмiмен тасымалдау шартында белгiленедi.

   Жүктердi, жолаушыларды, теңдеме жүктi, почта  жөнелтiлiмдерiн тасымалдау, көлiк-экспедициялық операцияларды жүзеге асыру шарттары, тараптардың тасымалдау және көлiк-экспедициялық операциялар жөнiндегi жауапкершiлiгi нормативтiк құқықтық актiлерiмен, сондай-ақ тасымалдау шарттарымен белгiленедi.  

   ҚР 28.12.98 ж. N 338-1 Заңымен 12-бап өзгертілдi

   12-бап. Көлiктiң алуан түрi қатысатын тiкелей аралас қатынас

   Темiржол, теңiз, iшкi су, әуе және автомобиль көлiктерi тiкелей аралас қатынастар жүйесiн  ұйымдастырады.

   Тiкелей  аралас қатынас кезiндегi көлiк ұйымдарының  өзара қатынастары, сондай-ақ осы тасымалдауды ұйымдастырудың тәртiбi тиiстi көлiк түрлерiнiң ұйымдары арасындағы тiкелей аралас тасымалдау туралы уәкiлеттi мемлекеттiк орган бекiтетiн ережелерге сәйкес жасалатын келiсiмдерде белгiленедi.  

   ҚР 28.12.98 ж. N 338-1 Заңымен  13-бап өзгертілдi және толықтырылды ; ҚР 2005.29.09  № 77-III Заңымен 13-бап өзгертілдi (бұр. ред . қара)

   13-бап. Жолаушылар құқықтары. Жолаушылардың жекелеген санаттарының жолақысын төлеу жөнiндегi жеңiлдiктер

   Жолаушының мынадай құқықтары бар:

   - кез келген көлiк түрiне және жолаушылар тасымалы үшiн ашық кез келген бағытына билет сатып алуға;

   - сатып алған билетiне сәйкес орын алуға;

   -  әуе көлігінен басқа көліктің барлық түрлерінде, өзiмен бiрге 7 жасқа дейiнгi, ал халықаралық тасымалда 5 жасқа дейiнгi бiр баланы  темiр жол, теңiз және iшкi су жолы көлiктерiнде, қалааралық автобустарда, сондай-ақ таксиден басқа, қалалық және қала маңындағы көлiкте балаға жеке орын берiлмей тегiн алып жүруге;

   -  әуе көлігінен басқа көліктің барлық түрлерінде,  билеттiң толық құнының 50 процентiн төлей отырып, халықаралық тасымалда 5 жастан 12 жасқа дейiнгi балаларға билеттер сатып алуға;

   - Қазақстан Республикасының тасымалдаушысы жүзеге асыратын тасымалдау кезiнде , әуе көлігінен басқа көліктің барлық түрлерінде, билеттiң толық құнының 50 процентiн төлей отырып, 7 жастан 12 жасқа дейiнгi балаларға билеттер сатып алуға;

   - өзімен бірге 2 жасқа дейінгі бір баланы әуе көлігінде, оған жеке орын бермей тегін алып жүруге;

   - халықаралық тасымалдарды қоспағанда, әуе көлігінде 2 жастан 15 жасқа дейінгі балаларға билетті оның толық құнының 50 процентін төлей отырып, сатып алуға;

   - Қазақстан Республикасының тасымалдаушысы жүзеге асыратын халықаралық тасымалдауларда әуе көлігінде 2 жастан 12 жасқа дейінгі балаларға билетті оның толық құнының 50 процентін төлей отырып, сатып алуға.

   Егер тасымалдауды Қазақстан Республикасы тасымалдаушысының қатысуымен әртүрлi мемлекеттердiң бiрнеше тасымалдаушысы жүзеге асыратын болса, бұл құқық жолаушыларға оларды Қазақстан Республикасының тасымалдаушысы тасымалдаған кезде берiледi:

   - жолда аялдаған кезде қалалық және қала маңындағы көлiктен басқа, барлық көлiк түрiне билеттiң күшiн 10 тәулiктен аспайтын мерзiмге ұзартуға құқылы. Тасымалдаушы жолда аялдаған кезде билеттiң қолданылу мерзiмiн ұлғайтуға құқылы;